Odpowiedź:

Podatnik nie musi dokonywać odpisu aktualizującego - może po prostu sprzedać towar poniżej ceny zakupu. W ten sposób poniesie straty na towarze w wysokości różnicy między ceną zakupu a ceną sprzedaży. Jeżeli mimo to podatnik sporządzi odpis aktualizujący wartość towarów, to i tak nie będzie mógł zaliczyć odpisu do kosztów uzyskania.

Uzasadnienie:

Działalność gospodarczą prowadzi się w celu zarobkowym. Oznacza to, że - co do zasady - nie powinno sprzedawać się towaru handlowego poniżej ceny zakupu. Nie ma jednak zakazu takiego działania, ale decydując się na sprzedaż towaru poniżej ceny zakupu, podatnik powinien mieć dobre wyjaśnienie takiego działania. Mogą to być na przykład działania promocyjne, albo – tak jak w sytuacji określonej w pytaniu – obniżka ceny ma związek z niepełnowartościowym charakterem towarów (np. ich uszkodzeniem). Podatnik może w takiej sytuacji sprzedać towar w obniżonej cenie, a poniesienie straty w takim przypadku jest w pełni uzasadnione. Towaru uszkodzonego nie da się sprzedać za cenę pierwotną, a dodatkowo podatnik musi ponosić koszty magazynowania.

Sporządzenie odpisu aktualizacyjnego jest bezprzedmiotowe w tym przypadku. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 1 pkt 26a ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1888 ze zm.) nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w przepisach ustawy z 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 ze zm.) od tej części należności, która była uprzednio zaliczona do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona. Ten przypadek nie zachodzi jednak w naszej sytuacji, a tym samym odpisu aktualizacyjnego podatnik nie mógłby zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Zamiast odpisu aktualizacyjnego wartość towaru, podatnik powinien sporządzić protokół wykazujący uszkodzenia. Protokół taki może przydać się podczas kontroli - powinien rozwiać wszelkie wątpliwości organu podatkowego odnośnie zasadności sprzedaży towaru poniżej ceny zakupu.

Paweł Ziółkowski, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono  26.03.2017 r.