A. List rządu UkrainySzanowna Pani Przewodnicząca!
Pragnę wyrazić w imieniu Ukrainy serdeczną wdzięczność za bezprecedensowe wsparcie i pomoc finansową, jakie Unia Europejska (UE) zapewnia naszemu krajowi w tym trudnym okresie. Bardzo doceniamy działania podjęte przez Komisję Europejską pod Pani przewodnictwem w celu pomocy Ukrainie od początku pełnoskalowej zbrojnej napaści Federacji Rosyjskiej.
Nawet w trudnej sytuacji, jaką jest wojna, Ukraina, złożywszy wniosek o przystąpienie do UE, czyni znaczne postępy w kierunku członkostwa. Dokłada również wszelkich starań, aby w jeszcze większym zakresie uczestniczyć w programach UE w kontekście obecnych wieloletnich ram finansowych UE na lata 2021-2027.
Uczestnictwo w programach UE znacznie przyczynia się do szybkiej integracji Ukrainy z UE. Dzięki niemu Ukraina, nawet broniąc się przed brutalną napaścią Federacji Rosyjskiej, jednocześnie rozwija swoje zdolności instytucjonalne i infrastrukturalne, a jej kluczowe organy rządowe i samorządowe, podmioty sektora publicznego i prywatnego, organizacje pozarządowe i eksperci otrzymują cenną pomoc w rozwijaniu kontaktów z europejskimi partnerami i angażowaniu się w europejskie strategie polityczne.
Jak dotąd Ukraina przystąpiła do ośmiu programów UE. O postępach w tym obszarze w 2022 r. świadczy w szczególności stowarzyszenie Ukrainy z programami Cła, Fiscalis, LIFE, Programem UE dla zdrowia, programem "Horyzont Europa" oraz programem badawczo-szkoleniowym Euratom, a także z programem "Cyfrowa Europa", który stanowi znaczący krok ku jednolitemu rynkowi cyfrowemu. W 2021 r. Ukraina przystąpiła do unijnego programu "Kreatywna Europa".
Pragnę przekazać Pani i Komisji Europejskiej wyrazy głębokiej wdzięczności rządu Ukrainy za tymczasowe zatwierdzenie pełnego zwolnienia Ukrainy z obowiązku wnoszenia wkładów z tytułu udziału w programach UE na lata 2021 i 2022.
W 2023 r. Ukraina zamierza jeszcze wzmóc wysiłki, aby przystąpić do kolejnych sześciu programów UE. Zamierzamy w szczególności zawrzeć umowy o przystąpieniu Ukrainy do Programu na rzecz jednolitego rynku, Programu "Obywatele, równość, prawa i wartości" (CERV), Programu "Sprawiedliwość" i Programu w zakresie zwalczania nadużyć finansowych. Ponadto planujemy przystąpić do instrumentu "Łącząc Europę", aby zwiększyć przepustowość korytarzy solidarnościowych między UE a Ukrainą, od których zależy większość ukraińskiego eksportu produktów rolnych i innych niż rolne. Zamierzamy wreszcie przystąpić do Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (UCPM) i Unijnego programu kosmicznego. W tym celu zwracamy się do Pani z prośbą o poparcie przystąpienia Ukrainy do wyżej wymienionych programów UE jeszcze w bieżącym roku.
Jako że wojna się przedłuża i pociąga za sobą coraz większe skutki finansowe, Ukraina nie jest w stanie wypełnić zobowiązań finansowych wiążących się z uczestnictwem w programach UE. W związku z tym rząd Ukrainy zwraca się z uprzejmą prośbą o wsparcie i rozważenie zawieszenia zobowiązania Ukrainy do wnoszenia wkładów finansowych z tytułu jej uczestnictwa w programach UE w 2021 r. i w kolejnych latach obowiązywania obecnych wieloletnich ram finansowych UE. Przychylna decyzja w tej sprawie pozwoliłaby nam utrzymać odporność Ukrainy i wypełnić lukę finansową, która powstała wskutek eskalacji rosyjskiej agresji i w wyniku krytycznych niedoborów środków finansowych.
W obecnych niespokojnych czasach opisane powyżej wysiłki podejmowane przez Ukrainę na drodze do członkostwa w UE zapewniłyby wielu sektorom większą pewność oraz niezawodny dostęp do europejskich instytucji, rynków i usług finansowych oraz możliwość korzystania z europejskich środków finansowych, inwestycji i najlepszych praktyk.
Pragnę przy tej okazji ponownie wyrazić wdzięczność Pani i Komisji Europejskiej za jej fundamentalną rolę we wspieraniu Ukrainy w walce z agresją Federacji Rosyjskiej.
Proszę przyjąć wyrazy mojego najwyższego szacunku oraz najszczersze życzenia powodzenia w sprawowaniu tak ważnego urzędu.
Z radością oczekuję Pani wizyty w Kijowie 2 i 3 lutego 2023 r. przy okazji szczytu Ukraina-UE oraz spotkania z rządem Ukrainy.
Z poważaniem
Denys SZMYHAL
B. List Unii Europejskiej
Szanowny Panie Premierze!
Potwierdzam otrzymanie Pańskiego listu zawierającego wniosek o zawieszenie zobowiązania Ukrainy do wnoszenia wkładu finansowego z tytułu jej stowarzyszenia z programami unijnymi. UE w pełni uznaje fakt, że w wyniku niczym nie- sprowokowanej i nieuzasadnionej napaści zbrojnej Rosji na Ukrainę i w obliczu jej poważnych konsekwencji finansowych Ukraina obecnie nie jest w stanie wypełnić zobowiązań do wnoszenia wkładu finansowego z tytułu uczestnictwa w programach unijnych. Unia Europejska jest również świadoma, jak ważne dla szybkiej integracji Ukrainy z Unią Europejską są umowy o stowarzyszeniu z programami unijnymi.
W związku z tym Unia Europejska niniejszym przychyla się do wniosku Ukrainy i proponuje zawieszenie zobowiązań Ukrainy do wnoszenia wkładu finansowego z tytułu jej uczestnictwa we wszystkich programach Unii od 1 stycznia 2021 r. na warunkach określonych poniżej.
Zawieszenie to powinno mieć zastosowanie do postanowień umów o stowarzyszeniu Ukrainy z programami unijnymi, wymienionych w załączniku do niniejszego pisma.
Zawieszenie to pozostaje w mocy do czasu uchylenia go przez jedną ze Stron.
Konieczność utrzymania zawieszenia podlega corocznej ocenie przez Komisję Europejską, głównie na podstawie informacji dostarczonych przez rząd Ukrainy. Jeżeli sytuacja na miejscu ulegnie zmianie, Unia Europejska może - powiadomiwszy Ukrainę o wyniku oceny - postanowić o uchyleniu zawieszenia.
Przed uchyleniem zawieszenia Unia Europejska i Ukraina dołożą starań, aby uzgodnić zmianę obowiązujących umów o stowarzyszeniu w celu ustalenia zerowego wkładu finansowego Ukrainy na lata objęte zawieszeniem. Rozwiązanie niniejszego porozumienia w formie wymiany listów stanie się skuteczne w chwili wejścia w życie zmian poszczególnych umów o stowarzyszeniu, przewidujących ustalenie zerowego wkładu finansowego.
Unia Europejska i Ukraina mogą uzgodnić, że przyszłe umowy o stowarzyszeniu zawarte między nimi przed uchyleniem niniejszego zawieszenia, przewidujące stowarzyszenie Ukrainy z innymi programami unijnymi, mogą podlegać zawieszeniu uzgodnionemu w niniejszym liście. W takich przyszłych umowach o stowarzyszeniu z programami unijnymi określone zostaną dokładne postanowienia, które mogą podlegać zawieszeniu zgodnie z niniejszym porozumieniem w formie wymiany listów; uzupełnią one postanowienia wymienione w załączniku do niniejszego listu.
Każda ze Stron może nadal podjąć decyzję o wypowiedzeniu jednej z umów o stowarzyszeniu objętych niniejszym zawieszeniem zgodnie z zawartym w takiej umowie o stowarzyszeniu odnośnym postanowieniem. Zanim wypowiedzenie umowy o stowarzyszeniu stanie się skuteczne, Strony mogą uzgodnić zmianę umowy o stowarzyszeniu w celu ustalenia zerowego wkładu finansowego Ukrainy na lata objęte zawieszeniem.
Zwracam się z prośbą o potwierdzenie zgody rządu Ukrainy na powyższe postanowienia.
W wypadku potwierdzenia przez rząd Ukrainy zgody na powyższe postanowienia niniejszy list wraz z takim potwierdzeniem stanowią porozumienie między Unią Europejską a Ukrainą. Niniejsze porozumienie w formie wymiany listów wchodzi w życie pierwszego dnia drugiego miesiąca następującego po dacie ostatniego pisemnego powiadomienia o dopełnieniu przez Strony niezbędnych procedur.
Z wyrazami szacunku
Ursula VON DER LEYEN
Przewodnicząca Komisji Europejskiej
