Czy konieczne jest, aby pracodawca wypowiedział się (oraz w jakiej formie) na temat własności tych bluz po zakończonym wyjeździe, tj. czy w sytuacji, gdy pracodawca nie zastrzeże pisemnie, że bluza pozostaje własnością pracodawcy, taki przychód pracownik osiągnie?

Pracodawca silnie promuje markę i jest bardzo zainteresowany, aby bluzy były noszone przez pracowników również po wyjeździe. Odzież pochodzi z kolekcji uszytej dla i z myślą o kontrahentach.

Odpowiedź

Ubranie zapewnione przez pracodawcę stanowi co do zasady przychód pracownika. Może ono jednak korzystać ze zwolnień podatkowo-ubezpieczeniowych.

Uzasadnienie

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f., przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Uzupełnieniem jest art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f., zgodnie z którym za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Wykładni powyższych przepisów należy dokonywać w oparciu o wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 r., K 7/13. Zgodnie ze stanowiskiem TK za przychód pracownika mogą być uznane takie świadczenia, które:

1) zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie), 

2) zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenie aktywów lub uniknięcie wydatku, który musiałby ponieść,

3) korzyść ta jest wymierna i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).

Należy także pamiętać o zwolnieniach podatkowo ubezpieczeniowych. Pomijając odzież BHP zastosowanie może mogą mieć zwolnienia dotyczące umundurowania. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 10 u.p.d.o.f. oraz § 2 ust. 1 pkt 10 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2015 r. poz. 2236 z późn. zm.) – dalej r.s.z.u.p.s., wolna od podatku i składek jest wartość ubioru służbowego (umundurowania), jeżeli jego używanie należy do obowiązków pracownika, lub ekwiwalentu pieniężnego za ten ubiór.

W efekcie aby bluzy były wolne od podatku i składek, pracownicy powinni mieć obowiązek ich noszenia (barwy i logo wskazują na zindywidualizowany charakter odzieży, co daje możliwość uznania jej za odzież służbową). Obowiązek ten wprowadza się w przepisach wewnętrznych, np. w regulaminie wynagradzania. Z oczywistych względów pracodawca nie może kazać pracownikowi chodzić w określonym stroju poza pracą. Zgodnie bowiem z art. 100 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) pracownik jest obowiązany wykonywać pracę sumiennie i starannie oraz stosować się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, jeżeli nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Uwzględniając powyższe:

1) co do zasady wartość bluz powinna być uznana za przychód, od którego należy odprowadzić podatek i składki ZUS,

2) wartość bluz może być zwolniona od podatku i składek, jeżeli pracownik będzie miał obowiązek ich noszenia; jeżeli jednak pracownicy będą używali bluz prywatnie – powstanie u nich przychód,

3) przychód nie powstanie, jeżeli pracownicy będą używali bluz wyłącznie w celach służbowych – jeżeli zatem nie staną się oni właścicielami bluz, będą ich używać wyłącznie w pracy i będą mieli obowiązek zdania ich po zakończeniu używania, nie trzeba będzie naliczać podatku i składek ZUS.

Warto dodać, że istnieje prosty sposób ucieczki od składek ZUS. Zgodnie bowiem z § 2 ust. 1 pkt 26 r.s.z.u.p.s., wystarczy wprowadzić regulamin i pobierać od pracowników chociażby symboliczną odpłatność, aby nie powstał obowiązek zapłaty składek ZUS.

Paweł Ziółkowski
 

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Vademecum Doradcy Podatkowego
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów