Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Spółka opłaciła akt notarialny, w którym podjęto uchwały dotyczące podwyższenia kapitału podstawowego – doszło dwóch nowych udziałowców oraz do kilku zmian zapisów umowy spółki.

Czy koszty tego aktu można w całości lub częściowo przyjąć jako koszty uzyskania przychodu podatkowo?

Odpowiedź:

W części, w jakiej koszty opłat notarialnych przypadają na uchwały dotyczące podwyższenia kapitału zapasowego, kosztów tych nie można zaliczyć do podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Do kosztów uzyskania przychodów mogą zostać zaliczone tylko koszty opłat notarialnych, które przypadają na inne zmiany zapisów umowy spółki (o ile koszty takie wystąpiły).

Uzasadnienie:

Kosztami uzyskania przychodów są koszty ponoszone przez podatników w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów –zob. art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, (tekst jedn.: Dz. U. z 2014, poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p. Jak jednocześnie stanowi art. 12 ust. 4 pkt 4 u.p.d.o.p., nie uważa się za przychody przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela.

Brzmienie przytoczonych przepisów budziło przez wiele lat wątpliwości czy i w jakim zakresie do kosztów uzyskania przychodów mogą być zaliczane ponoszone przez spółki kapitałowe koszty związane z podwyższeniem kapitału zakładowego tych spółek (np. przez wniesienie aportu). Wątpliwości te rozstrzygnęła uchwała z dnia 24 stycznia 2011 r. (II FPS 6/10), w której NSA orzekł, że „tylko wydatki związane z emisją nowych akcji, bez których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do reguł wyrażonych w treści art. 12 ust. 4 pkt 4 i art. 7 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. ustawy o CIT w zw. z art. 15 ust. 1 tej ustawy”. A zatem inne wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego mogą być przez spółki kapitałowe (uchwała co prawda bowiem dotyczy podwyższania kapitału zakładowego przez spółki akcyjne, ale ma odpowiednie zastosowanie do podwyższania kapitału zakładowego przez spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) zaliczane przez spółki kapitałowe do kosztów uzyskania przychodów.

Ze wskazanej uchwały wynika, że ponoszone przez spółki kapitałowe wydatki związane z podwyższeniem kapitału zakładowego dzielą się na dwie grupy. Do pierwszej z nich należą wydatki, bez których nie jest możliwe podwyższenie kapitału zakładowego. Wydatki takie te – w świetle omawianej uchwały NSA – nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Do wydatków takich NSA zaliczył „opłaty notarialne, sądowe, podatek od czynności cywilnoprawnych, a w przypadku podwyższenia kapitału w drodze emisji akcji będących przedmiotem oferty publicznej objętych prospektem emisyjnym dodatkowo ponoszone w związku z tym opłaty giełdowe, koszty druku dokumentów akcyjnych, koszty sporządzenia, drukowania oraz dystrybucji prospektu emisyjnego lub jego skróconej wersji oraz koszty oferowania papierów wartościowych”.

Do drugiej grupy należą wydatki, których poniesienie nie jest niezbędne z punktu widzenia podwyższenia kapitału zakładowego. Wydatki takie mogą być zaliczane przez spółki kapitałowe do kosztów uzyskania przychodów. Do wydatków takich zaliczyć należy, między innymi, wydatki na zakup usług doradztwa, w tym doradztwa inwestycyjnego, pomocy prawnej, usług audytorskich, wyceny, tłumaczeń, usługi marketingowe czy usługi poligraficzne.

W świetle powyższego w części w jakiej koszty opłat notarialnych przypadają na uchwały dotyczące podwyższenia kapitało zapasowego kosztów tych nie można zaliczyć do podatkowych kosztów uzyskania przychodów. Do kosztów uzyskania przychodów mogą zostać zaliczone tylko koszty opłat notarialnych, które przypadają na inne zmiany zapisów umowy spółki (o ile koszty takie wystąpiły).

Tomasz Krywan, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 4.05.2016 r.