Odpowiedź:
1. Podmiotami uprawnionymi do zawarcia umowy o pracę z Prezesem Zarządu spółki z o.o. jest rada nadzorcza spółki lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników. Do zawarcia umowy o pracę nie jest wymagana żadna forma szczególna.
2. Podmiotem uprawnionym do zawarcia umowy o pracę z Prezesem Zarządu spółki może być również pełnomocnik wyznaczony uchwałą zgromadzenia wspólników.
3. Brak jest przeciwwskazań by to wspólnik był pełnomocnikiem.
4. Wyznaczenie pełnomocnika do zawarcia umowy o pracę powinno nastąpić jedynie uchwałą zgromadzenia wspólników, nie jest wymagane zawarcie pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego, a jedynie w zwykłej formie pisemnej, nawet, gdy czynność dokonana przez pełnomocnika wymaga do jej zawarcia pełnomocnictwa w formie szczególnej. Nie ma potrzeby dokonywania zmiany umowy spółki.
5. Uprawnienie pełnomocnika może dotyczyć każdego rodzaju umów określonych w uchwale zgromadzenia wspólników. Zatem można zostać upoważniony do podpisywania także innych umów.
6. Umowa o pracę będzie ważna pod względem prawnym, jeżeli zostanie zawarta między radą nadzorczą spółki lub pełnomocnikiem powołanym uchwałą zgromadzenia wspólników, a członkiem zarządu. Jednakże, w przypadku, gdy członek zarządu jest jednocześnie jedynym wspólnikiem lub tzw. ,,prawie jedynym wspólnikiem” spółki umowa o pracę będzie nieważna.
Uzasadnienie:
Zgodnie z treścią art. 210 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1030) - dalej k.s.h. w sporach pomiędzy spółką, a członkiem zarządu spółki następuje zmiana podmiotów uprawnionych do reprezentowania spółki. Co do zasady spółka z o.o. jest reprezentowana przez członków zarządu, natomiast w przypadku sporu między spółką, a członkiem zarządu następuje zmiana reprezentacji spółki na rzecz rady nadzorczej lub pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników. Chociaż, przepisy prawa pracy jak i prawa handlowego nie określają wprost podmiotów uprawnionych do zawierania umów o pracę z członkami zarządu spółki z o.o. zarówno w judykaturze jak i doktrynie uznaje się, że we wskazanym przypadku należy stosować normę wynikającą z art. 210 k.s.h. Zatem umowa o pracę z członkiem zarządu spółki może zostać zawarta bądź przez radę nadzorczą spółki lub pełnomocnika powołanego uchwałą zgromadzenia wspólników. Podkreślenia wymaga, że brak jest możliwości zawarcia umowy o pracę z członkiem zarządu, który jest jednocześnie jedynym wspólnikiem spółki, gdyż nie występuje elementarna cecha stosunku pracy – podporządkowanie pracownicze. Podobna sytuacja występuje w przypadku tzw. ,,niemal jednego wspólnika”. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 sierpnia 2011 r., I UK 8/11, G.Prawna 2011, nr 208, poz. 8' uznał, iż brak jest możliwości zatrudnienia pracowniczego członka zarządu będącego wspólnikiem, gdy udział innego wspólnika w kapitale zakładowym spółki pozostaje iluzoryczny, wskazując na przykładowe proporcje udziałów 99/100 do 1/100.
Uznaje się, że w przypadku, gdy w spółce funkcjonuje rada nadzorcza, to ona powinna zawrzeć umowę o pracę z członkiem zarządu w imieniu spółki. W przypadku, gdy w spółce z o.o. nie funkcjonuje rada nadzorcza, wówczas to zgromadzenie wspólników zobowiązane jest do wyznaczenia w drodze uchwały pełnomocnika uprawnionego do zawarcia umowy. Wskazać należy, że zakres umocowania pełnomocnika jest uzależniony od treści uchwały zgromadzenia wspólników. Kontynuując, zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, do pełnomocnictwa udzielonego na podstawie art. 210 § 1 k.s.h. nie mają zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego o pełnomocnictwie. (Wyrok SN z dnia 15 czerwca 2012 r., II CSK 217/11).Zatem niezależnie od tego czy pełnomocnik dokonuje czynności, do której skuteczności wymagane jest pełnomocnictwo w formie szczególnej, wystarczająca będzie zwykła forma pisemna pełnomocnictwa. W związku z tym, że ustawodawca nie precyzje, jakie podmioty mogą być pełnomocnikami w trybie art. 210 k.s.h. to do kompetencji zgromadzenia wspólników należy wybór określonej osoby.
Agata Kamińska, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 5 grudnia 2014 r.