Podatnik rozpoczynający prowadzenie działalności w zakresie pośrednictwa handlowego od lutego 2024 r. nie dokonał prawidłowej rejestracji do celów VAT. Złożony przez niego formularz VAT-R nie został przesłany do właściwego urzędu skarbowego. Następnie, po dostrzeżeniu błędu, przedsiębiorca ponownie złożył formularz VAT-R, z tym że wskazał rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej na 11 marca 2024 r. Przedsiębiorca wystawił jednak faktury za świadczone usługi pośrednictwa handlowego zarówno w lutym, jak i w marcu. Usługi zostały zatem wykonane przed formalnym zarejestrowaniem do VAT, z tym że faktura za luty formalnie wystawiona została na rzecz odbiorcy usług przed wskazaną we wniosku datą rozpoczęcia działalności, tj. przed dniem 11 marca br.
W tej sytuacji odbiorca faktur wystąpił do dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej. We wniosku zapytał, czy ma prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez kontrahenta zarówno w lutym, jak i w marcu 2024 r., a zatem nie tylko przed zarejestrowaniem do celów VAT, ale również przed wskazaną przez kontrahenta datą rozpoczęcia działalności gospodarczej.
Zobacz w LEX: Prawo do odliczenia VAT - istnienie >
Rejestracja podatnika VAT czynnego
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wymagają w określonych sytuacjach obowiązkową rejestrację do celów VAT. Obowiązek rejestracyjny powstaje w odniesieniu do przedsiębiorców, u których przekroczono wskazany w ustawie próg sprzedaży oraz w przypadku sprzedaży określonych towarów i świadczenia usług, dla których obowiązkowa rejestracja jest niezależna od wartości zrealizowanej sprzedaży.
Zgłoszenia rejestracyjnego dokonuje się do właściwego urzędu skarbowego na urzędowym formularzu VAT-R przed dniem dokonania pierwszej sprzedaży towaru lub usługi, opodatkowanej podatkiem VAT. Zgłoszenia można dokonać osobiście w siedzibie urzędu, wysłać pocztą lub złożyć elektronicznie (na Biznes.gov.pl oraz przez Portal Podatkowy).
Zobacz w LEX: Niedobory towarowe a prawo do odliczenia VAT >
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jako przejaw zasady neutralności VAT
Prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym i fundamentalnym prawem podatnika, wynikającym z konstrukcji podatku od towarów i usług jako podatku od wartości dodanej. Jest ono przejawem zasady neutralności tego podatku, w ramach której podatnik płaci do urzędu skarbowego różnicę między podatkiem należnym a podatkiem naliczonym, co w konsekwencji neutralizuje wpływ VAT na koszty prowadzonej działalności gospodarczej. Zasadą konstrukcyjną VAT jest to, że finalnie podatkiem tym obciążony jest konsument. Dla przedsiębiorców (podatników VAT) opodatkowanie sprzedaży tym podatkiem ma być neutralne.
Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim nabywane przez niego towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Kwotę podatku naliczonego stanowi przy tym m.in. suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy. Stosownie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy VAT, prawo to powstaje nie wcześniej, niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny. Jeżeli jednak podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Podatnik posiada również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.
Odliczenia podatku naliczonego można zatem skorzystać w rozliczeniu za okres, w którym spełnione są łącznie trzy przesłanki:
- w odniesieniu do nabywanych towarów i usług niezbędne jest powstanie obowiązku podatkowego,
- musi dojść do faktycznego nabycia tych towarów i usług,
- podatnik musi być w posiadaniu faktury dokumentującej transakcję.
Czytaj też w LEX: Odliczanie VAT naliczonego przed rejestracją podatnika >
Co istotne, odliczenie VAT uzależnione jest od spełnienia wskazanych powyżej przesłanek pozytywnych, jak również od niezaistnienia przesłanek negatywnych wymienionych w art. 88 ustawy o VAT.
Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie przewidują zatem zakazu odliczania VAT tylko z tego względu, że podmiot dokonujący dostawy towarów bądź świadczący usługi w okresie wystawiania tych faktur nie był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
Czytaj w LEX: Świadomość uczestnictwa w transakcji stanowiącej oszustwo podatkowe a prawo do odliczenia VAT >
Cena promocyjna: 314.1 zł
|Cena regularna: 349 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 261.74 zł
Dyrektor KIS potwierdza prawo do odliczenia
W interpretacji z 20 czerwca 2024 r. (nr 0112-KDIL1-3.4012.231.2024.1.AKS) dyrektor KIS potwierdził prawidłowość stanowiska podatnika. Organ interpretacyjny uznał, że podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z wystawionych na jego rzecz faktur za luty i marzec 2024 r.
W interpretacji zwrócono uwagę na następujące, istotne dla omawianego zagadnienia okoliczności:
- faktury wystawione przez kontrahenta podatnika zawierają wszystkie dane, które powinna zawierać faktura, określone w art. 106e ustawy o VAT,
- faktury dokumentują one czynności faktycznie dokonane,
- nabywane przez podatnika usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych,
- właściwy urząd skarbowy finalnie zarejestrował wystawcę faktur do celów VAT, a podmiot ten złożył pliki JPK i wpłacił do urzędu należny podatek od towarów i usług,
- kontrahent przekazał również do urzędu informację o zaistniałej pomyłce, zaznaczając w swoim piśmie, że w lutym 2024 r. wykonał czynności opodatkowane oraz wskazał kwotę netto wartości usług wykonanych w tym okresie rozliczeniowym.
Dyrektor KIS – mając na uwadze, że czynności udokumentowane wskazanymi we wniosku fakturami były opodatkowane VAT, a podatnik nabyte od kontrahenta usługi wykorzystuje do czynności opodatkowanych – uznał, że stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez kontrahenta zarówno w lutym, jak i w marcu 2024 r. W interpretacji wskazano, że choć wystawca faktur nie figurował w okresie wystawienia faktur w rejestrze podatników VAT czynnych, to świadcząc swoje usługi zachowywał się jednak jak podatnik VAT.
Uchybienia formalne nie mogą pozbawić podatnika prawa do odliczenia VAT
W świetle przepisów ustawy o VAT brak formalnej rejestracji podatnika do celów VAT nie wyklucza odliczenia podatku naliczonego, o ile dokonana dostawa towarów bądź świadczenie usług miały rzeczywisty wymiar. Przesądzającym kryterium jest faktyczne wykonanie dostawy towarów lub świadczenie usług. Przywołana interpretacja podatkowa dyrektora KIS potwierdza przy tym, że w przypadkach, gdzie mamy do czynienia z rzeczywistymi zdarzeniami gospodarczymi a wystawca faktur jedynie nie dopełnia formalnej rejestracji do celów VAT, odliczenie VAT nie powinno podlegać kwestionowaniu. Istotne znaczenie będzie tutaj miało oczywiście późniejsze dopełnienie obowiązków rejestracyjnych wystawcy faktury.
Jakub Sitarski, radca prawny, doradca podatkowy
Czytaj również: Trudniej o ryczałt 8,5 proc. Fiskus odmawia kolejnym branżom
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
