Rząd przyjął we wtorek wieczorem napisaną na szybko ustawę o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz kilka innych ustaw. Nowe przepisy dotyczą zarówno osób fizycznych, gmin, jak i przedsiębiorców, choć jak wynika z informacji z rządu, jest też przygotowywany dodatkowy pakiet wsparcia dla firm. Z oceny skutków regulacji wynika, że wszystkie zawarte w ustawie nowe rozwiązania będą kosztować ok. 6,5 mld zł w ciągu najbliższej dekady.

Szkolenie online: „Powódź 2024” – procedury i zasady udzielania pomocy w stanie klęski żywiołowej >

 

Pomoc dla gmin na odbudowę mieszkań

Projektowane rozwiązania przewidują wsparcie dla gmin aby mogły odbudować swój zasób mieszkaniowy. Rząd zdecydował, że z Funduszu Dopłat zostanie udzielone bezzwrotne wsparcie finansowe dla osób, które ucierpiały na skutek powodzi na:

  • tworzenie lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy – w wysokości 100 proc. kosztów przedsięwzięcia;
  • remont zamieszkanych lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy – w wysokości 70 proc. lub 100 proc. kosztów przedsięwzięcia;
  • remont lub przebudowa istniejącego zasobu mieszkaniowego, który jest własnością spółki gminnej albo społecznej inicjatywy mieszkaniowej i został utworzony z udziałem środków Funduszu Dopłat lub w ramach rządowego programu preferencyjnych kredytów dla inwestorów społecznego budownictwa czynszowego – w wysokości 70 proc. kosztów przedsięwzięcia.

Nowe przepisy wprowadzają prawo pierwokupu lokali mieszkalnych na rzecz gminy objętej skutkami powodzi. A także dodatkowe preferencje w procesie przyznawania premii remontowych z 25 proc. do 50 proc. lub 60 proc. (w przypadku budynków wpisanych do rejestru zabytków lub znajdujących się na obszarze wpisanym do rejestru zabytków).

Gminy dostaną też możliwość zawierania na czas oznaczony umów najmu mieszkań wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Zaproponowane rozwiązanie pozwala gminom na czasowe wynajmowanie  mieszkań osobom dotkniętym skutkami powodzi, których mieszkania lub domy zostały uszkodzone w stopniu wykluczającym zamieszkanie w nich bez przeprowadzenia remontu lub odbudowy.

Wzory dokumentów LEX:

 

Państwo spłaci raty kredytu

Rząd postanowił wesprzeć kredytobiorców. Projekt ustawy przewiduje, że poszkodowani w powodzi, którzy posiadają kredyt mieszkaniowy i utracili – choćby czasowo – możliwość korzystania z domu lub mieszkania, będą mogli skorzystać z bezzwrotnego wsparcia z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Pomoc będzie następowała na wniosek. Poprzez fundusz państwo spłaci raty kredytu (kapitałowe i odsetkowe) za okres 12 miesięcy.  Pieniądze będą przekazywane w ratach miesięcznych na wskazany przez kredytodawcę rachunek przeznaczony do przekazywania wsparcia.

 

Pracownik dostanie więcej czasu na odbudowę

Dziś zgodnie z art. 8 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (ustawa powodziowa) powódź stanowi podstawę usprawiedliwienia nieobecności w pracy. Za czas tej usprawiedliwionej nieobecności pracownikowi przysługuje prawo do odpowiedniej części minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, przez okres nie dłuższy niż 10 dni roboczych wynikających z rozkładu czasu pracy pracownika. Projekt dopuszcza, że pracodawca, w razie uzasadnionych okoliczności, może wydłużyć okres, za który wypłacane jest wynagrodzenie.

Na terenach objętych klęską żywiołową wydłużony zostanie o 4 dni (do 8 dni) tzw. urlop na żądanie, z tym, że pracownik zobowiązany będzie to zgłosić najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu.

Pracownik będzie mógł też wykorzystać urlop wypoczynkowy w wymiarze godzinowym.

  • Może np. odebrać urlop w wymiarze 3 godzin w czasie 8-godzinnego dnia pracy.
  • Urlop w tym trybie nie może przekroczyć 5 dni.

 

Jednym z nowych rozwiązań będzie to, że pracownik będzie mógł zawnioskować o obniżenie wymiaru czasu pracy (ale nie niżej niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy), aby przeciwdziałać zagrożeniom związanym z powodzią, zwalczać je lub usuwać skutki. Będzie mógł złożyć wniosek na 2 dni przed zmniejszeniem wymiaru czasu pracy. Pracodawca będzie miał zaś obowiązek uwzględnić wniosek, chyba że będzie to niemożliwe z określonych przyczyn.

Nowe ustawa zakłada też, że pracodawca nie może zatrudniać pracownika zamieszkującego tereny objęte powodzią w godzinach nadliczbowych, ani delegować tego pracownika poza stałe miejsce pracy – bez jego zgody. Zgoda pracownika nie będzie wymagana w przypadku konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii

Zaproponowane przez rząd przepisy wprowadzają też bardziej elastyczne podejście do organizacji czasu pracy pracowników placówek opiekuńczo-wychowawczych. Pracownicy z terenów dotkniętych powodzią są zwolnieni na czas powodzi i usuwanie jej skutków z obowiązku przedłużania orzeczeń lekarskich oraz przeprowadzania badań lekarskich, i badań BHP.

Przeczytaj także: Specustawa powodziowa obejmuje też sądy

Nowe wsparcie dla rodziców i uczniów

Rząd wprowadza też zasiłek losowy w wysokości 1000 zł na zaspokojenie potrzeb edukacyjnych dzieci, które realizują obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne lub uczniów i poniosły szkodę w wyniku powodzi. A także dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla rodziców, którzy nie mogą pracować ze względu na zamknięcie np. żłobka lub nieobecność niani i muszą opiekować się dzieckiem.

Tymczasowo zniesione zostaną ograniczenia w liczbie uczniów w oddziałach klasowych na terenach powodziowych, co jest związane z odtwarzaniem infrastruktury szkolnej.

Także ZOZ objęte wsparciem

Podmioty, które wykonują działalność leczniczą i zostały dotknięte przez klęskę żywiołową, mogą uzyskać dotację na odtworzenie środków trwałych. Nowe przepisy mają dotyczyć wszystkich podmiotów leczniczych, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o działalności leczniczej oraz osoby wykonujące zawód w ramach praktyki zawodowej w rozumieniu ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Będą mogły oni ubiegać się o preferencyjne pożyczki, które zaoferuje rząd.

Przepisy przewidują też, że prezes Narodowego Funduszu Zdrowia będzie mógł zawierać umowy ze świadczeniodawcami poza trybem konkursowym, jeżeli na obszarze objętym stanem klęski żywiołowej jest ograniczony dostęp do świadczeń lub są zwiększone potrzeby zdrowotne. Zaś osoby dorosłe dotknięte przez powódź nie będą musiały posiadać skierowania do psychologa, aby skorzystać z wizyty. Natomiast jednostki budżetowe i jednostki wojskowe podlegające MON, będą mogły wykonywać działalność leczniczą w określonym zakresie na rzecz ludności cywilnej.  Przeczytaj także: Specustawa powodziowa - dużo uproszczeń dla placówek medycznych

 

Co może robić sklep w niedzielę

Projekt odpowiada też na pytania przedsiębiorców o zakres czynności związanych z zakazem handlu w niedziele i święta w placówkach handlowych. Z proponowanych przepisów wynika, że zakaz nie będzie obowiązywał w niedziele w zakresie wykonywania czynności związanych z handlem, polegających na rozładowywaniu, przyjmowaniu i ekspozycji towarów pierwszej potrzeby oraz powierzania pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania takich czynności. Zwolnienie z omawianego zakazu nie będzie obowiązywać jednak w niedziele, w które przypada święto.

Inne formy wsparcia

  • Osoby poszkodowane przez powódź, które otrzymały lub otrzymają tzw. zasiłek powodziowy dostaną dodatkowo zasiłek w wysokości 1 tys. zł w celu pokrycia kosztów zużycia energii bądź zakupu paliwa do agregatów w związku z koniecznością osuszenia mieszkania lub domu.
  • Nadgodziny wypracowane przez strażaków zostaną opłacone bez limitu.
  • Włodarze gminy lub miasta mogą wyznaczyć każdego pracownika urzędu lub gminnej jednostki organizacyjnej (np. ośrodka pomocy społecznej) do wypłaty zasiłku, aby proces był jak najszybszy.
  • Środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych będą mogły być przeznaczane na usunięcie szkód w obrębie zlikwidowanych uprzednio barier technicznych i architektonicznych w przedszkolach, szkołach i placówkach systemu oświaty.
  • Szczepienia dla funkcjonariuszy służących na terenach powodziowych

Zaproponowanymi zmianami na najbliższym posiedzeniu ma się zająć Sejm.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.