Chodzi o nowelizację z 5 sierpnia 2022 r. ustawy o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego oraz ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Parlament w ekspresowym tempie pracował nad nią. We wtorek 5 lipca projekt przyjął rząd, a już w środę 6 lipca w Sejmie odbyło się jego pierwsze i drugie czytanie. W ich trakcie wprowadzono kilka precyzujących poprawek. W czwartek 7 lipca wieczorem ustawa została uchwalona i trafiła do Senatu. Ten 21 lipca wprowadził do niego 19 poprawki, głównie porządkujących, a w piątek 5 sierpnia Sejm wszystkie je poparł. Teraz ustawę podpisał prezydent. Zacznie obowiązywać z dniem następującym po dniu ogłoszenia. Co zmieni?
W dniu w którym rząd przyjął projekt, Maciej Wąsik, wiceminister spraw wewnętrznych i administracji mówił, że nowela ma wprowadzić instytucję zarządu przymusowego, którego zadaniem będzie przygotowanie podmiotów objętych sankcjami do sprzedaży lub w wyjątkowych sytuacjach, gdy będzie za tym przemawiał interes państwa, do uwłaszczenia. Przymusowy zarząd będzie mógł być stosowany także wobec podmiotów wpisanych na listę przed wejściem w życie nowelizacji.
Tymczasowy zarząd przymusowy
Nowelizacja wprowadzi do ustawy sankcyjnej instytucję tymczasowego zarządu przymusowego. Jego wprowadzenie do firm z listy ma umożliwić:
- zbycia środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych w rozumieniu rozporządzenia 765/2006 dotyczącego środków ograniczających w związku z sytuacją na Białorusi i udziałem Białorusi w agresji Rosji wobec Ukrainy lub rozporządzenia 269/2014 w sprawie środków ograniczających w odniesieniu do działań podważających integralność terytorialną, suwerenność i niezależność Ukrainy lub im zagrażających albo
- przejęcia na rzecz Skarbu Państwa własności środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych w rozumieniu rozporządzenia 765/2006 lub rozporządzenia 269/2014 należących do osoby albo podmiotu wpisanych na listę (dalej „ przejęcie własności”).
O ustanowieniu zarządu przymusowego będzie decydował minister do spraw gospodarki, czyli obecnie to Waldemar Buda, minister rozwoju. Ale jak zaznacza wiceminister Wąsik będzie on mógł powołać taki zarząd, ale nie ma przymusu. W uzasadnieniu do założeń czytamy, że zarząd będzie mógł być ustanawiany, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia funkcjonowania podmiotu gospodarczego w celu utrzymania miejsc pracy lub działalności dotyczącej świadczenia usług użyteczności publicznej lub wykonywania innych zadań o charakterze publicznym, a także, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony ważnego interesu publicznego lub ze względu na bezpieczeństwo państwa. Minister rozwoju zadecyduje też, czy celem zarządu przymusowego będzie wywłaszczenie firmy z listy czy jej sprzedaż.
Przejęcie przez Skarb Państwa
Maciej Wąsik zapewniał, że uwłaszczenie będzie stosowane wyjątkowo, wtedy, gdy będzie przemawiał za tym interes państwa. Przejęcie własności następować będzie za odszkodowaniem odpowiadającym wartości rynkowej środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych podlegających przejęciu ustalonej w oparciu o aktualną wycenę sporządzoną przez niezależny podmiot zewnętrzny o uznanej pozycji na rynku świadczonych usług posiadający umiejętności i doświadczenie niezbędne do sporządzenia takiej wyceny majątkowego, a w przypadku nieruchomości w oparciu o operat szacunkowy sporządzony przez rzeczoznawcę, według stanu środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych podlegających przejęciu w dniu wydania decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Z tym, że odszkodowanie ma trafić na zamrożony rachunek.
Cena promocyjna: 159.2 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Pracownicy z pierwszeństwem nabycia
Firma z listy sankcyjnej będzie mogła zostać też sprzedana innemu podmiotowi za zgodą jej właściciela. - Zdajemy sobie sprawę, że sankcję są też dotkliwe dla pracowników i kontrahentów, dlatego chcemy aby aktywa pozostawały w obrocie gospodarczym z korzyścią dla osób, które nimi zarządzają - tłumaczy Wąsik.
Jeśli właściciel firmy z listy nie zgodzi się na sprzedaż, zarządca przymusowy będzie występował do sądu o wydanie zarządzenia zbycia środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych. Ma to umożliwić dalsze sprawne funkcjonowanie przedsiębiorstwa podmiotu do czasu sprzedaży. Jeśli do niej nie dojdzie, to w dalszej kolejności Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy, będzie zarządzał zbycie środków. Nowelizacja przewiduje, że pierwszeństwo w nabyciu przedsiębiorstwa przysługiwać będzie spółce założonej przez ponad połowę pracowników podmiotu z listy. Warto tu zaznaczyć, że nowela umożliwi też wystąpienie przez podmiot objęty sankcjami z wnioskiem o przyznanie świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na zaspokojenie należności pracowniczych. Wiceminister Wąsik zaznacza jednak, że to rozwiązanie będzie stosowane wobec tych form, które mają duże obroty, ale zatrudniają mało pracowników.
Sprawdź PROCEDURĘ: Wszczęcie egzekucji przez zarząd przymusowy >>>
Kto będzie mógł zostać zarządcą
Ustanowienie zarządu będzie następowało w formie decyzji administracyjnej wydawanej przez ministra rozwoju, ale przekazanej też do wiadomości ministra do spraw wewnętrznych i administracji, który prowadzi listę firm objętych sankcjami. Minister rozwoju wyznaczy w niej osobę wykonującą zarząd oraz określi:
- osobę lub podmiot dysponujące środkami finansowymi, funduszami lub zasobami gospodarczymi w rozumieniu rozporządzenia 765/2006 lub rozporządzenia 269/2014 objętymi zarządem, wobec których ustanawiany jest zarząd oraz
- zakres środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych w rozumieniu rozporządzenia 765/2006 lub rozporządzenia 269/2014 objętych zarządem.
Zarząd będzie ustanawiany na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, ale z możliwością jednokrotnego przedłużenia. Maksymalnie nie będzie mógł być dłuższy niż 12 miesięcy.
WZÓR DOKUMENTU: Postanowienie o ustanowieniu zarządu przymusowego >>>
Zarządcą będzie mogła być osoba fizyczna, która łącznie spełnia następujące warunki:
- ma pełną zdolność do czynności prawnych;
- posiada wykształcenie wyższe oraz doświadczenie w zakresie zarządzania działalnością przedsiębiorstw albo doradztwa gospodarczego;
- nie orzeczono wobec niej prawomocnie:
a) zakazu prowadzenia działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 373 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe, lub
b) środka karnego albo środka zabezpieczającego w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmującego działalność gospodarczą wykonywaną przez podmiot gospodarczy, o którym mowa w ust. 1.
Koszty związane z wykonywaniem zarządu będzie pokrywać firma z listy sankcyjnej. Z tym, że podczas prac w Sejmie dodano poprawkę, że wynagrodzenie zarządcy jest ustalane na podstawie umowy zawieranej pomiędzy ministrem właściwym do spraw gospodarki a zarządcą na zasadach określonych w przepisach ustawy z 9 czerwca 2016 r. o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami.
Do zadań zarządcy będzie należało:
- zapewnienie ciągłości działalności przedsiębiorstwa podmiotu gospodarczego,
- zarządzanie przedsiębiorstwem, w szczególności na zarządcę przejdzie prawo podejmowania uchwał i decyzji we wszystkich sprawach zastrzeżonych do właściwości władz i organów podmiotu gospodarczego,
- wykonywanie w podmiocie gospodarczym uprawnień przysługujących: osobie lub podmiotowi wpisanym na listę albo osobie lub podmiotowi, ze względu na których osoba lub podmiot zostały wpisane na listę - wobec których został ustanowiony zarząd, w szczególności zarządca będzie wykonywał prawa z akcji należących do takiej osoby lub podmiotu,
- podejmowanie działań niezbędnych do zapobieżenia wykorzystaniu środków finansowych, funduszy lub zasobów gospodarczych objętych zarządem w celu bezpośredniego lub pośredniego wspierania agresji, naruszeń lub innych działań określonych w art. 3 ust. 2 ustawy sankcyjnej.
Nowelizacja dotknie 34 firmy
Po raz pierwszy minister spraw wewnętrznych i administracji listę sankcyjną opublikowano pod koniec kwietnia. Obecnie jest na niej 49 pozycji: 15 osób i 34 firmy. Wśród nich są m.in.: Kaspersky Lab, Go Sport, Novatek Green Energy, PAO Gazprom, Eurochem SA. Na liście jest też założyciel ALFA Banku, największego rosyjskiego banku prywatnego, Michaił Fridman czy właścicielka OOO Wildberries – największej rosyjskiej sieci sprzedaży internetowej - Tatiana Bakalczuk. Zastosowane sankcje obejmują m.in. zamrożenie środków finansowych i zasobów gospodarczych, wykluczenie z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu, a w przypadku osób również wpis do wykazu cudzoziemców, których pobyt na terytorium Polski jest niepożądany.
Polskie sankcje stanowią uzupełnienie rozwiązań unijnych. Nie mogą powielać ograniczeń zastosowanych wobec poszczególnych osób i podmiotów przez całą Unię Europejską. Dlatego też decyzjami z 9 czerwcu z polskiej listy wykreślono spółkę KAMAZ i Aleksandrę Melniczenko po tym, jak takimi samymi sankcjami objęto je w ramach UE.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
