Jak domagać się od urzędu skarbowego odsetek od nadpłaty podatku?

Sugerowałbym poczekać aż do faktycznego zwrotu nadpłaty wynikającej z decyzji w sprawie podatku z nieujawnionych źródeł, z nadzieją, że jednak kwota zostanie powiększona o odsetki - odpowiada ekspert Vademecum Głównego Księgowego.

Pytanie

W 2008 r. urząd kontroli skarbowej wydał decyzję w sprawie podatku z nieujawnionych źródeł za 2005 r. Podatnik wpłacił wynikającą z niej kwotę. Odwołał się do izby skarbowej, złożył skargę do WSA i NSA. Bez skutku. Po tym jak Trybunał Konstytucyjny wydał wyrok o niekonstytucyjności art. 20 ust. 3 u.p.d.o.f., złożył wniosek o wznowienie postępowania. Postępowanie wznowiono, Izba uchyliła swoją decyzję oraz decyzję urzędu kontroli skarbowej i umorzyła postępowanie. Decyzja w tej sprawie została wydana w 2014 r. W sprawie bezsprzecznie wystąpiła nadpłata.
Jak odzyskać odsetki od tejże nadpłaty za okres od dnia wpłaty (2008 r.)?
Nadpłatę będzie zwracał urząd skarbowy i z pewnością będzie się powoływał na to, że nie przyczynił się do powstania przesłanki zmiany lub uchylenia decyzji.
Jak należy postąpić, aby uzyskać zwrot nadpłaty wraz z oprocentowaniem liczonym od dnia wpłaty?

Odpowiedź

Sugerowałbym jednak poczekać do czasu uzyskania stanowiska organu odnośnie odsetek. Faktycznie znane jest stanowisko, o którym mowa w pytaniu, że organy będą odmawiały odsetek stwierdzając brak swojego przyczynienia się, ale takie stanowisko spotyka się z negatywną oceną doktryny i praktyków, a jednocześnie sprawa dotyczy na tyle licznej grupy, że prawdopodobne jest, że w obawie o kolejne przegrane koszty, stanowisko to może ulec zmianie.

Uzasadnienie

W prasie można spotkać się z opisami przypadków, gdy organy podatkowe nie chcą płacić odsetek od podatku od nieujawnionych dochodów, który muszą zwracać na skutek wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 18 lipca 2013 r. (SK 18/09), który stwierdził niezgodność z konstytucją art. 20 ust. 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.), regulującego sposób określania przez organy podatkowe podatku od nieujawnionych dochodów. Jak wynika z tych doniesień organy powołują się na art. 78 § 3 pkt 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) - dalej o.p., z którego wynika, że oprocentowanie przysługuje od dnia wydania decyzji o zmianie lub uchyleniu decyzji, jeżeli organ podatkowy nie przyczynił się do powstania przesłanki zmiany lub uchylenia decyzji, a nadpłata nie została zwrócona w terminie. Oczywiście organy nie chciałyby widzieć swojego przyczynienia się w uchyleniu decyzji.

Zobacz: Podatnicy, którzy zapłacili podatek od nieujawnionych przychodów mogą podatek odzyskać >>>

Takie podejście jest korzystne dla organów, zważywszy że sprawa dotyczy setek decyzji, na wiele milionów złotych, które trzeba zwrócić. Z dostępnych wypowiedzi praktyków i doktryny płyną wnioski, że taka argumentacja organów nie jest uzasadniona i że niewątpliwie podstawą uchylenia decyzji był wyrok Trybunału Konstytucyjnego, jednak wprowadzenie przez ustawodawcę niekonstytucyjnych przepisów nie powinno pozbawiać podatnika należnych mu odsetek i że to organy podatkowe ponoszą odpowiedzialność za wszczęcie i prowadzenie postępowania oraz wydanie decyzji wymierzającej podatek od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach, która następnie została uchylona. Stąd sugerowałbym poczekać aż do faktycznego zwrotu nadpłaty, z nadzieją, że jednak kwota zostanie powiększona o odsetki.

Nie wiem czy o wysokości nadpłaty rozstrzygnął organ stwierdzający nieważność i odniósł się do odsetek, czy też Naczelnik Urzędu Skarbowego będzie wydawał decyzję w oparciu o art. 74a o.p. Jeśli Naczelnik wydałby decyzję i nie odniósł się do odsetek (albo odniósł się niekorzystne), to należy wnieść odwołanie. Faktycznie gorzej, jeśli Naczelnik potraktuje zwrot jako czynność materialno-techniczną (bez wydawania decyzji), wówczas nie odniesie się do kwestii odsetek i nie będzie się od czego odwołać i trudno wskazać dalszy tryb. Na Państwa miejscu wniósłbym skargę w trybie art. 227 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267 z późn. zm.), zgodnie z którym przedmiotem skargi może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

Zobacz też: Tylko miesiąc na wznowienie postępowania w sprawie podatku od nieujawnionych źródeł przychodów >>>

Pytanie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego