W związku z tym biuro nie powinno być usytuowane poniżej poziomu terenu (np. w suterenie), musi mieć zapewnione oświetlenie naturalne i sztuczne, odpowiednią temperaturę (co najmniej 18 st. C), wentylowane oraz zabezpieczone przed wilgocią, nadmiernym nagrzewaniem, drganiami, hałasem i czynnikami szkodliwymi dla zdrowia.
Czytaj również: Powrót pracowników do biur – co musi, a co powinien pracodawca>>
Pomieszczenie biurowe, czyli jakie?
Zgodnie z par. 19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z 27 września 1997 r., dopuszczalna wysokość i powierzchnia pomieszczenia biurowego jest zależna od liczby zatrudnionych w nim osób. Na każdego pracownika – w pokoju biurowym – powinno przypadać co najmniej 13 m3 wolnej objętości tego pomieszczenia oraz co najmniej 2 m3 wolnej powierzchni podłogi (niezajętej przez urządzenia techniczne, sprzęty itp.). Wysokość pomieszczenia biurowego powinna wynosić nie mniej niż 3 m, jeżeli jednak w pomieszczeniu została zainstalowana klimatyzacja, wówczas - za zgodą wojewódzkiego inspektora sanitarnego – wymagana wysokość może być obniżona do 2,5 m. Taką samą wysokość mogą mieć pomieszczenia biurowe, jeśli w pokoju są zatrudnione nie więcej niż 4 osoby, a na każdą z nich przypada co najmniej po 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia.
Czytaj w LEX: Kryczka Sebastian, Bezpieczeństwo i higiena pracy w biurze – wybrane zagadnienia >
Jeśli pracodawca chciałby zapewnić swoim pracownikom nieco bardziej kameralne warunki, może wprowadzić w biurze podział na boksy za pomocą szklanych ścian działowych. W tym przypadku trzeba pamiętać, aby ścianki były stworzone z materiału odpornego na rozbicie albo zostały tak osłonięte, aby pracownik w razie rozbicia nie zetknął się ze ścianą i nie został zraniony.
Czytaj w LEX: Durzyński Dariusz, Bezpieczna praca przy komputerze >
Praktykowane wydzielanie stanowisk pracy ściankami wymaga od pracodawcy wykorzystania materiału odpornego na rozbicie i zamocowania go w sposób uniemożliwiający ich rozbicie lub przewrócenie. Zgodnie z przepisami, pracowników nie powinno się zamykać na klucz – muszą mieć oni możliwość wyjścia z pomieszczenia.
Zobacz procedurę w LEX: Łyjak Grzegorz, Bezpieczeństwo i higiena pracy a call center >
Cena promocyjna: 63.74 zł
|Cena regularna: 85 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 63.74 zł
Oświetlenie
Nie trzeba nikogo przekonywać, jak duże znaczenie dla efektywności naszej pracy i samopoczucia ma oświetlenie. Oświetlenie jest wymieniane w grupie czynników uciążliwych występujących w procesie pracy. Według Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, „wynika to faktu, że niewłaściwe oświetlenie stanowisk pracy prowadzi do nadmiernego zmęczenia narządu wzroku, dolegliwości wzroku, spadku wydajności pracy oraz może powodować pogłębienie wad wzroku. Czynnik ten występuje na każdym stanowisku pracy, dlatego pracodawcy są zobowiązani do zapewnienia oświetlenia elektrycznego o parametrach zgodnych z polskimi normami”.
Czytaj w LEX: Kosiarz Agnieszka, Prawo pracownika do refundacji okularów korygujących wzrok >
Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że niewłaściwe oświetlenie jest przyczyną 20-35 proc. wypadków występujących w przemyśle.
Nieprawidłowość oświetlenia najczęściej jest związana z jego zbyt niskim ogólnym natężeniem w pomieszczeniu i na stanowisku pracy. Zgodnie z normą PN-EN 12464-1:2012P (Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy) na przeciętnym stanowisku pracy biurowej natężenie światła powinno wynosić nie mniej niż 500 luksów (lx). Nowoczesne oświetlenie powinno dawać światło pozbawione kontrastów, rozproszone, niemal bezcieniowe.
Przepisy zwracają uwagę, żeby stosunek natężenia oświetlenia w sąsiednich pomieszczeniach, pomiędzy którymi się poruszamy, nie był większy niż 5:1, gdyż wówczas oczy łatwo adaptują się do takiej różnicy i nie odczuwamy zmiany natężenia jako uciążliwej. Zasada ta dotyczy także kontrastu natężenia pomiędzy oświetleniem ogólnym pokoju, a oświetleniem naszego biurka za pomocą dodatkowej lampy (biurkowej). Pełny komfort nasze oczy będą odczuwać wówczas, gdy powyższa proporcja będzie zachowana zarówno pomiędzy jasnością okna i wnętrza pokoju, jak i pomiędzy wnętrzem a jasnością dokumentów na blacie biurka. Nadmierne kontrasty oświetlenia stanowią znaczną uciążliwość dla mechanizmu adaptacyjnego oczu, mogącą przyspieszać trwałe osłabienie wzroku i krótkowzroczność oraz zmniejszać ostrość widzenia. Nie trzeba przekonywać, że taki dyskomfort ma także wpływ na szybsze odczuwanie zmęczenia ogólnego.
Czytaj w LEX: Majer Roman, Instruktaż stanowiskowy pracownika administracyjno-biurowego >
Przy wyposażaniu stanowisk pracy biurowej należy zwracać uwagę, aby meble, urządzenia, oprawy oświetleniowe i inne sprzęty nie odbijały światła powodując tzw. olśnienie wzroku. Z tego względu powinny one mieć powierzchnię jasną, matową lub półmatową, a oprawy oświetleniowe powinny kierować strumień światła na biały sufit lub być wyposażone w matowe klosze i osłony albo w kratki rozpraszające.
Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 5/2021 >>
Ogrzewanie i wentylacja
Temperatura w pomieszczeniach biurowych nie może być niższa niż 18 st. C. Zalecany zakres temperatury powietrza wynosi odpowiednio: zimą 20-24 st. C, a latem: 23-26 st. C. Dla lokali biurowych zaleca się także 0,5-krotną wymianę powietrza na godzinę. Wymianę tę można uzyskać przez zastosowanie wentylacji naturalnej. Jeżeli jednak jest ona niewystarczająca, konieczne jest zainstalowanie wyciągu mechanicznego - włączanego okresowo według potrzeb (bywa to, niestety, dodatkowe źródło hałasu).
– Co więcej, warto zwrócić uwagę, że przy stosowaniu w pomieszczeniach pracy wentylacji mechanicznej z recyrkulacją powietrza, ilość powietrza świeżego nie powinna być mniejsza niż 10 proc. ogólnej ilości wymienianego powietrza – zaznacza Karolina Kołakowska, adwokat w Kancelarii Brzezińska Narolski Adwokaci, ekspert z zakresu indywidualnego i zbiorowego prawa pracy.
Czytaj w LEX: Żurek Jerzy, Instrukcja ewakuacyjna dla pracowników biura >
Okna południowe powinny być wyposażone w żaluzje lub zasłony typu verticale.
Trzeba pamiętać, iż na poczucie komfortu cieplnego duży wpływ ma także wentylacja i wilgotność powietrza w pomieszczeniu.
Niestety wiele starszych pomieszczeń biurowych jest pozbawionych systemu wentylacji grawitacyjnej (łatwo to poznać po braku kratki wentylacyjnej w pokoju) i służba bhp powinna dołożyć wszelkich starań, by doprowadzić do modernizacji takich pomieszczeń.
Czytaj w LEX: Majer Roman, Hałas w biurze >
Problemy klimatyzacji
Nowoczesne biurowce są projektowane z zasady wraz z systemem centralnej klimatyzacji, przy której okna najczęściej są pozbawione możliwości otwierania. Tymczasem klimatyzacja, podobnie jak hermetyczne okna, ma nie tylko swoje niekwestionowane zalety, lecz i wady. Klimatyzacja zapewnia utrzymanie stałej, optymalnej temperatury w pomieszczeniu bez względu na porę roku, jednak podgrzewanie lub schładzanie powietrza w systemie powoduje obniżanie jego wilgotności poniżej zalecanych norm, co negatywnie wpływa na mikroklimat wnętrza, a w konsekwencji na samopoczucie pracowników. Dlatego klimatyzacja powinna obejmować również nawilżanie powietrza, które jest konieczne także zimą, gdy funkcjonuje centralne ogrzewanie, powodujące nadmierne wysuszanie powietrza. Trzeba więc przeprowadzać okresowe pomiary wilgotności względnej powietrza w pomieszczeniach pracy.
Czytaj w LEX: Zamajtys Krzysztof, Wentylacja i klimatyzacja >
Za mała wilgotność powietrza w pomieszczeniu powoduje u pracowników suchość skóry, wzmaga pragnienie, wywołuje pieczenie oczu oraz silniejsze elektryzowanie się włosów i ubrań. Optymalna wilgotność powietrza w pomieszczeniu biurowym nie powinna być wyższa niż 40 proc. Spadek wilgotności powoduje także wzrost dodatniej jonizacji powietrza ujemnie wpływającej na nasze samopoczucie. Przepisy sanitarne wymagają okresowej dezynfekcji urządzeń i instalacji klimatyzacyjnych, są one bowiem znakomitym mikrośrodowiskiem dla rozwoju różnych niebezpiecznych dla człowieka mikrobów, wywołujących m.in. tzw. chorobę legionistów.
Czytaj w LEX: Paszkowski Artur, Uprawnienia pracowników oraz obowiązki pracodawców w przypadku pracy podczas upałów >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
