Stabilizacja kryteriów kredytowych w IV kwartale 2010 r. była zgodna z przewidywaniami banków, wyrażonymi na koniec III kwartału 2010 r. Wyjątek stanowiły kredyty długoterminowe dla małych i średnich przedsiębiorstw, dla których banki prognozowały silniejsze zaostrzenie polityki kredytowej. Trzeci kwartał z rzędu banki obniżały marże na kredytach udzielanych przedsiębiorstwom (procent netto około 36%). Po raz pierwszy od II kwartału 2005 r. banki zadeklarowały spadek marż również w przypadku kredytów obarczonych wyższym ryzykiem (procent netto około 19%). Podobnie jak w poprzednim kwartale, złagodzone zostały wymagania odnośnie zabezpieczeń kredytowych (procent netto około 24%). Pozostałe warunki kredytowania przedsiębiorstw nie uległy znacznym zmianom.
Wśród przyczyn łagodzenia polityki kredytowej banki wymieniały najczęściej niższe ryzyko związane z przewidywaną sytuacją gospodarczą oraz czynniki nieuwzględnione w ankiecie (procent netto odpowiednio 65% i około 46%). Do czynników takich ankietowane banki zaliczały zmiany wewnętrznych metod oceny ryzyka i kalkulacji kosztów kredytu. W porównaniu z poprzednim kwartałem zwiększył się odsetek banków deklarujących wzrost presji konkurencyjnej (procent netto około 38%), zarówno ze strony innych banków (około 76% ogółu banków), jak i nie-bankowych instytucji finansowych (około 38% ogółu banków). Około 13% banków uzasadniło łagodzenie polityki kredytowej wzrostem popytu na kredyt ze strony przedsiębiorstw, a około 7% wskazało na korzystną sytuację kapitałową.
Banki, które zaostrzyły politykę kredytową, tłumaczyły to przede wszystkim wzrostem udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym (procent netto około 4%). Z odpowiedzi banków wynika, że znaczenie tego czynnika maleje jednak systematycznie od kilku kwartałów. Ankietowane banki odnotowały w IV kwartale 2010 r. wzrost popytu na kredyty dla przedsiębiorstw Zdaniem banków wzrost popytu dotyczył w szczególności kredytów krótkoterminowych, zarówno w przypadku dużych, jak i małych i średnich przedsiębiorstw (procent netto odpowiednio około 41% i około 36%). W segmencie kredytów długoterminowych banki odczuły wzrost popytu ze strony małych i średnich przedsiębiorstw (procent netto około 17%). Większość ankietowanych banków nie stwierdziła zmian popytu na kredyty długoterminowe dla dużych przedsiębiorstw, choć w ujęciu netto popyt na ten rodzaj kredytów obniżył się nieznacznie (procent netto około -2%). Banki określiły zmiany popytu jako nieznaczne. Wzrost popytu na kredyty krótkoterminowe dla przedsiębiorstw był zgodny z oczekiwaniami sformułowanymi przez banki w III kwartale 2010 r.
Przewidywania banków odnośnie kredytów długoterminowych nie sprawdziły się. W przypadku dużych przedsiębiorstw większość banków oczekiwała wzrostu popytu na kredyt długoterminowy, zaś w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw spadek i wzrost popytu przewidywała podobna liczba banków. Wzrost popytu na kredyt wynikał przede wszystkim ze wzrostu zapotrzebowania na finansowanie zapasów i kapitału obrotowego w IV kwartale 2010 r. (zob. wykres 5). Odpowiedzi takiej udzieliło około 73% banków, oceniając jednocześnie wpływ tego czynnika na popyt na kredyt jako nieznaczny3. Około 42% banków wśród przyczyn wzrostu popytu wymieniło złagodzenie warunków kredytowania przedsiębiorstw, a około 18% wskazało na wzrost zapotrzebowania na finansowanie środków trwałych (inwestycji). Ankietowane banki nie odnotowały w IV kwartale 2010 r. zmian w popycie na kredyt, wynikających z restrukturyzacji długu. Wśród czynników ograniczających popyt na kredyt dla przedsiębiorstw banki zidentyfikowały wyłącznie zaostrzenie kryteriów kredytowych
(procent netto około 5%).
W I kwartale 2011 r. zmiany polityki kredytowej dotyczyć będą przede wszystkim sektora małych i średnich Przedsiębiorstw. Złagodzenie polityki kredytowej w tym segmencie przewiduje około 38% banków dla kredytów długoterminowych i około 18% banków dla kredytów krótkoterminowych. W przypadku dużych przedsiębiorstw zdecydowana większość ogółu banków zadeklarowała brak zmian polityki kredytowej w I kwartale 2011 r., a w ujęciu netto złagodzenie przewiduje nieco ponad 3% banków. Ankietowane banki oczekują wzrostu popytu na kredyt ze strony małych i średnich przedsiębiorstw w I kwartale 2011 r. Takiej odpowiedzi udzieliło około 30% banków dla kredytów krótkoterminowych i około 45% dla kredytów długoterminowych. Większość banków określiła oczekiwany wzrost popytu jako nieznaczny. W segmencie kredytów dla dużych przedsiębiorstw, banki oczekują nieznacznego wzrostu popytu zarówno dla kredytów krótko- jak i długoterminowych (procent netto odpowiednio 7% i 6%).
Wśród przyczyn łagodzenia polityki kredytowej banki wymieniały najczęściej niższe ryzyko związane z przewidywaną sytuacją gospodarczą oraz czynniki nieuwzględnione w ankiecie (procent netto odpowiednio 65% i około 46%). Do czynników takich ankietowane banki zaliczały zmiany wewnętrznych metod oceny ryzyka i kalkulacji kosztów kredytu. W porównaniu z poprzednim kwartałem zwiększył się odsetek banków deklarujących wzrost presji konkurencyjnej (procent netto około 38%), zarówno ze strony innych banków (około 76% ogółu banków), jak i nie-bankowych instytucji finansowych (około 38% ogółu banków). Około 13% banków uzasadniło łagodzenie polityki kredytowej wzrostem popytu na kredyt ze strony przedsiębiorstw, a około 7% wskazało na korzystną sytuację kapitałową.
Banki, które zaostrzyły politykę kredytową, tłumaczyły to przede wszystkim wzrostem udziału kredytów zagrożonych w portfelu kredytowym (procent netto około 4%). Z odpowiedzi banków wynika, że znaczenie tego czynnika maleje jednak systematycznie od kilku kwartałów. Ankietowane banki odnotowały w IV kwartale 2010 r. wzrost popytu na kredyty dla przedsiębiorstw Zdaniem banków wzrost popytu dotyczył w szczególności kredytów krótkoterminowych, zarówno w przypadku dużych, jak i małych i średnich przedsiębiorstw (procent netto odpowiednio około 41% i około 36%). W segmencie kredytów długoterminowych banki odczuły wzrost popytu ze strony małych i średnich przedsiębiorstw (procent netto około 17%). Większość ankietowanych banków nie stwierdziła zmian popytu na kredyty długoterminowe dla dużych przedsiębiorstw, choć w ujęciu netto popyt na ten rodzaj kredytów obniżył się nieznacznie (procent netto około -2%). Banki określiły zmiany popytu jako nieznaczne. Wzrost popytu na kredyty krótkoterminowe dla przedsiębiorstw był zgodny z oczekiwaniami sformułowanymi przez banki w III kwartale 2010 r.
Przewidywania banków odnośnie kredytów długoterminowych nie sprawdziły się. W przypadku dużych przedsiębiorstw większość banków oczekiwała wzrostu popytu na kredyt długoterminowy, zaś w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw spadek i wzrost popytu przewidywała podobna liczba banków. Wzrost popytu na kredyt wynikał przede wszystkim ze wzrostu zapotrzebowania na finansowanie zapasów i kapitału obrotowego w IV kwartale 2010 r. (zob. wykres 5). Odpowiedzi takiej udzieliło około 73% banków, oceniając jednocześnie wpływ tego czynnika na popyt na kredyt jako nieznaczny3. Około 42% banków wśród przyczyn wzrostu popytu wymieniło złagodzenie warunków kredytowania przedsiębiorstw, a około 18% wskazało na wzrost zapotrzebowania na finansowanie środków trwałych (inwestycji). Ankietowane banki nie odnotowały w IV kwartale 2010 r. zmian w popycie na kredyt, wynikających z restrukturyzacji długu. Wśród czynników ograniczających popyt na kredyt dla przedsiębiorstw banki zidentyfikowały wyłącznie zaostrzenie kryteriów kredytowych
(procent netto około 5%).
W I kwartale 2011 r. zmiany polityki kredytowej dotyczyć będą przede wszystkim sektora małych i średnich Przedsiębiorstw. Złagodzenie polityki kredytowej w tym segmencie przewiduje około 38% banków dla kredytów długoterminowych i około 18% banków dla kredytów krótkoterminowych. W przypadku dużych przedsiębiorstw zdecydowana większość ogółu banków zadeklarowała brak zmian polityki kredytowej w I kwartale 2011 r., a w ujęciu netto złagodzenie przewiduje nieco ponad 3% banków. Ankietowane banki oczekują wzrostu popytu na kredyt ze strony małych i średnich przedsiębiorstw w I kwartale 2011 r. Takiej odpowiedzi udzieliło około 30% banków dla kredytów krótkoterminowych i około 45% dla kredytów długoterminowych. Większość banków określiła oczekiwany wzrost popytu jako nieznaczny. W segmencie kredytów dla dużych przedsiębiorstw, banki oczekują nieznacznego wzrostu popytu zarówno dla kredytów krótko- jak i długoterminowych (procent netto odpowiednio 7% i 6%).