a także mając na uwadze, co następuje:(1) Rozporządzeniem (WE) nr 715/2009 ustanowiono niedyskryminacyjne zasady określające warunki dostępu do systemów przesyłowych gazu ziemnego w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego gazu.
(2) Dublowanie gazowych systemów przesyłowych w większości przypadków nie jest opłacalne ani efektywne. Konkurencja na rynkach gazu ziemnego wymaga zatem, aby wszyscy użytkownicy sieci dysponowali przejrzystym i niedyskryminacyjnym dostępem do infrastruktury gazowej. W dużej części Unii brak równego i przejrzystego dostępu do zdolności przesyłowych pozostaje jednak nadal główną przeszkodą w osiągnięciu prawdziwej konkurencji na rynku hurtowym. Także różnice w przepisach krajowych poszczególnych państw członkowskich utrudniają utworzenie właściwie funkcjonującego rynku wewnętrznego gazu.
(3) Nieefektywne wykorzystanie i ograniczony dostęp do unijnych gazociągów wysokociśnieniowych prowadzą do nieoptymalnych warunków rynkowych. Konieczne jest wdrożenie bardziej przejrzystego, wydajniejszego i niedyskryminacyjnego systemu alokacji ograniczonych zdolności w odniesieniu do unijnych gazowych systemów przesyłowych, tak aby umożliwić dalszy rozwój konkurencji transgranicznej oraz integracji rynkowej. Za opracowaniem takich zasad konsekwentnie opowiadają się zainteresowane podmioty.
(4) W celu doprowadzenia do skutecznej konkurencji pomiędzy dostawcami unijnymi i spoza Unii konieczne jest, aby mogli oni w sposób elastyczny korzystać z istniejących systemów przesyłowych do przesyłania gazu zgodnie z sygnałami cenowymi. Tylko dobrze funkcjonujący system wzajemnie połączonych sieci przesyłowych, które stwarzają wszystkim użytkownikom równe warunki dostępu, umożliwi swobodny przepływ gazu w całej Unii. Takie warunki przyciągną z kolei większą liczbę dostawców, co zwiększy płynność w centrach handlu gazem i przyczyni się do powstania skutecznych mechanizmów ustalania poziomu cen, a w efekcie zapewni godziwe ceny gazu oparte na zasadzie podaży i popytu.
(5) Celem rozporządzenia Komisji (UE) nr 984/2013 2 ustanawiającego kodeks sieci dotyczący mechanizmów alokacji zdolności w systemach przesyłowych gazu było osiągnięcie niezbędnego stopnia harmonizacji w Unii. W celu skutecznego wykonania przepisów wspomnianego rozporządzenia konieczne było ponadto wprowadzenie systemów taryf, które są spójne z mechanizmami alokacji zdolności proponowanymi w niniejszym rozporządzeniu, aby zapewnić ich wdrożenie bez pogorszenia sytuacji operatorów systemów przesyłowych w zakresie dochodów i przepływów pieniężnych.
(6) Niniejsze rozporządzenie ma szerszy zakres niż rozporządzenie (UE) nr 984/2013, głównie jeśli chodzi o zasady oferowania zdolności przyrostowej, a także precyzuje niektóre przepisy dotyczące definicji i oferowania zdolności ciągłej i zdolności przerywanej oraz poprawy dostosowania warunków umów odpowiednich operatorów systemów przesyłowych w zakresie oferowania zdolności powiązanej. Przepisy niniejszego rozporządzenia dotyczące koordynacji konserwacji i remontów oraz standaryzacji procedur komunikacji należy interpretować w kontekście rozporządzenia Komisji (UE) 2015/703 3 .
(7) Aby umożliwić użytkownikom sieci czerpanie korzyści z mechanizmów alokacji zdolności, zharmonizowanych w najszerszym stopniu na zintegrowanym rynku, niniejsze rozporządzenie powinno mieć zastosowanie do nieobjętych zwolnieniem zdolności w ramach istotnych nowych infrastruktur, które otrzymały zwolnienie na podstawie art. 32 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE 4 , w zakresie, w jakim niniejsze rozporządzenie nie narusza takiego zwolnienia i z uwzględnieniem szczególnego charakteru połączeń międzysystemowych w przypadku wiązania zdolności.
(8) Niniejsze rozporządzenie powinno pozostawać bez uszczerbku dla stosowania unijnych i krajowych reguł konkurencji, w szczególności zakazu umów ograniczających konkurencję (art. 101 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej) i nadużywania pozycji dominującej (art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Wprowadzane mechanizmy alokacji zdolności powinny zostać opracowane w taki sposób, aby zapobiegały sytuacji, w której zasilane rynki dostaw nie mogłyby funkcjonować.
(9) Aby zapewnić maksymalizację oferty zdolności ciągłej przez operatorów systemów przesyłowych, należy przestrzegać zasady hierarchii produktów, zgodnie z którą roczna, kwartalna i miesięczna zdolność przerywana jest oferowana tylko w przypadku niedostępności zdolności ciągłej.
(10) Jeżeli odpowiednie warunki mające zastosowanie do produktów z zakresu zdolności powiązanej oferowanej przez operatorów systemów przesyłowych po obu stronach punktu połączenia międzysystemowego znacznie się różnią, wartość i użyteczność rezerwacji zdolności powiązanej dla użytkowników sieci może być ograniczona. Należy zatem uruchomić proces, kierowany przez Agencję ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki ("Agencja") oraz europejską sieć operatorów systemów przesyłowych gazu ("ENTSO gazu"), w ramach którego należy poddać ocenie i w miarę możliwości ujednolicić wspomniane warunki operatorów systemów przesyłowych w całej Unii w odniesieniu do produktów z zakresu zdolności powiązanej, z myślą o stworzeniu wspólnego wzoru warunków.
(11) Usprawniony i zharmonizowany w całej Unii proces oferowania zdolności przyrostowej jest potrzebny do reagowania na ewentualne zapotrzebowanie rynku na tego rodzaju zdolność. Proces ten powinien obejmować regularne oceny zapotrzebowania poprzedzające ustrukturyzowaną fazę projektowania i alokacji, w oparciu o skuteczną współpracę transgraniczną pomiędzy operatorami systemów przesyłowych i krajowymi organami regulacyjnymi w całej Unii. Każda decyzja inwestycyjna, podejmowana po dokonaniu oceny zapotrzebowania rynku na zdolność, powinna być uzależniona od wyniku testu ekonomicznego służącego ustaleniu rentowności. Wspomniany test ekonomiczny powinien z kolei zagwarantować, że użytkownicy sieci zgłaszający zapotrzebowanie na zdolność przyjmują odpowiednie ryzyko związane z ich zapotrzebowaniem, aby uchronić dotychczasowych odbiorców przed ryzykiem takich inwestycji.
(12) Alokacja zdolności w kontekście standardowych projektów przyrostowych powinna być realizowana w formie standardowego aukcyjnego procesu alokacji w celu zagwarantowania najwyższego poziomu przejrzystości i niedyskryminacji. W przypadku dużych i złożonych projektów, które dotyczą kilku państw członkowskich, operatorzy systemów przesyłowych powinni mieć jednak możliwość stosowania alternatywnych mechanizmów alokacji. Mechanizmy te powinny zapewniać niezbędną elastyczność, aby umożliwić dokonywanie inwestycji w przypadkach rzeczywistego zapotrzebowania rynku, ale także powinny zostać ujednolicone na zasadzie transgranicznej. W przypadku dopuszczenia alternatywnego mechanizmu alokacji trzeba zapobiec utrudnieniu dostępu do rynku poprzez zwiększenie części zdolności, która jest wyodrębniana na potrzeby rezerwacji krótkoterminowych.
(13) Wdrażając złożone systemy wejścia-wyjścia, szczególnie w przypadku fizycznych przepływów gazu - przeznaczonych dla innych rynków - poprzez te strefy, operatorzy systemów przesyłowych wdrożyli i krajowe organy regulacyjne zatwierdziły rozmaite podejścia umowne do produktów z zakresu zdolności ciągłej, których skutki powinny zostać ocenione w kontekście całej Unii.
(14) Krajowe organy regulacyjne i operatorzy systemów przesyłowych powinni mieć na uwadze najlepsze praktyki i starania służące harmonizacji procedur na potrzeby wdrożenia niniejszego rozporządzenia. Działając zgodnie z art. 7 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 713/2009 5 , Agencja i krajowe organy regulacyjne powinny zapewnić wdrożenie w odpowiednich punktach połączeń międzysystemowych w całej Unii mechanizmów alokacji zdolności w najbardziej skuteczny sposób.
(15) Środki przewidziane w niniejszym rozporządzeniu są zgodne z opinią komitetu ustanowionego na mocy art. 51 dyrektywy 2009/73/WE,
PRZYJMUJE NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE: