Wprowadzenie tzw. odpowiedzialności solidarnej za zaległości podatkowe w VAT związane z handlem tzw. towarami wrażliwymi (paliwami, stalą czy złotem) przewiduje projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług i Ordynacji podatkowej. Zgodnie z nią firma kupująca towar np. w cenie znacznie niższej niż rynkowa, która wiedziała lub miała uzasadnione podstawy, by przypuszczać, iż dostawca nie odprowadził należnego VAT (lub jego części) mogłaby odpowiadać za zaległość podatkową oszusta. Resort finansów zadeklarował, że doprecyzuje swoje intencje i wskaże, że zakres "odpowiedzialności solidarnej" będzie dotyczył przede wszystkim podmiotów zajmujących się profesjonalnym obrotem towarami wrażliwymi, które kupują je w celu dalszej odsprzedaży.

Według POPiHN propozycje przedstawione przez resort "stanowią krok w dobrym kierunku, aczkolwiek wymagają doprecyzowania w drodze dalszych konsultacji i prac legislacyjnych – w celu uniknięcia ryzyk dla podmiotów, prowadzących działalność zgodnie z prawem".

"Uważamy, że przy przygotowywaniu nowelizacji prawa powinno się korzystać z doświadczeń tych państw Unii Europejskiej, które zetknęły się z podobnym problemem. Wprowadzenie zasady solidarnej odpowiedzialności nie jest niczym nowym w państwach UE w ramach walki z szarą strefą – po prostu dotychczas w Polsce nie korzystano z tego rozwiązania. Celem takiego rozwiązania jest nie tylko zwiększenie wpływów do budżetu, ale także ochrona legalnie działających przedsiębiorstw przed nieuczciwą konkurencją" - zaznaczono w komunikacie prasowym.

Organizacja ostrzega, że proponowana przez MF zmiana dotycząca solidarnej odpowiedzialności w odniesieniu do transakcji na rynku hurtowym rodzi ryzyko uznaniowości i nadużywania tego prawa przez organy kontrolne. Według organizacji należy tak sprecyzować przesłanki odpowiedzialności solidarnej nabywcy, by miał on pewność, że jeżeli dochowa należytej staranności w doborze sprzedającego, to nie zostanie pociągnięty do odpowiedzialności solidarnej.

POPiHN postuluje m.in. wprowadzenie pojęcia "zaufanego sprzedawcy", czyli przedsiębiorstwa, którego partner miałby gwarancję, że nabywa paliwo z pewnego źródła. "Regulacja ta spowodowałaby, że uczciwi nabywcy niczym by nie ryzykowali, a kupno od zaufanego sprzedawcy nie wiązałoby się z ryzykiem zaistnienia odpowiedzialności solidarnej" - tłumaczy Organizacja. W opinii jej przedstawicieli status takiego sprzedawcy mogłyby uzyskiwać np. firmy, które prowadzą działalność odpowiednio długo, nie mają zaległości podatkowych etc.

"Uważamy jednocześnie, że kluczem do rozwiązania problemu szarej strefy w obrocie paliwami byłyby przepisy wprowadzające obowiązek złożenia gwarancji bankowych na poczet przyszłych należności podatkowych przez wszystkie podmioty uczestniczące w obrocie paliwami. Rozwiązanie takie skutecznie ukróciło szarą strefę w Estonii, a obecnie podobne przepisy są w trakcie procesu legislacyjnego w Czechach" - wskazano.

Organizacja uważa, że do rozwiązania problemu szarej strefy handlu paliwami przyczyniłoby się także stworzenie rejestru podmiotów zaangażowanych w obrót paliwami oraz obowiązek zawierania transakcji tylko między podmiotami wpisanymi do takiego rejestru.

Według szacunków POPiHN straty budżetu związane z oszustwami podatkowymi w obrocie paliwami wynoszą ok. 3 mld zł. Zdaniem dyrektora generalnego POPiHN Leszka Wieciecha obecnie największą część stanowi szara strefa rynku oleju napędowego. "Tutaj oceniamy, że 9 proc. obrotów tym paliwem może przebiegać nielegalnymi kanałami. Są to szacunki ostrożne, mogą się okazać zaniżone w stosunku do rzeczywistości" - podkreślił.

W jego ocenie szara strefa w handlu benzyną i autogazem jest znacząco mniejsza, jednak nie na tyle, by jej wpływ na gospodarkę i finanse państwa można pominąć. W styczniu dyrektor ds. analiz rynku paliw POPiHN Krzysztof Romaniuk poinformował, że 2012 r. konsumpcja paliw silnikowych spadła o ok. 5 proc. rok do roku, do 23,75 mln m sześc. z 25 mln m sześc. w 2011 r. Popyt na olej napędowy w ub.r. był mniejszy niż rok wcześniej o 8 proc. i wyniósł ok. 14,5 mln m sześc.

Resort finansów podkreśla, że prowadzone obecnie konsultacje społeczne dotyczące projektu zmian w VAT i Ordynacji podatkowej pozwolą na zebranie uwag i propozycji uszczegółowienia przepisów w taki sposób, by zapewnić maksymalne bezpieczeństwo zarówno przedsiębiorcom, jak i indywidualnym odbiorcom tych towarów. "Przepisy zostaną skonstruowane tak aby uczciwi podatnicy nigdy nie zostali obciążeni odpowiedzialnością za oszustwa podatkowe przestępców" - zapewniło MF.

Jak informuje POPHiN na swojej stronie internetowej, organizacja powstała w 1995 r., a jej podstawowym zadaniem jest tworzenie płaszczyzny do współpracy pomiędzy koncernami paliwowymi działającymi na polskim rynku. Do organizacji należą: BP, Fuchs Oil, Grupa Lotos, Lukoil Polska, Neste Polska, OLPP, PERN "Przyjaźń", PKN Orlen, Shell, Slovnaft, Statoil, Tanquid, Total.

mmu/ mj/ pad/

Czytaj także:

Odpowiedzialność solidarna ma ograniczyć wyłudzenia VAT

MF: solidarna odpowiedzialność tylko dla firm handlujących np. paliwem

Przedsiębiorcy przeciw solidarnej odpowiedzialności za zaległy podatek