Jesteśmy spółdzielnią mieszkaniową. Spółdzielnia dokonuje wymiany okien, drzwi i posadzek członkom wyodrębnionym, którzy też płacą na fundusz remontowy W stawce funduszu remontowego mają skalkulowane tego typu remonty. Nasze pytanie dotyczy obowiązku wystawienia informacji PIT-8C dla danego właściciela.
Czy w takim przypadku (gdy nie jest dokonywana refundacja kosztów dla właściciela, tylko spółdzielnia sama dokonuje wymiany np. stolarki) powstaje przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie osoby wyodrębnionej?
W mojej ocenie w powyższej sytuacji u właścicieli mieszkań przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie powstaje. Inne stanowisko w tej kwestii mają organy podatkowe.
Przychodami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). Na gruncie tego przepisu oraz w świetle przepisów art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) organy podatkowe, że inne są skutki finansowania przez spółdzielnie mieszkaniowe wymiany takich elementów jak okna, drzwi czy posadzki w mieszkaniach, które nie stanowią odrębnej własności, inne zaś w mieszkaniach stanowiących odrębną własność. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 czerwca 2011 r., IPPB4/415-251/11-4/LS, w której czytamy, że "w przypadku wymiany przez Spółdzielnię stolarki okiennej dla osób posiadających odrębną własność lokali z funduszu remontowego, po stronie tych osób powstaje przychód z innych źródeł, a zatem na Spółdzielni ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C dla tych osób. Natomiast w przypadku zwrotu przez Spółdzielnię z funduszu remontowego wydatków poniesionych na wymianę stolarki okiennej osobom posiadającym prawo odrębnej własności lokali, które w momencie ponoszenia wydatków posiadały spółdzielcze lokatorskie i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, po stronie tych osób nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zatem po stronie Spółdzielni nie powstanie obowiązek wystawienia informacji PIT-8C dla tych osób".
O ile sposób traktowania osób posiadających (w momencie wymiany) spółdzielcze lokatorskie lub spółdzielcze własnościowe prawa do lokali stanowisko powyższe nie budzi wątpliwości, ze sposobem traktowania osób będących (w momencie wymiany) właścicielami lokali nie można się zgodzić. W mojej ocenie również w takich przypadkach nie powstają przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji również takim osobom spółdzielnie mieszkaniowe nie muszą wystawiać informacji PIT-8C. Odpowiednie zastosowanie ma w takich przypadkach wyrok WSA w Kielcach z dnia 19 stycznia 2010 r., I SA/Ke 528/09, w którym czytamy, że "w przypadku otrzymania przez osobę posiadająca odrębną własność lokalu zwrotu wydatków poniesionych uprzednio na wymianę stolarki okiennej, drzwiowej oraz instalacji elektrycznej i wod-kan nie wystąpi przysporzenie majątkowe – bowiem otrzyma ona jedynie zwrot poniesionych uprzednio wydatków. Nie ma przy tym znaczenia tytuł prawny do lokalu skoro niezależnie od niego spółdzielnia pobiera na fundusz pieniądze służące m. innymi takim remontom". Wyrok ten co prawda dotyczył zwrotu wydatków poniesionych przez właścicieli mieszkań, lecz organ podatkowy, który interpretacji udzielił, także odmiennie potraktował osoby mające spółdzielcze lokatorskie i własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (oraz najemców lokali mieszkalnych, zajmujących te lokale bez tytułu prawnego), odmiennie zaś osoby posiadające odrębną własność lokali mieszkalnych. Co istotne, wyrok powyższy został zaskarżony skargą kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 25 października 2011 r., II FSK 789/10, oddalił skargę kasacyjną (uzasadnienie tego wyroku jeszcze nie zostało opublikowane).
A zatem odpowiedź na pytanie zależy od przyjęcia jednego z zaprezentowanych stanowisk. Nie ulega wątpliwości, że przyjęcie drugiego z nich jest ryzykowne, tj. wiąże się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi. W świetle wskazanych orzeczeń spór ten ma jednak duże szanse na zakończenie korzystne dla spółdzielni oraz właścicieli mieszkań.
Czy w takim przypadku (gdy nie jest dokonywana refundacja kosztów dla właściciela, tylko spółdzielnia sama dokonuje wymiany np. stolarki) powstaje przychód w podatku dochodowym od osób fizycznych po stronie osoby wyodrębnionej?
W mojej ocenie w powyższej sytuacji u właścicieli mieszkań przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie powstaje. Inne stanowisko w tej kwestii mają organy podatkowe.
Przychodami podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń (zob. art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 późn. zm. - dalej u.p.d.o.f.). Na gruncie tego przepisu oraz w świetle przepisów art. 4 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) organy podatkowe, że inne są skutki finansowania przez spółdzielnie mieszkaniowe wymiany takich elementów jak okna, drzwi czy posadzki w mieszkaniach, które nie stanowią odrębnej własności, inne zaś w mieszkaniach stanowiących odrębną własność. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 czerwca 2011 r., IPPB4/415-251/11-4/LS, w której czytamy, że "w przypadku wymiany przez Spółdzielnię stolarki okiennej dla osób posiadających odrębną własność lokali z funduszu remontowego, po stronie tych osób powstaje przychód z innych źródeł, a zatem na Spółdzielni ciąży obowiązek wystawienia informacji PIT-8C dla tych osób. Natomiast w przypadku zwrotu przez Spółdzielnię z funduszu remontowego wydatków poniesionych na wymianę stolarki okiennej osobom posiadającym prawo odrębnej własności lokali, które w momencie ponoszenia wydatków posiadały spółdzielcze lokatorskie i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, po stronie tych osób nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym, zatem po stronie Spółdzielni nie powstanie obowiązek wystawienia informacji PIT-8C dla tych osób".
O ile sposób traktowania osób posiadających (w momencie wymiany) spółdzielcze lokatorskie lub spółdzielcze własnościowe prawa do lokali stanowisko powyższe nie budzi wątpliwości, ze sposobem traktowania osób będących (w momencie wymiany) właścicielami lokali nie można się zgodzić. W mojej ocenie również w takich przypadkach nie powstają przychody podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji również takim osobom spółdzielnie mieszkaniowe nie muszą wystawiać informacji PIT-8C. Odpowiednie zastosowanie ma w takich przypadkach wyrok WSA w Kielcach z dnia 19 stycznia 2010 r., I SA/Ke 528/09, w którym czytamy, że "w przypadku otrzymania przez osobę posiadająca odrębną własność lokalu zwrotu wydatków poniesionych uprzednio na wymianę stolarki okiennej, drzwiowej oraz instalacji elektrycznej i wod-kan nie wystąpi przysporzenie majątkowe – bowiem otrzyma ona jedynie zwrot poniesionych uprzednio wydatków. Nie ma przy tym znaczenia tytuł prawny do lokalu skoro niezależnie od niego spółdzielnia pobiera na fundusz pieniądze służące m. innymi takim remontom". Wyrok ten co prawda dotyczył zwrotu wydatków poniesionych przez właścicieli mieszkań, lecz organ podatkowy, który interpretacji udzielił, także odmiennie potraktował osoby mające spółdzielcze lokatorskie i własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (oraz najemców lokali mieszkalnych, zajmujących te lokale bez tytułu prawnego), odmiennie zaś osoby posiadające odrębną własność lokali mieszkalnych. Co istotne, wyrok powyższy został zaskarżony skargą kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który wyrokiem z dnia 25 października 2011 r., II FSK 789/10, oddalił skargę kasacyjną (uzasadnienie tego wyroku jeszcze nie zostało opublikowane).
A zatem odpowiedź na pytanie zależy od przyjęcia jednego z zaprezentowanych stanowisk. Nie ulega wątpliwości, że przyjęcie drugiego z nich jest ryzykowne, tj. wiąże się z ryzykiem sporu z organami podatkowymi. W świetle wskazanych orzeczeń spór ten ma jednak duże szanse na zakończenie korzystne dla spółdzielni oraz właścicieli mieszkań.