Jaki okres należy uwzględniać przy obliczaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego dla przedsiębiorcy?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoOsoba prowadząca działalność gospodarczą podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu od 3 miesięcy (styczeń, luty, marzec 2015). Opłacała składkę od podwyższonej podstawy. W kwietniu zachorowała i okazało się, że jest w ciąży. Czy jeżeli w maju i czerwcu przedsiębiorca będzie przebywać na zwolnieniu zaś we wrześniu urodzi dziecko, to te dwa miesiące (kwiecień, maj) będą brane do podstawy zasiłku macierzyńskiego?

Odpowiedź:
Jeżeli w kwietniu i maju 2015 r. pozarolnicza działalność gospodarcza będzie wykonywana przez co najmniej połowę miesiąca, przychód za te miesiące będzie uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku macierzyńskiego. Jeżeli natomiast w tych miesiącach – z uwagi na niewykonywanie pracy w okresie pobierania zasiłku chorobowego – zainteresowana będzie wykonywała pozarolniczej działalność przez mniej niż połowę miesiąca, przychód za te miesiące będzie podlegał wyłączeniu z podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 48 ust. 1 w zw. z art. 52 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 159) – dalej u.ś.p., podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym nastąpił poród. Jeżeli jednak taka osoba nie podlegała ubezpieczeniu chorobowemu przez okres 12 miesięcy kalendarzowych, podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego – zgodnie z art. 52 w zw. z art. 48 ust. 2 i art. 36 ust. 2 u.ś.p. stanowi przeciętny miesięczny przychód za okres za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia chorobowego poprzedzające poród. Podkreślenia przy tym wymaga, że dla potrzeb u.ś.p. za przychód uważa się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe ubezpieczonego niebędącego pracownikiem, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe.
Z art. 52 u.ś.p. wynika, że przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą stosuje się odpowiednio m. in. art. 50 u.ś.p. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli w okresie, z którego uwzględnia się przychód w podstawie wymiaru zasiłku, przychód ubezpieczonego niebędącego pracownikiem uległ zmniejszeniu wskutek niewykonywania pracy lub działalności w okresie pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego albo odbywania ćwiczeń wojskowych, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego:
1) wyłącza się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę lub działalność przez mniej niż połowę miesiąca,
2) przyjmuje się przychód za miesiące, w których ubezpieczony wykonywał pracę lub działalność przez co najmniej połowę miesiąca. Jeżeli zatem w kwietniu i maju 2015 r. pozarolnicza działalność gospodarcza będzie wykonywana przez co najmniej połowę miesiąca, przychód za te miesiące będzie uwzględniany w podstawie wymiaru zasiłku macierzyńskiego. Jeżeli natomiast w tych miesiącach – z uwagi na niewykonywanie pracy w okresie pobierania zasiłku chorobowego – zainteresowana będzie wykonywała pozarolniczej działalność przez mniej niż połowę miesiąca, przychód za te miesiące będzie podlegał wyłączeniu z podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Piotr Kostrzewa, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 24.04.2015 r.