Badanie pokazuje rozbieżności w strategii podatkowej spółek

W czasie gdy Plan Przeciwdziałania BEPS, czyli erozji podstawy opodatkowania i transferu zysków, ma zmienić globalną rzeczywistość podatkową, z badania przeprowadzonego przez Allen Overy wynika, że spółki borykają się z poważnymi wyzwaniami usiłując osiągnąć równowagę w planowaniu podatkowym.

Z jednej strony zmagają się z wymogami przejrzystości, a z drugiej z chęcią uzyskania oszczędności podatkowych.

Blisko trzy czwarte spółek (72 proc.) mówi, że ich podejście do planowania podatkowego jest czasem lub często sprzeczne z oczekiwaniami ich krajowych organów skarbowych. W Wielkiej Brytanii odsetek ten sięgnął niemal czterech piątych (78 proc.). Jednocześnie 77 proc. ankietowanych mówi, że inwestorzy wywierają zwiększony wpływ na ich strategię podatkową, w wielu przypadkach domagając się większego dostępu do danych i oszczędności finansowych.

Jeden z dyrektorów w Wielkiej Brytanii podkreślił: ,,Zaostrzanie rygorów w środowisku podatkowym zaalarmowało inwestorów. Rośnie ich zaangażowanie w kluczowe zarządzanie podatkami i finansami, co utrudnia kierownictwu poszukiwanie równowagi między naciskami ze strony inwestorów i rządu.”

Lydia Challen, partner w dziale podatków Allen & Overy w Londynie, komentuje: ,,Przy ustalaniu strategii podatkowej, firmy muszą brać pod uwagę szereg często sprzecznych czynników, w tym obowiązek powierniczy wobec akcjonariuszy, odpowiedzialność społeczną i to, na co pozwala prawo. Jeżeli rządy chcą zobaczyć radykalną zmianę w zachowaniach podatkowych spółek, powinny zacząć zastanawiać się, jak sprzedać inwestorom pojęcie „uczciwości”.

Gottfried Breuninger, odpowiadający za globalną praktykę podatkową w Allen & Overy, dodaje: ,,W miarę tego, jak ranga podatków rośnie, spółki muszą skupić się na tym, jakie jest miejsce podatków w ogólnej strategii handlowej i jak komunikować plany podatkowe różnym interesariuszom – akcjonariuszom, pracownikom lub lokalnym wspólnotom. Zespoły podatkowe nie mogą działać w izolacji, kiedy wpływ planów podatkowych może mieć tak daleko idące skutki dla reszty biznesu.”

Wojciech Pietrasiewicz, odpowiedzialny za prowadzenie postępowań podatkowych w Allen & Overy w Warszawie, wskazuje: „Zarządy spółek coraz częściej dostrzegają wagę świadomie określonej strategii podatkowej oraz identyfikują obszary, w których materializacja ryzyka podatkowego ma nie tylko efekt finansowy, ale całościowo wpływa na postrzeganie spółki oraz jej relacje z organami administracji publicznej.”

Spółki zwracają coraz większą uwagę na ryzyka związane z planowaniem podatkowym. Badanie wskazuje, że 40 proc. respondentów z sektora górniczego, finansowego i telekomunikacyjnego podkreśla, że kwestie podatkowe stanowią istotną część zarządzania ryzykiem reputacyjnym.

Także podatnicy w Polsce są coraz bardziej świadomi ryzyka reputacyjnego związanego z optymalizacją podatkową. „Niedawna fala medialnych informacji w sprawie jednego z polskich podmiotów, który stosował rozwiązania optymalizacyjne z udziałem podmiotów ulokowanych w krajach postrzeganych jako raje podatkowe, nie tylko skłoniła ten podmiot do rezygnacji ze struktury optymalizacyjnej, ale także wywołała falę krytyki wobec właścicieli. To dobitnie wskazuje, że kwestie reputacyjne stanowią jeden z elementów, który należy brać pod uwagę w kształtowaniu strategii podatkowej.” – wskazuje Maciej Kulawik, odpowiedzialny za praktykę podatkową w Allen & Overy w Warszawie.

W kontekście Raportu OECD w sprawie przeciwdziałania erozji podstawy opodatkowania oraz transferu zysków (BEPS) dla 15 proc. respondentów kwestie compliance stają się absolutnym priorytetem (wobec 9 proc. respondentów wskazujących na taki priorytet 5 lat temu). Konkluzje Raportu w sprawie BEPS już teraz przekładają się na zmiany w legislacyjne poszczególnych państw – członków OECD, w tym Polski. Na tle tych zmian regulacyjnych funkcja podatków nabiera coraz większego znaczenia. 88% respondentów odpowiedziało, że oczekiwania zarządu co do roli dyrektora ds. podatków zmieniły się w ciągu ostatnich pięciu lat, przy czym 69 proc. wyjaśniło, że kwestie podatkowe są co kwartał przedmiotem dyskusji podczas posiedzeń zarządu, zaś większość (60 proc.) powiedziała, że pięć lat temu podatki dyskutowało się co pół roku.

,,Oczekiwania naszego zarządu wobec dyrektora ds. podatków zmieniły się poważnie. Od dyrektorów oczekujemy teraz zrozumienia szerokiego spektrum prawa podatkowego, jak też wyraźniejszej koncentracji na kluczowej wizji strategicznej organizacji i równoważenia tego z nasilającymi się czynnikami ryzyka i wyzwaniami.” - mówi dyrektor finansowy spółki z USA.

Wtóruje mu partner podatkowy Allen & Overy w Amsterdamie Godfried Kinnegim: ,,Zapowiedzi polityków i innych, że będą bojkotować określone firmy z powodu ich praktyk podatkowych otworzyły oczy wielu spośród ścisłego kierownictwa, a to oznacza, że podatki stały się teraz bardziej niż kiedykolwiek tematem ich posiedzeń.”

Dodatkowe statystyki:

-       59 proc. respondentów uważa, że podatki są teraz bardzo ważne dla ogólnej strategii firmy, podczas gdy pięć lat temu twierdziło tak 22 proc. respondentów;

-       niemal ¾ (72 proc.) respondentów uważa, że podatki mają najwyższą albo wysoką wagę dla ich całościowej strategii.

Metodologia:

W III kw. 2015 r. firma FT Remark ankietowała 350 dyrektorów wyższego szczebla na temat ich strategii podatkowej.  Respondenci pochodzili z szerokiego wachlarza branż i ich próbka obejmowała osoby z tytułami dyrektora naczelnego (CEO), dyrektora finansowego (CFO), dyrektora biura prawnego (General Counsel), dyrektora ds. podatków i szefa komisji audytu. Połowa reprezentowanych spółek miała obrót/przychód w wysokości od 500 mln USD do 1,99 mld USD, a połowa od 2 mld USD. Pod względem geograficznym 76 proc. spółek pochodziło z Europy Zachodniej, 14 proc. z USA, a 10 proc. z rejonu Azji-Pacyfiku.

Badanie łączyło pytania jakościowe z ilościowymi, a wszystkie rozmowy przeprowadzono przez telefon po uprzednim umówieniu się. Wyniki zostały poddane analizie i opracowane przez FT Remark, przy zachowaniu anonimowości źródeł i prezentacji zbiorowej.