Ostatnia nowelizacja ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 654, dalej: specustawa powodziowa) wprowadziła liczne zmiany mające ułatwić usuwanie skutków powodzi, z których część dotyczy sfery zatrudnienia. Obejmują one m.in. pewne zmiany odnośnie udzielania urlopów wypoczynkowych. Nie wydłużyły przy tym samego wymiaru urlopu (przyznały potencjalnie nawet 20 dniowe zwolnienie od pracy, ale w sam wymiar urlopu wypoczynkowego nie ingerowały).

Ważne! Obie zmiany – urlop na żądnie i możliwość udzielania urlopu na część dnia pracy – obejmują jedynie tych pracowników, którzy zamieszkują na terenie obszaru wskazanego w przepisach wydanych na podstawie art. 1 ust. 2 specustawy, czyli w rozporządzeniu Rady Ministrów oraz obowiązują przez okres wskazany w tym rozporządzeniu. Aktualnie obowiązujące to rozporządzenie z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz.U. z 2024 r., poz. 1371).

Czytaj również: Będzie 20 dni zwolnienia od pracy i dodatkowy urlop na żądanie>>

 

Urlop na żądanie

Pracownik może domagać się udzielenie mu w roku kalendarzowym nie więcej niż czterech dni urlopu we wskazanym przez niego terminie – tzw. urlop na żądanie (art. 167[2] Kodeku pracy, dalej: k.p.). Pracodawca co do zasady powinien uwzględnić taki wniosek, a właściwie żądanie, które powinno do niego dotrzeć najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.

Nie jest to dodatkowy urlop w wymiarze czterech dni, ale „wycinek” z rocznej puli urlopu (20 lub 26 dni), do którego przypisano jedynie pewną odmienność w zakresie samego terminu jego udzielania. Odbywa się ono w oderwaniu od ogólnych reguł wykorzystywania urlopów wypoczynkowych, wynikających z art 163 k.p. (termin wykorzystania urlopu na żądanie nie jest określany w planie urlopów,  nie wynika także z ustaleń pracodawcy i pracownika).

Artykuł 8a specustawy zwiększa wymiar urlopu na żądanie do ośmiu dni. Urlop ten udzielany jest:

  • w ramach przysługującego pracownikowi wymiaru urlopu wypoczynkowego,
  • w terminie wskazanym przez pracownika,
  • na wniosek (formalnie: żądanie pracownika) zgłoszony najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.

W przypadku korzystania przez pracownika z urlopu na żądanie w oparciu o specustawę nie stosuje się już urlopu na żądanie z art. 167[2] k.p. Jeżeli więc pracownik skorzysta z ośmiu dni urlopu w żądanym terminie, to nie będzie mógł „narzucić” już kolejnych czterech dni urlopu w oparciu o kodeks pracy.

Przykład: Pracownik wykorzystał do końca sierpnia cały urlop wypoczynkowy za 2024 r. Osoba ta mieszka na obszarze wskazanym w rozporządzeniu RM z 16 września 2024 r. i złożyła żądanie udzielenia dwóch dni urlopu na podstawie art. 8a specustawy powodziowej.

Pracownik nie ma prawa do tego urlopu i nie zostanie on mu udzielony. Osoba ta nie posiada już bowiem urlopu wypoczynkowego, a urlop na żądanie na podstawie wskazanego przepisu nie jest urlopem dodatkowym (nie zwiększa puli rocznej urlopu wypoczynkowego).

Ważne! Zgodnie z par. 4 pkt 2b rozporządzenia RM z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz.U. z 2024 r., poz. 1371) dłuższy urlop na żądanie może być realizowany do 31 grudnia 2024 r.

Zobacz w LEX: Państwowa Inspekcja Pracy, PIP: Odpowiedzi na pytania powodzian > >

  

Meritum Prawo Pracy 2024 [PRZEDSPRZEDAŻ]
Meritum Prawo Pracy 2024 [PRZEDSPRZEDAŻ]

Kazimierz Jaśkowski

Sprawdź  

Urlop na część dnia pracy

W oparciu o regulacje kodeksu pracy urlopów wypoczynkowych udziela ich w wymiarze godzinowym, który generalnie powinien odpowiadać dobowemu wymiarowi czasu pracy. Nie można - poza ściśle określonym przypadkiem – udzielić urlopu na część dnia pracy. Ten wyjątek obejmuje sytuacje, w których pozostała do wykorzystania część urlopu jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy pracownika w dniu, na który ma być udzielany „wypoczynek”.

Specustawa w art. 8b wprowadza od tej zasady wyjątek. Pracownikowi zamieszkałemu na terenie obszaru wskazanego w rozporządzeniu RM  w okresie wskazanym w tych przepisach (do 31 grudnia 2024 r.) można udzielić urlopu wypoczynkowego w dniu pracy w wymiarze godzinowym odpowiadającym części dobowego wymiaru czasu pracy. Urlop taki może być udzielony w wymiarze nie wyższym niż pięć dni.

Nadal urlop udzielany jest z puli godzinowej wynikającej z przemnożenia wymiaru urlopu w dniach przez ośmiogodzinną normę czasu pracy. Możliwe jest jednak, pomimo posiadania przez pracownika nawet znacznego wymiaru urlopu, udzielenie go na część dnia pracy. Za minimum należy przyjąć udzielenie urlopu na godzinę.

Przykład: Pracownik pracuje w miejscu objętym wykazem zawartym w rozporządzeniu RM z 16 września 2024 r. w sprawie wykazu gmin, w których są stosowane szczególne rozwiązania związane z usuwaniem skutków powodzi z września 2024 r., oraz rozwiązań stosowanych na ich terenie (Dz.U. z 2024 r., poz. 1371), mieszka jednak poza obszarem wskazanym w tym rozporządzeniu. Osoba ta ma udzielany urlop wypoczynkowy a zasadach ogólnych. Co do zasady nie może jej więc zostać udzielony urlop jedynie na część dnia pracy. Art. 8b specustawy przyznaje taką możliwość w stosunku do pracowników zamieszkujących na tym obszarze. Nie jest istotne zatem położenie zakładu pracy lub miejsce pracy, ale miejsce zamieszkiwania pracownika.

Sprawdź również w LEX: Uprawnienia pracowników i pracodawców z tytułu powodzi > >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.