Odpowiedź:

Wynagrodzenie wypłacone po ustaniu stosunku pracy jest przychodem ze stosunku pracy, do którego obliczając zaliczkę na podatek stosuje się zasady wynikające z przepisów art. 32 u.p.d.o.f.. Oznacza to, ze obliczając zaliczkę od wynagrodzenia wypłaconego po ustaniu stosunku pracy zakład pracy powinien uwzględnić koszty uzyskania przychodów. Zakład pracy wypłacając wynagrodzenie po ustaniu zatrudnienia nie jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki na podatek o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej (46,33 zł).

Uzasadnienie:

Zakłady pracy jako płatnicy są zobowiązani obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy - art. 31 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f. Za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód pracownika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali zaliczki wynoszą 18% dochodu uzyskanego w danym miesiącu. Za dochód, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne oraz po odliczeniu kosztów uzyskania przychodów (art. 32 ust.2 u.p.d.o.f.).  Koszty uzyskania przychodów z tytułu stosunku pracy, wynoszą 111,25 zł miesięcznie lub 139,06 zł miesięcznie, w przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę (art. 22 ust.2 u.p.d.o.f.). Ryczałtowe koszty uzyskania przychodów, o których mowa w przepisach art. 22 ust. 2 u.p.d.o.f., stosuje się tylko do przychodów ze stosunku pracy. Wynagrodzenie wypłacone po ustaniu stosunku pracy jest przychodem ze stosunku pracy, do którego obliczając zaliczkę na podatek stosuje się zasady wynikające z przepisów art. 32 u.p.d.o.f.. Oznacza to, ze obliczając zaliczkę od wynagrodzenia wypłaconego po ustaniu stosunku pracy zakład pracy powinien uwzględnić koszty uzyskania przychodów.

W przypadku gdy miejsce stałego lub czasowego zamieszkania podatnika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę pracownikowi przysługują podwyższone koszty uzyskania przychodów (139,06 zł). Na podstawie przepisów art. 32 ust.5 u.p.d.o.f. zakład pracy przy obliczaniu zaliczki stosuje podwyższone koszty uzyskania przychodów, jeżeli pracownik złoży oświadczenie o spełnieniu warunków dających uprawnienie do stosowania takich kosztów. Ustanie stosunku pracy powoduje, ze złożone oświadczenie przestaje obowiązywać, w konsekwencji zakład pracy wypłacając byłemu już pracownikowi wynagrodzenie nie może zastosować podwyższonych kosztów uzyskania przychodów, powinien jednak zastosować koszty podstawowe w wysokości 111,25 zł.

Obliczoną zaliczkę zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej (46,33 zł), jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie PIT-2, w którym stwierdzi, że:

1) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;

2) nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;

3) nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 u.p.d.o.f.;

4) nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;

5) ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia (art. 32 ust.3 u.p.d.o.f.).

Złożenie oświadczenia nie jest dla pracownika obowiązkowe, a składając je pracownik oświadcza, ze spełnia określone w przepisie art.32 ust.3 u.p.d.o.f. warunki.  Dla zastosowania ulgi ważne jest aby pracownik złożył oświadczenie najpóźniej przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym, przez wskazanego w oświadczeniu płatnika. Pracownik, nie ma obowiązku składania kolejnego oświadczenia w następnym roku podatkowym jeśli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie. Zakład pracy na podstawie przepisów art. 32 ust.4 u.p.d.o.f. zaprzestaje zmniejsza zaliczki w sposób określony w przepisach art. 32 ust. 3 u.p.d.o.f., jeżeli podatnik powiadomi go o zmianach stanu faktycznego określonego w oświadczeniu. Oświadczenie składa pracownik, a więc jak wynika z przepisów art. 12 ust 4 u.p.d.o.f. osoba pozostająca w stosunku służbowym, stosunku pracy, stosunku pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunku pracy. Po ustaniu stosunku pracy oświadczenie złożone przez pracownika przestaje obowiązywać, ponieważ podatnik, któremu wypłacane jest wynagrodzenie po ustaniu stosunku pracy nie jest już pracownikiem. Zakład pracy wypłacając wynagrodzenie po ustaniu zatrudnienia nie jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki na podatek o kwotę zmniejszającą podatek. Stanowisko takie przedstawił Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia  30 września 2013 r., nr IBPBII/1/415-691/13/BD. Jak czytamy w interpretacji: „treść art. 32 ust. 3 powołanej ustawy podatkowej odwołuje się wprost do określenia „pracownik”. To właśnie „pracownik” składa „zakładowi pracy” stosowne oświadczenie uprawniające płatnika do stosowania ww. ulgi podatkowej (kwoty zmniejszającej podatek). Oświadczenie to zachowuje zatem ważność tylko podczas stosunku pracy. Po jego ustaniu strony tego stosunku nie są już dla siebie „pracownikiem” i „zakładem pracy”, o których mowa w art. 32 ust. 3 ustawy. Wnioskodawca jako płatnik nie może zatem zastosować ww. ulgi podatkowej w stosunku do wypłacanego wynagrodzenia za pracę pracownikowi po ustaniu stosunku pracy, gdyż zmniejszenia podatku można dokonać jedynie w okresie pozostawania pracownika w stosunku pracy. Bez znaczenia pozostaje przy tym fakt, że podatnik wszystko rozliczy w zeznaniu rocznym.”

Barbara Tomaszewska, autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego

Odpowiedzi udzielono 29.05.2015 r.