Załatwianie różnego rodzaju spraw przez internet jest niezwykle wygodne, a zwłaszcza od czasu ostatniej pandemii stało się elementem naszej codzienności. Nie znaczy to, że za pośrednictwem Internetu da się załatwić każdą sprawę. Przykładem ograniczeń w tym zakresie jest chociażby udzielanie pełnomocnictwa. Kiedy więc można ustanowić pełnomocnika za pomocą internetu?
Czytaj też: Ustalenie aktualnego adresu jako element procedury doręczenia komorniczego
Kim jest pełnomocnik?
Właściwie w każdej sprawie cywilnej i administracyjnej można działać przez pełnomocnika, a więc przez osobę umocowaną do dokonywania czynności określonych w treści pełnomocnictwa. Przepisy dotyczące tej instytucji prawnej są rozproszone w różnych ustawach, jednak z naszego punktu widzenia do najważniejszych należy: kodeks cywilny, kodeks postępowania cywilnego oraz kodeks postępowania administracyjnego.
Zawsze trzeba pamiętać o tym, że pełnomocnik ma prawo działać jedynie w granicach swojego upoważnienia. Stąd w dokumencie pełnomocnictwa należy określić przynajmniej rodzaj czynności, jakie pełnomocnik ma prawo podejmować w imieniu swojego mocodawcy. Niekiedy zaś, np. do sprzedaży nieruchomości, potrzebne jest pełnomocnictwo w odpowiedniej formie i jasno wskazujące na czynność, które może być dokonana. W związku z tym nierzadko trzeba ustanawiać pełnomocnika do poszczególnych spraw, co oznacza, ż jednorazowe dokonanie tej czynności po prostu nie wystarcza.
Zobacz procedurę: Ustanowienie pełnomocnika >
Zgodnie z art. 99 par. 1 k.c. jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma, pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie. Natomiast pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie (art. 99 par. 2 k.c.). W realiach obrotu gospodarczego istotnym rodzajem pełnomocnictwa jest prokura, którą można udzielić jedynie na piśmie (art. 109 ze zn 2 1 k.c.). Jak chodzi o czynności proceduralne, to obowiązkiem pełnomocnika jest dołączenie do akt sprawy – przy pierwszej czynności procesowej – dokumentu pełnomocnictwa wraz z podpisem mocodawcy lub jego uwierzytelniony odpis (art. 89 par. 1 k.p.c.). W postępowaniu administracyjnym pełnomocnictwo może zostać udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu (art. 33 par. 2 k.p.a.).
Czytaj też w LEX: Kontrowersje wokół instytucji pełnomocnictwa w postępowaniu egzekucyjnym w administracji >
Jak to wszystko przekłada się na możliwość udzielenia pełnomocnictwa za pośrednictwem internetu?
Podpis elektroniczny rozwiązaniem
Przede wszystkim trzeba jeszcze raz podkreślić, że pełnomocnictwo to zróżnicowana instytucja prawna, a tym samym, aby ustalić, czy istnieje możliwość udzielenia go za pomocą Internetu należy zastanowić się do dokonania jakich czynności ma być umocowany pełnomocnik. Generalnie rzecz ujmując, nie istnieje portal internetowy pozwalający na udzielenie pełnomocnictwa do wszystkich rodzajów spraw. W przypadkach zaś, gdy pełnomocnictwo musi zostać sporządzone w formie aktu notarialnego, to załatwienie tej sprawy przez internet w ogóle nie jest możliwe.
Niekiedy jednak da się skorzystać z instytucji pełnomocnictwa za pośrednictwem Internetu. Przykładowo niektóre banki oferują w swoich usługach taką możliwość. Generalnie rzecz ujmując najlepszym sposobem na udzielanie pełnomocnictw w sposób cyfrowy jest korzystanie z podpisu elektronicznego. Kwalifikowany podpis elektroniczny jest równoważny podpisowi tradycyjnemu, niekiedy zaś do skutecznego udzielenia pełnomocnictwa wystarcza zwykły podpis elektronicznych, powiązany np. z usługami bankowości online. Poza tym, jeżeli pełnomocnika ustanawia przedsiębiorca, powinien pamiętać o ujawnieniu tego faktu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, bądź w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Liczy się bezpieczeństwo mocodawcy
Rygory związane z udzielaniem pełnomocnictwa – w tym z jego formą, co przekłada się na ograniczenie możliwości korzystania w tych przypadkach z Internetu – wiążą się z koniecznością zabezpieczenia interesów mocodawcy. Udzielenie pełnomocnictwa zawsze jest niezwykle poważną decyzją, mającą daleko idące skutki. W końcu pełnomocnik nie działa na swoją rzecz, ale na rzecz mocodawcy – stąd podejmowane przez niego czynności obciążają konto tego, kto udzielił pełnomocnictwa. Dlatego ustawodawca przykłada dużą wagę do formy i treści dokumentu, z którego wynika treść pełnomocnictwa. Nigdy nie powinien on budzić wątpliwości co do woli mocodawcy.
Zobacz też linię orzeczniczą: Wpływ daty pełnomocnictwa procesowego na skuteczność umocowania pełnomocnika >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
