united kingdom
ukraine

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Przemiany przemysłowe w sektorze zdrowia w kontekście zwielokrotnionych kryzysów (opinia z inicjatywy własnej)

Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego
Przemiany przemysłowe w sektorze zdrowia w kontekście zwielokrotnionych kryzysów (opinia z inicjatywy własnej)
(C/2025/767)

Sprawozdawca: Florian MARIN Współsprawozdawca: Antonello PEZZINI
Doradczynie i doradcy Chiara PANCOTTI (z ramienia sprawozdawcy, Grupa II) Giannino BERNABEI (z ramienia współsprawozdawcy, Grupa I)
Decyzja Zgromadzenia Plenarnego 15.2.2024
Podstawa prawna Art. 52 ust. 2 regulaminu wewnętrznego
Sekcja odpowiedzialna Komisja Konsultacyjna ds. Przemian w Przemyśle (CCMI)
Data przyjęcia przez sekcję 5.11.2024
Data przyjęcia na sesji plenarnej 4.12.2024
Sesja plenarna nr 592
Wynik głosowania (za/przeciw/wstrzymało się) 199/0/0

1. Wnioski i zalecenia

1.1. Systemy ochrony zdrowia w UE powinny być odporne i zdolne do reagowania na wstrząsy, chronić życie, sprzyjać włączeniu społecznemu, opierać się na sprawiedliwości, koncentrować się na ludziach i być dostępne, opierać się na badaniach naukowych i innowacjach oraz działać w koordynacji między państwami członkowskimi.

1.2. EKES wzywa Komisję Europejską do uznania zdrowia i wsparcia dalszej integracji krajowych systemów opieki zdrowotnejza priorytety na kadencję 2024-2029 oraz do realizacji tych priorytetów dzięki ambitnemu wsparciu instytucjonalnemu i zwiększonym inwestycjom.

1.3. Sektor opieki zdrowotnej przechodzi poważne zmiany, a Europa musi utrzymać innowacyjność i konkurencyjność, zmniejszając zależności od dostawców z zewnątrz i zapobiegając niedoborom. EKES wzywa do przyjęcia zintegrowanego, wieloaspektowego i skoncentrowanego na pacjencie podejścia zapewniającego dostęp do bezpiecznych, skutecznych i wysokiej jakości leków, diagnostyki i leczenia. Proponuje więc następujące środki:

1.3.1. aktualizację wykazu działań objętych "ścieżką transformacji w dziedzinie zdrowia". Na przykład należy opracować strategiczny plan Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA) w celu lepszego uwzględnienia transformacji cyfrowej, rosnącej zależności od leków o krytycznym znaczeniu (w tym ich kluczowych materiałów wyjściowych i substancji czynnych) oraz wyzwań związanych z wodą, które mają wpływ na przemysł;

1.3.2. poprawę odporności Europy w łańcuchach tworzenia wartości dla technologii farmaceutycznych, bioelektrome- dycznych i medycznych oraz zmniejszenie strategicznych zależności od państw trzecich, zwłaszcza w zakresie farmaceutycznych składników czynnych (API) i gotowych leków. EKES z zadowoleniem przyjmuje akt dotyczący leków o krytycznym znaczeniu zapowiedziany w wytycznych politycznych 1  dla nowej Komisji Europejskiej i wzywa do zacieśnienia współpracy w tym zakresie z państwami członkowskimi, zainteresowanymi podmiotami publicznymi i prywatnymi, światem akademickim oraz ze społeczeństwem obywatelskim.

1.3.3. zapewnienie równego dostępu do opieki zdrowotnej i leków w całej UE, ze szczególnym uwzględnieniem grup w trudnym położeniu;

1.3.4. ustanowienie spójnego unijnego podejścia do ustalania cen, aby zapewnić sprawiedliwy model cen w całej Europie; także rozważenie pomysłu wyznaczenia procentu PKB, który ma być inwestowany w krajowe systemy opieki zdrowotnej, zgodnie ze złotą regułą dotyczącą inwestycji w zdrowie;

1.3.5. wzmocnienie jednolitego rynku w tym sektorze (w świetle zaleceń zawartych w sprawozdaniach Letty i Draghiego), ze szczególnym uwzględnieniem zezwoleń, wspólnych zamówień publicznych i warunków pracy pracowników służby zdrowia. EKES podkreśla, że konieczna jest poprawa warunków pracy w tym sektorze, a także zwraca uwagę na istniejący w nim systemowy niedobór wykwalifikowanych pracowników;

1.3.6. wzmocnienie europejskiej współpracy międzynarodowej, promowanie innowacji i poprawa globalnej konkurencyjności w sektorze strategicznym;

1.3.7. skoncentrowanie się na profilaktyce i medycynie spersonalizowanej oraz na kluczowych technologiach dla przyszłości przemysłu, takich jak biotechnologia i genomika, a także na lekach o krytycznym znaczeniu, protetyce i materiałach terapeutycznych na potrzeby mobilności oraz na dostępności produktów farmaceutycznych;

1.3.8. inwestycje w dziedzinie chorób rzadkich. EKES proponuje również utworzenie ponadnarodowej publicznej infrastruktury badawczej w ramach inkluzywnego systemu publiczno-prywatnego opartego na solidarności, z wykorzystaniem unijnego narzędzia partnerstwa europejskiego;

1.3.9. promowanie transformacji cyfrowej sektora zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem interoperacyjności danych i nastawionego na człowieka wykorzystania sztucznej inteligencji (AI). EKES sugeruje utworzenie wspólnej i bezpiecznej przestrzeni cyfrowej dostępnej dla pacjentów, szpitali i innych świadczeniodawców, opartej na kodeksie etycznym i pełnej ochronie danych osobowych. Apeluje również o regularne kontrole i monitorowanie w ramach oceny ryzyka. Przypomina, że należy skupić się zwalczaniu cyberataków w sektorze zdrowia;

1.3.10. poprawę warunków pracy i zapewnienie równego dostępu do opieki zdrowotnej i leków w całej UE, ze szczególnym uwzględnieniem grup w trudnym położeniu.

1.3.11. EKES wzywa Komisję Europejską do zwiększenia zdolności HERA w zakresie medycznych środków przeciwdziałania na szczeblu globalnym w celu lepszego sprostania wyzwaniom w zakresie bezpieczeństwa zdrowotnego.

1.3.12. Na szczeblu międzynarodowym EKES proponuje utworzenie specjalnego "Europejskiego Funduszu Solidarności w dziedzinie Zdrowia dla Afryki" i wzywa UE do wywarcia wpływu na programy działania grupy G-7 i G-20 w celu ustanowienia stałego globalnego mechanizmu ochrony zdrowia.

2. Wyzwania stojące przed sektorem ochrony zdrowia

2.1. Kontynent europejski stoi w obliczu poważnych zmian demograficznych, które mają istotny wpływ na politykę ochrony zdrowia. Potrzebne będą też rozwiązania przemysłowe, które tę politykę wesprą. Według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia oczekiwana długość życia w chwili urodzenia wyniesie 82,3 roku w UE w 2048 r. (w 2017 r. wynosiła 73,1 roku), a prawdopodobieństwo dożycia do 60. urodzin wyniesie 92,9 %. Aby uzyskać rzeczywiście kompleksowe wskaźniki dotyczące pełnego stanu zdrowia i jakości życia, należy połączyć oczekiwaną długość życia ze średnim dalszym trwaniem życia w dobrym zdrowiu. W 2021 r. oczekiwana liczba lat zdrowego życia wynosiła 63,6.

2.2. W UE problemy wynikają z niedoborów leków i technologii medycznych, zakłóceń w łańcuchu dostaw, dynamiki wynikającej z fragmentacji rynku wewnętrznego, zwiększonego popytu i barier regulacyjnych. Odporny przemysł farmaceutyczny, mniej zależny od dostaw z zewnątrz, jest nieodzowny dla zapewnienia strategicznej autonomii w tej dziedzinie szczególnie istotnej dla obywateli.

2.3. Pandemia COVID-19 pokazała zależność Unii od państw trzecich w zakresie dostaw podstawowych leków, choć wcześniej nie widziano w tym problemu. EKES uważa, że należy chronić zdolności produkcyjne utworzone podczas pandemii COVID-19 i wykorzystywać je do zwiększenia odporności naszych systemów ochrony zdrowia. Inwestowanie w unijny przemysł farmaceutyczny zmniejszy naszą zależność zewnętrzną, w szczególności od farmaceutycznych składników czynnych z Azji 2 .

2.4. Położenie akcentu na skuteczność i optymalizację przyczyni się do promowania medycyny predykcyjnej i medycyny personalizowanej w oparciu o dane medyczne pacjentów. Inteligentne ubieralne urządzenia terapeutyczne lub monitorujące choroby będą odgrywać istotną rolę w sektorze medycznym i opiece nad pacjentami. Profilaktyka oparta na medycynie personalizowanej będzie obejmować dobrostan, dietę, ćwiczenia i szczepienia. Będzie przedkładać podejście proaktywne nad reagowanie na zaistniałą już utratę zdrowia oraz zapewniać długoterminowe korzyści pacjentom, społeczeństwu i gospodarce.

2.5. EKES opowiada się za kompleksowymi ogólnounijnymi wytycznymi i protokołami oraz, bardziej ogólnie, za wymianą danych między kluczowymi zainteresowanymi stronami. Trzeba zapobiegać nierównowadze sił między pacjentami a dostawcami oraz w sposób przejrzysty zapewnić wszystkim zainteresowanym stronom dostęp do tych samych informacji.

2.6. Niedobory w zakresie leków i technologii medycznych oraz strukturalne uzależnienie od państw trzecich to wyzwania, które odbijają się na systemach ochrony zdrowia w całej UE. Dlatego EKES uważa, że Unia musi dostosować i zwiększyć swoje zdolności przemysłowe, aby poprawić konkurencyjność i strategiczną autonomię w tej dziedzinie, szczególnie istotnej dla obywatelek i obywateli.

3. Autonomia przemysłu i jego odporność

3.1. EKES jest zdania, że fragmentacja produkcji i uzależnienie części łańcucha dostaw od państw spoza UE nie jest już właściwe - właśnie ze względu na autonomię strategiczną. EKES proponuje strategiczne przeniesienie produkcji farmaceutycznej do UE. Przy tym - aby wzmocnić niezależność farmaceutyczną regionu - szczególną uwagę należy zwrócić na farmaceutyczne składniki czynne (API) i gotowe leki. Sugeruje także, by zapewnić wsparcie finansowe i instytucjonalne w celu przywrócenia w UE produkcji substancji czynnych i leków podstawowych, na przykład leków generycznych.

3.2. EKES uważa, że w akcie dotyczącym leków o krytycznym znaczeniu, zapowiedzianym w wytycznych politycznych dla nowej Komisji, należy wskazać produkty lecznicze o krytycznym znaczeniu (w tym kluczowe materiały wyjściowe i substancje czynne) oraz określić sposoby stopniowego zmniejszania naszej zależności od dostaw z zewnątrz. Akt dotyczący leków o krytycznym znaczeniu musi również obejmować potrzeby inwestycyjne, infrastrukturę i dostępność sprzętu medycznego. Aby zwiększyć odporność UE, EKES popiera utworzenie strategicznych unijnych zapasów sprzętu medycznego. Strategia ta powinna obejmować również współpracę z państwami członkowskimi i społeczeństwem obywatelskim, spójne podejście UE do ustalania cen, inwestycje w zdolności produkcyjne, wspólne zamówienia publiczne i interoperacyjność danych.

3.3. EKES popiera również Sojusz na rzecz leków o krytycznym znaczeniu, który potrzebuje wystarczających funduszy i zasobów, aby zmobilizować zainteresowane strony, w tym zorganizowane społeczeństwo obywatelskie, w celu zwiększenia dostaw leków o krytycznym znaczeniu w UE, tak aby spotęgować wysiłki na rzecz skutecznego zapobiegania niedoborom i reagowania na nie. To podejście oparte na współpracy powinno zostać przyjęte także w państwach członkowskich, by połączyć wiedzę fachową z różnych krajowych systemów opieki zdrowotnej z myślą o bardziej odpornej UE.

3.4. EKES zgadza się z Parlamentem Europejskim, że należy dokonać kompleksowego przeglądu urzędu HERA, ponieważ nie posiada on zdolności, zasobów ani jasnej misji niezbędnych, by dokonać znaczących zmian, jeśli chodzi o rozwój i dostępność medycznych środków przeciwdziałania. Potrzeba skuteczniejszych ram instytucjonalnych, nie tylko na wypadek bieżących sytuacji nadzwyczajnych, ale także wobec przyszłych wyzwań 3 .

3.5. Aby wzmocnić odporność naszych krajowych systemów ochrony zdrowia, EKES proponuje dyskusję polityczną o inwestowaniu w nie przez państwa członkowskie coraz większego odsetka PKB.

3.6. Inwestycje w systemy ochrony zdrowia powinny podlegać złotej zasadzie UE, ponieważ nie należy ich oceniać wyłącznie pod względem ekonomicznym, a aspekt użyteczności publicznej opieki zdrowotnej powinien przeważać. Należy zbadać instrumenty takie jak inwestowanie w sektorze zdrowia za pomocą instrumentów kapitałowych [health equity] i spółki joint ventures oraz inne umowy o partnerstwie w takich obszarach jak: dostęp do leczenia ambulatoryjnego, cyfrowa opieka zdrowotna i opieka o wysokiej wiarygodności, zwłaszcza z myślą o rozpoznawaniu, wspieraniu i finansowaniu tzw. jednorożców.

3.7. EKES apeluje, by UE skupiła się na nowych technologiach, które mogą poprawić zdrowie i jakość życia obywatelek i obywateli UE. Priorytetem są: rozwój biotechnologii i genomiki, leki biologiczne, protetyka i materiały terapeutyczne na potrzeby mobilności, wykorzystanie technologii kwantowych i nowych zaawansowanych materiałów na potrzeby sprzętu medycznego i leczenia, a także leki o krytycznym znaczeniu oraz terapie dla chorób coraz częściej dotykających ludność (np. otyłość i cukrzyca).

3.8. EKES wzywa do włączenia sektora zdrowia do nowego Paktu dla czystego przemysłu. Apeluje też do UE, by priorytetowo potraktowała kluczowe wyzwania stojące przed tym sektorem, wykazując większe zaangażowanie polityczne w opracowanie i wdrożenie wspólnej strategii w dziedzinie zdrowia, wspólnej przestrzeni danych dotyczących zdrowia i wspólnego rynku zdrowia. Podkreśla również potrzebę wzmocnienia rynku wewnętrznego poprzez swobodny przepływ pracowników służby zdrowia, produktów i usług, jak wskazano w sprawozdaniu Maria Draghiego na temat konkurencyjności UE.

4. Cyfryzacja i sztuczna inteligencja

4.1. Cyfryzacja zmienia system ochrony zdrowia i udostępnia nowe, fundamentalne dla medycyny rozwiązania. Telemedycyna, e-recepty, zdalne konsultacje, wykorzystanie metawersum i robotyki oraz opieka z domu zyskują na znaczeniu, zwłaszcza w regionach odizolowanych, ponieważ są użytecznymi rozwiązaniami dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji. Telemedycyna rozwija się i umożliwia monitorowanie parametrów wielu pacjentów za pośrednictwem różnych centrów i konsultacji zdalnych. Drukowanie urządzeń, narzędzi, implantów, protez i narządów ludzkich w 3D zmieni oblicze medycyny, pozwoli obniżyć koszty i zaspokoić najpilniejsze potrzeby. Inteligentne termometry medyczne i inteligentne bandaże do monitorowania i przyspieszenia procesów leczenia to innowacje, które w przyszłości będą stosowane powszechnie.

4.2. Ekosystem medyczny ewoluuje wraz z coraz większym ucyfrowieniem świadczeń medycznych oraz pojawieniem się nowych podmiotów w tej dziedzinie. W trakcie transformacji cyfrowej należy uważnie monitorować solidność i odporność systemów opieki zdrowotnej. Fundusze private equity i przedsiębiorstwa technologiczne już teraz odgrywają coraz większą rolę w różnych opartych na współpracy koncepcjach świadczenia usług medycznych. Przy czym koncepcje te będą dalej rozwijane w najbliższej przyszłości. Niezwykle ważne jest, aby wysiłki na rzecz rozwoju tych technologii zmierzały w kierunku zapewnienia powszechnej ochrony zdrowia i nie pozostawiały nikogo w tyle.

4.3. Dane odgrywają coraz ważniejszą rolę w ekosystemie zdrowia, zwłaszcza w optymalizacji usług opiekuńczych i zwiększaniu wydajności. W tym słusznym kierunku zmierza europejska przestrzeń danych dotyczących zdrowia. EKES jest zdania, że należy utworzyć wspólną i bezpieczną przestrzeń cyfrową dostępną dla pacjentów oraz szpitali i innych świadczeniodawców, szczególnie by zapobiec prywatyzacji wiedzy. Należy zawsze respektować zasady etyki i prywatności, a uzyskanie zgody pacjenta przed jakimkolwiek wykorzystaniem jego danych dotyczących zdrowia musi być obowiązkowe.

4.4. Stosowanie AI w sektorze zdrowia to ważny obszar konkurencyjności. Unia może przejąć w nim pozycję lidera, realizując podejście nastawione na człowieka - z korzyścią dla wszystkich. W przyszłości awatary pacjentów będą wykorzystywane do prognozowania chorób i zapobiegania im, identyfikowania powikłań oraz udoskonalania i personalizacji terapii. AI w dziedzinie ochrony zdrowia powinna również podlegać okresowym audytom w ramach oceny ryzyka. Aby zapewnić przejrzystość, integralność i skuteczność, z czasem potrzebne będą mechanizmy ciągłego monitorowania i identyfikowalności dla zastosowań AI.

4.5. EKES popiera europejski plan działania na rzecz zapobiegania atakom cybernetycznym w sektorze zdrowia, przedstawiony w wytycznych politycznych dla nowej Komisji. Częścią tego planu powinien być mechanizm konsultacji z poziomem lokalnym, krajowym i unijnym, z uwzględnieniem różnic w potrzebach medycznych, umiejętności cyfrowych i zwiększonego udziału społeczeństwa obywatelskiego w sektorze zdrowia.

5. Badania naukowe

5.1. Wzmocnienie europejskiego przemysłu farmaceutycznego i sektora opieki zdrowotnej musi być priorytetem na kadencję Komisji 2024-2029. Oznacza to wspieranie zdolności UE w zakresie badań i rozwoju oraz innowacji wykraczających poza możliwości programów europejskich 4 . EKES zgadza się z Parlamentem Europejskim, że istnieje potrzeba ponadnarodowej publicznej infrastruktury badawczej w dziedzinie medycyny. Umożliwiłoby to opracowanie

portfela leków i szczepionek, które powstały w wyniku badań nienastawionych na zysk oraz w obszarach nieobjętych przemysłem lub w których leki nie są przystępne cenowo, z myślą o poczynieniu postępów w dziedzinie chorób rzadkich. W tym kontekście EKES popiera rozszerzenie zakresu IPCEI w dziedzinie zdrowia, w tym w odniesieniu do dostępności leków stosowanych w leczeniu rzadkich chorób.

5.2. EKES wzywa do propagowania najlepszych praktyk i transferu innowacji. Stanowi to element podejścia zakładającego udział wielu zainteresowanych stron - pacjentów, przemysłu, podmiotów świadczących usługi zdrowotne, lekarzy i zakładów ubezpieczeń. Najlepsze praktyki i transfery innowacji w naszych systemach ochrony zdrowia muszą wykraczać poza interesy handlowe i koncentrować się na celu zdrowia i dobra publicznego. Komitet uważa, że należy lepiej promować najlepsze praktyki, takie jak wspólnoty praktyków, nienastawione na zysk usługi medyczne, zintegrowane organizacje opieki zdrowotnej (łączące usługi podstawowe i specjalistyczne) oraz model gospodarki społecznej lub współpracy w zakresie opieki zdrowotnej.

5.3. EKES podkreśla znaczenie sprawiedliwej polityki medycznej i farmaceutycznej gwarantującej powszechny dostęp. Obejmuje to m.in. ustalanie uczciwych cen w oparciu o odpowiedni model, przejrzystość kosztów badań i rozwoju, uczciwe korzystanie z własności intelektualnej oraz nowe modele finansowania badań w obszarach priorytetowych, takich jak oporność na środki przeciwdrobnoustrojowe. Należy dołożyć starań, aby zwiększyć liczbę klastrów w dziedzinie zdrowia w UE i zacieśnić ich współpracę ze środowiskiem akademickim.

5.4. Ponieważ opieka zdrowotna leży w interesie publicznym, dostarczanie towarów i świadczenie usług w tej dziedzinie musi być obowiązkiem. Przemysł musi podporządkować się szczególnej specyfice tego sektora i oprócz celów w zakresie konkurencji rynkowej i rentowności przestrzegać także wskaźników społecznych. Dzięki innowacyjnym i solidarnym partnerstwom sektor publiczny i prywatny może zapewnić powszechny dostęp do usług ochrony zdrowia. W ramach Europejskiej Unii Zdrowotnej państwa członkowskie muszą wprowadzić ramy prawne, aby wspierać zwiększanie inwestycji i podejścia oparte na współpracy w sektorze zdrowia oraz zapewnić spójność między wszystkimi podmiotami. Tymczasem w obecnej gospodarce rynkowej procesami decyzyjnymi i polityką cenową rządzi ostatecznie kryterium rentowności przedsiębiorstw i brakuje właściwej interwencji publicznej, która umożliwiłaby powszechny dostęp.

6. Aspekty społeczne i związane z zasobami ludzkimi

6.1. Zdrowie ma zasadnicze znaczenie dla przetrwania zarówno jednostek, jak i społeczeństw i wiąże się z głęboką empatią dla życia ludzkiego. Obejmuje to pogłębiony wymiar etyczny i emocjonalny, który wykracza poza kryteria czysto monetarne. EKES uważa, że systemy ochrony zdrowia w UE powinny koncentrować się na ludziach, reagować na wstrząsy, być dostępne i skoordynowane między państwami członkowskimi, sprzyjać włączeniu społecznemu, opierać się na sprawiedliwości, chronić życie, zwalczać nierówności w zakresie zdrowia, być odporne oraz opierać się na dowodach, badaniach naukowych i innowacjach. Systemy te muszą sprzyjać wzrostowi gospodarczemu oraz wspierać postęp społeczny i zdrowe życie.

6.2. Systemy ochrony zdrowia w całej UE muszą brać pod uwagę istniejące zagrożenia dla zdrowia i choroby, a także względy społeczne, gospodarcze, geograficzne i edukacyjne. EKES przywołuje swą opinię SOC/801 "Opracowanie europejskiej inicjatywy przewodniej w dziedzinie zdrowia" i zdecydowanie domaga się opracowania inicjatywy przewodniej na rzecz zdrowia w Europie oraz zaleca przygotowanie aktu w sprawie europejskiej gwarancji zdrowia, w której zdefiniowano by na poziomie europejskim wspólne cele zdrowotne i przewidziano wieloletnie finansowanie.

6.3. Zmiana klimatu, zmieniające się wzorce chorób oraz nowe metody leczenia wywierają stałą presję na personel służby zdrowia oraz opiekunki i opiekunów. Aby zaradzić niedoborom kadrowym, należy przyjąć kompleksowe podejście obejmujące nie tylko korzyści, przewidywalność kariery zawodowej i godziny pracy, ale także dostęp do odpowiednich technologii i zasobów, szkolenia oraz bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne pracowników i pacjentów. EKES proponuje opracowanie "planu działania w zakresie wymiaru ludzkiego" w celu wsparcia systemów opieki zdrowotnej i ustanowienia interoperacyjnego ogólnounijnego elektronicznego rejestru pracowników. Służyłby on monitorowaniu i wspieraniu zdolności w zakresie umiejętności, promowaniu współpracy i solidarności w przypadku klęsk żywiołowych oraz, w stosownych przypadkach, zapewnieniu powiązania z dodatkowymi systemami, takimi jak Unijny Mechanizm Ochrony Ludności i europejski mechanizm dobrowolnej solidarności.

6.4. W kontekście Europejskiego paktu na rzecz umiejętności EKES podkreśla, że konieczne jest inwestowanie w poprawę umiejętności i zwiększenie atrakcyjności zawodów związanych z ochroną zdrowia i opieką. W tym celu należy promować wspólne europejskie kursy szkół medycznych i pielęgniarskich oraz kursy interdyscyplinarne, zwłaszcza w ramach programu Erasmus oraz ośrodków specjalizacji i kompetencji. EKES wzywa Komisję Europejską do rozpoczęcia dyskusji na temat harmonizacji warunków pracy w ekosystemie opieki zdrowotnej w UE oraz do podjęcia większych wysiłków na rzecz zatrzymywania, przyciągania i wspierania pracowników służby zdrowia. Pilnie potrzebne są konkretne działania na rzecz ograniczenia migracji pracowników, promowania równości płci i rozwoju kariery zawodowej.

6.5. Z myślą o większej dostępności i ograniczeniu do minimum dojazdów w celach medycznych należy zadbać o sprawiedliwe rozłożenie między regiony infrastruktury świadczeń ochrony zdrowia. Osoby w trudnej sytuacji napotykają trudności w dostępie do opieki zdrowotnej, co wskazuje na potrzebę poprawy inkluzywności systemów ochrony zdrowia w UE. Każdy powinien mieć dostęp do odpowiednich usług zdrowotnych, leków i leczenia. Krótszy czas reakcji w leczeniu różnych chorób jest wskaźnikiem wysokiej jakości usług zdrowotnych.

6.6. Publiczne i prywatne systemy ubezpieczeń w dziedzinie ochrony zdrowia mogą współistnieć, ale polityka publiczna nie powinna skutkować tym, że niezbędne lub potrzebne jest posiadanie podwójnej ochrony ubezpieczeniowej. Takie trendy osłabiają sektor publiczny, co w efekcie ogranicza dostęp do podstawowych usług zdrowotnych. W niektórych państwach członkowskich prywatny sektor medyczny internalizuje zyski, natomiast koszty przerzuca na sektor publiczny.

6.7. Promowanie cyfrowych kompetencji w dziedzinie opieki zdrowotnej oraz przeznaczanie odpowiednich zasobów na lepsze zrozumienie ryzyka dla zdrowia, na które narażony jest ogół społeczeństwa i poszczególni pacjenci powinny być podstawowymi elementami przyszłej Europejskiej Unii Zdrowotnej,. Pozwoliłoby to na lepsze informowanie ludzi o zdrowiu i zwiększenie ich odporności.

7. Dyplomacja w dziedzinie zdrowia

7.1. Unia powinna odgrywać większą rolę w dziedzinie zdrowia w wymiarze międzynarodowym, biorąc pod uwagę jej kluczową rolę podczas pandemii COVID-19, wielkość jej rynku, znaczenie handlu międzynarodowego i eksportu oraz wysiłki na rzecz konsolidacji dyplomacji zdrowotnej.

7.2. Aby ustanowić stałe globalne mechanizmy ochrony zdrowia, UE powinna aktywniej dążyć do zdefiniowania programu działań na forum G-7 i G-20 oraz w organizacjach międzynarodowych, takich jak ONZ.

7.3. EKES popiera utworzenie Europejskiego Funduszu Solidarności w dziedzinie Zdrowia dla Afryki w celu rozwiązania problemu skrajnej nierówności w świadczeniu opieki zdrowotnej w Afryce. Fundusz poprawiłby dostęp do usług opieki zdrowotnej oraz wspierałby badania nad lekami przeciw chorobom tropikalnym, zwalczanie chorób zakaźnych i poprawę bezpieczeństwa zdrowotnego na świecie.

7.4. EKES uważa, że umowy o konwergencji i wzajemnym uznawaniu są ważne, i popiera większe zaangażowanie UE w prace Międzynarodowej Rady ds. Harmonizacji Wymagań Technicznych dla Rejestracji Produktów Leczniczych Stosowanych u Ludzi oraz w Międzynarodowej Koalicji Organów Regulacyjnych ds. Leków. Ważne jest wspieranie państw trzecich w budowaniu ich zdolności w zakresie produkcji surowców i zapewnianie komplementarności z potrzebami medycznymi UE.

7.5. Zwiększenie odporności naszych systemów ochrony zdrowia wymaga przemyślanych inwestycji, lepszej koordynacji (w tym odporniejszych łańcuchów dostaw leków) oraz bardziej globalnej współpracy w dziedzinie zdrowia. Komitet zaleca rozwijanie partnerstw ze strategicznymi podmiotami, które inwestują w globalne bezpieczeństwo zdrowotne, ponieważ ich zaangażowanie wykracza daleko poza medycynę i obejmuje edukację, rozwój społeczności, badania naukowe i politykę publiczną.

Bruksela, dnia 4 grudnia 2024 r.

2 Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego "Opracowanie aktu o produktach leczniczych o krytycznym znaczeniu" (opinia rozpoznawcza na wniosek prezydencji belgijskiej) (Dz.U. C, C/2024/1568, 5.3.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/C/2024/ 1568/oj).
4 Takich jak program "Horyzont Europa".

Zmiany w prawie

Sejm poparł część senackich poprawek do ustawy w sprawie powierzania pracy cudzoziemcom

Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Sejm przyjął poprawki Senatu do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia

Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.

Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Posłowie wprowadzają zmiany w składce zdrowotnej

Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.

Grażyna J. Leśniak 19.03.2025
Senatorowie nie zgodzili się na podniesienie kar grzywny dla pracodawców

Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.

Grażyna J. Leśniak 13.03.2025
Wyższe kary dla pracodawców zostaną – rząd przeciwny ich usuwaniu z ustawy o cudzoziemcach

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.

Grażyna J. Leśniak 11.03.2025
Rząd zostawił przedsiębiorców na lodzie

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.

Grażyna J. Leśniak 27.02.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.UE.C.2025.767

Rodzaj: Opinia
Tytuł: Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego - Przemiany przemysłowe w sektorze zdrowia w kontekście zwielokrotnionych kryzysów (opinia z inicjatywy własnej)
Data aktu: 11/02/2025
Data ogłoszenia: 11/02/2025