Odpowiedź:
1. Co do zasady możliwa jest sytuacja wynajmu lokalu bez zgłoszenia działalności gospodarczej w zakresie najmu przy dokonaniu zgłoszenia jedynie do celów podatku VAT. (VAT-R).
2. Skoro podatnik nie prowadzi innej (poza najmem) działalności gospodarczej w rozumieniu u.p.t.u. będzie uprawniony do skorzystania  ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT ze względu na limit sprzedaży 150.000 PLN.
3. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, abyście Państwo zrezygnowali ze zwolnienia i zarejestrowali się na potrzeby VAT pomimo nie przekroczenia limitu obrotów. Do rejestracji dla celów VAT nie jest konieczna rejestracja działalności gospodarczej.
4. Stosownie do art. 3 ust. 1 u.p.t.u. – właściwym dla podatnika organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z zastrzeżeniem ust. 2-5. W związku z czym w przedstawionej w treści pytania sytuacji właściwy dla celów rejestracji VAT będzie urząd skarbowy ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

Uzasadnienie:
Na gruncie VAT obowiązuje bardzo szeroka definicja działalności gospodarczej.
Jak stanowi bowiem art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u. podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
Przy czym w myśl art. 15 ust. 2 u.p.t.u. działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
A zatem najem prywatnego majątku spełnia przesłankę uznania za działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT.
Analogiczne stanowisko znajdujemy w rozstrzygnięciach organów podatkowych. Przykładowo  Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi  w interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2013 r. nr IPTPP4/443-769/12-2/UNR wskazuje: "charakter usług najmu wyczerpuje znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w ww. art. 15 ust. 2 ustawy, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez względu na to, czy przedmiot najmu lub dzierżawy stanowi własność prywatną. Wskazać należy również, że w okolicznościach, w których właściciel majątku wykorzystuje go w sposób ciągły do celów zarobkowych przesądza o tym, iż majątek nie jest majątkiem prywatnym. Zatem, nie można uznać aby świadczenie usług najmu było czynnością z zakresu zwykłego zarządu majątkiem prywatnym. Reasumując, Wnioskodawca wynajmując prywatny lokal działa w charakterze podatnika VAT, gdyż czynność ta wyczerpuje znamiona działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Wobec powyższego, świadczenie przez Wnioskodawcę ww. usług najmu, za które jest pobierana należność od nabywcy tej usługi stanowi obrót w rozumieniu przepisów podatku od towarów i usług, opodatkowany stawką właściwą dla świadczonej usługi".
W związku z powyższym wynajem lokalu użytkowego w okolicznościach przedstawionych w treści pytania stanowi działalność gospodarczą na gruncie ustawy o VAT.
Natomiast stosownie do art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 584 z późn. zm.) – dalej u.s.d.g. działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Jak wynika z powyższych przepisów  definicja działalności gospodarczej obowiązująca na gruncie u.p.t.u. w sposób istotny różni się od definicji działalności gospodarczej obowiązującej na gruncie u.s.d.g. Jedną z różnic stanowi fakt, iż działalność gospodarcza w rozumieniu u.p.t.u. obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (a więc, między innymi, najem).
W związku z czym co do zasady możliwa jest sytuacja wynajmu lokalu bez zgłoszenia działalności gospodarczej w zakresie najmu przy dokonaniu zgłoszenia jedynie do celów VAT (VAT-R).
Skoro podatnik nie prowadzi innej (poza najmem) działalności gospodarczej w rozumieniu u.p.t.u. będzie uprawniony do skorzystania  ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT ze względu na limit sprzedaży 150.000 PLN.
Nic nie stoi jednak na przeszkodzie abyście Państwo zrezygnowali ze zwolnienia i zarejestrowali się na potrzeby VAT pomimo nie przekroczenia limitu obrotów. Do rejestracji dla celów VAT nie jest konieczna rejestracja działalności gospodarczej.
Stosownie do art. 3 ust. 1 u.p.t.u. – właściwym dla podatnika organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, z zastrzeżeniem ust. 2-5.
Jeżeli czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są wykonywane na terenie objętym zakresem działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, właściwość miejscową ustala się dla:
1)   osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej - ze względu na adres siedziby;
2)   osób fizycznych – ze względu na miejsce zamieszkania. (art. 3 ust. 2 u.p.t.u.)
W związku z czym w przedstawionej  w treści pytania sytuacji właściwy dla celów rejestracji VAT będzie urząd skarbowy ze względu na miejsce położenia nieruchomości.

Artur Kowalski


Odpowiedzi udzielono 9.11.2015 r.