Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Art. 227 par. 1 pkt 2 Kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek stosowania środków zapobiegających chorobom zawodowym i innym chorobom związanym z wykonywaną pracą. W szczególności jest on zobowiązany do przeprowadzania, na swój koszt, badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, rejestrowania i przechowywania wyników tych badań i pomiarów oraz udostępniania ich pracownikom.

Natomiast art. 236 Kodeksu pracy stanowi, że pracodawca jest obowiązany systematycznie analizować przyczyny wypadków przy pracy, chorób zawodowych i innych chorób związanych z warunkami środowiska pracy i na podstawie wyników tych analiz stosować właściwe środki zapobiegawcze.

Sprawdź w LEX: Pomiar czynników szkodliwych dla zdrowia - PROCEDURA krok po kroku >>>

 

Trzeba wskazać zagrożenia

Par. 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy zakłada, że pracodawca musi wskazać czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy, dla których wykonuje się badania i pomiary, po przeprowadzeniu rozpoznania źródeł ich emisji oraz warunków wykonywania pracy, które mają wpływ na poziom stężeń lub natężeń tych czynników lub na poziom narażenia na ich oddziaływanie. W szczególności należy wskazać rodzaj tych czynników oraz ich właściwości, procesy technologiczne i ich parametry oraz wyposażenie techniczne mogące być źródłem emisji czynników szkodliwych dla zdrowia. Ponadto konieczne jest określenie środków ochrony zbiorowej i danych dotyczących ich użytkowania, organizacji pracy i sposobu jej wykonywania oraz rzeczywistego czasu narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych.

Przepisy wymagają też, by pracodawca konsultował, z pracownikami lub ich przedstawicielami, działania dotyczące:

  • rozpoznania i typowania czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;
  • wykonywania badań, pomiarów i pobierania próbek tych czynników na stanowisku pracy.

Pracodawca musi zapewnić wykonanie badań i pomiarów czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy, nie później niż w terminie trzydziestu dni od dnia rozpoczęcia działalności.

WZORY DOKUMENTÓW w LEX:

 

Czytaj także: BHP - ważna ocena obciążeń psychofizycznych na stanowisku pracy >>>

Istnieją różne negatywne czynniki

Niebezpieczny czynnik występujący w procesie pracy, to czynnik, którego oddziaływanie prowadzi lub może prowadzić do urazu lub innego istotnego natychmiastowego pogorszenia stanu zdrowia człowieka, a nawet śmierci. Natomiast za szkodliwy czynnik uważa się czynnik, którego oddziaływanie prowadzi lub może prowadzić do powstania choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą. W zależności od charakteru działania, czynniki niebezpieczne i szkodliwe występujące w procesie pracy dzieli się na:

  • fizyczne,
  • chemiczne,
  • biologiczne,
  • psychofizyczne.

Czynnikami fizycznymi niebezpiecznymi i szkodliwymi w środowisku pracy mogą być między innymi:

  • poruszające się maszyny,
  • ruchome elementy urządzeń,
  • przemieszczające się wyroby, półwyroby i materiały,
  • naruszenie konstrukcji,
  • obrywanie się mas i brył skalnych ze stropu lub ociosu, tąpnięcia,
  • powierzchnie, na których jest możliwy upadek pracujących,
  • ostrza, ostre krawędzie, wystające elementy, chropowatość i szerokość wyrobów, urządzeń i narzędzi,
  • hałas,
  • wibracja,
  • temperatura, wilgotność i ruch powietrza,
  • promieniowanie.

Natomiast niebezpieczne i szkodliwe czynniki chemiczne w procesie pracy można podzielić:

  • w zależności od rodzajów działania na organizm człowieka na:
    • toksyczne,
    • drażniące,
    • uczulające,
    • rakotwórcze,
    • mutagenne,
    • upośledzające funkcje rozrodcze;
  • w zależności od sposobów wchłaniania:
    • przez drogi oddechowe,
    • przez skórę i błony śluzowe,
    • przez przewód pokarmowy.

Z kolei czynniki biologiczne obejmują organizmy żywe oraz wytwarzane przez nie substancje. Mogą one być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia. Dzieli się je na:

  • mikroorganizmy:
    • bakterie, 
    • wirusy,
    • riketsje,
    • grzyby,
    • pierwotniaki,
  • makroorganizmy:
    • rośliny,
    • zwierzęta.

Pracownicy zatrudnieni przy określonych pracach są na nie szczególnie narażeni. Chodzi między innymi o jednostki ochrony zdrowia, laboratoria, zakłady gospodarki odpadami, zakłady produkujące żywność i rolnictwo. 

Sprawdź w LEX: Częstotliwość pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy >>>

Sprawdź w LEX: Obowiązki pracodawcy w zakresie wykonywania badań i pomiarów czynników środowiska pracy >>>

Sprawdź w LEX: Dokumentowanie wyników pomiarów czynników środowiska pracy >>>

 

MERITUM Bezpieczeństwo i higiena pracy
MERITUM Bezpieczeństwo i higiena pracy

Józef Gierasimiuk, Jaromir Grabowski

Sprawdź  

Cena promocyjna: 259 zł

|

Cena regularna: 259 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł


Daleko idące konsekwencje czynników psychofizycznych

Czynniki psychofizyczne to czynniki uciążliwe, które mogą powodować obniżenie sprawności fizycznej i psychicznej pracownika, a także złe samopoczucie lub nadmierne zmęczenie. Nie prowadzą one do trwałego pogorszenia stanu zdrowia, ale mogą być przyczyną choroby oraz mieć negatywny wpływ na wydajność. Ponadto mają one wpływ na bezpieczeństwo pracownika i innych osób uczestniczących w procesie pracy. Do czynników psychofizycznych należy zaliczyć:

  • obciążenie fizyczne:
    • statyczne (wywołane długotrwałym napięciem mięśni spowodowanym utrzymywaniem ciała lub przedmiotów w tej samej, zwłaszcza wymuszonej pozycji),
    • dynamiczne (związane z aktywnością ruchową podczas pracy);
  • obciążenie psychiczne:
    • obciążenie umysłu,
    • niedociążenie lub przeciążenie percepcyjne,
    • obciążenie emocjonalne.

Więcej w LEX: Obciążenia psychofizyczne na stanowisku pracy - komentarz praktyczny >>>

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.