W okresie kilku tygodni przed Bożym Narodzeniem wiele firm organizuje  imprezy "śledzikowe", sprzyjające integracji zespołów. Zwykle są to miłe zdarzenia dla osób biorących w nich udział, ale czasem nastręczają kłopotów, gdy przyjdzie rozliczyć od strony podatkowej wydatki na ich organizację. Warto na tę sprawę spojrzeć od kilku stron: kosztów organizatora, przychodu pracownika oraz VAT od zakupów towarów i usług na taką imprezę.

Co zyskuje pracownik

Jeszcze kilka lat temu toczyły się spory wokół kwestii, czy udział w imprezie integracyjnej jest korzyścią dla pracownika, którą da się potraktować jako świadczenie niematerialne. Organy podatkowe czasem uznawały to za przychód do opodatkowania. Jednak kres takim praktykom położył wyrok Trybunału Konstytucyjnego z  8 lipca 2014 r. (sygn. K 7/13), w którym wyjaśniono pojęcie nieodpłatnego świadczenia. Ma ono trzy cechy:

  1. jest spełnione dobrowolnie (za zgodą pracownika) oraz;
  2. jest spełnione w interesie pracownika (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosło mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść oraz
  3. korzyść z tego świadczenia jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi.

 

Więcej w LEX: Podatek z tytułu nieodpłatnych świadczeń dla pracowników do zwrotu - analiza wyroku TK z dnia 8 lipca 2014 r., K 7/13 krok po kroku >>>

W praktyce często trudno ustalić, jaką konkretną korzyść z imprezy odniósł dany pracownik. Dlatego  fiskus i sądy przyjęły, że nie można tu mówić o rzeczywistym przysporzeniu majątkowym. Przykładem takiego rozumowania jest wyrok WSA we Wrocławiu, wydany stosunkowo niedawno, bo 12 maja 2022 r. (sygn. I SA/Wr 1025/21). Sędziowie stwierdzili w nim, że jeśli w ogóle w takich przypadkach można mówić o przysporzeniu , to "musi być rzeczywiste, a nie tylko potencjalne bądź hipotetyczne".

Anna Misiak, doradca podatkowy i partner w MDDP podkreśla, że wytworzyła się na ogół jednolita praktyka w interpretacjach i orzecznictwie, według której udział w imprezie integracyjnej nie jest uznawany za przychód pracownika. - Na szczęście tu zwycięża logika, bo podczas takich imprez jedni jedzą więcej, drudzy mniej, inni wcale, a niektórzy w ogóle wychodzą po krótkim czasie. W praktyce byłoby niemożliwe policzenie jakiejś korzyści - zauważa ekspertka.

 - Przecież taka impreza to coś zupełnie innego, niż premia czy nagroda. Zazwyczaj jest tam element biznesowy, choćby prelekcja szefa firmy o perspektywach na następny rok. Udział w takiej imprezie bywa dla pracownika raczej niemal obowiązkiem niż wyłącznie przyjemnością związaną z konsumpcją i tak naprawdę zyskuje na tym raczej firma - zauważa Agnieszka Wnuk, doradca podatkowy i partner w kancelarii Quidea.

Czytaj w LEX: Imprezy integracyjne a koszty uzyskania przychodów >>>

Czytaj w LEX: Świąteczne wydatki spółek a koszty uzyskania przychodu >>>

Wydatki nie zawsze zaliczane w koszty

Jeśli impreza ma charakter firmowy i rzeczywiście służy integracji załogi, to na ogół koszty jej urządzenia są uznawane za koszty w podatku dochodowym (PIT lub CIT). Istnieje jedno ważne wyłączenie. Jeśli bowiem impreza jest finansowania ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, to takich wydatków nie uznaje się za koszt.  Wynika to z art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT.  Chodzi o to, by nie stosować podwójnych kosztów. Wpłaty na ZFŚS są bowiem traktowane jako koszt podatkowy.

Na ogół organy skarbowe nie kwestionują wydatków na firmowe imprezy, gdy środki na ten cel pochodzą z funduszy operacyjnych danej firmy. Natomiast kością niezgody z podatnikami bywa rozliczanie kosztów w sytuacji, gdy na imprezę przychodzą nie tylko etatowi pracownicy, ale i inni goście. Bywają to osoby zupełnie z zewnątrz firmy, ale często też osoby pracujące dla niej na podstawie umowy cywilnoprawnej jako jednoosobowi przedsiębiorcy. Wprawdzie takie osoby, związane kontraktem (zwanym B2B) pracują czasem tak samo jak pracownicy, ale zarówno fiskus jak i sądy traktują takie sytuacje niejednolicie.

Sprawdź też: Wydatki na poczęstunek dla kontrahentów jako koszty uzyskania przychodów - PROCEDURA w LEX krok po kroku >>>

Przykładem niekorzystnego podejścia, w którym odmówiono zaliczenia w koszty wydatków na imprezę ze współpracownikami B2B, jest np. interpretacja z 6 października 2021 r. (nr 0111-KDIB2-1.4010.293.2021.1.BKD), w której odmówiono spółce informatycznej zaliczenia w koszty wydatków na imprezę integracyjną z udziałem informatyków z jednoosobowych firm, współpracujących z ta spółką (co jest powszechnym modelem działania tej branży)

Także w niedawnym wyroku z 19 października 2022 r (II FSK 572/22) Naczelny Sąd Administracyjny przychylił się do stanowiska organów skarbowych. Stwierdził, że w części, w jakiej takie wydatki odpowiadają obecności osób na umowach B2B, nie można ich zaliczyć do kosztów podatkowych. Zdaniem NSA, współpracownik to nie to samo co pracownik. Sędziowie zasugerowali też, że w takiej sytuacji impreza ma w stosunku do takich osób charakter raczej demonstracji marki firmy. A to już są wydatki na reprezentację, których w myśl ustaw podatkowych do kosztów zaliczać nie można.

Czytaj: Udział współpracowników w imprezach integracyjnych nie jest kosztem podatkowym>>

Sprawdź też: Wydatki poniesione na usługi gastronomiczne podczas spotkań z kontrahentami w restauracji - omówienie orzecznictwa w LEX >>>

Bywają też jednak interpretacje i wyroki korzystne dla podatników w tej sprawie, np. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 maja 2018 r. (nr 0114-KDIP2-1.4010.104.2018.2.MS). Także NSA nieraz przychylnie patrzył na wydatki ponoszone na rzecz współpracowników (np. w wyroku z 20 października 2022 r. (sygn.  II FSK 531/20).

- Można próbować dość logicznego rozwiązania, jakim jest zaliczenie w koszty wydatków na taką imprezę w zależności od proporcji udziału pracowników i gości, choć nie zawsze to jest łatwe do policzenia- sugeruje Izabela Abo Taleb, starszy konsultant podatkowy w kancelarii Vialto Partners. Jej zdaniem, w wątpliwych przypadkach warto wystąpić o interpretację prawa podatkowego, przytaczając we wniosku jak najwięcej faktów świadczących o biznesowym charakterze takiej imprezy i korzyści, jaką odnosi z tego firma.

Zdaniem Anny Misiak, przydałoby się jednak wypracowanie jednolitego stanowiska organów podatkowych w sprawie udziału osób niebędących pracownikami. - Stanowiska sądów i organów podatkowych odmawiając zaliczenia w koszty wydatków na takie imprezy wynikają często z niezrozumienia istoty takich imprez. Współpracownicy bywają często związani z firmą tak samo silnie, jak osoby pracujące na etatach. Gdyby chcieć wyodrębnić koszty organizacji takiej imprezy dla pracowników od tych dla współpracowników, byłoby to trudne, a czasem wręcz niemożliwe - zauważa ekspertka.

Z kolei Agnieszka Wnuk zauważa, że pojęcie "reprezentacji" wiąże się z pokazaniem pewnej wystawności przez firmę zapraszającą swoich partnerów biznesowych na imprezę. - Gdyby taka świąteczna impreza odbywała się w drogim hotelu albo wiązała się z wycieczką np. do Betlejem czy Rzymu, to rzeczywiście można by mówić o wystawności. Jeśli jednak jest to po prostu posiłek, nawet z jakimś elementem rozrywki, organy podatkowe nie powinny tego uznawać za reprezentację. Oby takie podejście kiedyś zwyciężyło - sugeruje ekspertka.

VAT  nie zawsze do odzyskania

Osobną kwestią jest rozliczenie VAT od zakupów związanych z imprezą firmową. Jednak ten aspekt sprawy nie powoduje aż tak wielkich kontrowersji. Ustawa o VAT wyraźnie przewiduje w art. 88 ust. 1 pkt 4, ze nie można odliczać podatku naliczonego od usług m.in. gastronomicznych i hotelowych. Tym samym, jeśli impreza odbywa się np. w restauracji, która taką usługę świadczy, VAT od takich wydatków będzie nieodliczalny. Podobne ograniczenie obowiązuje np. dla wykupionych przez pracodawcę noclegów dla pracowników, którzy przyjadą na imprezę z innych miejscowości.

Sytuacja wygląda inaczej, gdy na imprezę jest zamówiona usługa cateringowa, czyli dowozu posiłków w określone miejsce.  W rozumieniu art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT catering nie stanowi bowiem usługi gastronomicznej.

Można też odliczyć VAT, jeśli zakupioną usługą jest kompleksowa organizacja imprezy dla pracowników. Potwierdza to interpretacja indywidualna wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 lipca 2008 r. sygn. ILPP1/443-436/08-4/BD. "Ograniczenie odliczenia podatku naliczonego od nabywanych usług noclegowych i gastronomicznych nie ma zastosowania w sytuacji , gdy przedmiotem zakupu jest cała impreza integracyjna, czyli co do istoty jedna usługa, na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi noclegowe, czy gastronomiczne" - czytamy w tej interpretacji.

 

Sprawdź również książkę: CIT. Komentarz. Podatki i rachunkowość. Tom I i Tom II ebook >>


 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.