a także mając na uwadze, co następuje:(1) W celu osiągnięcia możliwie największego oddziaływania finansowania unijnego oraz najskuteczniejszego wkładu w realizację celów polityki Unii, w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/695 3 (zwanym dalej "rozporządzeniem w sprawie programu "Horyzont Europa"") ustanowiono politykę i ramy prawne dotyczące partnerstw europejskich z partnerami z sektora prywatnego lub publicznego. Partnerstwa europejskie są kluczowym elementem podejścia politycznego w ramach programu "Horyzont Europa" - programu ramowego w zakresie badań naukowych i innowacji ("Horyzont Europa"). Partnerstwa te ustanowiono na potrzeby realizacji priorytetów Unii określonych w programie "Horyzont Europa" i zapewnienia wyraźnego oddziaływania na Unię i jej obywateli, co można osiągnąć skuteczniej w partnerstwie dzięki strategicznej wizji podzielanej i realizowanej przez partnerów, a nie przez samą Unię.
(2) W szczególności partnerstwa europejskie w ramach filaru programu "Horyzont Europa" - "Globalne wyzwania i europejska konkurencyjność przemysłowa" odgrywają ważną rolę w realizacji celów strategicznych, takich jak przyspieszenie transformacji w kierunku realizacji celów zrównoważonego rozwoju oraz ekologicznej i cyfrowej Europy, a także powinny przyczynić się do odbudowy po bezprecedensowym kryzysie spowodowanym pandemią COVID-19. Partnerstwa europejskie stawiają czoła złożonym wyzwaniom transgranicznym wymagającym zintegrowanego podejścia. Umożliwiają one wyeliminowanie niedoskonałości w zakresie transformacji, niedociągnięć systemowych i niedoskonałości rynku, które zostały określone w ocenach skutków dołączonych do niniejszego rozporządzenia, dzięki zgromadzeniu szerokiego wachlarza podmiotów w łańcuchach wartości i ekosystemach w celu opracowania wspólnej wizji i przełożenia jej na konkretne plany działania i skoordynowaną realizację działalności. Ponadto umożliwiają one skoncentrowanie wysiłków i zasobów na wspólnych priorytetach w celu sprostania złożonym wyzwaniom.
(3) Aby zrealizować priorytety i wykazać oddziaływanie, partnerstwa europejskie należy rozwijać poprzez szerokie zaangażowanie odpowiednich zainteresowanych stron z całej Europy, w tym przemysłu, organizacji badawczych, podmiotów realizujących misję publiczną na poziomie lokalnym, regionalnym, krajowym lub międzynarodowym, oraz organizacji społeczeństwa obywatelskiego, takich jak fundacje wspierające lub prowadzące działalność w zakresie badań naukowych i innowacji. Powinny one również stanowić jeden ze środków służących wzmocnieniu współpracy między partnerami z sektora prywatnego lub publicznego na poziomie międzynarodowym, w tym dzięki włączaniu programów w zakresie badań naukowych i innowacji oraz inwestycji transgranicznych w badania naukowe i inwestycje, przynoszące wzajemne korzyści obywatelom i przedsiębiorstwom, zapewniając jednocześnie Unii ochronę jej interesów w strategicznych obszarach.
(4) Ocena śródokresowa programu "Horyzont 2020" ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1291/2013 4 wykazała, że z czasem wprowadzono szeroki repertuar instrumentów i inicjatyw partnerstwa, przy czym w ramach programu "Horyzont 2020" funkcjonowało siedem form realizacji i blisko 120 inicjatyw partnerstwa. Niezależnie od złożoności spowodowanej mnogością instrumentów i inicjatyw oceniono, że ich zdolność do wniesienia wkładu w powiązane strategie polityczne na poziomie unijnym i krajowym jako całość jest niewystarczająca, mimo że mają one pozytywne oddziaływanie w zakresie postępów w realizacji ich celów, na przykład dzięki ustalaniu długoterminowych programów, organizacji współpracy w zakresie badań naukowych i innowacji między podmiotami, które w innych okolicznościach byłyby rozproszone, oraz pozyskiwaniu dodatkowych inwestycji. W ramach oceny skutków programu "Horyzont Europa" wskazano zatem potrzebę rozwiązania kwestii unijnego finansowania badań naukowych i innowacji oraz jego racjonalizacji, szczególnie w odniesieniu do partnerstw, a także potrzebę zmiany orientacji partnerstw na większe oddziaływanie na priorytety Unii i ich realizację.
(5) Aby rozwiązać takie kwestie i osiągnąć wyższy poziom ambicji w zakresie inwestycji europejskich, w ramach programu "Horyzont Europa" należy zaproponować znaczne uproszczenie i reformę polityki Komisji dotyczącej partnerstw w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Aby odzwierciedlić systemowy charakter programu "Horyzont Europa" ukierunkowany na przyczynianie się do ogólnounijnych "transformacji" w kierunku realizacji celów dotyczących zrównoważonego rozwoju, należy skuteczniej wykorzystywać te partnerstwa, stosując bardziej strategiczne, spójniejsze i ukierunkowane w większym stopniu na oddziaływanie podejście.
(6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 5 ustanawia ogólne ramy służące ustaleniu, czy dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako zrównoważona środowiskowo na potrzeby określenia zrównoważonych inwestycji. Stanowi ono wspólny punkt odniesienia, z którego inwestorzy, banki, przemysł i naukowcy mogą korzystać przy inwestowaniu w projekty i działalność gospodarczą mające znaczące pozytywne oddziaływanie na klimat i środowisko oraz niewyrządzające im poważnej szkody. Rozporządzenie to stanowi punkt odniesienia dla zielonych inwestycji w Unii.
(7) W stosownych przypadkach partnerstwa europejskie powinny uwzględniać techniczne kryteria kwalifikacji, o których mowa w art. 3, oraz zasadę "nie czyń poważnych szkód", określoną w art. 17 rozporządzenia (UE) 2020/852 jako instrument służący poprawie gotowości projektów i zwiększeniu dostępu do zielonego finansowania, które będzie miało kluczowe znaczenie dla absorpcji rynkowej i szerszego wdrażania zapewnianych przez nie innowacyjnych technologii i rozwiązań. Dowody naukowe stanowią podstawę wspomnianych technicznych kryteriów kwalifikacji. Badania naukowe i innowacje realizowane przez partnerstwa europejskie powinny odgrywać ważną rolę, pomagając podmiotom gospodarczym w osiągnięciu standardów i progów określonych w tym rozporządzeniu lub wykroczeniu poza nie oraz w zapewnianiu aktualizacji tych technicznych kryteriów kwalifikacji oraz ich zgodności z celami określonymi w komunikacie Komisji z dnia 11 grudnia 2019 r. w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu.
(8) Na podstawie rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" powinna istnieć możliwość ustanowienia partnerstw europejskich w trzech różnych formach, a mianowicie partnerstwa "współfinansowanego", "współpro- gramowanego" i "zinstytucjonalizowanego". Ustanowienie zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich będących wspólnymi przedsięwzięciami sektora prywatnego i publicznego powinno wiązać się z nowymi przepisami Unii oraz ustanowieniem specjalnych struktur wykonawczych zgodnie z art. 187 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE).
(9) W rozporządzeniu w sprawie programu "Horyzont Europa" określono osiem obszarów priorytetowych, w przypadku których można zaproponować zinstytucjonalizowane partnerstwa europejskie ustanowione na mocy art. 185 lub 187 TFUE. We wszystkich tych obszarach priorytetowych przedstawiono szereg inicjatyw na rzecz takich zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich, a dziewięć z nich jest objętych zakresem niniejszego rozporządzenia.
(10) Działalność w zakresie badań naukowych i innowacji podejmowana przez wspólne przedsięwzięcia powinna być finansowana z programu "Horyzont Europa" zgodnie z art. 12 i 13 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa". Aby osiągnąć maksymalne oddziaływanie, wspólne przedsięwzięcia powinny wypracować ścisłe synergie z innymi inicjatywami programu "Horyzont Europa" i unijnymi programami i instrumentami finansowania, w szczególności z tymi, które wspierają wdrażanie innowacyjnych rozwiązań, edukację i rozwój regionalny, aby zwiększyć spójność gospodarczą i społeczną oraz ograniczyć zakłócenia równowagi.
(11) Nowe podejście polityczne do partnerstw europejskich, a w szczególności do zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich, wymaga nowatorskiego sposobu ustanawiania ram prawnych, na podstawie których partnerstwa te będą funkcjonowały. Chociaż tworzenie wspólnych przedsięwzięć na podstawie art. 187 TFUE do celów programu "Horyzont 2020" okazało się skuteczne pod względem realizacji, konieczne jest jego przyspieszenie. W związku z tym celem niniejszego rozporządzenia jest zwiększenie spójności, skuteczności, otwartości, efektywności realizacji oraz ukierunkowania jej na oddziaływanie poprzez przełożenie rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" i doświadczeń zdobytych podczas realizacji programu "Horyzont 2020" na wspólne przepisy dotyczące wszystkich wspólnych przedsięwzięć w zharmonizowany sposób. Niniejsze rozporządzenie ma na celu ułatwienie nawiązywania współpracy i tworzenia synergii między partnerstwami europejskimi, a tym samym pełne wykorzystanie ich wzajemnych powiązań na poziomie organizacyjnym. Wspólne przedsięwzięcia powinny szukać możliwości włączenia przedstawicieli innych partnerstw europejskich do dyskusji podczas opracowywania swoich programów prac, określać obszary, w których uzupełniająca lub wspólna działalność mogłyby przyczynić się do skuteczniejszego i efektywniejszego sprostania wyzwaniom, unikać nakładania się działań, dostosować terminy swojej działalności oraz zapewnić dostęp do rezultatów i innych odpowiednich środków wymiany wiedzy.
(12) W następstwie określenia synergii między wspólnymi przedsięwzięciami powinny one dążyć do określenia udziału w budżecie, który należy wykorzystać na uzupełniającą lub wspólną działalność prowadzoną przez wspólne przedsięwzięcia. Ponadto celem niniejszego rozporządzenia jest większa skuteczność i harmonizacja przepisów dzięki zintensyfikowanej współpracy operacyjnej i wykorzystaniu korzyści skali, w tym ustanowienie ustaleń dotyczących zaplecza administracyjnego, które powinny zapewnić wspólnym przedsięwzięciom funkcje wsparcia horyzontalnego. Te ustalenia dotyczące zaplecza administracyjnego powinny ułatwić osiągnięcie lepszego oddziaływania i harmonizacji w kwestiach wspólnych, przy jednoczesnym zachowaniu określonego stopnia elastyczności w celu zaspokojenia szczególnych potrzeb każdego wspólnego przedsięwzięcia. Strukturę należy ustanowić w oparciu o umowy o gwarantowanym poziomie usług zawierane przez wspólne przedsięwzięcia. Ustalenia dotyczące zaplecza administracyjnego powinny obejmować funkcje koordynacyjne i funkcje wsparcia administracyjnego w obszarach, w których ich kontrola okazała się skuteczna i opłacalna, oraz powinny uwzględniać w możliwie największym stopniu zgodność z wymogiem dotyczącym odpowiedzialności ponoszonej przez każdego urzędnika zatwierdzającego oraz harmonizację przepisów, w tym praw własności intelektualnej. Strukturę prawną należy opracować w taki sposób, aby jak najlepiej służyła wspólnym potrzebom wspólnych przedsięwzięć w celu zapewnienia ich ścisłej współpracy i zbadania wszystkich możliwych synergii między partnerstwami europejskimi, a w konsekwencji między poszczególnymi częściami programu "Horyzont Europa", a także między pozostałymi programami zarządzanymi przez wspólne przedsięwzięcia.
(13) Oceny skutków dotyczące każdego wspólnego przedsięwzięcia towarzysząc wnioskowi w sprawie niniejszego rozporządzenia dostarczyły dowodów uzasadniających realizację partnerstw europejskich zgodnie z rozporządzeniem w sprawie programu "Horyzont Europa" jedynie w przypadku, gdy inne części programu "Horyzont Europa", w tym inne formy partnerstwa europejskiego, nie doprowadziłyby do osiągnięcia celów lub nie umożliwiałyby uzyskania niezbędnego oczekiwanego oddziaływania, przy czym taka realizacja jest uzasadniona ze względu na perspektywę długoterminową i wysoki stopień integracji.
(14) W ramach programu "Horyzont Europa" wprowadzono bardziej strategiczne, spójniejsze i ukierunkowane w większym stopniu na oddziaływanie podejście do partnerstw europejskich, opierając się na wnioskach wyciągniętych z oceny śródokresowej programu "Horyzont 2020". Zgodnie z nowymi ambicjami niniejsze rozporządzenie ma na celu efektywniejsze wykorzystanie zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich, w szczególności przez skupienie się na wyraźnych celach, wynikach i oddziaływaniu, które można osiągnąć do 2030 r., oraz przez zapewnienie wyraźnego wkładu w realizację powiązanych unijnych priorytetów polityki i strategii politycznych. Ścisła współpraca i synergie z innymi odpowiednimi inicjatywami na poziomie unijnym, krajowym i regionalnym, w szczególności z innymi partnerstwami europejskimi, mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia większego oddziaływania naukowego, społecznoekonomicznego i środowiskowego i zapewnienia absorpcji rezultatów. Wspólne przedsięwzięcia mogą stosować w tym celu przepisy programu "Horyzont Europa" pozwalające na różne rodzaje synergii, takie jak finansowanie alternatywne, skumulowane lub łączone lub przesunięcie zasobów. Aby ułatwić przyspieszenie rynkowej absorpcji innowacyjnych rozwiązań, przy ocenie ogólnego oddziaływania należy uwzględnić inwestycje o szerszym zakresie, wykraczające poza wkład partnerów i wynikające ze wspólnych przedsięwzięć, które przyczyniają się do osiągnięcia ich celów.
(15) Aby zapewnić spójne podejście i uwzględnić naukowe, technologiczne, gospodarcze, społeczne i środowiskowe oddziaływanie partnerstw europejskich w odniesieniu do celów programu "Horyzont Europa" i priorytetów Unii, w niniejszym rozporządzeniu należy określić wspólne cele ogólne i szczegółowe, które powinny być realizowane przez wszystkie wspólne przedsięwzięcia. Wszystkie wspólne przedsięwzięcia przyczyniają się razem do osiągania tych celów, realizując swoje indywidualne cele. Ponadto wspólne części niniejszego rozporządzenia określają wspólne cele operacyjne wynikające z celów ustalonych dla programu szczegółowego służącego realizacji programu "Horyzont Europa", ustanowionego decyzją Rady (UE) 2021/764 6 (zwanego dalej "programem szczegółowym służącym realizacji programu "Horyzont Europa""). Wszystkie wspólne przedsięwzięcia powinny realizować swoje zadania, by wypełnić zasady i kryteria określone dla partnerstw europejskich w rozporządzeniu w sprawie programu "Horyzont Europa" (art. 10 i załącznik III) i w porównaniu z zaproszeniami na podstawie głównego programu prac programu "Horyzont Europa" przynosić europejską wartość dodaną. Cele i zadania wspólnych przedsięwzięć są uzupełniane dodatkowymi celami i zadaniami ustalonymi konkretnie dla każdego ze wspólnych przedsięwzięć. Przy jednoczesnym umożliwieniu uwzględnienia specyfiki i kontekstów politycznych poszczególnych wspólnych przedsięwzięć dostosowanie ich logiki interwencji do programu "Horyzont Europa" powinno wspierać skoordynowaną ocenę postępów wspólnych przedsięwzięć jako części działalności w zakresie monitorowania i oceny programu "Horyzont Europa".
(16) Niniejsze rozporządzenie opiera się na zasadach i kryteriach określonych w rozporządzeniu w sprawie programu "Horyzont Europa", w tym na otwartości i przejrzystości, silnym efekcie mnożnikowym i długoterminowych zobowiązaniach wszystkich zainteresowanych stron. Jednym z celów niniejszego rozporządzenia jest zapewnienie otwartości wspólnych przedsięwzięć i ich działań dla szerokiego zakresu podmiotów, w tym nowych podmiotów, które będą monitorowane również w ramach procesu koordynacji strategicznej dla partnerstw europejskich przewidzianego w art. 6 ust. 5 programu szczegółowego służącego realizacji programu "Horyzont Europa". Takie partnerstwa powinny być otwarte dla każdego podmiotu, który chce i może pracować na rzecz osiągnięcia wspólnego celu, powinny promować szeroki i aktywny udział zainteresowanych stron w ich działalności, członkostwie i zarządzaniu, a także powinny zapewniać, aby rezultaty były korzystne dla wszystkich Europejczyków, w szczególności poprzez rozpowszechnianie rezultatów i działalność przedwdrożeniową na szeroką skalę w całej Unii. W odniesieniu do członków prywatnych oraz podmiotów wchodzących w ich skład lub z nimi stowarzyszonych mających siedzibę w państwach trzecich należy zabezpieczyć interesy Unii i danego wspólnego przedsięwzięcia z punktu widzenia bezpieczeństwa lub porządku publicznego. W tym celu Komisja powinna mieć możliwość zwrócenia się do członków prywatnych, by podjęli odpowiednie środki. Środki takie mogą obejmować odpowiednie postępowanie z informacjami poufnymi lub nałożenie na niektóre podmioty ograniczeń w określonej działalności operacyjnej danego członka prywatnego.
(17) Aby zapewnić spójne stosowanie art. 22 ust. 5 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa", wspólne przedsięwzięcia powinny zapewniać spójność z podejściem dotyczącym stosowania tego artykułu przyjętym w odniesieniu do działań finansowanych na podstawie programu "Horyzont Europa", a także z unijnymi przepisami i wytycznymi dotyczącymi jego stosowania w podobnych dziedzinach w programie prac danego wspólnego przedsięwzięcia.
(18) W przypadku gdy Komisja lub państwa członkowskie rozważają ograniczenie udziału w określonych działaniach zgodnie z art. 22 ust. rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa", Komisja i państwa członkowskie w grupie przedstawicieli państw powinny dążyć do wypracowania przed przyjęciem programu prac uzgodnionego stanowiska w odniesieniu do poszczególnych przypadków. W przypadku wspólnych przedsięwzięć z Radą Władz Publicznych stosowanie tego artykułu powinno przed przyjęciem programu prac zostać zatwierdzone przez Radę Władz Publicznych w następstwie wniosku złożonego przez Komisję. Ponadto, na zaproszenie przewodniczącego dyrektor wykonawczy powinien regularnie informować odpowiedni skład komitetu programowego programu "Horyzont Europa" w kontekście spoczywającej na Komisji odpowiedzialności za informowanie komitetu programowego zgodnie z art. 14 ust. 7 i załącznikiem III do programu szczegółowego służącego realizacji programu "Horyzont Europa", a w szczególności przed przyjęciem programu prac danego wspólnego przedsięwzięcia, w związku ze stosowaniem art. 22 ust. 5 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa".
(19) Załącznik III do rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" zawiera wymóg, zgodnie z którym wkłady finansowe lub rzeczowe wnoszone przez członków innych niż Unia powinny wynosić co najmniej 50 % i mogą sięgać do 75 % łącznych zobowiązań budżetowych wspólnego przedsięwzięcia. Analogicznie wkład Unii, w tym wszelkie dodatkowe środki z państw stowarzyszonych, nie powinien przekraczać 50 % łącznych zobowiązań budżetowych każdego wspólnego przedsięwzięcia. W związku z tym w niniejszym rozporządzeniu należy określić wymagany wkład członków innych niż Unia na takim samym poziomie co wkład Unii lub wyższym od niego. Unia powinna mieć możliwość zmniejszenia swojego wkładu, jeżeli członkowie inni niż Unia nie wypełnią swoich zobowiązań.
(20) Zgodnie z art. 10 ust. 1 lit. c) rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" w ramach podejścia opartego na koordynacji we wspólnych przedsięwzięciach należy realizować centralne zarządzanie wszystkimi wkładami finansowymi. W związku z tym każde państwo uczestniczące powinno zawrzeć ze wspólnym przedsięwzięciem jedną lub więcej umów administracyjnych określających mechanizm koordynacji w zakresie wpłacania wkładów na rzecz wnioskodawców mających siedzibę w tym państwie uczestniczącym oraz składania sprawozdań na temat tych wkładów. W celu zapewnienia spójności z krajowymi priorytetami strategicznymi należy państwom uczestniczącym zapewnić prawo weta w odniesieniu do wykorzystania ich krajowych wkładów finansowych na rzecz wnioskodawców mających siedzibę w tych państwach uczestniczących. Aby zminimalizować obciążenie administracyjne dla beneficjentów, dokonać uproszczenia i zapewnić skuteczniejszą realizację, każde państwo uczestniczące powinno dążyć do zsynchronizowania jego harmonogramu płatności, sprawozdawczości i audytów z harmonogramem płatności, sprawozdawczością i audytami wspólnych przedsięwzięć oraz do zharmonizowania kwalifikowalności jego kosztów z rozporządzeniem w sprawie programu "Horyzont Europa". Beneficjenci mający siedzibę w państwach uczestniczących, które powierzyły działania płatnicze wspólnemu przedsięwzięciu, powinni podpisać jedną umowę o udzielenie dotacji ze wspólnym przedsięwzięciem zgodnie z rozporządzeniem w sprawie programu "Horyzont Europa".
(21) Zgodnie z ambicjami określonymi w rozporządzeniu w sprawie programu "Horyzont Europa" jednym z warunków wstępnych ustanowienia zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich jest zapewnienie wkładów partnerów przez cały okres trwania danych wspólnych przedsięwzięć. W tym kontekście prywatni partnerzy powinni wnieść znaczną część swojego wkładu w formie wkładu rzeczowego w koszty operacyjne wspólnego przedsięwzięcia. Wspólne przedsięwzięcia powinny mieć możliwość zidentyfikowania środków ułatwiających wnoszenie tych wkładów w ramach swoich programów prac, w szczególności poprzez obniżenie stóp finansowania. Środki te powinny opierać się na szczególnych potrzebach wspólnego przedsięwzięcia i działalności leżącej u jego podstaw. W należycie uzasadnionych przypadkach powinna istnieć możliwość wprowadzenia dodatkowych warunków wymagających udziału członka wspólnego przedsięwzięcia lub podmiotów wchodzących w jego skład lub z nim stowarzyszonych, ukierunkowanych na działalność, która pozwoli odegrać kluczową rolę partnerom przemysłowym wspólnego przedsięwzięcia, taką jak demonstracje na dużą skalę i projekty przewodnie zbliżone do realiów rynkowych, i wnieść większy wkład dzięki niższym stopom finansowania. Dyrektor wykonawczy powinien monitorować poziom uczestnictwa członków, aby upoważnić radę zarządzającą do podejmowania odpowiednich działań, zapewniając równowagę między zaangażowaniem partnerów a otwartością. W należycie uzasadnionych przypadkach nakłady inwestycyjne, na przykład na demonstracje na dużą skalę lub projekty przewodnie, można uznać za koszt kwalifikowalny zgodnie z obowiązującymi ramami prawnymi.
(22) Powinno być możliwe, by zgodnie z art. 15 ust. 3 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" wkłady z programów współfinansowanych przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1058 7 (EFRR), Europejski Fundusz Społeczny Plus ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1057 8 (EFS+), Europejski Fundusz Morski, Rybacki i Akwakultury ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1139 9 (EFMRA) i Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 10 (EFRROW) mogły zostać uznane za wkład we wspólne przedsięwzięcia wniesiony przez państwa uczestniczące będące państwami członkowskimi, o ile zapewniona zostanie zgodność z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 11 oraz rozporządzeniami dotyczącymi poszczególnych funduszy. Ponadto powinno być możliwe, by wkłady z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 12 (zwanego dalej "Instrumentem") mogły zostać uznane za wkład we wspólne przedsięwzięcia wniesiony przez państwa uczestniczące będące państwami członkowskimi, o ile zapewniona zostanie zgodność z przepisami Instrumentu oraz zobowiązaniami podjętymi w krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności.
(23) Zgodnie z zasadą sprawiedliwego podziału wkładów między członków wspólnych przedsięwzięć, wkłady finansowe z tytułu kosztów administracyjnych wspólnych przedsięwzięć należy podzielić równo między Unię a członków innych niż Unia. Odstępstwa od tej zasady należy rozważać jedynie w wyjątkowych i należycie uzasadnionych przypadkach, takich jak te, w których wielkość lub struktura członkowska członka wspólnego przedsięwzięcia innego niż Unia powodowałaby, że wkłady w przeliczeniu na podmiot wchodzący w jego skład lub z nim stowarzyszony, w szczególności małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP), byłyby tak wysokie, że poważnie zagrażałyby motywacji, by stać się lub pozostać podmiotem wchodzącym w skład struktury członka wspólnego przedsięwzięcia lub podmiotem z nim stowarzyszonym. W takich przypadkach minimalny udział procentowy rocznego wkładu finansowego z tytułu kosztów administracyjnych wspólnego przedsięwzięcia ze strony członków innych niż Unia powinien wynosić 20 % całkowitych rocznych kosztów administracyjnych, a wkłady MŚP powinny być znacznie niższe niż wkłady większych podmiotów wchodzących w skład wspólnych przedsięwzięć lub podmiotów z nimi stowarzyszonych. Po osiągnięciu masy krytycznej członków, która pozwala na wniesienie wkładu przekraczającego 20 % całkowitych rocznych kosztów administracyjnych, należy utrzymać lub zwiększyć roczne wkłady przypadające na podmiot wchodzący w skład wspólnego przedsięwzięcia lub z nim stowarzyszony w celu stopniowego zwiększania udziału członków innych niż Unia w ogólnym wkładzie z tytułu rocznych kosztów administracyjnych wspólnego przedsięwzięcia. Członkowie wspólnego przedsięwzięcia inni niż Unia powinni dążyć do zwiększenia liczby podmiotów wchodzących w ich skład lub z nimi stowarzyszonych, aby zwiększyć ich wkład do 50 % kosztów administracyjnych wspólnego przedsięwzięcia w całym okresie jego trwania.
(24) Rozporządzenie w sprawie programu "Horyzont Europa" zawiera wymóg, zgodnie z którym partnerzy muszą wykazać swoje długoterminowe zaangażowanie, w tym poprzez minimalny udział w inwestycjach publicznych lub prywatnych. W związku z tym konieczne jest, aby Unia określiła w niniejszym rozporządzeniu członków założycieli mających siedzibę w państwach członkowskich, państwa stowarzyszone z programem "Horyzont Europa" lub organizacje międzynarodowe. W razie potrzeby powinna jednak istnieć możliwość rozszerzenia zakresu bazy członkowskiej wspólnych przedsięwzięć po ich ustanowieniu o członków stowarzyszonych wybranych w drodze otwartych i przejrzystych procedur, z uwzględnieniem w szczególności nowych osiągnięć technologicznych lub stowarzyszenia dodatkowych państw w ramach programu "Horyzont Europa".
(25) Podmiotom prawnym zainteresowanym wspieraniem realizacji celów wspólnych przedsięwzięć w ich określonych obszarach badań naukowych należy również zaoferować możliwość stania się wnoszącymi wkład partnerami w ramach tych wspólnych przedsięwzięć, bez konieczności stawania się ich członkami.
(26) Zgodnie z art. 16 ust. 5 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" przy przydzielaniu wkładów finansowych państw trzecich stowarzyszonych z programem "Horyzont Europa" należy uwzględniać poziom uczestnictwa podmiotów prawnych z tych państw stowarzyszonych. Podobnie, wkład Unii we wspólne przedsięwzięcia może zostać zwiększony o wkłady państw trzecich stowarzyszonych z programem "Horyzont Europa" przy uwzględnieniu poziomu udziału takich podmiotów prawnych i pod warunkiem że całkowita kwota, o którą zwiększa się wkład Unii, odpowiada co najmniej wkładowi członków innych niż Unia lub podmiotów wchodzących w skład danego przedsięwzięcia lub z nim stowarzyszonych.
(27) Ustanowienie wspólnego przedsięwzięcia zapewnia partnerstwo publiczno-prywatne przynoszące wzajemne korzyści dla zaangażowanych członków, w tym dzięki promowaniu pewności w odniesieniu do głównych przydziałów środków budżetowych dla odpowiednich gałęzi przemysłu w okresie siedmiu lat. Stając się członkiem założycielem lub członkiem stowarzyszonym, lub jednym z podmiotów wchodzących w ich skład lub z nimi stowarzyszonych, umożliwia członkom zdobycie wpływu - bezpośrednio albo za pośrednictwem przedstawicieli branży - w radzie zarządzającej wspólnego przedsięwzięcia. Rada zarządzająca jest organem decyzyjnym wspólnego przedsięwzięcia, który decyduje o długoterminowym strategicznym ukierunkowaniu partnerstwa, a także o jego rocznych priorytetach. Unia, w stosownych przypadkach państwa uczestniczące, członkowie założyciele i członkowie stowarzyszeni powinni zatem mieć możliwość uczestniczenia w ustalaniu programu działań i priorytetów wspólnego przedsięwzięcia poprzez przyjęcie i ewentualną zmianę Strategicznego programu badań i innowacji, a także poprzez przyjęcie rocznego programu prac, w tym treści zaproszeń do składania wniosków, stopy finansowania obowiązującej w odniesieniu do poszczególnych działań będących przedmiotem zaproszeń do składania wniosków, a także powiązanych przepisów regulujących kwestie związane z procedurami składania ofert, ich oceny, wyboru, udzielania zamówienia oraz dokonywania przeglądu.
(28) Właściwe jest, aby członkowie inni niż Unia zobowiązali się do wykonania niniejszego rozporządzenia, składając oświadczenie o podjęciu zobowiązania lub wspólne oświadczenie o podjęciu zobowiązania, w których będzie w stosownych przypadkach zawarta całkowita kwota ich wkładu, bez określania warunków dotyczących ich przystąpienia. Takie oświadczenia powinny być skuteczne prawnie przez cały okres trwania wspólnego przedsięwzięcia i ściśle monitorowane przez wspólne przedsięwzięcie i Komisję. Wspólne przedsięwzięcia powinny stworzyć otoczenie prawne i organizacyjne, które umożliwi członkom wywiązanie się z podjętych zobowiązań, przy jednoczesnym zapewnieniu atrakcyjności dla wszystkich zainteresowanych stron, ciągłej otwartości wspólnych przedsięwzięć i przejrzystości podczas ich realizacji, w szczególności w zakresie ustalania priorytetów i udziału w zaproszeniach do składania wniosków.
(29) Dalsze upraszczanie stanowi podstawę programu "Horyzont Europa". W tym kontekście należy wprowadzić uproszczony mechanizm sprawozdawczości dla partnerów, którzy nie będą już zobowiązani do zgłaszania kosztów nie- kwalifikowalnych. Wkłady rzeczowe na rzecz działalności operacyjnej należy rozliczać wyłącznie na podstawie kosztów kwalifikowalnych i powinny one być przedmiotem sprawozdawczości i audytów zgodnie z mechanizmem mającym zastosowanie do danej umowy o udzielenie dotacji. Takie rozliczanie na podstawie wyłącznie kosztów kwalifikowalnych pozwala na automatyczne obliczanie wkładów rzeczowych na rzecz działalności operacyjnej za pomocą narzędzi informatycznych programu "Horyzont Europa", przyczynia się do zmniejszenia obciążenia administracyjnego dla partnerów oraz zwiększa skuteczność mechanizmów sprawozdawczości w zakresie wkładów. Wspólne przedsięwzięcia powinny ściśle monitorować wnoszenie wkładów rzeczowych na rzecz działalności operacyjnej, a dyrektor wykonawczy powinien sporządzać i publikować regularne sprawozdania, aby ustalić, czy postępy w osiąganiu celów dotyczących wkładów rzeczowych są wystarczająco zadowalające. Rada zarządzająca powinna oceniać zarówno wysiłki poczynione przez członków wnoszących wkład na rzecz działalności operacyjnej i rezultaty przez nich osiągnięte, jak i inne czynniki, takie jak poziom uczestnictwa MŚP i atrakcyjność wspólnych przedsięwzięć dla nowych podmiotów. W razie konieczności powinna ona podjąć działania zaradcze lub naprawcze, uwzględniając zasadę otwartości i przejrzystości.
(30) Wspólne przedsięwzięcia powinny stwarzać członkom innym niż Unia systematyczną możliwość i zachętę do łączenia swojej działalności w zakresie badań naukowych i innowacji z działalnością wspólnego przedsięwzięcia. Wspólne przedsięwzięcie nie powinno udzielać wsparcia finansowego na rzecz działalności dodatkowej. Mogą one jednak zostać rozliczone jako wkład rzeczowy członka na rzecz działalności dodatkowej, jeżeli przyczyniają się do realizacji celów wspólnego przedsięwzięcia i są bezpośrednio powiązane z jego działalnością, w tym - w przypadku gdy zostało to przewidziane w rocznym planie działalności dodatkowej - niekwalifikowalnych kosztów działań pośrednich finansowanych przez dane wspólne przedsięwzięcie. Związek ten można ustalić poprzez absorpcję rezultatów działań pośrednich finansowanych przez wspólne przedsięwzięcie lub poprzedzające je inicjatywy lub poprzez wykazanie znaczącej unijnej wartości dodanej. Odnośne koszty powinny być poświadczone przez niezależny podmiot audytowy wyznaczony przez dany podmiot, z zastrzeżeniem umożliwienia wspólnemu przedsięwzięciu weryfikacji metody wyceny w przypadku niepewności. W niniejszym rozporządzeniu należy określić bardziej szczegółowe przepisy dotyczące zakresu działalności dodatkowej dla każdego wspólnego przedsięwzięcia w stopniu, w jakim jest to niezbędne do osiągnięcia pożądanej kierunkowości i oddziaływania. Ponadto rady zarządzające wspólnych przedsięwzięć powinny zdecydować, czy do wyceny tych wkładów konieczne jest zastosowanie metod upraszczających, takich jak płatności ryczałtowe lub koszty jednostkowe, w celu uproszczenia, osiągnięcia opłacalności i odpowiedniego poziomu ochrony poufnych danych handlowych.
(31) Zarządzanie wspólnymi przedsięwzięciami powinno zapewniać dostosowanie ich procesów decyzyjnych do szybko zmieniającego się otoczenia społeczno-gospodarczego i technologicznego oraz do wyzwań globalnych. Wspólne przedsięwzięcia powinny korzystać z wiedzy fachowej, porad i wsparcia ze strony wszystkich odpowiednich zainteresowanych stron, aby skutecznie realizować swoje zadania i zapewnić synergię na poziomie unijnym i krajowym. W związku z tym wspólne przedsięwzięcia należy upoważnić do ustanawiania organów doradczych w celu zapewnienia im specjalistycznego doradztwa i wykonywania wszelkich innych zadań o charakterze doradczym, które są niezbędne do osiągnięcia celów wspólnych przedsięwzięć. Ustanawiając organy doradcze, wspólne przedsięwzięcia powinny zapewnić zrównoważoną reprezentację ekspertów, zarówno jeżeli chodzi o zakres działalności wspólnego przedsięwzięcia, jak i pod względem równowagi płci. Doradztwo zapewniane przez te organy powinny uwzględniać perspektywę naukową, a także perspektywy organów krajowych i regionalnych oraz innych zainteresowanych stron wspólnych przedsięwzięć.
(32) Wspólne przedsięwzięcia powinny zapewnić, aby państwa członkowskie były dostatecznie informowane o działalności wspólnych przedsięwzięć, mogły w odpowiednim terminie dostarczać informacje na temat działalności podejmowanej w państwach członkowskich oraz miały możliwość wnoszenia uczestniczenia w procesach przygotowawczych i decyzyjnych. Taki dialog z państwami członkowskimi jest szczególnie ważny w kontekście synergii i potrzeby zapewnienia dostosowania wysiłków i działalności na poziomie krajowym, regionalnym, unijnym i europejskim w celu osiągnięcia większego oddziaływania. Wspólne przedsięwzięcia bez bezpośredniego lub pośredniego zaangażowania państw członkowskich w charakterze członków lub podmiotów wchodzących w skład takiego przedsięwzięcia powinny ustanowić grupę przedstawicieli państw w celu dostosowania działalności wspólnych przedsięwzięć do polityki i działań podejmowanych na poziomie krajowym i regionalnym.
(33) Wspólne przedsięwzięcia powinny mieć możliwość powołania organu doradczego pełniącego funkcję doradztwa naukowego. Organ ten lub jego członkowie powinni być w stanie zapewnić niezależne doradztwo naukowe i wsparcie odpowiedniemu wspólnemu przedsięwzięciu. Doradztwo naukowe powinno dotyczyć w szczególności rocznych programów prac oraz działalności dodatkowej, a także - w razie potrzeby - wszelkich innych aspektów zadań wspólnych przedsięwzięć.
(34) W celu zapewnienia, aby wspólne przedsięwzięcia były świadome stanowisk i poglądów zainteresowanych stron z całego łańcucha wartości w swoich odpowiednich dziedzinach, wspólne przedsięwzięcia powinny mieć możliwość powoływania odpowiednich doradczych grup zainteresowanych stron, z którymi mogłyby się konsultować w sprawach horyzontalnych lub konkretnych kwestiach, zgodnie z potrzebami każdego wspólnego przedsięwzięcia. Takie grupy powinny być otwarte dla zainteresowanych stron z sektora publicznego i prywatnego, w tym dla zorganizowanych grup interesu, a także dla międzynarodowych grup interesu z państw członkowskich, państw stowarzyszonych lub innych państw, prowadzących aktywną działalność w obszarze wchodzącym w zakres wspólnego przedsięwzięcia.
(35) Wspólne przedsięwzięcia powinny działać w otwarty i przejrzysty sposób pozwalający na regularne i terminowe udostępnianie wszelkich istotnych informacji odpowiednim organom, jak również promowanie wśród społeczeństwa swojej działalności, w tym działalności informacyjnej i w zakresie upowszechniania wiedzy. Obejmuje to terminowe informowanie - z uwzględnieniem zasad poufności, w podziale na państwa - na temat składania wniosków i udziału w działaniach pośrednich finansowanych przez dane wspólne przedsięwzięcie, oceny rezultatów każdego zaproszenia do składania wniosków i realizacji projektów, synergii z innymi odpowiednimi programami unijnymi i innymi partnerstwami europejskimi, dodatkowej działalności, deklarowanych i faktycznie przekazanych wkładów finansowych i rzeczowych, wykonania budżetu wspólnego przedsięwzięcia oraz powiązań między celami danego wspólnego przedsięwzięcia i wkładami rzeczowymi na rzecz działalności dodatkowej.
(36) Wspólne przedsięwzięcia należy realizować z wykorzystaniem struktur i zasad, które zwiększają skuteczność i zapewniają uproszczenie. W tym celu wspólne przedsięwzięcia powinny przyjąć przepisy finansowe dostosowane do swoich potrzeb zgodnie z art. 71 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 13 .
(37) Realizacja wspólnych przedsięwzięć powinna opierać się na kryteriach określonych w rozporządzeniu w sprawie programu "Horyzont Europa" dla zinstytucjonalizowanych partnerstw europejskich. Powinna ona być wspierana przez wykorzystanie środków elektronicznych zarządzanych przez Komisję. Informacje związane z działaniami pośrednimi finansowanymi przez wspólne przedsięwzięcia, w tym z ich rezultatami, mają zasadnicze znaczenie dla celów kształtowania, realizacji, monitorowania i oceny polityk lub programów unijnych. W związku z tym wspólne przedsięwzięcia powinny zapewnić instytucjom, organom lub jednostkom organizacyjnym Unii dostęp do wszelkich informacji dotyczących finansowanych przez nie działań pośrednich, w tym do wkładów i rezultatów beneficjentów uczestniczących w działaniach pośrednich. Takie prawa dostępu powinny być ograniczone do zastosowania niekomercyjnego i niekonkurencyjnego i powinny być zgodne z obowiązującymi zasadami poufności. Pracownikom instytucji, organów i jednostek organizacyjnych Unii należy udzielić dostępu do tych informacji, z zastrzeżeniem odpowiednich norm bezpieczeństwa informatycznego i bezpieczeństwa informacji oraz zgodnie z zasadami konieczności i proporcjonalności.
(38) Uczestnictwo w działaniach pośrednich finansowanych przez wspólne przedsięwzięcia w ramach programu "Horyzont Europa" powinno być zgodne z przepisami określonymi w rozporządzeniu w sprawie programu "Horyzont Europa". Wspólne przedsięwzięcia powinny zapewniać spójne stosowanie tych przepisów w oparciu o odpowiednie środki przyjęte przez Komisję. Wspólne przedsięwzięcia powinny korzystać z korporacyjnego wzoru umowy o udzielenie dotacji opracowanego przez Komisję. W odniesieniu do okresu zgłaszania sprzeciwu wobec przeniesienia prawa własności rezultatów, o którym mowa w art. 40 ust. 4 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa", należy uwzględnić czas trwania cykli innowacji w obszarach objętych zakresem odpowiednich wspólnych przedsięwzięć.
(39) Jednym z głównych celów wspólnych przedsięwzięć jest zwiększenie potencjału gospodarczego Unii, a w szczególności jej wiodącej roli naukowej i technologicznej. Ponadto odbudowa po pandemii COVID-19 wskazuje na potrzebę inwestowania w kluczowe technologie, takie jak sieć 5G, sztuczna inteligencja (AI), chmura, cyberbezpieczeństwo i zielone technologie, oraz waloryzacji tych technologii w Unii. Wspólne przedsięwzięcia powinny przyczyniać się do wspierania otwartej nauki zgodnie z art. 14 i 39 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa". Rezultaty osiągnięte przez wszystkich uczestników będą odgrywać istotną rolę w tym względzie, a wszyscy uczestnicy będą korzystać z finansowania unijnego dzięki rezultatom uzyskanym w ramach projektu i prawom dostępu do nich - nawet ci uczestnicy, którzy nie otrzymali finansowania unijnego. W związku z tym, aby chronić interesy Unii, prawo wspólnych przedsięwzięć do wniesienia sprzeciwu wobec przeniesienia prawa własności rezultatów lub wobec udzielenia wyłącznej licencji w odniesieniu do rezultatów powinno mieć zastosowanie również do uczestników, którzy nie otrzymali finansowania unijnego. Korzystając z tego prawa do wniesienia sprzeciwu, a także zgodnie z zasadą proporcjonalności, wspólne przedsięwzięcie powinno zachować sprawiedliwą równowagę między interesami Unii a ochroną praw podstawowych w odniesieniu do rezultatów uczestników, którzy nie otrzymali finansowania unijnego, biorąc pod uwagę, że uczestnicy ci nie otrzymali żadnego finansowania unijnego na rzecz działań, dzięki którym zostały osiągnięte rezultaty.
(40) Wkładem finansowym Unii należy zarządzać zgodnie z zasadą należytego zarządzania finansami oraz zgodnie z zasadami zarządzania pośredniego, określonymi w rozporządzeniu (UE, Euratom) 2018/1046.
(41) W celu uproszczenia należy zmniejszyć obciążenia administracyjne dla wszystkich stron. Należy unikać podwójnych audytów i nieproporcjonalnej ilości dokumentacji oraz sprawozdań. Audyty odbiorców środków finansowych Unii przekazywanych na mocy niniejszego rozporządzenia należy przeprowadzać zgodnie z rozporządzeniem w sprawie programu "Horyzont Europa" i innymi odpowiednimi unijnymi programami finansowania.
(42) Interesy finansowe Unii i pozostałych członków wspólnych przedsięwzięć należy chronić przez zastosowanie proporcjonalnych środków w całym cyklu wydatkowania, w tym prewencji i wykrywania nieprawidłowości oraz prowadzenia postępowań w ich sprawie, odzyskiwania środków utraconych, nienależnie wypłaconych lub nieodpowiednio wykorzystanych oraz, w stosownych przypadkach, nakładania kar administracyjnych i finansowych zgodnie z rozporządzeniem (UE, Euratom) 2018/1046. Z uwagi na szczególny charakter działań realizowanych przez niektóre wspólne przedsięwzięcia, wymagający ich rozłożenia na kilka lat, powinno być możliwe rozłożenie wieloletnich zobowiązań budżetowych zaciągniętych przez Komisję i odpowiednie wspólne przedsięwzięcie na roczne raty. W tym względzie zobowiązania budżetowe Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa, Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego oraz Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 mogą zostać podzielone na roczne transze. Do dnia 31 grudnia 2024 r. skumulowana kwota tych zobowiązań budżetowych nie powinna przekroczyć 50 % odpowiedniego maksymalnego wkładu Unii. Od dnia 1 stycznia 2025 r. co najmniej 20 % łącznego budżetu z pozostałych lat nie może obejmować zobowiązań spłacanych w ratach rocznych.
(43) Ze względu na ich specyficzny charakter oraz obecny status, wspólne przedsięwzięcia w dalszym ciągu powinny podlegać odrębnej procedurze udzielania absolutorium. Audyt sprawozdań finansowych oraz zgodności z prawem i prawidłowości transakcji stanowiących ich podstawę powinna być przeprowadzana przez Trybunał Obrachunkowy.
(44) Zgodnie z art. 10 ust. 2 lit. c) rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" wspólne przedsięwzięcia powinny charakteryzować się jasnym podejściem opartym na cyklu życia. W celu odpowiedniej ochrony interesów finansowych Unii należy ustanowić wspólne przedsięwzięcia na okres kończący się w dniu 31 grudnia 2031 r., aby umożliwić im wykonywanie obowiązków związanych z wykorzystaniem dotacji do czasu zakończenia ostatnich rozpoczętych działań pośrednich. Wspólne przedsięwzięcia powinny być finansowane z programów unijnych w ramach wieloletnich ram finansowych na lata 2021-2027 (zwanych dalej "WRF na lata 2021-2027"). Wspólne przedsięwzięcia powinny mieć możliwość ogłaszania zaproszeń do składania wniosków do dnia 31 grudnia 2028 r., w należycie uzasadnionych przypadkach związanych z dostępnością pozostałego budżetu wynikającego z WRF na lata 2021-2027.
(45) W kontekście priorytetu Komisji Europejski Zielony Ład, popartego komunikatami Komisji z dnia 11 października 2018 r. pt. "Zrównoważona unijna biogospodarka: wzmocnienie powiązań między gospodarką, społeczeństwem i środowiskiem", z dnia 28 listopada 2018 r. pt. "Czysta planeta dla wszystkich: europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki", z dnia 11 marca 2020 r. pt. "Nowy plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym na rzecz czystszej i bardziej konkurencyjnej Europy"; z dnia 20 maja 2020 r. pt. "Unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030: Przywracanie przyrody do naszego życia", z dnia 20 maja 2020 r. pt. "Strategia "od pola do stołu" na rzecz sprawiedliwego, zdrowego i przyjaznego dla środowiska systemu żywnościowego" oraz z dnia 17 października 2020 r. pt. "Strategia w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważoności na rzecz nietoksycznego środowiska", europejski sektor biotechnologiczny, w tym MŚP, regiony i producenci surowców, powinien stać się neutralny dla klimatu, w więk- szym stopniu ukierunkowany na gospodarkę o obiegu zamkniętym oraz bardziej zrównoważony, pozostając jednocześnie konkurencyjnym w skali globalnej. Silny, zasobooszczędny i konkurencyjny ekosystem innowacji biotechnologicznych może zmniejszyć zależności od nieodnawialnych surowców kopalnych i surowców mineralnych oraz przyspieszyć proces ich zastępowania. Można w nim opracowywać odnawialne bioprodukty, materiały, procesy i składniki odżywcze oparte na odpadach i biomasie dzięki innowacjom ukierunkowanym na zrównoważony rozwój i obieg zamknięty. Taki ekosystem może również generować wartość z lokalnych surowców, w tym odpadów, pozostałości i strumieni ubocznych, aby tworzyć miejsca pracy oraz zapewniać wzrost gospodarczy i rozwój w całej Unii, nie tylko na obszarach miejskich, lecz także na obszarach wiejskich i przybrzeżnych, na których produkowana jest biomasa i które często są regionami peryferyjnymi rzadko odnoszącymi korzyści z rozwoju przemysłowego.
(46) Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Bioprzemysłu ustanowione w ramach programu "Horyzont 2020" było skoncentrowane na zrównoważonym wykorzystaniu zasobów, zwłaszcza w sektorach zasobochłonnych i wywierających duży wpływ na środowisko, takich jak rolnictwo, sektor włókienniczy i budownictwo, a w szczególności było ukierunkowane na podmioty, producentów, zakłady i fabryki na poziomie lokalnym. W jego ocenie śródokresowej opublikowanej w październiku 2017 r. znajdował się obszerny zestaw 34 zaleceń, które odzwierciedlono w projekcie Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym ustanowionego niniejszym rozporządzeniem. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym nie jest bezpośrednią kontynuacją Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Bioprzemysłu, a raczej programem opartym na osiągnięciach poprzedzającej je inicjatywy i pozbawionym jej niedociągnięć. Zgodnie z tymi zaleceniami Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym powinno obejmować szersze grono zainteresowanych stron, w tym sektor pierwotny (a mianowicie rolnictwo, akwakulturę, rybołówstwo i leśnictwo), jak również dostawców odpadów, pozostałości i strumieni ubocznych, władze regionalne i inwestorów, aby zapobiec niedoskonałościom rynku i niezrównoważonym procesom biotechnologicznym. Aby osiągnąć cele tego wspólnego przedsięwzięcia, należy za jego pośrednictwem finansować wyłącznie projekty zgodne z zasadami obiegu zamkniętego, zrównoważoności i ograniczeń planety.
(47) W ramach Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Biotechnologicznej Europy Opartej na Obiegu Zamkniętym należy powołać grupy ds. wdrażania, które powinny pełnić funkcję organów doradczych i aktywnie uczestniczyć w dyskusjach strategicznych służących określeniu programu partnerstwa. Włączenie tych organów doradczych do struktury zarządzania ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia szerszego uczestnictwa i większych inwestycji prywatnych w biosektorze o obiegu zamkniętym. Grupy ds. wdrażania powinny w szczególności zapewniać wsparcie na strategicznych posiedzeniach Rady Zarządzającej, podczas których liderzy branżowi i przedstawiciele zainteresowanych stron wraz z przedstawicielami wysokiego szczebla Komisji spotykają się ze stałą Radą Zarządzającą w celu omówienia i wyznaczenia strategicznego kierunku partnerstwa.
(48) Głównym celem Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa powinno być wnoszenie wkładu w działania służące zmniejszeniu śladu ekologicznego lotnictwa poprzez przyspieszenie procesu opracowywania neutralnych dla klimatu technologii lotniczych w celu ich możliwie jak najszybszego wdrożenia, co w znaczącym stopniu przyczyniłoby się do realizacji ambitnych celów w zakresie łagodzenia wpływu na środowisko wyznaczonych w Europejskim Zielonym Ładzie i rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 14 (zwanym dalej "Europejskim prawie o klimacie"), to jest ograniczenia emisji o 55 % do 2030 r. w porównaniu z poziomami z 1990 r., oraz osiągnięcia neutralności klimatycznej najpóźniej do 2050 r. zgodnie z porozumieniem paryskim, przyjętym na podstawie Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu 15 . Cel ten można osiągnąć jedynie poprzez przyspieszenie i optymalizację procesów związanych z badaniami naukowymi i innowacjami w lotnictwie oraz poprawę globalnej konkurencyjności unijnego przemysłu lotniczego. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Ekologicznego Lotnictwa powinno również zapewniać, aby bardziej ekologiczne lotnictwo było nadal bezpieczne, pewne i wydajne w odniesieniu do transportu lotniczego pasażerów i towarów.
(49) Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Ekologicznego Lotnictwa jest oparte na doświadczeniach zdobytych w ramach Wspólnego Przedsiębiorstwa "Czyste niebo" i Wspólnego Przedsięwzięcia "Czyste niebo 2". Nowe partnerstwo europejskie powinno być bardziej ambitne poprzez ukierunkowanie go na opracowywanie przełomowych instalacji demonstracyjnych. Zgodnie z ustaleniami oceny śródokresowej Wspólnego Przedsięwzięcia "Czyste niebo 2" nowa inicjatywa powinna zapewniać, aby każda instalacja demonstracyjna była na krytycznym stopniu rozwoju z punktu widzenia kolejnych programów dotyczących statków powietrzny, tak by opracowane technologie rzeczywiście służyły kluczowemu priorytetowi polegającemu na możliwie jak najszybszym wdrożeniu. W związku z tym nowe wspólne przedsięwzięcie powinno być skoncentrowane na zwiększeniu widoczności jej indywidualnych celów dotyczących wykorzystywania oraz na wzmocnieniu zdolności wspólnego przedsięwzięcia w zakresie monitorowania, zarządzania i sprawozdawczości, aby odzwierciedlić złożoność działań w dziedzinie badań naukowych i innowacji, które są niezbędne do osiągnięcia celów partnerstwa europejskiego.
(50) Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Ekologicznego Lotnictwa powinno opierać się na mocnej wiodącej pozycji europejskiego przemysłu lotniczego oraz na zróżnicowanej bazie członkowskiej, gromadzącej szerokie spektrum zainteresowanych stron i pomysłów z całej Europy. W celu określenia najbardziej obiecujących podejść i podmiotów zdolnych do ich realizacji Komisja ogłosiła zaproszenie do zgłaszania pomysłów i potencjalnych członków. Rada Zarządzająca powinna mieć możliwość wyboru członków stowarzyszonych na podstawie wyników tego zaproszenia i przyszłych zaproszeń, aby zapewnić szybkie rozszerzenie grupy członków.
(51) Aby zmaksymalizować i przyspieszyć oddziaływanie działalności w zakresie badań naukowych i innowacji podejmowanej w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa oraz Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 na skuteczną redukcję emisji z lotnictwa i transformację cyfrową przemysłu lotniczego, te wspólne przedsięwzięcia powinny dążyć do ścisłej współpracy z Agencją Unii Europejskiej ds. Bezpieczeństwa Lotniczego (EASA) w ramach prac partnerstwa europejskiego, zapewniając na wczesnym etapie wymianę wiedzy na temat opracowanych nowych technologii. Współpraca ta będzie miała kluczowe znaczenie dla przyspieszenia absorpcji rynkowej dzięki ułatwieniu procesu certyfikacji powstających produktów i usług zgodnie z wymogami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1139 16 .
(52) Aby zmaksymalizować synergię między programami na poziomie unijnym, krajowym i regionalnym, członkowie grupy przedstawicieli państw w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Ekologicznego Lotnictwa powinni zbadać możliwości zapewnienia wsparcia finansowego na poziomie krajowym na rzecz znakomitych wniosków, których nie wybrano do finansowania przez to wspólne przedsięwzięcie z powodu nadmiaru zgłoszeń.
(53) Europa stoi przed wyzwaniem, jakim jest konieczność odgrywania pierwszoplanowej roli w przyspieszaniu ekologicznej transformacji statków powietrznych nowej generacji oraz internalizacji społecznych kosztów emisji gazów cieplarnianych w modelu biznesowym transportu lotniczego, a jednocześnie dalszego zapewniania równych warunków działania w odniesieniu do produktów europejskich na rynku światowym. W związku z tym Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Ekologicznego Lotnictwa powinno wspierać przedstawicieli europejskich w międzynarodowych działaniach normalizacyjnych i prawodawczych.
(54) Zainteresowanie wodorem znacznie wzrosło w ciągu ostatnich pięciu lat - wszystkie państwa członkowskie podpisały i ratyfikowały Ramową konwencję Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (zwaną dalej "porozumieniem paryskim") na 21. Konferencji Stron (COP 21). Europejski Zielony Ład ma na celu przekształcenie Unii w sprawiedliwe i prosperujące społeczeństwo żyjące w nowoczesnej, zasobooszczędnej i konkurencyjnej gospodarce, która najpóźniej do 2050 r. osiągnie zerowy poziom emisji gazów cieplarnianych netto. Do obszarów priorytetowych należą czysty wodór, ogniwa paliwowe, inne paliwa alternatywne oraz magazynowanie energii. Wodór zajmuje ważne miejsce w komunikatach Komisji z dnia 8 lipca 2020 r. pt. "Strategia w zakresie wodoru na rzecz Europy neutralnej dla klimatu" oraz "Impuls dla gospodarki neutralnej dla klimatu: strategia UE dotycząca integracji systemu energetycznego", a także w kontekście powstania Europejskiego Sojuszu na rzecz Czystego Wodoru, który skupia wszystkie zainteresowane strony w celu określenia potrzeb technologicznych, możliwości inwestycyjnych i barier regulacyjnych, aby zbudować w Unii ekosystem czystego wodoru przyczyniający się do zmniejszenia obecnego uzależnienia od paliw kopalnych oraz emisje gazów cieplarnianych w odpowiednich sektorach. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru może umożliwić absorpcję rezultatów badań naukowych i innowacji dzięki ramom inwestycyjnym, takim jak europejski sojusz na rzecz czystego wodoru i ważne projekty stanowiące przedmiot wspólnego europejskiego zainteresowania (IPCEI) dotyczące wodoru.
(55) Specjalna działalność w zakresie badań naukowych i innowacji związana z zastosowaniami wodoru wspierana jest od 2008 r., głównie poprzez Wspólne Przedsięwzięcia na rzecz Technologii Ogniw Paliwowych i Technologii Wodorowych, a mianowicie Wspólne Przedsiębiorstwo FCH i Wspólne Przedsięwzięcie FCH 2 w ramach siódmego programu ramowego Euratomu ustanowionego decyzją nr 1982/2006/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 17 i programu "Horyzont 2020", jak również poprzez tradycyjne projekty oparte na współpracy, obejmujące wszystkie etapy/obszary łańcucha wartości w zakresie wodoru. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru powinno
(56) Aby osiągnąć cele naukowe Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czystego Wodoru, wszystkie sektory związane z gospodarką wodorową powinny mieć możliwość zaangażowania się w przygotowanie i realizację jego Strategicznego programu badań i innowacji. Działania podejmowane przez Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru powinny uwzględniać przełomowe trajektorie technologiczne, będące alternatywą dla technologii głównego nurtu. Należy zaangażować sektor publiczny, zwłaszcza władze regionalne i krajowe - z których te ostatnie są odpowiedzialne za opracowywanie polityki klimatycznej i środków związanych z mechanizmami rynkowymi - aby zniwelować luki między rozwojem technologii gotowych do wprowadzenia na rynek a ich absorpcją na dużą skalę.
(57) Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru uwzględnia społeczność badawczą jako członka stowarzyszenia Hydrogen Europe Research, a co za tym idzie, nie ma potrzeby ustanawiania organu zapewniającego doradztwo naukowe.
(58) Ponieważ wodór może być wykorzystywany jako paliwo lub nośnik energii i służyć do magazynowania energii, niezwykle ważne jest, aby partnerstwo na rzecz czystego wodoru nawiązało ustrukturyzowaną współpracę z wieloma innymi partnerstwami europejskimi, w szczególności z partnerstwami na rzecz sektorów zastosowań końcowych. Europejskie partnerstwo na rzecz czystego wodoru powinno współdziałać w szczególności z europejskimi partnerstwami na rzecz bezemisyjnego transportu drogowego, bezemisyjnego transportu wodnego, europejskiego transportu kolejowego, ekologicznego lotnictwa, procesów korzystnych dla planety oraz czystej stali. W tym celu należy utworzyć strukturę podlegającą Radzie Zarządzającej, aby zapewnić współpracę i synergię między tymi partnerstwami w obszarze technologii wodorowych. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czystego Wodoru byłoby jedynym partnerstwem skupiającym się na technologiach produkcji wodoru. Współpraca z partnerstwami na rzecz sektorów zastosowań końcowych powinna w szczególności koncentrować się na demonstracji technologii i na wspólnym określaniu specyfikacji.
(59) Kolej przyczynia się do tworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu i stanowi podstawowy element długofalowej polityki Unii w dziedzinie strategii zrównoważonego rozwoju. Pod względem rozmiaru gospodarczego bezpośrednia wartość dodana brutto europejskiego sektora kolejowego wynosi 69 mld EUR, a wartość pośrednia - 80 mld EUR. W sektorze tym bezpośrednio zatrudnionych było 1,3 mln osób, a pośrednio - ponad milion.
(60) W komunikacie Komisji z dnia 10 marca 2020 r. pt. "Nowa strategia przemysłowa dla Europy" podkreślono, że sektory zrównoważonej i inteligentnej mobilności, takie jak przemysł kolejowy, mają zarówno potencjał, jak i odpowiedzialność, aby uczestniczyć w transformacji ekologicznej i cyfrowej, wspierać konkurencyjność przemysłową Europy i podnosić jakość sieci połączeń. Dlatego też transport drogowy, kolejowy, lotniczy i wodny powinny razem przyczynić się do ograniczenia emisji w sektorze transportu o 90 % do 2050 r. W pierwszej kolejności należy znacznie zwiększyć rolę kolei i śródlądowych dróg wodnych w śródlądowym transporcie towarów, którego 75 % stanowi dziś transport drogowy.
(61) Wspólne Przedsięwzięcie Shift2Rail powstało w 2014 r. w celu zarządzania działalnością w zakresie badań naukowych, rozwoju i walidacji w ramach inicjatywy poprzedzającej Shift2Rail poprzez połączenie środków z sektora publicznego i prywatnego udostępnionych przez członków przedsięwzięcia oraz poprzez wykorzystanie wewnętrznych i zewnętrznych zasobów technicznych. Ustanowiło ono nowe - zgodne z regułami konkurencji - formy współpracy między zainteresowanymi stronami z całego kolejowego łańcucha wartości oraz spoza tradycyjnego sektora kolejowego oraz wniosło wkład, jakim jest doświadczenie i wiedza fachowa Agencji Kolejowej Unii Europejskiej w kwestiach dotyczących interoperacyjności i bezpieczeństwa.
(62) Celem Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego powinno być stworzenie zintegrowanej europejskiej sieci kolejowej o wysokiej przepustowości poprzez usunięcie barier dla interoperacyjności i zapewnienie rozwiązań na rzecz pełnej integracji obejmujących zarządzanie ruchem, pojazdy, infrastrukturę i usługi, z myślą o zapewnieniu szybszej absorpcji i wdrażania projektów i innowacji. Powinno ono wykorzystać ogromny potencjał transformacji cyfrowej i automatyzacji w celu obniżenia kosztów kolei, zwiększenia jej zdolności oraz poprawy jej elastyczności i niezawodności, a także powinno bazować na solidnej referencyjnej architekturze funkcjonalnej systemu wspólnej dla całego sektora, w koordynacji z Agencją Kolejową Unii Europejskiej.
(63) W planie centralnym Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego należy określić priorytetową działalność w zakresie badań naukowych i innowacji oraz ogólną architekturę systemu i zharmonizowane podejście operacyjne, w tym szeroko zakrojoną działalność demonstracyjną i obszary przewodnie, konieczne do przyspieszenia absorpcji zintegrowanych, interoperacyjnych i znormalizowanych innowacji technologicznych stanowiących niezbędne wsparcie dla jednolitego europejskiego obszaru kolejowego.
(64) Kolej jest złożonym systemem, charakteryzującym się bardzo ścisłymi interakcjami między zarządcami infrastruktury, przedsiębiorstwami kolejowymi (przewoźnikami kolejowymi) i ich wyposażeniem (infrastrukturą i taborem). Nie jest możliwe wprowadzanie innowacji bez wspólnych specyfikacji i strategii w całym systemie kolejowym. Filar Systemowy Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego, który będzie gromadził wkład od odpowiednich zainteresowanych stron, zarówno skupionych we wspólnym przedsięwzięciu, jak i spoza niego, powinien zatem umożliwić sektorowi uzgodnienie jednolitej koncepcji operacyjnej i architektury systemu, w tym zdefiniowanie usług, bloków funkcjonalnych i interfejsów leżących u podstaw operacji przeprowadzanych w ramach systemu kolejowego. Powinien on stanowić ogólne ramy zapewniające, aby badania naukowe były ukierunkowane na powszechnie przyjęte, wspólne wymogi konsumenckie i potrzeby operacyjne. Produkt filaru systemowego powinien wspierać interoperacyjność całej sieci kolejowej, w tym sieci bazowej i kompleksowej TEN-T, w tym główne i regionalne linie kolejowe nieobjęte TEN-T. Model zarządzania i proces decyzyjny Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego powinny odzwierciedlać pierwszoplanową rolę Komisji w ujednolicaniu i integracji europejskiego systemu kolejowego, w szczególności w szybkim i skutecznym wdrażaniu jednolitej koncepcji operacyjnej i architektury systemu, a jednocześnie należy powierzyć partnerom prywatnym role związane z doradztwem i wsparciem technicznym.
(65) W celu zapewnienia, aby rezultaty badań o niskim poziomie gotowości technologicznej (TRL) były skutecznie wykorzystywane na wyższych poziomach TRL, w szczególności przez Wspólne Europejskie Przedsięwzięcie Kolejowe, biuro programowe tego przedsięwzięcia powinno realizować taką działalność.
(66) Aby zapewnić szybkie przenoszenie członkostwa i rozszerzenie grupy członków, w razie potrzeby Rada Zarządzająca Wspólnego Europejskiego Przedsięwzięcia Kolejowego powinna mieć możliwość wyboru członków stowarzyszonych na podstawie wyników zaproszenia do wyrażenia zainteresowania ogłoszonego przez Komisję.
(67) W kontekście priorytetów Komisji związanych z celami zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, w szczególności trzecim celem zrównoważonego rozwoju, oraz komunikatu Komisji z dnia 9 marca 2020 r. pt. "W kierunku kompleksowej strategii współpracy z Afryką" Unia jest zobowiązana przyczyniać się do zapewnienia wszystkim ludziom zdrowego życia oraz promowania dobrobytu, do budowania jeszcze silniejszego partnerstwa między Afryką a Europą oraz do wspierania w Afryce rozwoju potencjału w dziedzinie badań naukowych i innowacji. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia powinno w obszarze innych tzw. technologii medycznych zająć się kwestią braku odpowiedniej diagnostyki, leczenia i szczepionek w celu zwalczania chorób zakaźnych, takich jak HIV, malaria i gruźlica, a także innych chorób zakaźnych powiązanych z ubóstwem i zaniedbanych, które powszechnie występują w Afryce, zwłaszcza w Afryce Subsaharyjskiej. Pandemia COVID-19 dowiodła, że rozbudowana sieć połączeń handlowych i turystycznych między różnymi regionami świata może sprzyjać szybkiemu rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych po całym świecie. Rozwój technologii medycznych ma zatem zasadnicze znaczenie dla ograniczenia rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych, jak również dla zwalczania ich, gdy się rozprzestrzenią, w celu ochrony zdrowia ludzi w państwach dotkniętych tymi chorobami i w Unii. Aby osiągnąć wiodącą pozycję w zakresie zdrowia na świecie silniejszą niż poprzedzająca inicjatywa EDCTP2, należy rozszerzyć zakres partnerstwa na reakcję na pojawiające się zagrożenia związane z chorobami zakaźnymi, nasilające się problemy związane z opornością na środki przeciwdrobnoustrojowe oraz współistniejące choroby niezakaźne.
(68) Zwalczanie chorób zakaźnych występujących w Afryce Subsaharyjskiej za pomocą nowoczesnych narzędzi technologicznych wymaga zaangażowania dużej liczby podmiotów i zobowiązań długoterminowych. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia powinno przyczyniać się do produktywnego i trwałego tworzenia sieci kontaktów i współpracy Północ-Południe oraz Południe-Południe, budując relacje z wieloma organizacjami sektora prywatnego i publicznego w celu wzmocnienia współpracy projektowej i instytucjonalnej. Program powinien również przyczynić się do nawiązania nowej współpracy Północ-Południe i Południe-Połud- nie na potrzeby prowadzenia badań obejmujących wiele państw i wiele ośrodków w Afryce Subsaharyjskiej. Ponadto regularna konferencja międzynarodowa, forum Partnerstwa pomiędzy Europą a krajami rozwijającymi się w zakresie badań klinicznych (EDCTP), powinna stanowić platformę dla naukowców i odpowiednich sieci z Europy, Afryki i innych regionów umożliwiającą wymianę wyników i pomysłów oraz tworzenie powiązań opartych na współpracy.
(69) Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia powinno bazować na doświadczeniach zdobytych w trakcie realizacji programów EDCTP i EDCTP2, uzyskując rezultaty dzięki wykorzystywaniu inwestycji Unii, państw członkowskich, państw stowarzyszonych i państw afrykańskich, których to rezultatów państwa nie mogłyby osiągnąć indywidualnie ani nie dałoby się ich uzyskać w ramach samego unijnego programu ramowego w zakresie badań naukowych. Stowarzyszenie EDCTP, reprezentujące państwa uczestniczące w programie, powinno wnosić w program EDCTP3 i na rzecz jego realizacji wkład w postaci działalności dodatkowej; może także wnosić wkład finansowy. Powinno ono zapewnić znaczące uczestnictwo państw Afryki Subsaharyj- skiej w procesie decyzyjnym i ich zaangażowanie w ten proces, co ma zasadnicze znaczenie dla rozwiązania problemu obciążenia chorobami występującego w tych państwach. Wspólne przedsięwzięcie powinno obejmować inne podmioty finansujące badania międzynarodowe, takie jak organizacje dobroczynne, przemysł farmaceutyczny i inne państwa trzecie, które powinny uczestniczyć w partnerstwie jako wnoszący wkład partnerzy na zasadzie ad hoc. Ponadto aby zwiększyć oddziaływanie programu, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia powinno mieć - w przypadku konkretnych zaproszeń - możliwość wskazania podmiotów prawnych, które mogłyby uczestniczyć w działaniach pośrednich. Powinna istnieć możliwość przewidzenia w programie prac, że takie podmioty prawne nie będą kwalifikowały się do finansowania w ramach wspólnego przedsięwzięcia.
(70) Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia obejmuje państwa członkowskie i państwa stowarzyszone będące członkami Stowarzyszenia EDCTP, w związku z czym nie należy tworzyć grupy przedstawicieli państw.
(71) Niezwykle ważne jest, aby działalność badawcza finansowana w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia lub w inny sposób uwzględniona w jego programie prac była w pełni zgodna z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej oraz europejską konwencją praw człowieka i jej protokołami uzupełniającymi, zasadami etycznymi zawartymi w deklaracji helsińskiej Światowego Stowarzyszenia Lekarzy z 2008 r., standardami dobrej praktyki klinicznej przyjętymi przez Międzynarodową konferencję ds. harmonizacji wymagań technicznych dla rejestracji produktów leczniczych stosowanych u ludzi, odpowiednimi przepisami Unii i lokalnymi wymogami etycznymi w krajach, w których działalność badawcza ma być prowadzona. Ponadto Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia powinno obejmować wymóg, aby innowacje i interwencje opracowane na podstawie rezultatów działań pośrednich wspartych w ramach programu były przystępne cenowo i dostępne dla słabszych grup społecznych.
(72) Aby Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia odniosło sukces i zachęcało do uczestnictwa w partnerstwie, finansowanie w ramach wspólnego przedsięwzięcia powinno być - zgodnie z rozporządzeniem w sprawie programu "Horyzont Europa" - ograniczone do podmiotów prawnych mających siedzibę w państwach członkowskich lub państwach stowarzyszonych lub mających siedzibę w państwach wchodzących w skład stowarzyszenia EDCTP. Podmioty mające siedzibę w państwach Afryki Subsaharyjskiej i w innych państwach trzecich powinny nadal mieć możliwość uczestniczenia w zaproszeniach bez otrzymywania finansowania. Ponadto podmioty mające siedzibę w państwach innych niż członkowie stowarzyszenia EDCTP3 powinny również mieć możliwość kwalifikowania się do finansowania w ramach określonych tematów zaproszeń lub w przypadku zaproszenia dotyczącego stanu zagrożenia zdrowia publicznego, jeżeli przewidziano to w programie prac. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia powinno wprowadzać wszelkie stosowne środki, w tym umowne, aby chronić interesy finansowe Unii. Należy dążyć do zawarcia umów naukowo-technicznych z państwami trzecimi. Przed ich zawarciem, jeżeli podmioty mające siedzibę w państwie trzecim nieposiadającym takiej umowy uczestniczą z finansowaniem w działaniu pośrednim, Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Programu EDCTP3 w dziedzinie Globalnego Zdrowia powinno zastosować środki alternatywne w celu zabezpieczenia interesów Unii, a mianowicie koordynator finansowy działania powinien mieć siedzibę w państwie członkowskim lub państwie stowarzyszonym, a kwota płatności zaliczkowej oraz postanowienia umowy o udzielenie dotacji dotyczące odpowiedzialności powinny być dostosowane w celu należytego uwzględnienia ryzyka finansowego.
(73) W kontekście priorytetów Komisji "Gospodarka służąca ludziom" oraz "Europa na miarę ery cyfrowej" przemysł europejski, w tym MŚP, powinien stać się bardziej ekologiczny, w większym stopniu ukierunkowany na gospodarkę o obiegu zamkniętym i bardziej cyfrowy, pozostając jednocześnie konkurencyjnym w skali globalnej. Komisja podkreśliła rolę wyrobów medycznych i technologii cyfrowych w stawianiu czoła pojawiającym się wyzwaniom oraz korzystania z usług w dziedzinie e-zdrowia w celu zapewnienia wysokiej jakości opieki zdrowotnej, a także wezwała do zapewnienia dostaw przystępnych cenowo leków w celu zaspokojenia potrzeb Unii, a jednocześnie wspierania innowacyjnego europejskiego przemysłu farmaceutycznego, który należy do światowej czołówki. Celem Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia jest przyczynienie się do wzmocnienia konkurencyjności unijnego sektora opieki zdrowotnej, będącego podstawą unijnej gospodarki opartej na wiedzy, aby zwiększyć aktywność gospodarczą w zakresie rozwoju technologii medycznych, w szczególności zintegrowanych rozwiązań w zakresie zdrowia, a tym samym ma ono stanowić narzędzie zwiększające wiodącą rolę technologiczną i wspierające transformację cyfrową naszych społeczeństw. Takie priorytety polityczne można osiągnąć poprzez gromadzenie kluczowych podmiotów, a mianowicie środowiska akademickiego, przedsiębiorstw różnej wielkości i użytkowników końcowych innowacji w zakresie zdrowia w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego na rzecz badań naukowych i innowacji w dziedzinie zdrowia. Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia powinno pomóc w osiągnięciu celów europejskiego planu walki z rakiem oraz "Europejskiego planu działania "Jedno zdrowie" na rzecz zwalczania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe". Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia powinno być zgodne z komunikatami Komisji z dnia 10 marca 2020 r. pt. "Nowa strategia przemysłowa dla Europy", z dnia 10 marca 2020 r. pt. "Strategia MŚP na rzecz zrównoważonej i cyfrowej Europy" i z dnia 25 listopada 2020 r. pt. "Strategia farmaceutyczna dla Europy".
(74) Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia jest oparte na doświadczeniach zdobytych w ramach Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Drugiej Inicjatywy w zakresie Leków Innowacyjnych (Wspólne Przedsięwzięcie IMI 2), w tym prac przeprowadzonych w ramach tej poprzedzającej inicjatywy w celu zwalczania pandemii COVID-19. Zgodnie z zaleceniami zawartymi w ocenie śródokresowej Wspólnego Przedsięwzięcia IMI 2 następna inicjatywa powinna służyć umożliwieniu aktywnego zaangażowania innych sektorów przemysłu wraz z przemysłem farmaceutycznym w celu wykorzystania ich wiedzy fachowej przy opracowywaniu nowych interwencji medycznych. Te sektory przemysłu muszą zatem obejmować sektory biologicznych produktów leczniczych, biotechnologii i technologii medycznej, w tym przedsiębiorstwa działające w obszarze technologii cyfrowych. Zakres wspólnego przedsięwzięcia powinien obejmować profilaktykę, diagnostykę, leczenie i zarządzanie chorobą oraz musi być ustalony z należytym uwzględnieniem znacznego obciążenia pacjentów lub społeczeństwa wynikającego z ciężkości choroby lub liczby osób nią dotkniętych, jak również znacznych skutków ekonomicznych choroby dla pacjentów i systemów opieki zdrowotnej. Finansowane działania muszą odpowiadać potrzebom Unii w zakresie zdrowia publicznego, wspierając rozwój przyszłych innowacji w dziedzinie zdrowia, które będą bezpieczne, ukierunkowane na ludzi, skuteczne, opłacalne i przystępne cenowo dla pacjentów i systemów opieki zdrowotnej.
(75) Aby zapewnić najlepsze możliwości generowania nowych pomysłów naukowych oraz udanej działalności w zakresie badań naukowych i innowacji, kluczowymi podmiotami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia powinni być naukowcy z różnego rodzaju podmiotów publicznych i prywatnych. Jednocześnie użytkownicy końcowi, tacy jak obywatele Unii, pracownicy opieki zdrowotnej i świadczeniodawcy, powinni dostarczyć informacji na potrzeby strategicznego projektowania wspólnego przedsięwzięcia i jego działalności, zapewniając, aby odpowiadało ono ich potrzebom. Ponadto ogólnounijne i krajowe organy regulacyjne, organy ds. oceny technologii medycznych i płatnicy w systemie opieki zdrowotnej również powinni na wczesnym etapie dostarczyć informacji na potrzeby działalności partnerstwa - przy zapewnieniu braku konfliktu interesów - aby zwiększyć prawdopodobieństwo, że rezultaty finansowanych działań będą spełniać wymogi niezbędne do ich absorpcji, a tym samym osiągnięcia oczekiwanego oddziaływania. Wszystkie takie informacje powinny pomóc w lepszym ukierunkowaniu wysiłków badawczych na obszary, w których potrzeby nie są zaspokojone.
(76) Obecne wyzwania i zagrożenia w dziedzinie zdrowia mają charakter globalny. W związku z tym Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia powinno być otwarte na uczestnictwo międzynarodowych podmiotów akademickich, przemysłowych i regulacyjnych, aby można było w jego ramach korzystać z szerszego dostępu do danych i wiedzy fachowej, reagować na pojawiające się zagrożenia zdrowia oraz osiągnąć konieczne oddziaływanie społeczne, w szczególności lepsze wyniki zdrowotne dla obywateli Unii. Jednocześnie większość działalności partnerstwa powinna być prowadzona w państwach członkowskich i w państwach stowarzyszonych z programem "Horyzont Europa".
(77) Cele partnerstwa powinny skupiać się na obszarze przedkonkurencyjnym, tworząc w ten sposób bezpieczną przestrzeń dla efektywnej współpracy między przedsiębiorstwami zajmującymi się różnymi technologiami medycznymi. Aby odzwierciedlić integracyjny charakter Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inicjatywy w dziedzinie Innowacji w Ochronie Zdrowia, pomóc w przełamaniu schematycznego myślenia w sektorach opieki zdrowotnej i wzmocnić współpracę między przemysłem a środowiskiem akademickim, większość projektów finansowanych w ramach tego wspólnego przedsięwzięcia powinna mieć charakter międzysektorowy.
(78) Termin "kluczowe technologie cyfrowe" oznacza podzespoły i układy elektroniczne, na których opierają się wszystkie główne sektory gospodarki. Komisja podkreśliła potrzebę doskonalenia takich technologii w Europie, w szczególności w kontekście realizacji priorytetów polityki europejskiej, takich jak wiodąca rola w dziedzinie cyfrowej. Znaczenie tego obszaru i wyzwania, przed którymi stoją zainteresowane strony w Unii, wymagają szybkich posunięć, tak aby w europejskich łańcuchach innowacji i wartości nie było słabych ogniw. Należy zatem na poziomie Unii ustanowić mechanizm, aby połączyć i skoncentrować wsparcie na rzecz badań naukowych i innowacji w zakresie podzespołów i układów elektronicznych udzielane przez państwa członkowskie, Unię i sektor prywatny.
(79) 18 Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów powinno zajmować się precyzyjnie zdefiniowanymi zagadnieniami, które umożliwiłyby szeroko rozumianym gałęziom przemysłu europejskiego projektowanie, wytwarzanie i stosowanie najbardziej innowacyjnych technologii podzespołów i układów elektronicznych. Zorganizowane i skoordynowane wsparcie finansowe na poziomie europejskim jest niezbędne, aby pomóc zespołom badawczym i gałęziom przemysłu europejskiego w utrzymaniu ich obecnych mocnych stron i pozostaniu w czołówce w kontekście silnej konkurencji na rynku międzynarodowym oraz aby zniwelować lukę pod względem technologii, które mają zasadnicze znaczenie dla transformacji cyfrowej w Europie, odzwierciedlającej podstawowe wartości Unii, w tym prywatność, zaufanie, bezpieczeństwo i ochronę. Współpraca między zainteresowanymi stronami ekosystemu, reprezentującymi wszystkie segmenty łańcuchów wartości, jest niezbędna dla rozwoju nowych technologii i szybkiej absorpcji rynkowej innowacji. Zasadnicze znaczenie mają również otwartość i elastyczność pod względem integracji odpowiednich zainteresowanych stron, w szczególności MŚP, w powstających lub pokrewnych obszarach technologii bądź w obu tych rodzajach obszarów.
(80) 19 Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów powinno łączyć środki finansowe i techniczne, które są niezbędne do zapanowania nad rosnącym tempem innowacji w tej dziedzinie, generowania istotnych efektów zewnętrznych dla społeczeństwa oraz podziału ryzyka poprzez ukierunkowanie strategii i inwestycji na wspólny interes europejski. W związku z tym członkami Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Czipów powinny być Unia, państwa członkowskie oraz państwa stowarzyszone z programem "Horyzont Europa" na zasadzie dobrowolności, a także stowarzyszenia jako członkowie prywatni reprezentujący podmioty wchodzące w ich skład. Udział państw członkowskich ułatwi ponadto spójne dostosowanie z programami i strategiami krajowymi, redukując nakładanie się i fragmentację wysiłków przy jednoczesnym zapewnieniu synergii między wszystkimi zainteresowanymi stronami i działalnością.
(81) 20 Przy realizacji wkładów państw uczestniczących na rzecz ich krajowych uczestników działań pośrednich Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów powinno uwzględnić fakt, że państwa uczestniczące muszą przestrzegać rygorystycznych krajowych przepisów budżetowych. W tym względzie państwa uczestniczące powinny przed przyjęciem każdego rocznego programu prac podać orientacyjne zobowiązania finansowe i powinny zawrzeć ze wspólnym przedsięwzięciem wiążące prawnie umowy, w których państwo uczestniczące zobowiązuje się do respektowania uzgodnień dotyczących płatności ich wkładu na działania pośrednie przez cały czas trwania danego wspólnego przedsięwzięcia. Umowy takie należy zawierać w kontekście corocznej procedury budżetowej i programowania wspólnego przedsięwzięcia. Rada Zarządzająca powinna przyjąć roczny program prac z należytym uwzględnieniem przedmiotowych orientacyjnych zobowiązań. Wnioski powinny być wybierane przez Radę Władz Publicznych. Dopiero po podjęciu takich kroków i zgodnie z przepisami finansowymi wspólnego przedsięwzięcia urzędnik zatwierdzający powinien podjąć zobowiązania budżetowe i prawne dotyczące tych działań pośrednich.
(82) 21 Konieczne jest odstępstwo - będące kontynuacją praktyki ustanowionej we Wspólnym Przedsięwzięciu ECSEL - od art. 34 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" w celu umożliwienia stosowania różnych stóp finansowania, które zależą od rodzaju uczestnika, w szczególności MŚP i osób prawnych typu non-profit, oraz rodzaju działania, w sposób niezróżnicowany wobec beneficjentów ze wszystkich państw uczestniczących. Powinno to zapewnić właściwą równowagę uczestnictwa zainteresowanych stron w działaniach finansowanych przez Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów i sprzyjać podniesieniu poziomu zaangażowania MŚP zgodnie z zaleceniami zawartymi w ocenie śródokresowej Wspólnego Przedsięwzięcia ECSEL.
(83) 22 Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Czipów obejmuje państwa członkowskie i państwa stowarzyszone będące członkami Rady Władz Publicznych, w związku z czym nie należy tworzyć grupy przedstawicieli państw.
(84) Unijne ramy prawne jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej ustanowione rozporządzeniem (WE) nr 549/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady 23 mają na celu zreformowanie europejskiego systemu zarządzania ruchem lotniczym poprzez działania instytucjonalne, operacyjne, technologiczne i regulacyjne, aby poprawić jego działanie pod względem przepustowości, bezpieczeństwa, efektywności i wpływu na środowisko.
(85) Projekt badawczo-rozwojowy z zakresu zarządzania ruchem lotniczym w jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej (zwany dalej "projektem SESAR") ustanowiony rozporządzeniem Rady (WE) nr 219/2007 24 ma na celu modernizację zarządzania ruchem lotniczym oraz połączenie innowacji technologicznych i operacyjnych wspierających jednolitą europejską przestrzeń powietrzną. Jego celem jest zapewnienie rozwiązań technologicznych na potrzeby wysoce sprawnego zarządzania ruchem lotniczym do 2035 r., aby umożliwić nieprzeciążone, jeszcze bezpieczniejsze i bardziej przyjazne dla środowiska i klimatu funkcjonowanie sektora transportu lotniczego, zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem i Europejskim prawem o klimacie. Projekt SESAR obejmuje trzy powiązane ze sobą, ciągłe i ewoluujące procesy współpracy, w ramach których definiuje się, opracowuje i wdraża innowacyjne systemy technologiczne i procedury operacyjne stanowiące podstawę cyfrowej europejskiej przestrzeni powietrznej określonej w centralnym planie zarządzania europejskim ruchem lotniczym, o którym mowa w decyzji Rady 2009/320/WE 25 .
(86) Centralny plan zarządzania europejskim ruchem lotniczym jest narzędziem planowania służącym modernizacji zarządzania ruchem lotniczym w całej Europie, łączącym działalność w zakresie badań naukowych i innowacji dotyczących zarządzania ruchem lotniczym ze scenariuszami działalności wdrożeniowej, aby osiągnąć cele w zakresie skuteczności jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej.
(87) Wspólne Przedsięwzięcie SESAR zostało ustanowione w celu zarządzania fazami opracowywania i wdrażania projektu SESAR poprzez połączenie finansowania z sektora publicznego i prywatnego udostępnionego przez członków tego przedsięwzięcia oraz poprzez wykorzystanie wewnętrznych i zewnętrznych zasobów technicznych, jak również w celu realizowania centralnego planu zarządzania europejskim ruchem lotniczym i aktualizowania go w razie potrzeby. Stanowiło ono nową i skuteczną formę współpracy między zainteresowanymi stronami w sektorze, w którym postęp jest możliwy jedynie wtedy, gdy wszystkie zainteresowane strony wdrażają nowe rozwiązania w sposób zsynchronizowany. Biorąc pod uwagę udane utworzenie marki SESAR, nowe Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 nadal powinno z niej korzystać.
(88) Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 powinno korzystać z doświadczeń Wspólnego Przedsięwzięcia SESAR i kontynuować rolę koordynatora badań dotyczących zarządzania ruchem lotniczym w Unii. Głównym celem Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 powinno być wzmocnienie i dalsza integracja zdolności w zakresie badań naukowych i innowacji w Europie, co przyczyni się do przyspieszenia transformacji cyfrowej tego sektora oraz uczynienia go bardziej odpornym i skalowalnym w stosunku do wahań ruchu. Dzięki innowacjom powinno ono wzmocnić konkurencyjność załogowego i bezzałogowego transportu lotniczego oraz usług zarządzania ruchem lotniczym, aby wspierać odbudowę gospodarczą i wzrost gospodarczy. Powinno ono opracowywać innowacyjne rozwiązania i przyśpieszać ich absorpcję rynkową w celu ustanowienia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej jako najbardziej efektywnej i przyjaznej dla środowiska przestrzeni powietrznej na świecie.
(89) Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 powinno móc opracowywać i walidować wkład techniczny wspomagający Komisję w działaniach regulacyjnych w zakresie zarządzania ruchem lotniczym, na przykład poprzez przygotowywanie całej dokumentacji technicznej na potrzeby wspólnych projektów ustanowionych na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wdrożenia jednolitej europejskiej przestrzeni powietrznej, prowadzenie badań technicznych lub wspieranie działalności normalizacyjnej. Powinno ono również zapewniać zarządzanie centralnym planem zarządzania europejskim ruchem lotniczym zatwierdzonym decyzją 2009/320/WE, w tym jego monitorowaniem i aktualizowaniem oraz związaną z nim sprawozdawczością. Ponadto Komisja powinna dysponować liczbą głosów proporcjonalną do wkładu Unii do budżetu, wynoszącą co najmniej 25 % głosów. Taka struktura służy zapewnieniu, aby Komisja zachowała dużą zdolność kierowania - z punktu widzenia polityki - pracami prowadzonymi przez wspólne przedsięwzięcie w związku z tymi zadaniami poprzez wzmocnione mechanizmy nadzoru ustanowione w odniesieniu do takich organów.
(90) Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 powinno być otwarte na uczestnictwo - w różnych formach - jak najszerszego grona i reprezentacji zainteresowanych stron ze wszystkich państw członkowskich i państw stowarzyszonych z programem "Horyzont Europa", w tym MŚP. Uczestnictwo powinno w szczególności zapewniać odpowiednią równowagę między wytwórcami sprzętu dla lotnictwa załogowego i bezzałogowego, użytkownikami przestrzeni powietrznej, instytucjami zapewniającymi służby żeglugi powietrznej, portami lotniczymi, wojskiem i stowarzyszeniami pracowniczymi, a także oferować możliwości MŚP, środowiskom akademickim i organizacjom badawczym. W celu określenia najbardziej obiecujących podejść i podmiotów zdolnych do ich realizacji Komisja ogłosiła zaproszenie do wyrażenia zainteresowania przez potencjalnych członków. Rada Zarządzająca powinna mieć możliwość wyboru członków stowarzyszonych na podstawie wyników tego zaproszenia, aby zapewnić szybkie rozszerzenie grupy członków.
(91) Opłaty trasowe są w całości ponoszone przez użytkowników przestrzeni powietrznej, którzy pośrednio wnoszą wkład w wysiłki na rzecz badań naukowych i rozwoju finansowane przez główne zainteresowane strony z sektora zarządzania ruchem lotniczym, takie jak instytucje zapewniające służby żeglugi powietrznej lub przemysł wytwórczy budujący i wyposażający statki powietrzne wykorzystywane przez użytkowników przestrzeni powietrznej. Z tego względu użytkownicy ci powinni być właściwie reprezentowani w Radzie Zarządzającej Wspólnego Przedsięwzięcia w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3.
(92) W celu zapewnienia, aby rezultaty badań poszukiwawczych (o niskim poziomie gotowości technologicznej) z zakresu zarządzania ruchem lotniczym były skutecznie wykorzystywane na wyższych poziomach gotowości technologicznej, w szczególności przez Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3, biuro programowe wspólnego przedsięwzięcia powinno zarządzać taką działalnością.
(93) Agencja Eurocontrol dysponuje odpowiednią infrastrukturą oraz niezbędnymi służbami wsparcia administracyjnego, informatycznego, komunikacyjnego i logistycznego. Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 powinno korzystać z tej infrastruktury i usług Eurocontrol. W tym kontekście istnieje niewiele potencjalnych synergii, które można uzyskać poprzez połączenie zasobów administracyjnych z innymi wspólnymi przedsięwzięciami za pośrednictwem wspólnego zaplecza administracyjnego. Z tego względu Wspólne Przedsięwzięcie w celu Badań z zakresu Zarządzania Ruchem Lotniczym w Jednolitej Europejskiej Przestrzeni Powietrznej 3 powinno zrezygnować z ustaleń dotyczących zaplecza administracyjnego ustanowionych niniejszym rozporządzeniem.
(94) Aby utworzyć szeroką bazę zainteresowanych stron służącą zapewnieniu osiągnięcia celów partnerstwa na rzecz inteligentnych sieci i usług, na bazie poprzedniego stowarzyszenia zostało ustanowione Stowarzyszenie Branżowe na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług 6G (Stowarzyszenie Branżowe 6G). Chociaż oczekuje się, że nowe stowarzyszenie branżowe w pierwszych latach po jego ustanowieniu będzie obejmowało jedynie ograniczoną liczbę podmiotów wchodzących w jego skład i z nim stowarzyszonych, jego celem jest przyciągnięcie nowych członków ze środowisk zainteresowanych stron działających w łańcuchu wartości inteligentnych sieci i usług. Biorąc pod uwagę przewidywane niewielkie rozmiary i oddziaływanie stowarzyszenia na wchodzące w jego skład podmioty będące MŚP, udział stowarzyszenia w kosztach administracyjnych Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług w całym okresie jego trwania, w szczególności w pierwszych latach po jego ustanowieniu, na poziomie 50 % tych kosztów nie jest udziałem zrównoważonym. Ponadto kryzys spowodowany pandemią COVID-19 i jego wpływ na gospodarkę przyniósł wyzwania dla europejskich podmiotów gospodarczych, w tym w sektorze technologii informacyjno-komunikacyjnych. W związku z tym należy zapewnić, aby partnerzy prywatni wspólnego przedsięwzięcia byli w stanie wypełniać swoje zobowiązania oraz aby warunki pozostały atrakcyjne i zachęcały nowych partnerów do przystąpienia do stowarzyszenia. Minimalny udział procentowy rocznego wkładu finansowego z tytułu kosztów administracyjnych ze strony członków innych niż Unia powinien zatem wynosić 20 % całkowitych rocznych kosztów administracyjnych. W szczególności powinna istnieć możliwość, by podmioty wchodzące w skład, będące MŚP, wnosiły mniejszy wkład niż większe przedsiębiorstwa. Członkowie wspólnego przedsięwzięcia inni niż Unia powinni dążyć do zwiększenia liczby podmiotów wchodzących w ich skład lub z nimi stowarzyszonych, aby zwiększyć wkład do 50 % kosztów administracyjnych wspólnego przedsięwzięcia w całym okresie jego trwania.
(95) Z uwagi na priorytety Komisji na lata 2019-2024 "Europa na miarę ery cyfrowej" i "Gospodarka służąca ludziom" oraz cele polityki określone w kontekście komunikatu Komisji pt. "Kształtowanie cyfrowej przyszłości Europy" Europa musi rozbudować krytyczną infrastrukturę cyfrową opartą na sieciach 5G i rozwinąć zdolności technologiczne z myślą o wprowadzeniu sieci 6G do 2030 r. W tym kontekście Komisja podkreśliła strategiczne znaczenie partnerstwa europejskiego na rzecz inteligentnych sieci i usług dla zapewnienia konsumentom i przedsiębiorstwom bezpiecznych usług łączności. Priorytety te można zrealizować poprzez zgromadzenie kluczowych podmiotów, a mianowicie przemysłu, środowiska akademickiego i organów publicznych, w ramach partnerstwa europejskiego opartego na osiągnięciach inicjatywy poprzedzającej partnerstwo publiczno-prywatne 5G, w ramach którego z powodzeniem opracowano technologię i standardy 5G.
(96) Celem Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług jest rozwiązanie kwestii politycznych w obszarze infrastruktury cyfrowej, wspieranie wprowadzania infrastruktury 5G w ramach instrumentu "Łącząc Europę" 2 (CEF2) - technologie cyfrowe ustanowionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 26 oraz rozszerzenie zakresu technologicznego badań naukowych i innowacji w odniesieniu do sieci 6G. Powinno ono, przy ścisłym zaangażowaniu państw członkowskich, wzmocnić reakcję na potrzeby polityczne i społeczne Unii w zakresie efektywności energetycznej sieci, cyberbezpieczeństwa, wiodącej roli technologicznej, prywatności i etyki oraz rozszerzyć zakres badań naukowych i innowacji z sieci na świadczenie usług w chmurze, jak również na podzespoły i urządzenia umożliwiające świadczenie usług obywatelom i wielu różnym sektorom gospodarki, takim jak opieka zdrowotna, transport, przemysł wytwórczy i media.
(97) Cele polityki publicznej związane z inteligentnymi sieciami i usługami nie mogą być realizowane wyłącznie przez przemysł i Komisję. Zajęcie się nimi z całościowej i skoordynowanej perspektywy wymaga w szczególności strategicznego zaangażowania państw członkowskich jako części struktury zarządzania. Rada zarządzająca powinna zatem w jak największym stopniu uwzględniać opinie grupy przedstawicieli państw, w szczególności wytyczne strategiczne dotyczące programów prac i decyzji w sprawie finansowania.
(98) Zaawansowana infrastruktura 5G będzie stanowić podstawę dla rozwoju ekosystemów na potrzeby transformacji ekologicznej i cyfrowej, a w kolejnym etapie - stanowiska Europy w odniesieniu do przyjęcia technologii 6G. CEF 2 - technologie cyfrowe, a także program "Cyfrowa Europa" ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/694 27 i Program InvestEU ustanowiony rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 28 oferują możliwości rozwoju ekosystemów cyfrowych opartych na technologii 5G, a następnie 6G. Biorąc pod uwagę szeroki krąg zainteresowanych podmiotów publicznych i prywatnych zaangażowanych w takie projekty wdrożeniowe, niezbędne jest koordynowanie opracowywania programu strategicznego, wkładu w programowanie oraz informowania i angażowania zainteresowanych stron w związku z takimi programami. Jako podstawa strategiczna tych zadań Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług powinno koordynować opracowywanie strategicznych programów wdrożenia dla odpowiednich obszarów wdrażania, takich jak systemy 5G wzdłuż dróg i linii kolejowych. W programach tych należy między innymi wspierać tworzenie planów działania w zakresie wdrożenia, główne warianty modeli współpracy i inne kwestie strategiczne.
(99) Art. 20 ust. 3 rozporządzenia w sprawie programu "Horyzont Europa" stanowi, że w stosownych przypadkach Komisja lub organ finansujący musi przeprowadzić weryfikację pod kątem bezpieczeństwa w odniesieniu do wniosków, w których występują problemy związane z bezpieczeństwem.
(100) Zgodnie z konkluzjami Rady z dnia 3 grudnia 2019 r. oraz zaleceniem z dnia 26 marca 2019 r. w sprawie cyberbezpieczeństwa sieci 5G w odniesieniu do skoordynowanych działań na poziomie Unii grupa współpracy ds. bezpieczeństwa sieci i informacji, zorganizowana na poziomie państw członkowskich, opublikowała w styczniu 2020 r. unijny zestaw narzędzi służących ograniczeniu ryzyka na potrzeby cyberbezpieczeństwa sieci 5G (zwany dalej "zestawem narzędzi"). Ten zestaw narzędzi obejmuje zestaw środków strategicznych i technicznych, jak również działań wspomagających służących ograniczaniu głównych zagrożeń dla cyberbezpieczeństwa sieci 5G, które wskazano w sprawozdaniu z unijnej skoordynowanej oceny ryzyka, oraz zapewnianiu wytycznych dotyczących wyboru środków, które należy traktować priorytetowo w planach ograniczania ryzyka na poziomie krajowym i unijnym. W komunikacie Komisji z dnia 29 stycznia 2020 r. w sprawie wdrażania unijnego zestawu narzędzi zatwierdzono wszystkie środki i wytyczne określone w zestawie narzędzi oraz podkreślono potrzebę stosowania ograniczeń, w tym niezbędnych wyłączeń, w odniesieniu do dostawców uznawanych za stwarzających wysokie ryzyko na podstawie czynników określonych w unijnej skoordynowanej ocenie ryzyka, a także stosowania środków mających na celu uniknięcie uzależnienia od tych dostawców. Określono w nim również szereg konkretnych działań, które powinna podjąć Komisja, w szczególności zapewnienie, aby uczestnictwo w unijnych programach finansowania w odpowiednich dziedzinach technologii było uzależnione od spełnienia wymogów w zakresie bezpieczeństwa, poprzez pełne wykorzystanie i dalsze wdrażanie warunków bezpieczeństwa. W związku z tym w ramach wykonywania niniejszego rozporządzenia należy wprowadzić odpowiednie przepisy w celu odzwierciedlenia środków bezpieczeństwa w działaniach finansowanych przez Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Inteligentnych Sieci i Usług oraz, na podstawie jego zaleceń, przez inne organy finansujące realizujące inne programy unijne w obszarze inteligentnych sieci i usług.
(101) Wspólne przedsięwzięcia w ramach programu "Horyzont 2020" ustanowiono na okres do dnia 31 grudnia 2024 r. Wspólne przedsięwzięcia powinny zapewniać stałe wsparcie na rzecz odpowiednich programów badawczych poprzez realizację pozostałych działań zainicjowanych lub kontynuowanych na podstawie rozporządzeń Rady (WE) nr 219/2007, (UE) nr 557/2014 29 , (UE) nr 558/2014 30 , (UE) nr 559/2014 31 , (UE) nr 560/2014 32 , (UE) nr 561/2014 33 i (UE) nr 642/2014 34 oraz zgodnie z tymi rozporządzeniami do czasu ich zakończenia. Przez wzgląd na pewność prawa i przejrzystość prawną rozporządzenia te należy zatem uchylić.
(102) Unia powinna podejmować działania tylko wtedy, gdy można wykazać, że działanie na poziomie Unii jest skuteczniejsze niż działanie podjęte na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym. Wspólne przedsięwzięcia koncentrują się na obszarach, w których działanie na poziomie Unii wnosi wyraźną wartość dodaną ze względu na skalę, tempo i zakres starań niezbędnych do osiągnięcia przez Unię długoterminowych celów TFUE oraz realizacji priorytetów i zobowiązań strategicznych wynikających z jej polityki. Ponadto wspólne przedsięwzięcia, których dotyczy wniosek, należy również postrzegać jako uzupełnienie i wzmocnienie krajowych i regionalnych działań w tej samej dziedzinie.
(103) Ponieważ cele niniejszego rozporządzenia nie mogą zostać osiągnięte w sposób wystarczający przez państwa członkowskie, natomiast ze względu na konieczność zapobieżenia zbędnemu powielaniu działań, zachowania masy krytycznej oraz zapewnienia optymalnego wykorzystania środków publicznych możliwe jest ich lepsze osiągnięcie na poziomie Unii, może ona podjąć działania zgodnie z zasadą pomocniczości określoną w art. 5 Traktatu o Unii Europejskiej (TUE). Zgodnie z zasadą proporcjonalności określoną w tym artykule niniejsze rozporządzenie nie wykracza poza to, co jest konieczne do osiągnięcia tych celów.
(104) Aby zapewnić ciągłość udzielania wsparcia w odpowiednich obszarach polityki, niniejsze rozporządzenie powinno wejść w życie w trybie pilnym, z dniem jego opublikowania,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:
