Podatnik zamierza jeszcze w sierpniu rozszerzyć działalność o transport towarów i zakupić do tego samochód ciężarowy.
Sprzedawca wystawi w sierpniu fakturę VAT.
Czy podatnik będzie mógł rozliczyć VAT naliczony od tej faktury (czy istnieje taka możliwość, aby odliczyć VAT naliczony we wrześniu)?
Faktura zakupu samochodu będzie wystawiona w sierpniu, a otrzymana najwcześniej we wrześniu.
Odpowiedź:
Ustawa o podatku od towarów i usług nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki, iż zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej. Tak więc, jeśli istnieje związek pomiędzy zakupem samochodu a prowadzoną działalnością, podatnik będzie miał prawo do odliczenia podatku naliczonego w rozliczeniu za wrzesień 2017 r.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz 1221) – dalej u.p.t.u. w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.
Należy podkreślić, że ustawodawca umożliwił podatnikom skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 u.p.t.u.
Stosownie do art. 88 ust. 4 u.p.t.u. obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7 (wyłączenie w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania).
Z powyższego wynika, iż prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, przy nabyciu których podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonanymi czynnościami opodatkowanymi. Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług.
Art. 96 w ust. 1 u.p.t.u. stanowi, iż podmioty, o których mowa w art. 15, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne, z zastrzeżeniem ust. 3.
Stosownie do art. 96 ust. u.p.t.u., naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako "podatnika VAT czynnego".
Treść ww. art. 88 ust. 4 u.p.t.u. nie wskazuje, aby do nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego konieczne było posiadanie statusu podatnika zarejestrowanego w momencie otrzymania faktur zakupu. Zatem status podatnika czynnego (zarejestrowanego) konieczny jest w momencie wykazywania odliczenia (zob. wyrok NSA z 21.12.2006 r., sygn. akt I FSK 378/06, wyrok NSA z 9.07.2010 r., sygn. akt I FSK 1132/09, wyrok NSA z 1.06.2007 r., sygn. akt I FSK 792/06, wyrok NSA z 24.04.2007 r., sygn. akt I FSK 582/06, wyrok WSA z 24.11.2014 r., sygn. akt III SA/Wa 1127/14).
Prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego przy zakupach towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności opodatkowanych (art. 86 ust. 1 u.p.t.u.) kształtuje się w danym okresie rozliczeniowym. Zdarzeniem uprawniającym do obniżenia podatku należnego - co wprost wynika z art. 86 ust. 10 pkt 1 u.p.t.u. - jest zazwyczaj otrzymanie faktury lub dokumentu celnego, a ewentualne późniejsze rozliczenie podatku jest konsekwencją już nabytego prawa do obniżenia kwoty podatku należnego.
Co istotne, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 u.p.t.u.).
Trzeba rozróżnić moment powstania prawa do odliczenia od momentu skorzystania z tego prawa. Jak już wspomniałem, jego realizacja następuje poprzez złożenie deklaracji podatkowej, wyrażającej wolę skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia i aby skutecznie zrealizować już powstałe uprawnienie, podatnik musi usunąć - najpóźniej przed skorzystaniem z tego prawa – wszelkie przesłanki negatywne, w tym brak rejestracji, który uniemożliwia identyfikowanie go jako podatnika.
Zatem należy stwierdzić, iż ustawa o podatku od towarów i usług nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki, iż zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach ustawy o podatku od towarów i usług). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 14.05.2014 r., IPPP2/443-201/14-2/DG, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 22.01.2013 r., IPTPP2/443-824/12-9/AW).
Mariusz Jabłoński, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 25.08.2017 r.
Czy podatnik może odliczyć podatek od towarów i usług od samochodu zakupionego przed rejestracją?
Pytanie pochodzi z Vademecum Głównego KsięgowegoPodatnik zwolniony podmiotowo z VAT chciałby zostać czynnym podatnikiem. W sierpniu złoży VAT-R, gdzie wskaże, że od 1 września 2017 r. zamierza zrezygnować ze statusu podatnika zwolnionego.Czy oznacza to, że dopiero od faktur zakupowych za wrzesień będzie mógł rozliczyć VAT naliczony?
