Czy trzeba opodatkować polskim VAT usługę dla kontrahenta unijnego, który nie podaje swojego numeru VAT?

Zakładając, że kontrahent prowadzi działalność gospodarczą, ale nie podał Państwu swojego numeru VAT, można uznać, że ma status osoby niebędącej podatnikiem, a co za tym idzie, zastosowanie będzie miał art. 28c ust. 1 u.p.t.u. W konsekwencji usługa powinna być opodatkowana według właściwej krajowej stawki podatku.

Pytanie

Czy trzeba opodatkować polskim VAT usługę dla kontrahenta unijnego, który nie podaje swojego numeru VAT?
Czy trzeba opodatkować taką samą usługę na rzecz osoby fizycznej w UE?

Odpowiedź

Zakładając, że kontrahent prowadzi działalność gospodarczą, ale nie podał Państwu swojego numeru VAT, można uznać, że ma status osoby niebędącej podatnikiem, a co za tym idzie, zastosowanie będzie miał art. 28c ust. 1 u.p.t.u. W konsekwencji (skoro miejsce świadczenia usług ustalone zgodnie z tym przepisem będzie miało miejsce w Polsce) usługa powinna być opodatkowana według właściwej krajowej stawki podatku.

Uzasadnienie

W celu odpowiedzi na pierwsze pytanie, konieczne jest wskazanie przepisów regulujących miejsce świadczenia usług. Zgodnie bowiem z przepisem art. 28b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Natomiast stosownie do art. 28c ust. 1 u.p.t.u., miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28h-28n.

Z powyższych przepisów wynika, że w inny sposób opodatkowuje się świadczenie usług na rzecz podatnika, a w inny na rzecz podmiotu niebędącego podatnikiem. Dla prawidłowego opodatkowania świadczonej usługi konieczne jest więc ustalenie czy usługobiorca ma status podatnika.

Pojęcie podatnika na potrzeby stosowania rozdziału o miejscu świadczenia usług zawiera art. 28a pkt 1 u.p.t.u., z którego wynika, że podatnikiem są:
a) podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b) osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej.
Z powyższego wynika, że jeśli kontrahent nie prowadzi działalności gospodarczej, zastosowanie będzie miał art. 28c ust. 1 u.p.t.u.

W związku z tym, że kontrahent unijny nie podał Państwu numeru VAT, można skorzystać z art. 18 ust. 2 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) Nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L, Nr 77, s. 1), który stanowi, że o ile usługodawca nie ma odmiennych informacji, może uznać, że usługobiorca prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Wspólnoty ma status osoby niebędącej podatnikiem, jeżeli wykaże, że ten usługobiorca nie przekazał mu swojego indywidualnego numeru identyfikacyjnego VAT.

Zakładając więc, że kontrahent prowadzi działalność gospodarczą, ale nie podał Państwu swojego numeru VAT, można uznać, że ma status osoby niebędącej podatnikiem, a co za tym idzie, zastosowanie będzie miał art. 28c ust. 1 u.p.t.u. W konsekwencji (skoro miejsce świadczenia usług ustalone zgodnie z tym przepisem będzie miało miejsce w Polsce) usługa powinna być opodatkowana według właściwej stawki krajowej.