Dla rozliczenia straty ważna jest przyczyna likwidacji środka trwałego

Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu straty odpowiadającej niezamortyzowanej wartości inwestycji w obcych środkach trwałych nie jest bezwarunkowa, bowiem skorzystanie z tej możliwości uzależnione jest od powodów, jakie doprowadziły do powstania straty. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 29 sierpnia 2012 r.

W niniejszej sprawie spółka ma wyzbyć się wszelkich praw (w tym najmu) do zajmowanych budynków lub lokali przeznaczonych na prowadzenie sklepów z powodu realizacji decyzji Prezesa UOKiKu, wydanej w związku z ograniczeniami w koncentracji działalności spółki. W niektórych przypadkach rozwiązania umów dojdzie do utraty możliwości faktycznego wykorzystywania poczynionych nakładów inwestycyjnych w obce środki trwałe i spółka poniesie wówczas stratę w postaci niezamortyzowanej części inwestycji w obcym środku trwałym.

NSA rozstrzygał więc czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu niezamortyzowaną wartość inwestycji w obce środki trwałe w formie nakładów adaptacyjnych poczynionych na wynajmowane budynki i lokale w związku z wypowiedzeniem umowy najmu przed upływem pełnego okresu amortyzacji tych inwestycji.

Sąd wskazał, że jeżeli strata powstała w wyniku likwidacji inwestycji w obcych środkach trwałych, które utraciły przydatność gospodarczą z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności, to przypadek taki nie jest objęty wyłączeniem z kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT . Nie jest to jednak równoznaczne z przyjęciem, że na zasadzie rozumowania a contrario, każda poniesiona w takich okolicznościach strata, czyli z przyczyn innych niż zmiana rodzaju działalności, stanowi automatycznie i bezwarunkowo koszt uzyskania przychodów. Strata w środkach trwałych tak jak każdy inny wchodzący w rachubę wydatek (koszt), powinien przejść "test" na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT , pod kątem osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Według NSA, gdyby podatnik w niniejszej sprawie nie podjął działań polegających na skróceniu okresu obowiązywania umów najmu, w ramach których czynione były inwestycje w obcych środkach trwałych, to prowadzona przez niego działalność mogłaby stać się nierentowna i zagrożone byłoby źródło przychodów. W tym tego rodzaju przedsięwzięcie zmierza do zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów, a związane z tym strata jest kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Wyrok NSA z 29 sierpnia 2012 r., II FSK 1002/11

Zobacz także:

Strata poniesiona w specjalnej strefie ekonomicznej nie rodzi konsekwencji podatkowych

Likwidacja nie w pełni umorzonego środka trwałego

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 t.j.)