Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Jak rozliczyć poniższe transakcje w spółce matce – czy i w jakiej wysokości powstaną różnice kursowe?1. Spółka udzieliła drugiej spółce córce pożyczkę w wysokości 500.000 PLN. Następnie ją przewalutowała (umowa przewalutowania – kurs NBP z dnia podpisania umowy) na USD. Następnie spółka córka spłaciła pożyczkę w USD.

2. Spółka sprzedała towar spółce córce, należności zostały określone w EUR, podpisano umowę przewalutowania należności na walutę USD (kurs z dnia podpisania umowy). Spółka córka zapłaciła w USD.

Odpowiedź:

Przewalutowanie, tak między parami złotowymi, jak i walutowymi, powoduje konieczność ujęcia różnic kursowych.

Uzasadnienie:

W odniesieniu do udzielanych pożyczek i kredytów różnice kursowe powstają, gdy wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest różna od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni (art. 15a ust. 2 pkt 4 i ust. 3 pkt 4 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p. Zatem tylko na pożyczce udzielonej w walucie i spłaconej w walucie powstaną podatkowe różnice kursowe. Proszę przy tym zauważyć, że przewalutowanie nie ma znaczenia podatkowego, nie dochodzi bowiem w jego wykonaniu do spłaty pożyczki. Jednakże jeśli w trakcie trwania umowy dokonano jej zmiany, w wyniku której doszło do przekształcenia zobowiązania na wyrażone w EUR, w której to walucie doszło do spłaty. Doszło więc do przekształcenia zobowiązania. W wyniku zmiany umowy (przewalutowania kredytu) z chwilą dokonania tej zmiany wierzytelność stała się wierzytelnością dewizową, będąca przedmiotem umowy suma pieniężna określona została bowiem w walucie obcej.Zatem różnice kursowe należy ustalić między dniem przewalutowania (stosując umowny kurs przewalutowania) a dniem spłaty (stosując średni kurs NBP z dnia poprzedzającego).Przykład:Przychód należny 1.600.000 PLNPrzychód należny po przewalutowaniu wg kursu umownego 4,00: 400.000 EUR x 4,00 PLN = 1.600.000 PLNZapłata w EUR :400.000 x 4,10 PLN = 1.640.000 PLNRóżnice kursowe 40.000 PLNPodobne stanowisko wyrażono m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 20 czerwca 2013 r., I SA/Wr 398/13.

W odniesieniu do sprzedaży towarów zaś różnice kursowe powstają, gdy wartość przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez NBP jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni (art. 15a ust. 2 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 u.p.d.o.p.). Zatem tylko na sprzedaży rozliczonej w walucie i spłaconej w walucie powstaną podatkowe różnice kursowe. Również tu przewalutowanie nie ma znaczenia podatkowego, nie dochodzi bowiem w jego wykonaniu do spłaty zobowiązania. Nie doszło również do przekształcenia zobowiązania wyrażonego w PLN na wyrażone w EUR.Zatem różnice kursowe należy ustalić między dniem poprzedzającym uzyskanie przychodu a dniem zapłaty (stosując średni kurs NBP z dnia poprzedzającego np. 500.000 USD x 3,00 zł).Przykład:Przychód należny 400.000 EUR x 4,00 PLN = 1.600.000 PLNZapłata: 500.000 USD x 3,00 PLN = 1.500.000 PLNRóżnice kursowe 100.000 PLNPodobne stanowisko wyrażono m.in. w interpretacji Ministra Finansów z 12 maja 2011 r., IPPB5/423-149/11-2/IŚ.

Krzysztof Klimek, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 29 października 2014 r.