Jeszcze w ubiegłym roku fiskus wydawał szereg interpretacji, w których uznawał prawo prowadzących biura rachunkowe do skorzystania ze zwolnienia od podatku VAT. Jedną z takich interpretacji wydał 19 lutego 2014 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi, sygn. akt IPTPP1/443-895/13-4/RG. Podatniczka, która wówczas zgłosiła się do fiskusa wskazała, że posiada certyfikat księgowy, a w ramach prowadzonej działalności (PKD 69.20.Z) świadczy wyłącznie ciągłą i kompleksową obsługę rachunkowo-księgową i płacową firm. Nie prowadzi jednorazowych zleceń. Jej obroty są niższe niż 150 tys. zł. Nie ma za to uprawnień doradcy podatkowego, więc nie świadczy żadnych usług doradczych. Nie udziela też fachowych porad, opinii, zaleceń, wyjaśnień prawnych, podatkowych, finansowych i ekonomicznych.
Podatniczka prowadziła działalność gospodarczą od 1 lipca 2011 r. W okresie od 1 lipca 2011 r. do 31 grudnia 2013 r. nie korzystała ze zwolnienia podmiotowego, tzn. z dniem 1 lipca 2011 r. zrezygnowała ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT, natomiast od 1 stycznia 2014 r. wybrała zwolnienie podmiotowe. Podatniczka miała jednak wątpliwość czy od 1 stycznia 2014 r. mogła wybrać zwolnienie podmiotowe z podatku VAT. Sama uważa, że tak, ponieważ:
- obroty za 2013 r. nie przekroczyły 150 tys. zł,
- była czynnym podatnikiem VAT od 1 lipca 2011 roku, czyli dłużej niż rok licząc od końca roku kalendarzowego,
- nie wykonuje usług doradztwa.
Fiskus zgodził się z podatniczką. Według niego w sprawie należało rozstrzygnąć, czy opisane usługi należy zaliczyć do usług w zakresie doradztwa, które nie korzystają ze zwolnienia z podatku VAT. Ponieważ ani ustawa o VAT ani przepisy wykonawcze do tej ustawy nie definiują pojęcia doradztwa, to należało posłużyć się znaczeniem językowym. A pojęcie „doradzić”, w myśl Słownika Języka Polskiego, oznacza „udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie”. Z tej definicji nie wynika jednak, by działania podatniczki miały charakter usług doradczych. Fiskus potwierdził ponadto, że podatniczka nie ma uprawnień doradcy podatkowego, tym samym nie świadczy żadnych usług doradczych. A ponieważ świadczone przez podatniczkę usługi polegają na wykonywaniu czynności w ramach zawartych z klientami umów o prowadzenie ksiąg rachunkowych w ramach usług rachunkowo-księgowych, to nie można uznać ich za świadczenie usług doradztwa, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT i świadczenie tych usług nie wyklucza zastosowania zwolnienia od podatku VAT na podstawie art. 113 ust. 1 tej ustawy.
Deregulacja i zmiana stanowiska
Natomiast już w interpretacji z 20 stycznia 2015 r., sygn. akt IBPP1/443-1128/14/AW, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wskazał na brak możliwości zastosowania podmiotowego zwolnienia świadczącego kompleksowe usługi rachunkowo-księgowe (bez doradztwa). Co się takiego wydarzyło, że fiskus zmienił zdanie?
Fiskus wskazał tu na działanie ustawy deregulacyjnej, która od 10 sierpnia 2014 r. umożliwiła zawodowe wykonywanie większości czynności doradztwa podatkowego podmiotom innym niż podmioty dotychczas uprawnione, tj. doradcy podatkowi, radcowie prawni, adwokaci, biegli rewidenci i podmioty uprawnione do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. W kompetencji osób, których kwalifikacje zostały zweryfikowane (licencjonowani doradcy podatkowi, adwokaci i radcowie prawni) nowelizacja pozostawiła jedynie czynności polegające na reprezentowaniu podatników, płatników i inkasentów w postępowaniu przed organami administracji publicznej i w zakresie sądowej kontroli decyzji, postanowień i innych aktów administracyjnych w sprawach z zakresu ich obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami.
Zobacz: Czynności doradztwa podatkowego nie tylko dla doradców >>
Zdaniem fiskusa w wyniku nowelizacji ustawy o doradztwie podatkowym zmianie uległa treść art. 2 ust. 1 pkt 2, poprzez dodanie do katalogu czynności doradztwa podatkowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Ponadto zmianie uległa treść art. 3 ustawy o doradztwie podatkowym polegająca na tym, że czynności, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 i pkt 3 ustawy o doradztwie podatkowym może wykonywać każda zainteresowana osoba. Nowe przepisy nie wprowadzają żadnych wymogów co do tych osób, odnośnie np. konieczności posiadania odpowiedniego wykształcenia. Na podstawie tych zmian fiskus uznał, że działalność podatniczki stanowi świadczenie usług w zakresie doradztwa, o których mowa w art. 113 ust. 13 pkt 2 lit. b ustawy o VAT. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o doradztwie podatkowym prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie, jak również sporządzanie deklaracji podatkowych i pomoc w tym zakresie stanowią czynności doradztwa podatkowego. Jednocześnie z ustawy tej nie wynika, że do wykonywania tych czynności uprawnieni są wyłącznie doradcy podatkowi. Tym samym zarówno prowadzenie księgi przychodów i rozchodów, księgi handlowej oraz innych ewidencji, jak i sporządzanie deklaracji podatkowych jest doradztwem podatkowym. Zatem podatnik nie może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego od podatku VAT.
Zobacz też: VAT: sporządzenie zeznania podatkowego może skutkować utratą zwolnienia >>