Pytanie

Świadczę usługi transportu drogowego towarów, które były opodatkowane na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego. W związku z tym, że rozpocząłem w tym roku i wykonałem usługę na rzecz mojego pracodawcy założyłem PKPiR. Jeszcze w okresie, kiedy przychody z działalności były opodatkowane na zasadach ryczałtu, zakupiłem samochód ciężarowy.

Jak ustalić wartość początkową tego auta dla celów amortyzacji?

Czy możliwa jest amortyzacja jednorazowa?

Odpowiedź

Za wartość początkową przedmiotowego samochodu uznać należy jego cenę nabycia. Odpowiedź na pytanie o możliwość jednorazowej amortyzacji zależy od przyjęcia jednego z dwóch możliwych stanowisk.

Uzasadnienie

Podatnicy zmieniający opodatkowanie przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych na zasady ogólne (czy to na skutek wyboru, czy to na skutek utraty prawa do opodatkowania w formie ryczałtu) mogą amortyzować środki trwałe nabyte w okresie korzystania z opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Wynika to pośrednio z art. 22n ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., który przewiduje, że w razie zmiany formy opodatkowania podatnicy, zakładając ewidencję środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, uwzględniają w niej odpisy amortyzacyjne przypadające za okres opodatkowania w formie zryczałtowanego podatku dochodowego lub podatku tonażowego.

Przepisy art. 22g u.p.d.o.f. nie przewidują przy tym szczególnego sposobu ustalania wartości początkowej takich środków trwałych. W konsekwencji wartość początkową takich środków trwałych – w razie odpłatnego nabycia – stanowi ich cena nabycia (zob. art. 22g ust. 1 pkt 1 oraz art. 22g ust. 3 u.p.d.o.f.). Dotyczy to również przedstawionej sytuacji, a więc wartość początkową przedmiotowego samochodu jako środka trwałego stanowi cena jego nabycia.

Podatnikom "przechodzącym" z ryczałtu na zasady ogólne przysługuje przy tym prawo do wyboru metody amortyzacji posiadanych środków trwałych. Sporna jest przy tym kwestia czy istnieje również możliwość wyboru amortyzacji jednorazowej na podstawie art. 22k ust. 7 - dalej u.p.d.o.f. Spór ten jest konsekwencją brzmienia przytoczonego powyżej brzmienia art. 22n ust. 5 u.p.d.o.f.

Za przyjęciem stanowiska, że amortyzacja jednorazowa jest w przypadku zmiany formy opodatkowania możliwa przemawia brak przepisu wprost zakazującego amortyzacji w takim przypadku (oraz zasada "in dubio pro tributari", zgodnie z którą wszelkie wątpliwości powinny być rozstrzygane na korzyść podatników). Przeciwko takiemu stanowisku przemawia natomiast przytoczone powyżej brzmienie art. 22n ust. 5 u.p.d.o.f. – zastosowanie tego przepisu w przypadku przyjęcia stanowiska o dopuszczalności jednorazowej amortyzacji jest w istocie niemożliwe, gdyż istotą tej metody amortyzacji jest dokonanie jednego tylko odpisu amortyzacyjnego.

A zatem odpowiedź na pytanie o możliwość jednorazowej amortyzacji zależy od przyjęcia jednego z powyżej skazanych stanowisk. Osobiście uważam, że więcej przemawia za przyjęciem, iż jednorazowa amortyzacja jest w przypadku zmiany formy opodatkowania z ryczałtu na zasady ogólne niemożliwa. Nie są mi jednak znane żadne wyjaśnienia organów podatkowych dotyczące tej kwestii (jak również żadne orzeczenia sądów administracyjnych), a w konsekwencji nie mogę wykluczyć, że prezentują one w tej kwestii odmienne, korzystne dla podatników stanowisko.

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego