Przedsiębiorcy, prowadzący jednoosobowe działalności gospodarcze, często użytkują samochody osobowe na podstawie umów leasingu operacyjnego. Zdarza się, iż w trakcie trwania umowy przedsiębiorca likwiduje działalność gospodarcza. Jedną z opcji jest wcześniejsze rozwiązanie umowy i zwrot auta albo jego wykup. Przedsiębiorcy pytają, czy muszą w takiej sytuacji skorygować VAT (wynikający z otrzymanych faktur), bądź koszty uzyskania przychodów. Przyjrzymy się temu na podstawie samochodów posiadających homologację samochodu osobowego, które zawsze są uznawane za pojazdy samochodowe w rozumieniu art. 2 pkt 34 ustawy o VAT oraz samochody osobowe w rozumieniu art. 5a pkt 19a ustawy o PIT.
Opłaty leasingowe są kosztem uzyskania przychodu
W przypadku tzw. leasingu operacyjnego rzeczy ruchomych (np. samochodów osobowych), w sytuacji gdy korzystającym jest przedsiębiorca, stosownie do art. 23b ust. 1 ustawy o PIT, opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy, stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego, jeżeli:
- umowa leasingu została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome;
- suma ustalonych opłat w umowie leasingu, pomniejszona o należny podatek VAT, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.
Uwaga: Przez podstawowy okres umowy leasingu rozumie się czas oznaczony, na jaki została zawarta ta umowa, z wyłączeniem czasu, na który może być przedłużona lub skrócona. W przypadku zmiany stron tej umowy podstawowy okres umowy uważa się za zachowany, jeżeli inne postanowienia umowy nie uległy zmianie (zob. art. 23a pkt 2 ustawy o PIT).
Czytaj w LEX: Opodatkowanie w formie PKPiR leasingu na przykładach >
Leasingobiorca (korzystający) może odliczyć opłaty ponoszone w podstawowym okresie umowy leasingu operacyjnego. Chodzi w szczególności o raty leasingowe, opłaty administracyjne, opłatę wstępną (czynsz inicjalny).
Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 47a ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów opłat wynikających z umowy leasingu, z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego, w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej kwota 150 tys. zł pozostaje do wartości samochodu osobowego będącego przedmiotem tej umowy.
Czy trzeba korygować koszty przy wcześniejszym zwrocie auta
Istota analizowanego problemu sprowadza się do ustalenia, czy w sytuacji gdy podatnik dokona wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu i zwrotu samochodu osobowego, musi korygować koszty uzyskania przychodów w zakresie poniesionych opłat z tytułu umowy leasingu.
Z regulacji art. 23b ustawy o PIT wynika, ze uznanie umowy za leasing operacyjny zależy od okresu, na jaki została zawarta umowa, a nie od okresu jej faktycznego trwania. Jeśli zatem umowa, w momencie jej zawarcia, spełniała przesłanki do uznania jej za leasing operacyjny, to podatnik słusznie zaliczał do kosztów uzyskania przychodów opłaty leasingowe (oczywiście z uwzględnieniem ogólnych zasad kwalifikowania wydatków do kosztów podatkowych). Faktu tego nie zmienia rozwiązanie umowy przed upływem okresu, na jaki ją zawarto, także gdy nastąpi to przed upływem okresu warunkującego uznanie umowy za leasing operacyjny. A zatem przedterminowe rozwiązanie umowy leasingu operacyjnego nie skutkuje koniecznością skorygowania kosztów uzyskania przychodów o wartość ujętych w tych kosztach opłat leasingowych.
Czytaj w LEX: Opłaty leasingowe i ich prawnopodatkowa kwalifikacja >
Należy tutaj zaznaczyć, ze regulacje zawarte w art. 23a-23l ustawy o PIT nie określają skutków podatkowych rozwiązania umowy przed czasem oznaczonym w umowie leasingowej. Odnoszą się tylko do rozporządzania przedmiotem leasingu po upływie okresu podstawowego oraz w trakcie trwania umowy.
Podsumowując, w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu operacyjnego, która została zawarta w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą podatnik nie ma obowiązku korygowania kosztów uzyskania przychodów o opłaty z tytułu umowy leasingu, które poniesione zostały do dnia rozwiązania umowy.
Cena promocyjna: 134.1 zł
Cena regularna: 149 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 149 zł ![[E-book] Uproszczenia w rachunkowości. Pytania i odpowiedzi [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/81983/978-83-8358-804-9_,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Zasady odliczenia VAT od opłat leasingowych
W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, przedsiębiorcy przysługuje co do zasady prawo do odliczenia 50 proc. VAT, np. z otrzymanej faktury. Chodzi m.in. o wydatki dotyczące używania tych pojazdów na podstawie umowy leasingu operacyjnego (art. 86a ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT), np. czynsz najmu, opłaty administracyjne, opłatę wstępną (czynsz inicjalny).
Ustawodawca wprowadził tutaj domniemanie, że takie pojazdy służą tzw. działalności mieszanej, tj. działalności gospodarczej i celom osobistym. Domniemanie to może być obalone, o ile podatnik udowodni, że samochód służy (obiektywnie) wyłącznie działalności gospodarczej. W takim przypadku 100 proc podatku VAT od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi stanowi podatek naliczony.
Czytaj w LEX: Optymalizacja wykupu z leasingu w podatku dochodowym od osób fizycznych >
W przypadku samochodów posiadających homologacje samochodu osobowego, przyjmuje się co do zasady, że pojazdy samochodowe są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. W tej sytuacji sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Konieczne jest złożenie do urzędu skarbowego informacji VAT-26 w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji JPK_VAT (zob. art. 86a ust. 3 – ust. 14 ustawy o VAT).
Podatników będących osobami fizycznymi w praktyce nie dotyczą ograniczenia (limitowanie) podatku naliczonego tzw. prewskaźnikiem (zob. art. 86 ust. 2a – ust. 2h i art. 90c ustawy o VAT).
Zaznaczyć należy, że podatnicy, którzy wykorzystują leasingowane samochody zarówno do działalności opodatkowanej VAT, jak i zwolnionej z VAT, ponoszący opłaty takie jak np. czynsz najmu, opłaty administracyjne, opłatę wstępną (czynsz inicjalny) stosują tzw. odliczenie proporcjonalne (według struktury sprzedaży), z obowiązkiem później korekty (zob. art. 90 i art. 91 ustawy o VAT).
Czytaj w LEX: Towary i usługi podlegające korekcie rozłożonej w czasie >
Czy przy wcześniejszym rozwiązaniu umowy trzeba korygować VAT
Istota analizowanego problemu sprowadza się do ustalenia, czy w sytuacji gdy podatnik w trakcie trwania umowy leasingu operacyjnego dokona wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu i zwrotu przedmiotu leasingu (samochodu osobowego), musi korygować odliczony podatek naliczony VAT w zakresie poniesionych opłat z tytułu umowy leasingu?
Organy podatkowe przyjmują, że fakt wcześniejszego rozwiązania umowy leasingu operacyjnego (np. samochodu osobowego) nie powoduje konieczności dokonania korekty rozliczeń podatkowych w zakresie VAT i nie skutkuje utratą prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez leasingodawcę, a dokumentujących należności wynikające z umowy leasingu. Potwierdzają to interpretacje dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 września 2022 r. (nr 0111-KDIB3-1.4012.492.2022.2.ICZ), z 12 sierpnia 2022 r. (nr 0114-KDIP4-2.4012.216.2022.2.KS) i z 11 stycznia 2021 r., (0112-KDIL1-3.4012.390.2020.5.MR).
Podsumowując, wcześniejsze rozwiązanie umowy leasingu operacyjnego nie spowoduje u podatnika konieczności dokonania korekty odliczenia podatku naliczonego od rat leasingowych ponoszonych w trakcie trwania umowy leasingu.
Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy
Czytaj w LEX: Leasing w podatkach dochodowych na przykładach >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
