Odpowiedź:

W świetle interpretacji organów podatkowych, deweloper (płatnik) – w związku z wypłatą ww. odszkodowania – zobowiązany jest do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej klientowi i urzędowi skarbowemu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Nie ciąży natomiast na nim obowiązek poboru zaliczki na podatek.

Uzasadnienie:

Odszkodowanie jest świadczeniem przysługującym danemu podmiotowi, który doznał uszczerbku (szkody), bądź to w swoim majątku (szkoda majątkowa), bądź też w innych dobrach (szkoda niemajątkowa). Osoby fizyczne mogą być uprawnione do otrzymania odszkodowania za poniesioną szkodę z tytułu szeregu ustaw (m.in. z Kodeksu pracy czy Kodeksu cywilnego).
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprowadzają generalną zasadę, że odszkodowania są zwolnione z podatku, z tym jednak zastrzeżeniem, iż w niektórych przypadkach odszkodowania nie będą podlegały zwolnieniu od podatku i osoba fizyczna będzie miała obowiązek rozliczenia się z urzędem skarbowym z tytułu otrzymanego odszkodowania.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.) - dalej u.p.d.o.f., wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy, z wyjątkiem:
1.    określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2.    odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3.    odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4.    odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5.    odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6.    odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali podatkowej lub podatkiem liniowym,
7.    odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Wskazać należy, że z interpretacji indywidualnych Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 sierpnia 2012 r., IPPB4/415-467/12-2/JK3 i Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach dnia 14 maja 2014 r., IBPBII/1/415-134/14/MK wynika, że odszkodowanie otrzymane na podstawie zawartej pomiędzy stronami umowy lub ugody pozasądowej zwolnieniu nie podlega.

Na tej podstawie stwierdzić należy, że wypłacone przez dewelopera klientowi odszkodowanie na podstawie zawartego porozumienia podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
Świadczenie to należy zaliczyć do przychód z tzw. „innych źródeł”, o którym mowa w art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f., który podatnik (klient) winien wykazać w zeznaniu podatkowym (PIT-36) za rok, w którym odszkodowanie zostało wypłacone
Od tego rodzaju świadczenia płatnik (deweloper) nie ma obowiązku poboru zaliczki na podatek. Również podatnik nie ma obowiązku odprowadzania zaliczek na podatek w ciągu roku od tego rodzaju świadczeń.

Stosownie natomiast do art. 42a u.p.d.o.f., osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 (z wyjątkami, które nie maja zastosowania w sprawie), od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację PIT-8C i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika (klienta).

Jak wynika z powyższego, płatnik – w związku z wypłatą ww. odszkodowania – zobowiązany jest jedynie do sporządzenia informacji PIT-8C i przekazania jej klientowi i urzędowi skarbowemu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego. Nie ciąży natomiast na nim obowiązek poboru zaliczki na podatek.

Marek Jurek
 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Doradcy Podatkowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów