Odpowiedź:

Jeżeli podatnik zawarł ze spółką powiązaną dwie umowy: o świadczenie usług administracyjnych na kwotę 60.000 euro rocznie oraz o świadczenie usług dzierżawy na kwotę 18.000 euro rocznie, to obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej dotyczy obu transakcji zawartych z danym podmiotem, tj. zarówno świadczenia usług administracyjnych, jak i usług dzierżawy.

Uzasadnienie:

Na podstawie art. 9a ust. 1 i ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p., podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami – w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 u.p.d.o.p. - są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takiej (takich) transakcji. Obowiązek ten obejmuje transakcję lub transakcje między podmiotami powiązanymi, w których łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 30.000 euro - m.in. w przypadku świadczenia usług.
Zgodnie z orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyroki: z dnia 10 maja 2012 r., II FSK 1893/10 i II FSK 1894/10, z dnia 10 stycznia 2012 r., II FSK 1319/10, z dnia 15 stycznia 2013 r., II FSK 1052/11, z dnia 17 grudnia 2014 r., II FSK 2849/12), w objętym obowiązkiem dokumentowania roku podatkowym między podatnikiem a podmiotem z nim powiązanym może dojść do zawarcia i wykonania jednej lub wielu transakcji danego rodzaju. Użycie przez ustawodawcę pojęcia transakcji w liczbie pojedynczej, wobec przewidzianej możliwości wystąpienia w okresie podatkowym wielu transakcji, nie uzasadnia twierdzenia, że limit z art. 9a ust. 2 pkt 2 u.p.d.o.p. ma zastosowanie tylko do wartości określonej jednostkowej transakcji (umowy). W ocenie NSA jedna transakcja, rozumiana jako umowa, może obejmować wykonanie więcej niż jednego świadczenia. Na obowiązek sumowania wartości realizowanych w roku podatkowym transakcji wskazuje także, zdaniem NSA, użyte w art. 9a ust. 2 u.p.d.o.p. sformułowanie o łącznej kwocie wymagalnych w roku podatkowym świadczeń. Niezależnie od tego NSA zauważył, że art. 9a u.p.d.o.p. pełni funkcję gwarancyjną, gwarantując podmiotom powiązanym, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 4 u.p.d.o.p., że sporządzenie poprawnej merytorycznie dokumentacji pozwoli ocenić transakcje między nimi, jako spełniające warunki transakcji rynkowych. Przyjęcie, że przesłanką powstania obowiązku sporządzenia dokumentacji, o której mowa w art. 9a ust. 1 i 2 u.p.d.o.p., jest wartość określonego, jednostkowego świadczenia (usługi), w oderwaniu od całokształtu realizowanych transakcji z określonym podmiotem powiązanym, uniemożliwiłaby całościowy ogląd łączących ich stosunków gospodarczych, a więc nie spełniało celu omawianych regulacji prawnych. Posługiwanie się, co do zasady, wartością jednostkowej usługi mogłoby w konsekwencji, zdaniem NSA, prowadzić do obejścia przepisów art. 9a ust. 1 i 2 u.p.d.o.p.
Oznacza to, że w przypadku gdy podatnik zawarł ze spółką powiązaną dwie umowy: o świadczenie usług administracyjnych na kwotę 60.000 euro rocznie, oraz o świadczenie usług dzierżawy na kwotę 18.000 euro rocznie, to skoro dla świadczonych usług między podmiotami powiązanymi został przekroczony limit 30.000 euro, obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej dotyczy obu transakcji.

Karol Różycki, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 26.04.2016 r.