Czy podatnicy będą mogli uzyskać interpretację podatkową przez Internet?

Z informacji pochodzących z Ministerstwa Finansw wynika, że trwają prace nad rozszerzeniem zakresu usług, dostępnych podatnikom on-line. Chodzi o umożliwienie podatnikom uzyskania interpretacji prawa podatkowego drogą elektroniczną, sprawdzenia w drodze elektronicznej stanu sprawy skierowanej do urzędu skarbowego, elektroniczne sprawdzenie stanu rozliczeń z urzędem skarbowym, a także elektroniczną rejestrację w urzędzie skarbowym oraz możliwość przesyłania do podatnika dokumentw w wersji elektronicznej.

Od l kwietnia br. podatnicy będący osobami fizycznymi mają możliwość rozliczenia się z urzędem skarbowym drogą elektroniczną. Chętnych do skorzystania z tego sposobu rozliczenia nie brakuje, przeszkodą są jednak wysokie koszty, z jakimi wiąże się zakup kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Co zamierza zrobić rząd, aby rozpowszechnić wśród podatników rozliczanie się z urzędami skarbowymi za pośrednictwem Internetu i czy planuje obniżenie kosztów uzyskania podpisu elektronicznego, w tym eliminację opłat za aktualizację uzyskanych już wcześniej certyfikatów?

Sprawa stała się także przedmiotem interpelacji poselskiej (nr 2931). Odpowiedzi udzieliło Ministerstwo Gospodarki. Odnosząc się do kwestii czynników ekonomicznych, które mają wpływ na wysokie koszty uzyskania certyfikatów wymaganych przy korzystaniu z bezpiecznego podpisu elektronicznego resort gospodarki stwierdził, że wynika ona z nakładów poniesionych na prowadzenie działalności przez usługodawców komercyjnych. Każdy z kwalifikowanych podmiotów świadczących usługi certyfikacyjne w zakresie podpisu elektronicznego ponosił od chwili wpisania do rejestru koszty zapewnienia podstawowego i zapasowego centrum certyfikacji, zatrudnienia wysokiej klasy specjalistów, ochrony fizycznej i teleinformatycznej urządzeń, zapewnienia sieci punktów rejestracji oraz pozyskania wymaganych prawem ubezpieczeń. Podmioty tego rodzaju obowiązane są do zachowania wysokiego poziomu kompetencji proceduralnej i technicznej ze względu na wagę dóbr chronionych, jakimi są elektroniczna tożsamość i zobowiązania zaciągane przez użytkownika e-podpisu. Prowadzenie tego rodzaju działalności komercyjnej powiązane jest z nakładami na rozwój i aktualizację oprogramowania, a także z wysokim poziomem ryzyka związanym z postępem w zakresie usług certyfikacyjnych oraz zmianami technologii. Ze względu na niewielką ilość dostępnych drogą elektroniczną usług publicznych liczba zakupionych certyfikatów kwalifikowanych liczona była dotychczas w tysiącach sztuk, a podmioty do chwili obecnej nie uzyskały zwrotu z poczynionych inwestycji – podkreślił resort gospodarki. Łączna liczba aktywnych certyfikatów kwalifikowanych służących do składania bezpiecznego podpisu elektronicznego dopiero w ostatnim czasie osiągnęła liczbę 56 268 certyfikatów (według stanu na dzień 2 czerwca). Co prawda świadczenie usług certyfikacyjnych w zakresie podpisu elektronicznego oparte zostało o zasadę swobody przepływu usług, to w chwili obecnej brak jest jeszcze zauważalnej konkurencji ze strony zagranicznych urzędów certyfikacyjnych.

Odnośnie kwestii zachęcenia podatników do korzystania z elektronicznej formy corocznego składania deklaracji podatkowej resort gospodarki podkreślił, że system e-deklaracje jest udostępniany podatnikom stopniowo. Obecnie w tej formie możliwe jest przesłanie 44 rodzajów deklaracji. 1 kwietnia 2008 r. wprowadzono możliwość przesyłania drogą elektroniczną zeznań rocznych przez osoby fizyczne. W ciągu roku, od rozpoczęcia funkcjonowania systemu, liczba rodzajów deklaracji wzrośnie do 81. W prowadzony zostanie PIT-11, deklaracje podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku od spadków i darowizn. To kolejne ułatwienia dla podatników. Dużym udogodnieniem dla podatników będzie też możliwość przesyłania e-deklaracji za pośrednictwem aplikacji dostarczonej przez producentów oprogramowania finansowo-księgowego. Dlatego też udostępniono otwarty standard dokumentu podatkowego, który służy do stworzenia aplikacji. W założeniu, firmy będą korzystały właśnie z tej formy przesyłania e-deklaracji. Obecnie podatnicy mają możliwość przesyłania deklaracji, wykorzystując interaktywne formularze, które zostały opublikowane na stronie www.e-deklaracje.gov.pl. Wykorzystując aplikację, deklaracje podatkowe będą tworzone w systemie księgowym i poprzez odpowiedni moduł przesyłane do systemu za pośrednictwem Internetu.

Jednocześnie resort gospodarki potwierdził, że uruchomiony system e-deklaracje jest początkiem projektowanych zmian. Wprowadzanie ciągle nowych technologii w zakresie informacji i komunikacji, a w szczególności rosnące wymagania ze strony obywateli wywołują bowiem konieczność ciągłego dostosowywania administracji podatkowej do tych wymagań. Dlatego też w Ministerstwie Finansów rozpoczęły się prace nad kolejnymi projektami: e-deklaracje 2, e-podatki, e-rejestracja, których realizacja udostępni podatnikom m.in. takie funkcjonalności, jak sprawdzenie stanu sprawy skierowanej do urzędu skarbowego, elektroniczne sprawdzenie stanu rozliczeń z urzędem skarbowym, portal wiedzy potrzebnej podatnikowi, przekazywanie interpretacji prawa podatkowego drogą elektroniczną, elektroniczna rejestracja w urzędzie skarbowym oraz możliwość przesyłania dokumentów w wersji elektronicznej do podatnika. Zostaną więc udostępnione kolejne usługi on-line ułatwiające realizację obowiązków podatkowych.
Odnośnie kwestii podjęcia przez rząd działań mających na celu obniżenie kosztów uzyskania podpisu elektronicznego Ministerstwo Gospodarki poinformowało, że w drugiej połowie bieżącego roku przewiduje się przeprowadzenie nowelizacji ustawy o podpisie elektronicznym, która wprowadzi możliwość świadczenia większej ilości usług certyfikacyjnych, w tym nowe rodzaje podpisów elektronicznych, takich jak m.in. podpis zaawansowany osób fizycznych oraz osób prawnych. Wprowadzenie nowych narzędzi pozwoli lepiej dostosować ceny usług do możliwych zastosowań oraz potrzeb rynku. To, jak nowe narzędzia będą funkcjonować w praktyce zależeć będzie ściśle od gotowości urzędów do ich wprowadzenia w obowiązujących już przepisach prawa oraz rozwoju oferty usług certyfikacyjnych w tym zakresie.

Resort gospodarki przypomniał, że obowiązująca ustawa o podpisie elektronicznym przewiduje możliwość stosowania tzw. zwykłego podpisu elektronicznego. W ślad za dyrektywą 1999/93/WE ustawa stanowi, że zwykłemu podpisowi elektronicznemu nie można odmówić ważności i skuteczności wyłącznie ze względu na jego elektroniczną formę. Możliwość wykorzystania tego narzędzia zależy jednak przede wszystkim od usunięcia barier w zakresie postępowania administracyjnego oraz działań organizacyjnych polegających na zapewnieniu niekwalifikowanej infrastruktury klucza publicznego.

Jeśli chodzi o umożliwienie korzystania z podpisu elektronicznego bez konieczności ponoszenia corocznych opłat za aktualizację uzyskanych już wcześniej certyfikatów resort gospodarki wskazał, że nowelizacja ustawy o podpisie elektronicznym powiązana będzie ze zmianami w aktach wykonawczych do ustawy o podpisie elektronicznym. Wydłużenie okresu ważności certyfikatu nastąpi z uwzględnieniem przygotowywanej przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji koncepcji elektronicznego dowodu tożsamości. Wstępnie zakłada się, że okres ważności dla nowo wydawanych certyfikatów zostanie wydłużony do 5 lat. Zgodnie z dokumentem „Electronic Signatures and Infrastructures (ESI); Algorithms and Parameters for Secure Electronic Signatures; Part 1: Hash functions and asymmetric algorithms˝ (ETSI TS 102 176-1 V2.0.0) z listopada 2007 r. przy zastosowaniu klucza 1-kilowego dopuszczalny jest okres ważności 5 lat, a przy zastosowaniu kluczy 2-kilowych może być to nawet okres do 10 lat.