Odpowiedź:

Złożoną deklarację podatnik raczej powinien pozostawić bez zmian i ewentualnie dowodzić zachowanie należytej staranności (że na dzień złożenia deklaracji nie było wzmianki o likwidacji dłużnika i nic o niej podatnik nie wiedział).

Uzasadnienie:

Z pytania wynika, że podatnik posiada nieuregulowane należności, których 150 dni od terminu płatności minęło w czerwcu. W związku z tym w dniu 19 lipca podatnik wysłał do urzędu skarbowego deklarację VAT-7 za czerwiec wraz z załącznikiem VAT-ZD, w którym uwzględnił niezapłaconą należność (podatnik sprawdził w ewidencji Regon i KRS i dłużnik – spółka z o.o. nie był ani w likwidacji ani w upadłości). W dniu 11 sierpnia (czyli po terminie wysłania przez podatnika jako wierzyciela deklaracji VAT za czerwiec) pojawił się wpis w KRS, że dłużnik jest w likwidacji od dnia 8 czerwca.`

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub fakturze – art. 89a ust. 1a u.p.t.u.

Dodatkowo jak wynika z art. 89a ust. 2 pkt 3 u.p.t.u. musi być spełniony warunek – na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni oraz dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Czyli na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokonuje korekty podatku należnego z tytułu nieściągalnych wierzytelności dłużnik nie jest w

trakcie likwidacji. Z literalnego brzmienie przepisu wynikałoby, że warunek aby dłużnik nie był w trakcie likwidacji musi być spełniony na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji, w której podatnik dokonuje korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego.

Co do zasady otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez walne zgromadzenie uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania.

W opisanym stanie faktycznym na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokonał korekty podatku należnego nie było wiadomo, że dłużnik jest w likwidacji. Podatnik sprawdził w KRS, że nie było likwidacji. Wpis pojawił się dopiero 11 sierpnia (po złożeniu deklaracji) z adnotacją, że dłużnik jest w likwidacji od dnia 8 czerwca (czyli z datą sprzed złożeniem korekty). Tu zaznaczyć należy, że nie jest znana przyczyna otwarcia likwidacji spółki – dłużnika.

Czytając wprost przepis to należałoby wysnuć wniosek, że podatnik nie miałby prawa do skorygowania podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona (bo na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której podatnik dokonuje korekty podatku należnego z tytułu nieściągalnych wierzytelności dłużnik był już w trakcie likwidacji).

Jednak w opisanej sytuacji trudno podatnikowi zarzucić złą wolę, czy wręcz brak należytej staranności. Składając deklarację podatnik sprawdza i KRS i ewidencje Regon, gdzie nie ma żadnej adnotacji o likwidacji.

Wydaję się, że organy podatkowe (o ile podatnik posiada dowody, że faktycznie sprawdzał w dniu złożenia deklaracji te ewidencje i faktycznie wpis o likwidacji pojawia się dopiero po złożeniu tej deklaracji) nie powinny kwestionować korekty podatku należnego. Złożoną deklarację podatnik raczej powinien pozostawić bez zmian i ewentualnie dowodzić zachowanie należytej staranności (że na dzień złożenia deklaracji nie było wzmianki o likwidacji dłużnika i nic o niej nie wiedział).

Piotr Kłos, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 13.09.2016 r.