CIT: globalny stan aktywów nie określa przychodu do opodatkowania

Przy określaniu przychodu na użytek ustawy o CIT nie można rozpatrywać globalnie stanu aktywów spółki na podstawie prawa bilansowego, lecz należy analizować jego poszczególne źródła. Takie stanowisko wynika z wyroku NSA z 19 lipca 2013 r.

W przedmiotowej sprawie miasto chciało przejąć tereny znajdujące się w wieczystym użytkowaniu spółki w związku zaplanowaną inwestycją celu publicznego. W zamian chciało przekazać spółce nieruchomość położoną w innym rejonie miasta wraz z dopłatą.

Spółka uznała, że skoro aktywa spółki nie wzrosną, to nie uzyska z tego tytułu dochodu, który podlegałby opodatkowaniu. W ocenie spółki zamiana dokonywana jest między podmiotami, które mają do wykonania wspólne zadania, służące celom publicznym, których nie można mierzyć wartością pieniądza, lecz tylko miarą użyteczności publicznej.

Fiskus nie zgodził się z tym stanowiskiem. Zdaniem fiskusa skutki zamiany należało rozliczyć na takich zasadach, jakie obowiązują w transakcji odpłatnego zbycia. Dlatego spółka do przychodu powinna zaliczyć cenę odpowiadającą wartości rynkowej zbywanych (przekazywanych w formie zamiany) składników majątkowych oraz wysokość przyznanej dopłaty, a do kosztów uzyskania przychodów wydatki poniesione na ich nabycie, zaktualizowane, pomniejszone o odpisy amortyzacyjne, zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu kasacyjnego nie można uznać, że z uwagi na brak przyrostu aktywów spółka nie otrzymała dodatkowego przysporzenia. Przy określaniu przychodu na użytek ustawy o CIT nie można rozpatrywać globalnie stanu aktywów spółki na podstawie prawa bilansowego, lecz należy analizować jego poszczególne źródła. Wejście i wyjście określonych składników majątkowych do mienia podatnika, w tym także w postaci nieruchomości, należy bowiem analizować, jako rachunek, którego wynikiem ma być określony dochód.

Dlatego ceną, za jaką strony dokonują odpłatnego przeniesienia własności, także w przypadku umowy zamiany, jest wartość rzeczy zamienianych i ewentualnie dodatkowo stosowana dopłata, tak aby zachować pełną ekwiwalentność takiej operacji. Tym samym zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o CIT u każdej ze stron umowy przenoszącej własność, przychodem jest wartość nieruchomości, innej rzeczy lub prawa zbywanego w drodze zamiany.

Sąd podkreślił jednocześnie, że na prezentowaną wykładnię nie wpływają cele publiczne określone w art. 6 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Kwestia ta nie ma znaczenia dla określenia przychodów spółki z transakcji zamiany.

Wyrok NSA z 19 lipca 2013 r., II FSK 2290/11