Tak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 16 stycznia 2017 r. Sprawa dotyczyła sposobu ustalenia wartości początkowej składników majątku. Chodziło o lekarza, który w 1992 r. nabył zabudowaną nieruchomość z domem mieszkalnym i budynkiem gospodarczym. W akcie notarialnym nie ustalono wartości początkowej budynków, a jedynie wartość nieruchomości, jako całości. W ciągu ostatnich 10 lat w miarę możliwości finansowych podatnik prowadził remont budynku gospodarczego. Lekarz zamierza bowiem przeznaczyć cały budynek do działalności gospodarczej, jako gabinet lekarski i wprowadzić do ewidencji środków trwałych. Wskazał jednak, że nie jest w stanie aktualnie określić wartości obiektu, poniesionych nakładów ani określić wartości początkowej przed remontem. Nie posiada też pełnej dokumentacji w postaci faktur czy rachunków na całość poniesionych kosztów.
Lekarz chciałby opisany budynek wprowadzić do ewidencji środków trwałych na podstawie wyceny dokonanej przez rzeczoznawcę majątkowego i dokonywać odpisów amortyzacyjnych od tak ustalonej wartości początkowej.
Fiskus się nie zgodził. Organ uznał, że wartość początkową budynku użytkowego, który w chwili jego nabycia był budynkiem gospodarczym, w złym stanie technicznym, a zatem niespełniającym definicji środka trwałego, również nienadającym się do wykorzystania na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej i wymagającym dostosowania do potrzeb tej działalności, należy ustalić zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT, a więc wg kosztu jego wytworzenia, na który składają się: cena nabycia budynku gospodarczego oraz poniesione na tą nieruchomość nakłady, tj. wydatki remontowe i wydatki mające na celu dostosowanie go do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej. Wartości początkowej przedmiotowego składnika majątku nie można ustalić w oparciu o wycenę biegłego. Ustalenie wartości początkowej przez biegłego dotyczy wyłącznie sytuacji, gdy nie można ustalić kosztu wytworzenia, zgodnie z art. 22g ust. 1 pkt 2, w powiązaniu z art. 22g ust. 4 ww. ustawy. Budynek gospodarczy został nabyty w drodze kupna, był remontowany, a następnie został zaadaptowany na potrzeby prowadzonej przez lekarza działalności gospodarczej. Cena nabycia budynku jest więc wartością możliwą do ustalenia (zawartą w kwocie wynikającej z aktu notarialnego). Z uwagi na określenie łącznej wartości nabytych składników majątku, wartość poszczególnych nieruchomości (gruntowej oraz posadowionych na nim budynku mieszkalnego i budynku gospodarczego), lekarz winien określić we własnym zakresie. W razie trudności, może w tym zakresie skorzystać z pomocy biegłego rzeczoznawcy. Jednakże przy określaniu tych wartości należy pamiętać, aby ich suma odpowiadała sumie (łącznej cenie) zawartej w akcie notarialnym (w części przypadającej na poszczególne składniki majątkowe). Również wartość wydatków remontowych poniesionych przed podjęciem decyzji o przeznaczeniu tego budynku na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej może zostać ustalona przez biegłego rzeczoznawcę. Natomiast dokonując adaptacji nabytego budynku gospodarczego na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej lekarz obowiązany był gromadzić dokumenty potwierdzające wysokość poniesionych z tego tytułu wydatków. Podjęcie decyzji o przeznaczeniu tego budynku na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, nastąpiło bowiem w okresie prowadzenia przez lekarza tej działalności, co oznacza, że winien był mieć świadomość, że ponosząc nakłady inwestycyjne dotyczące ww. budynku, obowiązany jest posiadać dotyczące tych nakładów dokumenty, chociażby dla potrzeb późniejszej amortyzacji budynku (a więc zaliczenia tych nakładów do kosztów uzyskania przychodów).
Fiskus zwrócił uwagę, że lekarz nie wskazał okoliczności, które stanowiłyby podstawę do ustalenia wartości początkowej ww. środków trwałych, z zastosowaniem art. 22g ust. 9 ww. ustawy o PIT. Takich okoliczności nie stanowią twierdzenia, że nie jest w stanie aktualnie określić wartości obiektu, poniesionych nakładów ani określić wartości początkowej przed remontem, a także, że nie posiada pełnej dokumentacji w postaci faktur czy rachunków na całość poniesionych kosztów. Organ podkreślił, że zaliczenie do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od wartości początkowej środków trwałych wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej jest prawem, a nie obowiązkiem podatnika. Jeżeli zatem podatnik zamierza skorzystać z tego prawa, to winien dochować należytej staranności przy gromadzeniu dokumentów potwierdzających wysokość poniesionych z tego tytułu wydatków.
Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 16 stycznia 2017 r., sygn. 2461-IBPB-1-1.563.2016.2.WRz, LEX nr 332322
