SN odwołuje uchwałę w sprawie skutków nieważności umów “frankowych”

Sąd Najwyższy informuje, że posiedzenie jawne wyznaczone na 6 grudnia 2023 r. w celu rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego dotyczącego skutków ustalenia nieważności umów tzw. kredytów frankowych zostało odwołane. Przyczyną odwołania jest złożenie przez pozwany bank, na dwa dni przed posiedzeniem, wniosków, w których zakwestionowano bezstronność i niezawisłość wszystkich siedmiu sędziów orzekających w sprawie.

Konieczność rozstrzygnięcia tych wniosków uniemożliwia udzielenie odpowiedzi na postawione pytanie prawne. Sprawę mieli rozstrzygać i podjąć uchwałę: Prezes Izby Cywilnej SN Joanna Misztal-Konecka, sędziowie: Jacek Grela, Maciej Kowalski, Marcin Krajewski, Mariusz Łodko, Marcin Łochowski, a także - Beata Janiszewska. Wcześniej wyłączony od orzekania został sędzia Roman Trzaskowski. 

W lipcu 2021 roku trzech sędziów Sądu Najwyższego Izby Cywilnej -pod przewodnictwem Teresy Bielskiej-Sobkowicz skierowało pytanie dotyczące istoty rozliczeń między kredytobiorcami a bankami.

Zagadnienie dotyczy kwestii, czy w przypadku uznania za nieważną umowy kredytu udzielonego w walucie polskiej, indeksowanego do waluty obcej, spłaconego przez kredytobiorców, kwotę ewentualnego wzbogacenia kredytodawcy należy wyliczyć, uwzględniając wyłącznie nominalną wysokość rat kredytu, czy też należy uwzględnić oprocentowanie rat według stopy referencyjnej właściwej dla kredytów indeksowanych do waluty obcej albo właściwej dla kredytów złotowych?

Pytanie to nawiązywało do wcześniejszych uchwał SN wydanych w lutym i maju 2021 roku. Sąd ustalił, że w przypadku unieważnienia umowy kredytowej, zarówno kredytobiorca, jak i bank mają oddzielne roszczenia dotyczące zwrotu świadczeń.

Zwrot nadpłaty

Należy zauważyć, że istotnym problemem w przypadku takiego rozliczenia było ustalenie zwrotu nadpłaty rat po unieważnieniu klauzul indeksacyjnych. Różnica dotyczyła sposobu wyliczenia stopy oprocentowania. Kredytobiorcy twierdzili, że raty powinny być ustalone w walucie polskiej, bez uwzględniania indeksacji do franka szwajcarskiego, z wykorzystaniem stawki LIBOR. Z kolei banki argumentowały, że rozliczenie powinno odbywać się na zasadach kredytów złotowych, z wykorzystaniem stawki WIBOR.

Sąd Najwyższy uznał, że nie można pominąć kwestii ewentualnego zysku ekonomicznego, jaki osiąga kredytobiorca na skutek korzystania z kapitału banku bez oprocentowania. Zadaniem Sądu Najwyższego jest zatem rozstrzygnięcie, czy w przypadku unieważnienia umowy kredytowej należy uwzględnić nominalną wysokość rat kredytu, czy też należy zastosować stawkę referencyjną właściwą dla kredytów indeksowanych do waluty obcej lub dla kredytów złotowych.

Sygn. akt I CSKP 146/21