Zarówno w Polsce, jak i na świecie nie brakuje medialnych konfliktów sukcesyjnych. Analiza wybranych sytuacji pozwala dostrzec, jak istotne może być właściwe zaplanowanie tego procesu i jakie konsekwencje niosą za sobą popełnione błędy.
Spór o imperium Solorza – kto przejmie Polsat?
Zygmunt Solorz, jeden z najbardziej rozpoznawalnych przedsiębiorców w Polsce, zbudował potężne imperium medialne, obejmujące m.in. telewizję Polsat. Majątek Solorza, szacowany na miliardy złotych, budzi duże zainteresowanie w kontekście przyszłej sukcesji. Pod koniec 2024 roku media informowały o konflikcie między Zygmuntem Solorzem a jego dziećmi, którego główną osią stała się kwestia sukcesji w należących do Solorza firmach.
Kontrola nad firmami Solorza jest sprawowana za pośrednictwem dwóch fundacji zarejestrowanych w Liechtensteinie. Według doniesień medialnych, Zygmunt Solorz w 2022 roku wprowadził do statutów fundacji postanowienie pozwalające w określonych przypadkach na przejęcie przez dzieci Solorza kontroli nad fundacjami. Zamiarem Solorza miało być stopniowe wprowadzanie dzieci do zarządzania firmą, aby zdobywały doświadczenie zanim ostatecznie przejmą pełną kontrolę nad biznesem.
W sierpniu 2024 roku Zygmunt Solorz podjął decyzję o przekazaniu dzieciom zarządzania fundacjami. Jednak, według doniesień medialnych, już następnego dnia wycofał się z tej decyzji, argumentując, że został wprowadzony w błąd. W konsekwencji zdecydował się na zmianę beneficjentów fundacji, zastępując swoje dzieci Fundacją Polsat.
Obecnie przed sądem w Liechtensteinie toczy się postępowanie mające na celu ustalenie, kto faktycznie sprawuje władzę w fundacjach zarządzających majątkiem Zygmunta Solorza. Sąd podjął decyzję o czasowym powierzeniu zarządu fundacji kuratorowi. Tymczasowe rozwiązanie ma na celu zabezpieczenie majątku oraz zapobieżenie podejmowaniu decyzji, które mogłyby mieć nieodwracalne skutki dla struktury własnościowej i przyszłości imperium Solorza.
Zobacz procedurę w LEX: Przedłużenie zarządu sukcesyjnego przez sąd>
Czytaj także: Rodzinna fundacja niebezpiecznym rozwiązaniem dla przyszłych spadkobierców
Blachotrapez – gdy spadkobiercy nie mogą się dogadać
Ostatnio w mediach pojawiły się informacje o kolejnym konflikcie sukcesyjnym w polskiej firmie. Tym razem dotyczy on firmy Blachotrapez – jednego z liderów na rynku pokryć dachowych w Polsce, założonego przez Teresę i Jana Luberdów. Po śmierci założycieli przedsiębiorstwo stało się przedmiotem sporu pomiędzy ich córkami, Renatą Luberdą i Iwoną Łach.
Według doniesień medialnych, każda z córek, przy wsparciu ojca, założyła własną firmę – Renata otworzyła Blach Stal, a Iwona Blachprofil. Z czasem Blach Stal został wchłonięty przez Blachotrapez, a sama Renata Luberda objęła funkcję w zarządzie firmy. W tym czasie Iwona Łach rozwijała swój biznes niezależnie, odnosząc przy tym sukces.
Teresa i Jan Luberda zapisali cały swój majątek córkom w testamentach. Jednak tuż przed śmiercią Teresy jej akcje w spółce kontrolującej Blachotrapez zostały darowane Janowi Luberdzie. Darowizny dokonała Renata Luberda, działając jako pełnomocnik matki. Media wskazują także, że po dokonaniu darowizny akcji na rzecz Jana Luberda, ten sporządził nowy testament, na podstawie którego to, co otrzymał w darowiźnie od żony, przekazał w spadku Renacie Luberdzie. Dodatkowo przed śmiercią wydziedziczył drugą córkę, Iwonę.
Batalia sądowa o Blachotrapez trwa – Iwona Łach złożyła pozew o stwierdzenie niegodności dziedziczenia po Teresie Luberdzie. Media sugerują, że walka o majątek założycieli firmy Blachotrapez może być długa i zacięta – skonfliktowane siostry powołały bowiem wielu świadków i wniosły o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego.
Rodzina Gucci – włoska tragedia w świecie mody
Choć przytoczone powyżej przykłady dotyczą polskich przedsiębiorców, warto zauważyć, że problemy sukcesyjne nie są wyłącznie polską bolączką. Wiele znanych, międzynarodowych marek także doświadczyło wyniszczających sporów o władzę, które doprowadziły do poważnych konsekwencji finansowych i reputacyjnych.
Jednym z najbardziej znanych międzynarodowych przypadków sporów sukcesyjnych jest historia rodziny Gucci. Założona w 1921 roku przez Guccio Gucciego firma stała się symbolem luksusu i elegancji. Jednak po jego śmierci członkowie rodziny zostali uwikłani w liczne konflikty dotyczące kontroli nad firmą. Stopniowo walka o udziały doprowadziła do osłabienia marki, a niekończące się konflikty zmusiły członków rodziny Gucci do sprzedaży swoich udziałów. Ostatecznie marka przeszła w ręce inwestorów zewnętrznych, a rodzina została całkowicie odsunięta od zarządzania. Konflikty biznesowe u Guccich przeplatały się ze sporami rodzinnymi, które przybrały wymiar kryminalny – ich kulminacją było zabójstwo Maurizia Gucciego w 1995 roku na zlecenie jego byłej żony, Patrizii Reggiani.
Historia firmy Gucci to dramatyczne świadectwo tego, jak niekontrolowany konflikt sukcesyjny może doprowadzić do upadku rodzinnego imperium, udowadniając, że wyzwania związane z dziedziczeniem nie są problemem wyłącznie polskich przedsiębiorców.
Jak unikać błędów w sukcesji? Kluczowe wnioski
Powyższe przykłady pokazują, że brak skutecznie zaplanowanej sukcesji może prowadzić do poważnych konsekwencji – od długotrwałych i kosztownych sporów sądowych po całkowitą utratę kontroli nad firmą przez rodzinę. Z tego względu, warto postrzegać planowanie sukcesji jako kluczowy element zapewniający stabilność zarówno firmy, jak i rodziny.
Cena promocyjna: 143.27 zł
|Cena regularna: 199 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 149.25 zł
Opisane wyżej historie pokazują, ze kluczowe wnioski, które warto uwzględnić przy planowaniu sukcesji, to:
Przygotowanie sukcesji należy rozpocząć odpowiednio wcześnie
Nie warto odkładać planowania sukcesji na ostatni moment. Zwlekanie z podjęciem decyzji może prowadzić do niepewności, sporów rodzinnych, a finalnie – do destabilizacji firmy. Opracowanie strategii sukcesyjnej pozwala uniknąć nagłych i nieprzemyślanych działań oraz sporów rodzinnych.
Określenie roli spadkobierców w firmie
Warto ustalić, kto i w jakim zakresie będzie odpowiadał za dalsze prowadzenie firmy, a kto pozostanie biernym wspólnikiem. Brak jasnego podziału ról może prowadzić do rywalizacji między członkami rodziny, co z kolei może rzutować na funkcjonowanie biznesu.
Transparentność i otwarta komunikacja
Ważnym elementem sukcesji jest otwarta komunikacja z członkami rodziny oraz kluczowymi pracownikami firmy. Sukcesja, która odbywa się bez wiedzy i akceptacji zainteresowanych stron, często prowadzi do konfliktów. Brak wiedzy o zamiarach sukcesorów może być także przyczynkiem do ewentualnych nadużyć po stronie spadkobierców.
Testament i inne zabezpieczenia prawne
Sprawne przekazanie majątku oraz zarządzania firmą wymaga precyzyjnych regulacji prawnych, m.in. sporządzenia testamentu i przemyślanego ukształtowania umowy spółki objętej sukcesją. Takie działania minimalizują ryzyko sporów sądowych między spadkobiercami i zabezpieczają stabilne funkcjonowanie firmy.
Zobacz także wzór w LEX: Protokół powołania zarządcy sukcesyjnego (akt notarialny)>
Zaangażowanie profesjonalistów
Współpraca z doświadczonymi prawnikami, doradcami podatkowymi i ekspertami pozwala opracować strategię sukcesyjną zgodną z obowiązującym prawem, przy uwzględnieniu interesów stron i firmy.
Zobacz szkolenie w LEX: Praktyczne zastosowanie fundacji rodzinnej>
Możliwość utworzenia fundacji rodzinnej
W niektórych przypadkach warto rozważyć założenie fundacji rodzinnej, która pozwala na zabezpieczenie firmy przed rozdrobnieniem udziałowców. Fundator fundacji rodzinnej może również precyzyjnie określić, jak majątek ma być zarządzany po jego śmierci. Takie rozwiązanie daje stabilność i długoterminową ochronę biznesu, jednocześnie zapewniając rodzinie korzyści finansowe bez konieczności bezpośredniego zarządzania firmą.
Czytaj komentarz w LEX: Fundacja rodzinna - aspekty księgowe>
Sukcesja to nie tylko przekazanie firmy, ale także długoterminowa strategia, która wymaga staranności, komunikacji i świadomości wyzwań, jakie niesie za sobą ten proces. Właściwie zaplanowana sukcesja nie tylko zabezpiecza majątek, ale także pozwala na zachowanie wartości i tradycji rodzinnej firmy, chroniąc jednocześnie jej przyszłość oraz dobre imię.
Historie nieudanych sukcesji w znanych firmach stanowią ostrzeżenie, że brak odpowiedniego przemyślanej strategii może prowadzić nie tylko do wieloletnich konfliktów, ale także do upadku dorobku budowanego przez pokolenia.
Autorzy:
Martyna Kunke, radca prawny w Kancelarii Prawnej PragmatIQ
Tomasz Rutkowski, radca prawny, wspólnik w Kancelarii Prawnej PragmatIQ
![Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Wzory umów, pism i dokumentów [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82764/978-83-8390-422-1_,mn6D62SdolTgn7bKqdfXjIVm.jpg.webp)
