ODPOWIEDŹ:

Zasadniczo dochody i straty oddziałów zagranicznych nie podlegają wykazaniu (rozliczeniu) w Polsce. Niemniej w przypadku strat oddziałów zagranicznych podlegających likwidacji, w przypadku braku możliwości rozliczenia przedmiotowych strat w kraju położenia oddziału, na zasadzie wyjątku możliwe jest ujęcie straty w polskim zeznaniu rocznym. Nie ma natomiast możliwości odliczenia 100% strat oddziału zagranicznego w jednym roku podatkowym - straty podlegają rozliczeniu na zasadach określonych w art. 7 ust. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 851 z późn. zm.) – dalej: u.p.d.o.p. - maksymalnie 50% straty z danego roku podatkowego, przez okres maksymalnie 5 lat.

UZASADNIENIE:

Zgodnie z podstawowymi zasadami rozliczania dochodów zakładów zagranicznych, dochody oraz straty takiego zakładu podlegają rozliczeniu w państwie jego położenia. Innymi słowy, zasadniczo dochody i straty niemieckiego oddziału powinny podlegać rozliczeniu na terenie Niemiec.
Niemniej, jeżeli strata oddziału zagranicznego, podlegającego likwidacji nie może w żaden sposób zostać rozliczona w kraju położenia oddziału, brak możliwości jej rozliczenia z dochodami "centrali" prowadziłby do naruszenia zasady swobody przedsiębiorczości w rozumieniu art. 43 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską. Należy mieć bowiem na uwadze, że zakaz rozliczenia straty likwidowanego oddziału zagranicznego z dochodami polskiej prowadziłby do dyskryminacji przedsiębiorstw posiadających oddziały zagraniczne. Polska spółka likwidująca oddział w Polsce mogłaby bowiem rozliczyć straty takiego oddziału z dochodami swojej centrali lub innych oddziałów.
Możliwość odliczenia straty likwidowanego oddziału zagranicznego z dochodami spółki w kraju jej siedziby, w sytuacji braku możliwości rozliczenia straty oddziału w kraju jego położenia, znajduje potwierdzenie w orzeczeniach sądów administracyjnych, np.:
- Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w wyroku z 21 maja 2015 r. (sygn. III SA/Wa 2913/14);
- Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 października 2014 r. (sygn. II FSK 2401/12);
- Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 listopada 2011 r. (sygn.II FSK 929/11);
- Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 1593/11).

Wprawdzie nie można wykluczyć ryzyka zakwestionowania prawa do odliczenia straty likwidowanego oddziału zagranicznego przez polskie organy podatkowe, niemniej w obliczu pokaźnego orzecznictwa sądów administracyjnych powyższe ryzyko wydaje się być umiarkowane, a nawet potencjalny spór z organem przed sądami administracyjnymi wydaje się dawać duże szanse sukcesu.
Niemniej, rozliczenie 100% straty oddziału zagranicznego w jednym roku podatkowym prowadziłoby do nieuzasadnionych preferencji w obliczu brzmienia art. 7 ust. 5 u.p.d.o.p., zgodnie z którym w danym roku podatkowym podatnikowi przysługuje prawo do rozliczenia jedynie 50% straty z innego okresu, a strata podlega rozliczeniu przez okres nie dłuższy niż 5 kolejnych lat podatkowych.

Dominik Klemens