W raporcie „Kondycja organizacji pozarządowych. Trendy 2002-2022” Stowarzyszenia Klon-Jawor organizacje płacące za pracę rozumiane są jako podmioty, które wynagradzają co najmniej jedną osobę, bez względu na formę zatrudnienia i wymiar czasu pracy. Od 2002 r. odsetek organizacji trzeciego sektora płacących za pracę wzrósł dotychczas o 20 proc. W 2021 r. 65 proc. organizacji pozarządowych płaciło za pracę. W 2002 r. 55 proc. stowarzyszeń i fundacji w ogóle nie opłacało pracy świadczonej na ich rzecz. W 2006 r. odsetek takich organizacji wyniósł 74 proc. W następnych latach proporcje się odwracały – w 2021 r. organizacji, które opierały się tylko na pracy społecznej było 35 proc. Oznacza to, że dwie na trzy organizacje opłacały pracę osób zaangażowanych.

Czytaj również: NGO – niełatwo zidentyfikować beneficjenta w fundacjach i stowarzyszeniach >

Czytaj w LEX: Prezentacja danych w bilansie organizacji pozarządowej krok po kroku >>>

Co piąta organizacja pozarządowa zatrudnia na umowę o pracę

Jak wynika z raportu Stowarzyszenia Klon-Jawor, od 2012 r. sukcesywnie rośnie grupa organizacji ze stałym, odpłatnym personelem – w 2021 r. było takich organizacji 41 proc.

Trochę gorzej wygląda w organizacjach zatrudnienie na umowę o pracę. W 2006 r. 19 proc. podmiotów trzeciego sektora deklarowało zatrudnienie przynajmniej jednej osoby na podstawie umowy o pracę, niezależnie od jej wymiaru. Przez kolejne lata wskaźnik pozostawał na podobnym lub tym samym poziomie. W 2021 r. wyniósł zaś 22 proc. W praktyce oznacza to, że co piąta organizacja pozarządowa zatrudniała na umowę o pracę.

- Pewnych wyjaśnień do obserwowanego w ostatnim czasie wzrostu pracy płatnej w sektorze  społecznym dostarczają dane o postępującym kryzysie kapitału ludzkiego organizacji społecznych. Zmniejszająca się baza członkowska i wolontariacka, ale też poprawiająca się sytuacja ekonomiczna części sektora społecznego i jego profesjonalizacja to czynniki, które zapewne mogły przyczynić się do tego, że coraz więcej organizacji płaci za pracę – czytamy w raporcie.

Czytaj w LEX: Rachunkowość i sprawozdawczość organizacji pozarządowych >>>

Czytaj w LEX: Działalność zagranicznych organizacji pozarządowych w Polsce – aspekty praktyczne >>>

 

 

Organizacje pozarządowe bez rezerwy finansowej

Problemem w zatrudnianiu na etat w trzecim sektorze, jak podkreślają autorzy projektu, jest finansowanie ich działalności w przeważającej mierze z realizowanych projektów. Nie zapewniają one ciągłości finansowania pracy zatrudnionych. - Brak stabilności zatrudnienia wynika m.in. z niestabilności przychodów organizacji czy wymagań grantodawców dotyczących rodzajów umów czy stawek wynagrodzeń pracowniczych – zwracają uwagę autorzy raportu. - Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę jest dużym zobowiązaniem dla organizacji, podczas gdy, jak wynika z badania „Kondycja organizacji pozarządowych 2021”, tylko 25 proc. organizacji posiada własne fundusze, które mogą być traktowane jak rezerwy finansowe - dodają. 

Zwracają także uwagę na zjawisko rozwarstwienia sektora społecznego, co może wynikać z danych GUS o tym, że sektor społeczny generuje coraz więcej etatów. Między 2010 a 2020 r. przeciętne zatrudnienie etatowe w sektorze społecznym wzrosło ze 114 tys. do 150 tys. etatów. Tak dużego przyrostu autorzy raportu Stowarzyszenia Klon-Jawor nie obserwują w monitorowanym przez nich wskaźniku o odsetku stowarzyszeń i fundacji zatrudniających na umowę o pracę. Stąd też wniosek o rozwarstwieniu i narastających różnicach w sektorze społecznym. - „Na etat” zatrudniają zasobne organizacje z dużych miast i one, powiększając swoje zespoły, generują coraz więcej pozarządowych miejsc pracy. Jednocześnie mniejszym organizacjom, z mniejszych miejscowości, trudniej jest wytworzyć choćby jeden etat i tym samym awansować do puli organizacji zatrudniających pracowniczki i pracowników - podsumowują.

„Kondycja organizacji pozarządowych. Trendy 2002-2022” to największe niezależne badanie stowarzyszeń i fundacji w Polsce prowadzone od 2002 roku.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.