(Dz.U.UE C z dnia 25 marca 2025 r.)
Spis treści
1. WSPÓLNE PODSTAWY
1.1. Definicja zasady DNSH w ramach SCF i wdrożenie niniejszych wytycznych w terminie
1.2. Powiązanie między przepisami o ochronie środowiska a zasadą DNSH
1.3. Zasady przewodnie w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego
1.3.1. Wpływ cyklu życia
1.3.2. Skutki bezpośrednie i pośrednie
1.3.3. Zapobieganie efektom blokady
1.3.4. Najlepsze dostępne poziomy realizacji celów środowiskowych i klimatycznych
1.3.5. Spójność z nadrzędnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi określonymi w prawodawstwie UE
2. STOSOWANIE WSPÓLNYCH PODSTAW
2.1. Jeżeli działalność lub aktywo są ujęte w załączniku sektorowym
2.2. Działalności i aktywa nieujęte w żadnym załączniku sektorowym
2.3. Działalności spełniające wymóg istotnego wkładu określony w unijnej systematyce oraz zgodne z technicznymi kryteriami kwalifikacji dotyczącymi zasady DNSH
2.4. Produkty finansowe wdrażane w ramach modułu państw członkowskich InvestEU
2.5. Rozróżnienie środków i inwestycji wspieranych z SCF
| Celem niniejszych wytycznych technicznych jest pomoc organom krajowym w przygotowaniu i wdrażaniu planów społeczno- klimatycznych, zgodnie z art. 6 ust. 5 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/955 1 . Do dokonywania obowiązującej wykładni prawa UE upoważniony jest jedynie Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. |
| Niniejszy dokument opracowano w oparciu o informacje zwrotne otrzymane w wyniku zaproszenia do zgłaszania uwag na temat inicjatywy (od 30 kwietnia do 28 maja 2024 r.) oraz ukierunkowane konsultacje dotyczące projektu wytycznych (od 18 czerwca do 23 sierpnia 2024 r.). |
Art. 7 ust. 3 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/9551 (rozporządzenie SCF) stanowi, że w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego wspierane są wyłącznie środki i inwestycje zgodne z zasadą "nie czyń poważnych szkód" ("DNSH") 2 w rozumieniu art. 17 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 3 (rozporządzenie w sprawie systematyki) ("poważne szkody dla celów środowiskowych"). W rozporządzeniu SCF wyraźnie odniesiono się do art. 17 rozporządzenia w sprawie systematyki, ale nie wspomniano w nim późniejszych aktów delegowanych i technicznych kryteriów kwalifikacji służących wdrożeniu rozporządzenia w sprawie systematyki. Zamiast tego rozporządzenie SCF stanowi, że Komisja powinna wydać wskazówki techniczne dostosowane do zakresu Funduszu, aby pomóc państwom członkowskim i wyjaśnić, w jaki sposób środki i inwestycje mają być zgodne z zasadą DNSH 4 .
W niniejszych wytycznych określono warunki, na jakich Komisja uznaje, że środki i inwestycje finansujące działalności i aktywa kwalifikujące się do wsparcia w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego są zgodne z zasadą DNSH. W wytycznych ustanowiono wspólne podstawy służące zdefiniowaniu zasady DNSH w ramach SCF (sekcja 1). Określono w nich również narzędzia i podejścia do stosowania tych wspólnych podstaw w praktyce (sekcja 2). Wytyczne zawierają załączniki sektorowe ukierunkowane na działalności i aktywa, które kwalifikują się do wsparcia w ramach SCF, w celu zapewnienia z góry jasności co do ich stosowania.
Wytyczne techniczne pozostają bez uszczerbku dla stosowania zasady DNSH w ramach rozporządzenia w sprawie systematyki, Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, polityki spójności oraz innych programów i instrumentów UE.
Niniejsze wytyczne nie przesądzają o dokonanej przez Komisję ocenie zgodności środków pomocy państwa z rynkiem wewnętrznym i pozostają bez uszczerbku dla zasad pomocy państwa. W przypadku środków i inwestycji stanowiących pomoc państwa w rozumieniu art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) państwa członkowskie muszą zapewnić, aby mający zastosowanie instrument pomocy państwa spełniał warunki zgodności 5 . Wiele instrumentów pomocy państwa, ale nie wszystkie, zawiera odniesienia do zasady DNSH. Z jednej strony może wystąpić sytuacja, w której działalność lub aktywo nie są zgodne z zasadą DNSH określoną w niniejszych wytycznych, ale pomoc państwa na te same lub podobne działalność lub aktywo można uznać za zgodną z rynkiem wewnętrznym, pod warunkiem spełnienia warunków określonych w mających zastosowanie zasadach pomocy państwa 6 . Z drugiej strony zasady pomocy państwa mogą narzucać bardziej rygorystyczne warunki zgodności niż te określone w niniejszych wytycznych, jeżeli chodzi o warunki środowiskowe wspieranych działalności lub aktywów. Może tak być na przykład wówczas, gdy pomoc państwa jest przyznawana na rzecz przyczynienia się do celu ochrony środowiska, w którym to przypadku wykazanie, że działalność lub aktywo nie wyrządzają poważnych szkód dla środowiska, nie jest wystarczające i wymagany jest pozytywny wkład w ochronę środowiska 7 .
W wytycznych uwzględniono również cel SCF, jakim jest zapewnienie wsparcia finansowego państwom członkowskim na środki i inwestycje mające na celu wsparcie znajdujących się w trudnej sytuacji gospodarstw domowych, mikroprzed- siębiorstw i użytkowników transportu, których szczególnie dotknęło włączenie emisji gazów cieplarnianych z budynków i transportu drogowego w zakres dyrektywy 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady 8 (dyrektywa EU ETS).
1.1. Definicja zasady DNSH w ramach SCF i wdrożenie niniejszych wytycznych w terminie
Do celów niniejszych wytycznych DNSH definiuje się w rozumieniu art. 17 rozporządzenia w sprawie systematyki. W artykule tym określono, co stanowi "poważne szkody" dla sześciu celów środowiskowych wymienionych w art. 9 rozporządzenia w sprawie systematyki.
Uznaje się, że działalność lub aktywo 9 wyrządza poważną szkodę w zakresie:
– łagodzenia zmiany klimatu, jeżeli prowadzi do znaczących emisji gazów cieplarnianych;
– przystosowania się do zmiany klimatu, jeżeli prowadzi do nasilenia niekorzystnego wpływu obecnych i spodziewanych przyszłych warunków klimatycznych na tę działalność lub aktywo, lub na ludzi, przyrodę lub aktywa;
– zrównoważonego użytkowania i ochrony zasobów wodnych i morskich, jeżeli ma szkodliwy wpływ na dobry stan lub dobry potencjał ekologiczny jednolitych części wód, w tym wód powierzchniowych i wód podziemnych, lub na dobry stan środowiska wód morskich;
– gospodarki o obiegu zamkniętym, w tym zapobiegania powstawaniu odpadów oraz recyklingu, jeżeli prowadzi do znaczącego braku efektywności w wykorzystywaniu materiałów lub w bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniu zasobów naturalnych, lub jeżeli powoduje znaczne zwiększenie wytwarzania, spalania lub unieszkodliwiania odpadów, lub jeżeli długotrwałe składowanie odpadów może wyrządzać poważne i długoterminowe szkody dla środowiska;
– zapobiegania zanieczyszczeniu i jego kontroli, jeżeli prowadzi do znaczącego wzrostu emisji zanieczyszczeń do powietrza, wody lub ziemi;
– ochrony i odbudowy bioróżnorodności i ekosystemów, jeżeli w znacznym stopniu negatywnie wpływa na dobry stan i odporność ekosystemów lub ma szkodliwy wpływ na stan zachowania siedlisk i gatunków, w tym objętych zakresem zainteresowania Unii.
Jedynie działalności lub aktywa uznane za niewyrządzające poważnych szkód dla tych sześciu celów środowiskowych można uznać za zgodne z zasadą DNSH.
1.2. Powiązanie między przepisami o ochronie środowiska a zasadą DNSH
Zgodność z mającymi zastosowanie unijnymi i krajowymi przepisami o ochronie środowiska jest warunkiem wstępnym zapobiegania poważnym szkodom dla sześciu celów środowiskowych. W związku z tym, w celu uproszczenia, w niniejszych wytycznych i załącznikach nie powtórzono mających zastosowanie wymogów prawnych UE w zakresie ochrony środowiska. W wytycznych i załącznikach określono zasady i ukierunkowane kryteria, które opierają się na unijnych przepisach o ochronie środowiska i w razie potrzeby je uzupełniają, w celu zapewnienia, aby żadna działalność ani aktywo nie powodowały poważnych szkód dla celów wymienionych w sekcji 1.1. Stosowanie zasad określonych w wytycznych oraz kryteriów wymienionych w załącznikach powinno być proporcjonalne do znaczenia szkody spowodowanej przez aktywo lub działalność.
Oceny oddziaływania na środowisko (OOŚ), strategiczne oceny oddziaływania na środowisko (SOOŚ) oraz oceny zrównoważonego charakteru i weryfikacje pod względem wpływu na klimat można wykorzystać do wykazania zgodności z zasadą DNSH w następujący sposób:
– W przypadku projektów, które wymagają OOŚ 10 zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE 11 (dyrektywa OOŚ), procedurę OOŚ oraz wnioski dotyczące wpływu na środowisko można wykorzystać do wykazania zgodności z zasadą DNSH, o której mowa w sekcji 2.
– W przypadku projektów realizowanych w ramach planów lub programów, które wymagają strategicznej oceny oddziaływania na środowisko 12 zgodnie z dyrektywą 2001/42/WE 13 (dyrektywa SOOŚ), procedury przeprowadzane do celów strategicznej oceny oddziaływania na środowisko mogą przyczynić się do wykazania zgodności z zasadą DNSH, o której mowa w sekcji 2. Do wykazania zgodności z zasadą DNSH konieczne jest, aby ocena skutków w ramach procedury SOOŚ, uwzględniającej znaczące zaangażowanie społeczeństwa w podejmowanie decyzji 14 , obejmowała wszystkie cele środowiskowe wymienione w art. 9 rozporządzenia w sprawie systematyki.
– Wyniki oceny zrównoważonego charakteru i weryfikacji pod względem wpływu na klimat 15 , wymagane na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 16 (rozporządzenie w sprawie InvestEU), przewidziane rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1153 17 (rozporządzenie w sprawie instrumentu "Łącząc Europę") i uznane za istotne dla rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060 18 (rozporządzenie w sprawie wspólnych przepisów), mogą przyczynić się do wykazania zgodności z zasadą DNSH, o której mowa w sekcji 2.
OOŚ i SOOŚ mogą pomóc w ocenie, czy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia poważnych szkód w odniesieniu do któregokolwiek z sześciu celów środowiskowych, oraz w wykazaniu zgodności z zasadą DNSH. Zgodnie z dyrektywami OOŚ i SOOŚ właściwe organy muszą wziąć pod uwagę wyniki OOŚ i SOOŚ. Mogą one jednak podjąć decyzję o realizacji projektu lub środka, który powoduje poważne szkody. Z kolei ocena zgodności z zasadą DNSH, opisana w sekcji 2, wymaga usunięcia z programów stabilności i konwergencji środków i inwestycji, które wyrządziłyby poważne szkody co najmniej jednemu z sześciu celów środowiskowych.
Ponieważ zgodność z unijnymi przepisami o ochronie środowiska jest warunkiem wstępnym przestrzegania zasady DNSH, z budżetu UE nie można finansować działalności ani aktywów, na których legalność lub prawidłowość bezpośrednio wpływa decyzja Komisji o wydaniu uzasadnionej opinii zgodnie z postępowaniem w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego na mocy art. 258 TFUE. Jeżeli decyzja Komisji o wydaniu uzasadnionej opinii ma wpływ na działalność lub aktywo, należy je jednak uznać za zgodne z zasadą DNSH, pod warunkiem że same w sobie są zgodne z mającymi zastosowanie przepisami UE. Na przykład nowa budowa może wchodzić w zakres dyrektywy OOŚ, ale państwo członkowskie, w którym budowa ma miejsce, mogło niewłaściwie transponować tę dyrektywę. W takiej sytuacji państwo członkowskie powinno zapewnić zgodność projektu z dyrektywą OOŚ jako warunek wstępny wykazania zgodności z zasadą DNSH.
Włączenie do programu stabilności lub konwergencji działalności lub aktywa, na które mają wpływ wcześniejsze kroki wszczęte na podstawie art. 258 TFUE (tj. wezwanie do usunięcia uchybienia lub trwające postępowanie), pozostaje bez uszczerbku dla wszelkich dalszych kroków podejmowanych przez Komisję w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego określonego w Traktacie. Działalność lub aktywo nadal podlegają kryteriom DNSH określonym w załącznikach sektorowych do niniejszych wytycznych lub, w przypadku gdy działalność lub aktywo nie są wymienione w załącznikach sektorowych, ocenie zgodności z zasadą DNSH opisanej w sekcji 2.2 niniejszych wytycznych.
Działalność lub aktywo mające wpływ na obszary Natura 2000, które korzystają ze środków kompensujących objętych zakresem art. 6 ust. 4 dyrektywy Rady 92/43/EWG 19 ("dyrektywa siedliskowa"), mogą być zgodne z zasadą DNSH, pod warunkiem że środki kompensujące prowadzą do przyrostu różnorodności biologicznej netto 20 , mają lokalny związek z projektem 21 i obejmują solidne i przejrzyste systemy monitorowania 22 .
1.3. Zasady przewodnie w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego
Do celów niniejszych wytycznych działalności i aktywa uznaje się za zgodne z zasadą DNSH, jeżeli spełniają następujące zasady przewodnie: uwzględniają wpływ cyklu życia (1.3.1); uwzględniają bezpośrednie i pośrednie skutki (1.3.2); zapobiegają efektom blokady (1.3.3); przyjmują najlepsze dostępne poziomy realizacji celów środowiskowych i klimatycznych (1.3.4); oraz zapewniają spójność z nadrzędnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi określonymi w prawodawstwie UE (1.3.5). Co ważne, należy zwrócić uwagę na zapewnienie, aby stosowanie kryteriów DNSH było proporcjonalne, tj. prowadziło do uniknięcia jedynie poważnych szkód.
Zasady te stanowią podstawę kryteriów określonych w załącznikach sektorowych do niniejszych wytycznych (sekcja 2.1.) i mają również zastosowanie do działalności i aktywów nieobjętych tymi załącznikami (sekcja 2.2). Zasady te są spójne z wymogami unijnej systematyki zrównoważonego rozwoju (sekcja 2.3) oraz warunkami szczegółowymi wyjaśnionymi w sekcji 2.4. Ponadto mają one również zastosowanie do środków wykraczających poza inwestycje (sekcja 2.5).
1.3.1. Wpływ cyklu życia
Należy wziąć pod uwagę wpływ na środowisko w całym cyklu życia działalności lub aktywa. Zgodnie z art. 17 rozporządzenia w sprawie systematyki przy ocenie "poważnej szkody" w kontekście niniejszych wytycznych uwzględniać należy wpływ samej działalności lub samego aktywa na środowisko, jak również wpływ, jaki na środowisko mają produkty dostarczane i usługi świadczone w ramach tej działalności przez cały cykl ich życia, szczególnie z uwzględnieniem wytwarzania, użytkowania i zakończenia cyklu życia tych produktów i usług.
Do celów niniejszych wytycznych wystarczające jest uwzględnienie kwestii związanych z cyklem życia zamiast przeprowadzania pełnej oceny cyklu życia. W praktyce oznacza to, że nie wymaga się przeprowadzania pełnych analiz atrybucyjnych ani następczych cyklu życia (obejmujących np. pośredni wpływ na środowisko zmian technologicznych, gospodarczych lub społecznych wynikających z działalności lub aktywa). W razie potrzeby i w stosownych przypadkach można jednak wykorzystać dowody pochodzące z istniejących analiz cyklu życia lub oceny cyklu życia 23 . Zakres oceny DNSH powinien obejmować wszystkie etapy cyklu życia, jak wytwarzanie lub budowa, użytkowanie lub wycofanie z eksploatacji - na których można się spodziewać powstawania największych szkód.
Na przykład uwzględnienie wpływu cyklu życia wyjaśnia włączenie - w przypadku wielu środków wyszczególnionych w załącznikach sektorowych (np. B3.1, B4.1, T17) - kryteriów, zgodnie z którymi wymaga się, aby pewna część wytworzonych odpadów z budowy i rozbiórki, innych niż niebezpieczne, była przygotowywana do ponownego użycia lub recyklingu. Opiera się to na analizach naukowych wykazujących korzyści dla środowiska, z perspektywy cyklu życia, wynikające z przygotowania odpadów do ponownego użycia lub recyklingu zamiast innych alternatywnych rozwiązań w zakresie gospodarowania odpadami, takich jak spalanie i składowanie.
1.3.2. Skutki bezpośrednie i pośrednie
Należy wziąć pod uwagę zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie skutki działalności lub aktywa 24 . Skutki bezpośrednie to skutki działalności lub aktywów na poziomie projektu (np. budowa budynku) lub na poziomie systemu (np. sieć kolejowa, system transportu publicznego), które występują w czasie realizacji projektu. Skutki pośrednie to skutki, które występują poza tymi projektami lub systemami i mogą wystąpić dopiero po ich realizacji, ale są racjonalnie przewidywalne i istotne.
Dla przykładu, w załącznikach sektorowych kryteria DNSH dotyczące ochrony i odbudowy bioróżnorodności i ekosystemów w ramach działania B4.1 "Budowa budynków mieszkalnych i niemieszkalnych" zawierają wymóg zapewnienia, aby nowy budynek był zgodny z hierarchią łagodzenia przez:
– po pierwsze, ograniczenie do minimum przejmowania i użytkowania gruntów, utraty zielonych przestrzeni miejskich i uszczelniania gleby w projekcie przedsięwzięcia, na przykład przez bardziej efektywne wykorzystanie istniejących przestrzeni budowlanych do zapewnienia wysokiej jakości mieszkań, reaktywację pustych, niedostatecznie wykorzystywanych lub nieużytkowanych obszarów oraz priorytetowe traktowanie wykorzystania terenów zdegradowanych zamiast terenów niezagospodarowanych, recyklingu gruntów i rozwiązań opartych na zasobach przyrody;
– po drugie, przyjęcie środków łagodzących, na przykład włączenia zielonej infrastruktury, wykorzystania gatunków rodzimych, materiałów przepuszczalnych lub innych środków mających na celu poprawę infiltracji wody;
– po trzecie, jako ostateczność i w przypadku wpływu rezydualnego, którego nie można złagodzić, wdrożenie środków odtworzenia w celu zrekompensowania utraty zielonych przestrzeni miejskich i usług ekosystemowych. Środki odtworzenia muszą być wdrażane lokalnie i generować co najmniej równoważną wartość ekologiczną.
Kryteria DNSH łączą zatem działania ukierunkowane zarówno na skutki bezpośrednie (np. ograniczanie do minimum przejmowania i użytkowania gruntów, utraty zielonych obszarów miejskich i uszczelniania gleby), jak i pośrednie (np. przez przyjęcie środków mających na celu poprawę infiltracji wody i ograniczenie potencjalnego wpływu budynku na cykl hydrologiczny, takich jak większy spływ wody i zmniejszona infiltracja).
1.3.3. Zapobieganie efektom blokady
Działalności i aktywa zgodne z zasadą DNSH nie powinny prowadzić do efektów blokady niezgodnych z celami klimatycznymi UE (np. uzależnienie od węgla związane z wykorzystaniem paliw kopalnych) ani powodować skutków, które podważają długoterminowe cele środowiskowe, biorąc pod uwagę ekonomiczny cykl życia tych działalności lub aktywów.
Dla przykładu, z tego względu w załącznikach sektorowych środek B8.3 "Wyposażenie zasilane wyłącznie paliwami kopalnymi, w tym instalacja samodzielnych kotłów" uznaje się za niezgodny z zasadą DNSH.
1.3.4. Najlepsze dostępne poziomy realizacji celów środowiskowych i klimatycznych
W przypadku działalności gospodarczych lub aktywów, w przypadku których istnieje wykonalne pod względem technologicznym i ekonomicznym rozwiązanie alternatywne o niewielkim wpływie na środowisko lub klimat lub o wysokiej odporności na zmianę klimatu, ocenę negatywnego wpływu na środowisko lub klimat lub niską odporność na zmianę klimatu każdej działalności lub każdego aktywa należy przeprowadzić, oceniając, czy ta działalność lub to aktywo powodują poważną szkodę w ujęciu bezwzględnym. Podejście to obejmuje uwzględnienie wpływu działalności lub aktywa na środowisko lub klimat bądź odporności działalności lub aktywa na zmianę klimatu w porównaniu z sytuacją braku negatywnego wpływu na środowisko lub klimat lub braku zmiany odporności na zmianę klimatu. Wpływu nie ocenia się w porównaniu z wpływem innej istniejącej lub planowanej działalności, którą dana działalność lub dane aktywo mogą zastąpić.
W przypadku działalności lub aktywów, dla których nie istnieje wykonalne pod względem technologicznym i ekonomicznym rozwiązanie alternatywne o niewielkim wpływie na środowisko lub klimat lub o wysokiej odporności na zmianę klimatu, zgodność z zasadą DNSH należy wykazać przez przyjęcie najlepszych dostępnych poziomów realizacji celów środowiskowych lub klimatycznych w tym sektorze 25 .
Kryteria DNSH określone dla różnych środków w załączniku dotyczącym transportu ilustrują stosowanie tej zasady.
– Środek T11 "Pojazdy silnikowe napędzane paliwami kopalnymi" stanowi, że te aktywa ruchome, które "mogą być napędzane wyłącznie paliwami kopalnymi", uznaje się za niezgodne z zasadą DNSH. W przypadku tych produktów ocena wpływu w ujęciu bezwzględnym pozwala uznać nawet najbardziej efektywne pojazdy napędzane paliwami kopalnymi za niezgodne z zasadą DNSH. Wynika to z faktu, że istnieją wykonalne pod względem technologicznym i ekonomicznym rozwiązania alternatywne o niewielkim wpływie na środowisko lub klimat, które są również uwzględnione w załączniku (np. pojazdy bezemisyjne w różnych kategoriach).
– Środek T11 wskazuje jednak również wyjątki, które włączono do środków w załączniku (np. T9, T10). Zgodnie z tymi wyjątkami pojazdy niskoemisyjne różnych kategorii uznaje się za zgodne z zasadą DNSH, "jeżeli pojazdy bezemisyjne nie są rozwiązaniem przystępnym cenowo lub możliwym do wdrożenia".
1.3.5. Spójność z nadrzędnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi określonymi w prawodawstwie UE
Wspierane działalności lub aktywa powinny być spójne z nadrzędnymi celami klimatycznymi i środowiskowymi określonymi w prawodawstwie UE. Oznacza to spójność z celami UE w zakresie neutralności klimatycznej i przystosowania się do zmiany klimatu 26 oraz z celami określonymi w unijnych przepisach o ochronie środowiska 27 .
Zasada ta wyjaśnia na przykład, dlaczego załączniki sektorowe nie zawierają kryteriów DNSH dotyczących łagodzenia zmiany klimatu w odniesieniu do kilku rodzajów działalności uznanych za zgodne z celami UE w zakresie neutralności klimatycznej, takich jak T18. "Bezemisyjny tabor kolejowy, metrowy lub tramwajowy, w tym jego komponenty" lub E3. "Wytwarzanie energii elektrycznej lub kogeneracja energii cieplnej/chłodniczej i energii elektrycznej z systemów energii słonecznej lub fotowoltaicznych termicznych hybrydowych kolektorów słonecznych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych".
Zgodność z zasadą DNSH można osiągnąć na różne alternatywne sposoby:
– działalności i aktywa ujęte w załącznikach sektorowych (2.1.) powinny być zgodne z opisem oraz kryteriami DNSH;
– działalności i aktywa nieujęte w załącznikach sektorowych (2.2.) powinny być zgodne z zasadą DNSH przez wykazanie zgodności z zasadami przewodnimi oraz, w stosownych przypadkach, przez wykorzystanie wykazu wyłączonych działalności i aktywów, określonego w załącznikach sektorowych;
– zgodność działalności, zarówno ujętych, jak i nieujętych w załączniku sektorowym, z zasadą DNSH można udowodnić przez wykazanie zgodności z technicznymi kryteriami kwalifikacji unijnej systematyki zrównoważonego rozwoju dotyczącymi istotnego wkładu oraz zasady DNSH, w stosownych przypadkach (2.3);
– produkty finansowe wdrażane w ramach modułu państw członkowskich InvestEU muszą spełniać szczególne warunki (2.4.);
– stosowanie zasady DNSH do środków wykraczających poza inwestycje omówiono w odrębnej sekcji (2.5).
Poniższy schemat podejmowania decyzji należy rozważyć w odniesieniu do każdego środka lub inwestycji objętych programem stabilności lub konwergencji.
W przypadku wszystkich podejść, w stosownych przypadkach, w kamieniach milowych i wartościach docelowych związanych ze środkiem lub inwestycją należy uwzględnić konkretne warunki DNSH, aby zapewnić zgodność z zasadą DNSH, zgodnie z wytycznymi Społecznego Funduszu Klimatycznego dotyczącymi programów stabilności i konwergencji (C/2025/1597).
2.1. Jeżeli działalność lub aktywo są ujęte w załączniku sektorowym
W załącznikach sektorowych do niniejszych wytycznych opisano potencjalne działalności lub aktywa (wykaz niewyczerpujący), które wchodzą w zakres Społecznego Funduszu Klimatycznego, oraz, w stosownych przypadkach, wymieniono kryteria DNSH, które należy stosować w celu zapewnienia zgodności z zasadą DNSH. W załącznikach sektorowych zastosowano wspólne podstawy zawarte w sekcji 1, w szczególności zasady przewodnie. Załączniki oferują ilustracyjne dowody, który można wykorzystać do wykazania zgodności z zasadą DNSH. W załącznikach przedstawiono trzy kategorie działalności.
– Działalności i aktywa bez dodatkowego warunku DNSH. W przypadku działalności lub aktywów, które uznaje się za zgodne z wymogami ze względu na ich charakter, lub które mają niewielki, znikomy lub nie mają żadnego skutecznego ani przewidywalnego wpływu na sześć celów środowiskowych określonych w rozporządzeniu w sprawie systematyki, zgodność z opisem działalności lub aktywa zawartym w załączniku jest wystarczająca do zapewnienia zgodności z zasadą DNSH. W załącznikach sektorowych nie określono żadnych dodatkowych kryteriów DNSH w odniesieniu do tych działalności lub aktywów i zgodność z prawodawstwem UE, w stosownych przypadkach, zapewnia zgodność z zasadą DNSH w odniesieniu do sześciu celów środowiskowych. Do tych działalności i aktywów należą na przykład działalności lub aktywa o bardzo niewielkim lub znikomym wpływie na środowisko, które z natury stwarzają niskie ryzyko dla środowiska, jak niektóre działania społeczne i edukacyjne. Niektóre działalności lub aktywa zostawiające bardzo niewielki lub znikomy ślad środowiskowy mogą wymagać prowadzenia powiązanych działalności zostawiających ślad środowiskowy. W takich przypadkach zastosowanie powinny mieć warunki DNSH związane z działalnością zostawiającą ślad środowiskowy (zob. kategorie poniżej). Na przykład, jeżeli przeprowadzenie kampanii uświadamiającej (niski lub znikomy wpływ na środowisko) wymaga zakupu pojazdu, wówczas ten zakup pojazdu powinien spełniać kryteria DNSH wyszczególnione w załączniku dotyczącym transportu w odniesieniu do odpowiedniej działalności.
– Działalności i aktywa podlegające warunkom DNSH. Kategoria ta obejmuje aktywa lub działalności, w przypadku których można oczekiwać poważnych szkód w odniesieniu do jednego lub kilku celów środowiskowych, jeżeli nie zostaną spełnione kryteria DNSH. W odniesieniu do pozostałych celów środowiskowych, które nie są objęte warunkami DNSH, uznaje się, że prawodawstwo UE jest wystarczające do zapewnienia zgodności z zasadą DNSH. Aby zapewnić zgodność tych działalności i aktywów ze wspólnymi podstawami (sekcja 1), wymagane jest spełnienie kryteriów DNSH. Kryteria DNSH i ewentualne działania towarzyszące przedstawiono w załącznikach sektorowych do niniejszych wytycznych.
– Wyłączone działalności i aktywa. Aktywów lub działalności uznanych za wyrządzające poważne szkody w odniesieniu do któregokolwiek z sześciu celów środowiskowych określonych w rozporządzeniu w sprawie systematyki nie należy uznawać za zgodne z zasadą DNSH. Uznaje się, że te działalności lub aktywa generują efekt blokady lub mają wpływ niezgodny z celami klimatycznymi i środowiskowymi UE (zob. 1.3.3).
W zależności od środka lub inwestycji oraz od decyzji Komisji w sprawie danego planu Komisja oczekuje, że przeprowadzi większość swoich weryfikacji w ramach pierwszego kamienia milowego lub pierwszej wartości docelowej 28 . Załączniki sektorowe, w stosownych przypadkach, zawierają również orientacyjny wykaz dowodów w odniesieniu do każdego kryterium DNSH w celu wykazania zgodności z tą zasadą. Nie jest to jednak obowiązkowe, ponieważ beneficjent może wykazać zgodność z zasadą DNSH przez przedstawienie podobnych lub równoważnych dowodów, w tym wyników OOŚ, SOOŚ, weryfikacji pod względem wpływu na klimat lub oceny zrównoważonego charakteru (zob. sekcja 1.2), pod warunkiem że skutecznie dowodzą one zgodności z zasadą DNSH.
2.2. Działalności i aktywa nieujęte w żadnym załączniku sektorowym
Działalności niewymienione w załącznikach sektorowych powinny być zgodne ze wspólnymi podstawami określonymi w sekcji 1.
W praktyce państwa członkowskie powinny wykazać zgodność, przedstawiając ocenę zgodności z zasadą DNSH, stosując strukturę przedstawioną w tabeli 1, przy składaniu swoich programów stabilności lub konwergencji. Po pierwsze, ocena powinna potwierdzić, że działalności lub aktywa nie znajdują się w wykazie działalności i aktywów wyłączonych z załączników sektorowych. Po drugie, ocena powinna prowadzić do wniosku, że nie występuje poważna szkoda w odniesieniu do żadnego z celów środowiskowych w kolumnie środkowej, oraz powinna zawierać wyjaśnienie i uzasadnienie argumentów w kolumnie trzeciej. Aby zapewnić zgodność działalności i aktywów ze wspólnymi podstawami określonymi w sekcji 1, państwa członkowskie mogą korzystać ze środków wspierających i inwestycji.
W razie potrzeby należy przedstawić dalszą analizę lub dokumenty potwierdzające w celu uzasadnienia odpowiedzi na listę pytań w tabeli 29 . Jeżeli Komisja nie może uzasadnić ani zweryfikować braku poważnych szkód, działalności lub aktywów nie można uznać za zgodne z zasadą DNSH.
Tabela 1
Lista kontrolna do celów oceny zgodności z zasadą DNSH
| Pytanie | Tak/Nie | Uzasadnienie braku poważnych szkód, z uwzględnieniem podstaw określonych w sekcji 1. |
| Wyłączone działalności i aktywa: Czy działalność lub aktywo znajdują się w wykazie wyłączonych działalności i aktywów w jakimkolwiek załączniku sektorowym? | Jeżeli odpowiedź jest twierdząca, środek ten nie zostanie uznany za zgodny z zasadą DNSH w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego. | |
| Łagodzenie zmiany klimatu: Czy oczekuje się, że działalność lub aktywo doprowadzą do znacznych emisji gazów cieplarnianych? | ||
| Przystosowanie się do zmiany klimatu: Czy oczekuje się, że działalność lub aktywo przyczynią się do nasilenia niekorzystnego wpływu obecnych i spodziewanych przyszłych warunków klimatycznych na sam środek lub na ludzi, przyrodę lub aktywa? | ||
| Zrównoważone wykorzystywanie i ochrona zasobów wodnych i morskich: Czy przewiduje się, że działalność lub aktywo będą szkodzić: (i) dobremu stanowi lub dobremu potencjałowi ekologicznemu jednolitych części wód, w tym wód powierzchniowych i wód gruntowych; lub (ii) dobremu stanowi środowiska wód morskich? | ||
|
Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, w tym zapobieganie powstawaniu odpadów i ich recykling: Czy przewiduje się, że działalność lub aktywo: (i) doprowadzą do znacznego zwiększenia wytwarzania, spalania lub unieszkodliwiania odpadów, z wyjątkiem spalania odpadów niebezpiecznych nienadających się do recyklingu; lub (ii) doprowadzą do znaczącego braku efektywności w zakresie bezpośredniego lub pośredniego korzystania z zasobów naturalnych (1) na dowolnym etapie cyklu życia i ten brak efektywności nie zostanie ograniczony do minimum za pomocą odpowiednich środków; lub (iii) spowodują poważne i długoterminowe szkody dla środowiska w kontekście gospodarki o obiegu zamkniętym (2)? |
||
| Zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola: Czy oczekuje się, że działalność lub aktywo doprowadzą do istotnego zwiększenia emisji zanieczyszczeń (3) do powietrza, wody lub gleby? | ||
| Ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów: Czy przewiduje się, że działalność lub aktywo: (i) będą w znacznym stopniu szkodliwe dla dobrego stanu (4) i odporności ekosystemów; lub (ii) będą szkodliwe dla stanu zachowania siedlisk i gatunków, w tym siedlisk i gatunków objętych zakresem zainteresowania Unii? | ||
|
(1) Zasoby naturalne obejmują energię, materiały, metale, wodę, biomasę, powietrze i glebę. (2) Więcej informacji na temat celu polegającego na przejściu na gospodarkę w obiegu zamkniętym znajduje się w motywie 27 rozporządzenia w sprawie systematyki. (3) Zanieczyszczenie oznacza substancję, wibrację, ciepło, hałas, światło lub inny czynnik zanieczyszczający występujący w powietrzu, wodzie lub glebie, który może być szkodliwy dla zdrowia ludzi lub dla środowiska, zgodnie z definicją w art. 2 ust. 10 rozporządzenia w sprawie systematyki. (4) Zgodnie z art. 2 pkt 16 rozporządzenia w sprawie systematyki "»dobry stan« oznacza, w odniesieniu do ekosystemu, że ekosystem jest w dobrym stanie fizycznym, chemicznym i biologicznym lub ma dobrą jakość fizyczną, chemiczną i biologiczną oraz ma zdolność do samoodtwarzania lub samoodnowy oraz w którym skład gatunkowy, struktura ekosystemu i funkcje ekologiczne są niezakłócone". | ||
Uzasadnienie może na przykład opierać się na jednym z następujących odniesień:
a) zgodnie z zasadami przewodnimi wymienionymi w podsekcji 1.3 działalność lub aktywo, ze względu na swój charakter, nie mają żadnego możliwego do przewidzenia szkodliwego wpływu na cel środowiskowy lub mają nieznaczny możliwy do przewidzenia szkodliwy wpływ cel środowiskowy, więc jako takie uznaje się je za zgodne z zasadą DNSH w odniesieniu do tego celu;
b) działalność lub aktywo są monitorowane jako wspierające cel związany ze zmianą klimatu lub cel środowiskowy o współczynniku 100 % 30 i jako takie uznaje się je za zgodne z zasadą DNSH w odniesieniu do danego celu;
c) działalność spełnia techniczne kryteria kwalifikacji określone w aktach delegowanych uzupełniających rozporządzenie w sprawie systematyki w odniesieniu do "istotnego wkładu" w realizację jednego z sześciu celów środowiskowych i jako taka jest uznawana za zgodną z zasadą DNSH w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego w odniesieniu do danego celu;
d) wyniki OOŚ, SOOŚ, ocenę zrównoważonego charakteru lub weryfikację pod względem wpływu na klimat, jak określono w sekcji 1.2.
Powyższe uzasadnienia można wykorzystać w odniesieniu do jednego lub kilku celów, stosownie do przypadku. Jeżeli nie obejmują one wszystkich celów, należy przedstawić uzasadnienie zgodności z zasadą DNSH w odniesieniu do pozostałych celów.
2.3. Działalności spełniające wymóg istotnego wkładu określony w unijnej systematyce oraz zgodne z technicznymi kryteriami kwalifikacji dotyczącymi zasady DNSH
Do celów niniejszych wytycznych działalność uznaje się za zgodną z zasadą DNSH w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego, jeżeli spełnia techniczne kryteria kwalifikacji w odniesieniu do istotnego wkładu i zasady "nie czyń poważnych szkód" określone w akcie delegowanym w sprawie unijnej systematyki 31 na podstawie następujących artykułów rozporządzenia w sprawie systematyki 32 : art. 10 ust. 3 - łagodzenie zmiany klimatu, art. 11 ust. 3 - przystosowanie się do zmiany klimatu, art. 12 ust. 2 - zrównoważone użytkowanie i ochrona zasobów wodnych i morskich, art. 13 ust. 2 - przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym, art. 14 ust. 2 - zapobieganie zanieczyszczeniu i jego kontrola oraz art. 15 ust. 2 - ochrona i odbudowa bioróżnorodności i ekosystemów.
2.4. Produkty finansowe wdrażane w ramach modułu państw członkowskich InvestEU
Komisja uważa, że - do celów produktów finansowych wdrażanych w ramach modułu państw członkowskich zgodnie z rozporządzeniem w sprawie InvestEU, o którym mowa w art. 11 ust. 4 rozporządzenia SCF - stosowanie wytycznych technicznych dotyczących oceny zrównoważonego charakteru projektów na potrzeby Funduszu InvestEU (2021/C 280/01) w połączeniu ze stosowaniem dokumentów strategicznych odpowiedniego partnera wykonawczego związanych z wdrażaniem Funduszu InvestEU (w szczególności ram zrównoważonego rozwoju środowiskowego i społecznego EBI, planu działania banku klimatycznego na lata 2021-2025 grupy EBI, polityki środowiskowej i społecznej z 2019 r. EBOR oraz metodyki określania dostosowania EBOR do porozumienia paryskiego) jest wystarczające do udowodnienia braku poważnych szkód zgodnie z art. 7 ust. 3 rozporządzenia w sprawie Społecznego Funduszu Klimatycznego.
Umowy w sprawie gwarancji dla partnerów wykonawczych innych niż grupa EBI i EBOR muszą w stosownych przypadkach zawierać postanowienia dotyczące zgodności z technicznymi kryteriami kwalifikacji określonymi w aktach delegowanych w sprawie systematyki w odniesieniu do odpowiedniego celu środowiskowego lub zawierać kryteria podobne do wspomnianej powyżej polityki grupy EBI, lub stosować ogólne przepisy wytycznych technicznych dotyczących stosowania zasady "nie czyń poważnych szkód" w ramach Społecznego Funduszu Klimatycznego.
2.5. Rozróżnienie środków i inwestycji wspieranych z SCF
Zgodnie z definicją zawartą w wytycznych programów stabilności i konwergencji środki mają szczególne cechy w porównaniu z inwestycjami. W przypadku niektórych środków trudniejsze może być ilościowe określenie ich bezpośredniego i głównego pośredniego wpływu. Z jednej strony, środki w niektórych sektorach, w tym w mieszkalnictwie, transporcie i sektorze energetycznym, mogą znacząco przyczynić się do transformacji ekologicznej, ale mogą również wiązać się z ryzykiem poważnej szkody dla realizacji szeregu celów środowiskowych, w zależności od tego, jak te środki zostały zaprojektowane. Z drugiej strony środki w innych sektorach (np. informacji, edukacji, działań uświadamiających i doradczych, dostępności dla osób z niepełnosprawnościami) prawdopodobnie wiążą się z ograniczonym ryzykiem szkody dla środowiska, niezależnie od ich potencjalnego wkładu w transformację ekologiczną.
W związku z tym, zgodnie z niniejszymi wytycznymi, zasada DNSH powinna mieć zastosowanie, indywidualnie dla każdego przypadku, do środków finansowanych z SCF. W przypadku gdy środek może powielać oczekiwany wpływ działalności/aktywa podlegającego DNSH (np. ustanowienie zachęty podatkowej do zakupu pojazdów elektrycznych), zastosowanie powinny mieć załączniki sektorowe (zob. pkt 2.1). Jeżeli dany środek nie jest uwzględniony w załącznikach sektorowych, należy wypełnić tabelę podaną w sekcji 2.2, nawet jeżeli nie oczekuje się, że środek spowoduje poważne szkody. Zawsze możliwe jest również zastosowanie kryteriów unijnej systematyki zgodnie z sekcją 2.3.
Budynki oraz wytwarzanie i magazynowanie energii ze źródeł odnawialnych
Tabela ma następującą strukturę:
– w kolumnie 1 "Rodzaje działalności i aktywa" opisano możliwe rodzaje działalności i aktywa wchodzące w zakres środków i inwestycji związanych z budynkami;
– w kolumnie 2 "Kryteria dotyczące zasady »nie czyń poważnych szkód«" przedstawiono kryteria, które musi spełniać każdy rodzaj działalności lub składnik aktywów, aby był zgodny z tą zasadą;
– w kolumnie 3 "Dowody potwierdzające zgodność z kryteriami dotyczącymi zasady »nie czyń poważnych szkód«" przedstawiono przykładowe dowody, które można wykorzystać do wykazania zgodności z tą zasadą.
Tabela 1
Budynki
| Rodzaje działalności i aktywa | Kryteria dotyczące zasady "nie czyń poważnych szkód" (oraz, w stosownych przypadkach, środki towarzyszące) | Dowody potwierdzające zgodność z kryteriami dotyczącymi zasady "nie czyń poważnych szkód" |
| Działania informacyjne | ||
| B1. Rodzaje działalności i aktywa związane z zapewnianiem informacji, edukacją, zwiększaniem świadomości i udzielaniem porad dotyczących racjonalnych pod względem kosztów środków i inwestycji, a także dostępnego wsparcia w dziedzinie renowacji budynków, efektywności energetycznej i dekarbonizacji, w tym oszczędności energii i zmniejszenia ubóstwa energetycznego. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| Renowacja | ||
| B2. Indywidualne działania renowacyjne w celu zwiększenia efektywności energetycznej | ||
|
Ten rodzaj działalności obejmuje środki indywidualne (1), pod warunkiem że spełniają one minimalne wymogi określone dla poszczególnych komponentów i systemów w odpowiednich krajowych środkach wdrażających dyrektywę (UE) 2024/1275 (dyrektywa w sprawie charakterystyki energetycznej budynków) (2) oraz, w stosownych przypadkach, są sklasyfikowane w najwyższych dwóch istotnie licznych klasach efektywności energetycznej lub w klasach wyższych, określonych w akcie delegowanym, zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2017/1369 (rozporządzenie w sprawie etykietowania energetycznego) (3) i z aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie tego rozporządzenia: a) dodanie izolacji do istniejących elementów przegród zewnętrznych, takich jak ściany zewnętrzne (w tym ściany zielone), dachy (w tym dachy zielone), strychy, piwnice i partery (w tym środki w celu zapewnienia szczelności powietrznej, środki w celu ograniczenia efektów mostków cieplnych i rusztowania), oraz produkty służące do nakładania izolacji na przegrody zewnętrzne (w tym mocowania mechaniczne i spoiwo); b) wymiana okien na nowe okna energooszczędne; c) wymiana istniejących drzwi zewnętrznych na nowe energooszczędne drzwi zewnętrzne; d) wymiana istniejących źródeł światła na bardziej energooszczędne; e) montaż, wymiana, konserwacja lub naprawa systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji (HVAC), elektrycznych urządzeń do gotowania i chłodzenia oraz systemów podgrzewania wody, w tym sprzętu związanego z usługami ciepłowniczymi, na wysoce efektywne energetycznie technologie; f) montaż kuchenek i armatury sanitarnej o niskim zużyciu wody i energii, które są zgodne ze specyfikacją techniczną określoną w dodatku E do załącznika I do rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2021/2139 uzupełniającego rozporządzenie (UE) 2020/852 (4), a - w przypadku rozwiązań prysznicowych - baterie prysznicowe, wyloty natrysków i krany charakteryzują się maksymalnym przepływem wody 6 l/min potwierdzonym etykietą funkcjonującą na rynku Unii; g) montaż zewnętrznych systemów ochrony przeciwsłonecznej, takich jak ekrany, zwijane lub składane rolety. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| B3. Renowacje istniejących budynków pod kątem efektywności energetycznej (5) | ||
| B3.1. Każda renowacja budynku poprawiająca charakterystykę energetyczną budynku, która wykracza poza indywidualne działania renowacyjne w celu zwiększenia efektywności energetycznej wyszczególnione w kategorii B2 lub poza montaż instrumentów i urządzeń do pomiaru, regulacji i kontroli charakterystyki energetycznej budynków wyszczególnionych w kategorii B5. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU 1) W przypadku ważniejszych renowacji (6) poszczególnych budynków o powierzchni użytkowej powyżej 2 000 m2 lub budynków lub modułów budynków stanowiących część tej samej inwestycji o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej co najmniej 2 000 m2 przeprowadza się na poziomie projektu należytą analizę przegrzewania latem lub wykazuje się brak wzrostu chłodzenia. 2) W przypadku ważniejszych renowacji poszczególnych budynków o powierzchni użytkowej wynoszącej co najmniej 5 000 m2 lub modułów budynków stanowiących część tej samej inwestycji o łącznej powierzchni użytkowej wynoszącej co najmniej 5 000 m2, położonej na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi, które nie są odpowiednio chronione krajowymi, regionalnymi lub lokalnymi środkami zarządzania ryzykiem powodziowym: a) organ publiczny rozpoczął proces planowania w celu opracowania odpowiednich środków łagodzących skutki powodzi, chroniących przedmiotowe grunty LUB b) ważniejsze renowacje obejmują odpowiednie środki łagodzące skutki powodzi, które to środki chronią poszczególne budynki lub nieruchomości, lub takie środki tym renowacjom towarzyszą. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU 1) Należyta analiza przegrzania lub wykazanie skuteczności środków łagodzących (zmniejszenie ryzyka przegrzania lub ograniczenie wykorzystania chłodzenia lub zapotrzebowania na chłodzenie) zgodnie z dostępną metodyką krajową, najlepiej zgodnie z art. 4 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i z załącznikiem I do tej dyrektywy (7). 2) Przy identyfikacji gruntów uznanych za narażone na znaczące ryzyko powodzi należy opierać się na mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowywanych przez władze krajowe, regionalne lub lokalne (które to mapy mogą, ale nie muszą być częścią krajowych, regionalnych lub lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego). W przypadku pkt 2 lit. a) dowody potwierdzające, że planowanie lub środki łagodzące skutki powodzi są zgodne z odpowiednim planem lub planami zarządzania ryzykiem powodziowym, mogą obejmować jeden z następujących elementów: - dowód, że odpowiedni organ publiczny złożył lub otrzymał wniosek o wydanie ustawowego zezwolenia na zastosowanie niezbędnych środków łagodzących skutki powodzi; - studium wykonalności, projekt wstępny lub końcowy, które obowiązują (tj. stanowią część procesu planowania, w ramach którego zezwolenie wydał właściwy organ publiczny); - przeznaczenie przez właściwy organ publiczny niezbędnego budżetu na zastosowanie środków łagodzących skutki powodzi; - ogłoszenie przetargu publicznego na środki łagodzące skutki powodzi; - podpisanie umowy na zaprojektowanie lub budowę środków łagodzących skutki powodzi. W przypadku pkt 2 lit. b): dowody mogą obejmować potwierdzenie, że do zaprojektowania środków łagodzących skutki powodzi wyznaczono wykwalifikowanego lub certyfikowanego specjalistę lub że właściwy organ wydał pozwolenie na planowanie lub budowę odpowiednich środków łagodzących skutki powodzi. |
|
PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM W przypadku: a) ważniejszych renowacji (8) poszczególnych budynków o powierzchni użytkowej powyżej 2 000 m2 oraz budynków lub modułów budynków stanowiących część tej samej inwestycji o łącznej powierzchni użytkowej powyżej 2 000 m2 lub b) renowacji (9) poszczególnych budynków lub modułów budynków o powierzchni użytkowej powyżej 2 000 m2 oraz budynków lub modułów budynków stanowiących część tej samej inwestycji o łącznej powierzchni użytkowej powyżej 2 000 m2; zastosowanie mają następujące kryteria: i. w przypadku lit. a): przed wykonaniem jakichkolwiek prac w budynkach przeprowadza się audyt przed rozbiórką lub audyt przed renowacją (10). Audyt przeprowadza się w oparciu o mające zastosowanie metodyki krajowe lub lokalne. Ewentualnie na potrzeby audytu stosuje się załącznik F do protokołu UE dotyczącego gospodarowania odpadami z budowy i rozbiórki (11). ii. W przypadku lit. a) i b): co najmniej 70 % (wagowo, w kilogramach) innych niż niebezpieczne odpadów z budowy i rozbiórki powstałych na placu budowy, poza naturalnie występującymi materiałami, wymienionymi w kategorii 17 05 04 w europejskim wykazie odpadów (decyzja 2000/532/WE (12)), przygotowuje się do ponownego użycia (13) lub poddaje recyklingowi (14). Wypełniania wyrobisk (15) nie uznaje się za przygotowanie do ponownego użycia ani za recykling. |
Środki łagodzące skutki powodzi powinny opierać się na ocenie ryzyka powodzi obejmującej dany budynek i grunt lub być zaprojektowane zgodnie z prawodawstwem europejskim, krajowym, regionalnym lub lokalnym lub z odpowiednimi oficjalnymi wytycznymi dotyczącymi łagodzenia skutków powodzi. Prace w tym zakresie powinny w szczególności uwzględniać obszary położone poniżej przewidywanego poziomu wód powodziowych oraz zarządzanie wodą odpływową. Budynek lub nieruchomość mogą zostać wyłączone z obowiązku włączenia odpowiednich środków ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia, aby takie środki im towarzyszyły, jeśli nie jest to możliwe z powodów prawnych, ekonomicznych, technicznych lub funkcjonalnych. Potwierdzeniem tego mogą być: - dowód ograniczeń ustawowych (np. dziedzictwo kulturowe, ograniczenia prawne dotyczące terenów otaczających budynek, ograniczenia związane z planowaniem przestrzennym itp.); - sprawozdanie lub analiza sporządzone przez wykwalifikowanego lub certyfikowanego specjalistę, potwierdzające negatywny wpływ na integralność konstrukcyjną budynku ze strony środków łagodzących skutki powodzi; - sprawozdanie lub analiza sporządzone przez wykwalifikowanego lub certyfikowanego specjalistę, potwierdzające negatywny wpływ na dostępność, ochronę przeciwpożarową lub zdrowie i bezpieczeństwo osób przebywających w budynku ze strony środków łagodzących skutki powodzi. PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM W przypadku pkt (i): audyt przeprowadzany przed rozbiórką lub renowacją w oparciu o mające zastosowanie metodyki krajowe lub lokalne albo na podstawie załącznika F do Protokołu UE dotyczącego gospodarowania odpadami z budowy i rozbiórki. W przypadku pkt (ii): - odpady poddane recyklingowi: dowód ważenia odpadów przywiezionych do zakładu recyklingu odpadów (w kg); |
|
|
- całkowita ilość odpadów (innych niż niebezpieczne) powstałych na miejscu: szacowaną całkowitą ilość wytworzonych odpadów analizuje się na podstawie dostępnych dowodów. Dowodem może być na przykład jeden z następujących elementów: - pokwitowania całkowitej ilości odpadów przywiezionych do różnych obiektów unieszkodliwiania odpadów (w kg) (np. recykling, wypełnianie wyrobisk, składowanie itp.); - szacunkowa całkowita ilość wytworzonych odpadów na podstawie audytu przeprowadzonego przed rozbiórką lub renowacją. | ||
| B3.2. Aktywa lub rodzaje działalności związane z renowacją budynków przeznaczonych do wydobycia, magazynowania, transportu lub wytwarzania paliw kopalnych. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
| Budownictwo | ||
| B4. Budowa nowych budynków | ||
| B4.1 Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych i niemieszkalnych Wszystkie elementy w nowym budynku muszą być zgodne z wymogami określonymi w niniejszym załączniku. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU 1) Nowe budynki nie powinny być wznoszone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi zgodnie z mapami zagrożenia powodziowego i mapami ryzyka opracowanymi przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego, chyba że inwestycja obejmuje odpowiednie środki zarządzania powodziowego lub towarzyszą jej takie środki. 2) Na poziomie projektu należy przeprowadzić należytą analizę przegrzewania latem lub zapotrzebowania na chłodzenie w oparciu o metodykę krajową zgodnie z załącznikiem I do dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU 1) Przy identyfikacji gruntów uznanych za narażone na znaczące ryzyko powodzi należy opierać się na mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowywanych przez władze krajowe, regionalne lub lokalne (które to mapy mogą, ale nie muszą być częścią krajowych, regionalnych lub lokalnych planów zagospodarowania przestrzennego). 2) Należyta analiza przegrzania lub wykazanie ograniczonego zapotrzebowania na chłodzenie zgodnie z dostępną metodyką krajową, najlepiej zgodnie z art. 4 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków i z załącznikiem I do tej dyrektywy. |
|
PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM a) W przypadku gdy dana działalność obejmuje rozbiórkę wcześniej istniejących obiektów budowlanych, przed jej rozpoczęciem przeprowadza się audyt (16). Audyt przeprowadza się w oparciu o mające zastosowanie metodyki krajowe lub lokalne. Ewentualnie na potrzeby audytu stosuje się załącznik F do protokołu UE dotyczącego gospodarowania odpadami z budowy i rozbiórki (17). b) Co najmniej 70 % (wagowo, w kilogramach) innych niż niebezpieczne odpadów z budowy i rozbiórki powstałych na placu budowy, poza naturalnie występującymi materiałami, wymienionymi w kategorii 17 05 04 w europejskim wykazie odpadów (decyzja 2000/532/WE), przygotowuje się do ponownego użycia (18) lub poddaje recyklingowi (19). Wypełniania wyrobisk (20) nie uznaje się za przygotowanie do ponownego użycia ani za recykling. OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW 1) Nowy budynek nie jest wzniesiony na jednym z następujących rodzajów gruntów: a) grunty zdefiniowane jako tereny podmokłe lub torfowiska, niezależnie od tego, czy grunty te nadal mają ten status po 1 stycznia 2025 r.; b) trwałe użytki zielone na obszarach Natura 2000 w chwili przedłożenia projektu; c) grunty zgodne z definicją lasu (21). 2) Nowy budynek musi spełniać wymogi dotyczące hierarchii łagodzenia: a) po pierwsze, przez ograniczenie do minimum przejmowania i użytkowania gruntów, utraty zielonych przestrzeni miejskich oraz uszczelniania gleby dzięki projektowaniu inwestycji, na przykład, w sposób uwzględniający bardziej efektywne wykorzystanie istniejących powierzchni budowlanych w celu zapewnienia wysokiej jakości mieszkań, reaktywacji pustych, niedostatecznie wykorzystywanych lub nieużytkowanych obszarów oraz priorytetowe traktowanie wykorzystania terenów zdegradowanych (22) względem terenów niezagospodarowanych (23), recyklingu gruntów i rozwiązań opartych na zasobach przyrody; |
PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM W przypadku lit. a): audyt przeprowadzany przed rozbiórką w oparciu o mające zastosowanie metodyki krajowe lub lokalne albo na podstawie załącznika F do protokołu UE dotyczącego odpadów z budowy i rozbiórki. W przypadku lit. b): - odpady poddane recyklingowi: dowód ważenia odpadów przywiezionych do zakładu recyklingu odpadów (w kg). - całkowita ilość odpadów (innych niż niebezpieczne) powstałych na miejscu: szacowaną całkowitą ilość wytworzonych odpadów analizuje się na podstawie dostępnych dowodów. Dowodem może być na przykład jeden z następujących elementów: - pokwitowania całkowitej ilości odpadów przywiezionych do różnych obiektów unieszkodliwiania odpadów (w kg) (np. recykling, wypełnianie wyrobisk, składowanie itp.); - szacunkowa całkowita ilość wytworzonych odpadów na podstawie audytu przeprowadzonego przed rozbiórką. OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW kryteria należy interpretować w oparciu o dostępne dowody. jeżeli nie ma dowodów na to, że dany obszar został zdefiniowany jako rodzaj gruntów wymieniony w kryteriach, zakłada się, że beneficjenci spełniają kryteria. Dostępne dowody obejmują: w przypadku pkt 1 lit. a) i b): - informacje, które państwa członkowskie powinny zgromadzić do 1 stycznia 2025 r. w ramach swoich planów strategicznych WPR (24). - dane z przeglądarki sieci Natura 2000 i portalu Grassland Watch; - dane z krajowych baz danych torfowisk, a w przypadku braku krajowych baz danych można wykorzystać dane z globalnej bazy danych torfowisk Centrum ds. Torfowisk Greifswald; - informacje na temat użytkowania gruntów, które państwa członkowskie powinny zgromadzić do 2026 r. w ramach obowiązków wynikających z rozporządzenia (UE) 2018/841 (rozporządzenie LULUCF) (25), w tym torfowisk i terenów podmokłych; |
|
|
b) po drugie, przez zastosowanie środków łagodzących, na przykład włączanie zielonej infrastruktury, wykorzystanie gatunków rodzimych, materiałów przepuszczalnych lub innych środków mających na celu poprawę infiltracji wody c) po trzecie - w ostateczności i jeżeli nie można złagodzić wpływu rezydualnego - przez wdrożenie środków odtworzenia w celu zrekompensowania utraty zielonych przestrzeni miejskich i usług ekosystemowych. Środki odtworzenia muszą być wdrażane lokalnie i generować co najmniej taką samą wartość ekologiczną. |
w przypadku pkt 1 lit. c): - dane z Systemu Informacji o Lasach w Europie (FISE) oparte na definicjach krajowych byłyby akceptowane jako ważny dowód do czasu udostępnienia w FISE znormalizowanych danych dotyczących obszarów leśnych na podstawie wniosku Komisji dotyczącego rozporządzenia w sprawie ram monitorowania lasów; w przypadku pkt 2: - sprawozdanie sporządzone przez eksperta lub oficjalny dokument, np. faktura lub zaświadczenie, potwierdzające, że wdrożono środki wymienione w hierarchii łagodzenia opisanej w kryteriach. |
|
| B4.2. Aktywa lub rodzaje działalności związane ze wznoszeniem budynków przeznaczonych do wydobycia, magazynowania, transportu lub wytwarzania paliw kopalnych. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
| Instrumenty i urządzenia do pomiaru, regulacji i kontroli charakterystyki energetycznej budynków, zaopatrzenia w energię i urządzeń energetycznych | ||
| B5. Montaż, konserwacja i naprawa instrumentów i urządzeń do pomiaru, regulacji i kontroli charakterystyki energetycznej budynku | ||
|
Montaż, konserwacja lub naprawa instrumentów lub urządzeń do pomiaru, regulacji i kontroli charakterystyki energetycznej budynku, w tym: a) termostatów strefowych, systemów inteligentnych systemów termostatycznych i czujników, w tym czujników ruchu i światła dziennego; b) systemów automatyki i sterowania budynku, systemów zarządzania energią w budynku (BEMS), systemów regulacji oświetlenia i systemów zarządzania energią (EMS); c) inteligentnych liczników zużycia gazu, ciepła, chłodzenia i energii elektrycznej; d) elementów elewacyjnych i dachowych z funkcją ochrony przeciwsłonecznej lub kontroli słonecznej, w tym wspierających uprawę roślinności. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| B6. Montaż, konserwacja i naprawa urządzeń do wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych | ||
|
Montaż, konserwacja lub naprawa urządzeń do wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych na miejscu (26) jako część systemu technicznego budynku, w tym: a) systemów fotowoltaicznych i dodatkowego wyposażenia technicznego; b) paneli fotowoltaicznych do podgrzewania wody i dodatkowego wyposażenia technicznego; c) pomp ciepła (27); d) turbin wiatrowych i dodatkowego wyposażenia technicznego; e) nieoszklonych kolektorów słonecznych i dodatkowego wyposażenia technicznego; f) jednostek magazynowania energii cieplnej lub elektrycznej oraz dodatkowego wyposażenia technicznego; g) układów wymiany/odzysku ciepła; h) geotermalnych pomp ciepła i dodatkowego wyposażenia technicznego. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| B7. Systemy ogrzewania oparte na biomasie | ||
| B7.1 Montaż i konserwacja systemów ogrzewania opartych na biopaliwie stałym w istniejących budynkach. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Systemy ogrzewania oparte na biomasie muszą: - należeć do najwyższych dwóch licznych klas efektywności energetycznej (28) lub - należeć do klas wyższych zgodnie z rozporządzeniem w sprawie etykietowania energetycznego (29) i z aktami delegowanymi przyjętymi na podstawie tego rozporządzenia. ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Systemy ogrzewania oparte na biomasie muszą: a) być automatycznie zasilane granulatem; |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Dokumentacja dowodowa powinna obejmować: - świadectwo oznaczające klasę efektywności energetycznej kotła, zgodnie z definicją w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/1187 (30), lub pieca, zgodnie z definicją w rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2015/1186 (31). ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA W przypadku lit. a) należy przedstawić fakturę lub specyfikacje techniczne ogrzewacza wskazujące, że jest on automatycznie zasilany granulatem. |
|
b) być umieszczone w strefach jakości powietrza, w których poziomy pyłu zawieszonego (PM2,5 lub PM10) w powietrzu nie zostały przekroczone, jak określono w dyrektywie (UE) 2024/2881 (32) (dyrektywa w sprawie jakości powietrza); c) być zgodne z poziomami odniesienia (cząstek stałych) określonymi w załączniku V do rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189 (33). |
W przypadku lit. b) należy przedstawić dowód na to, że w strefie jakości powietrza, w której ma być zainstalowany kocioł, w ciągu ostatnich pięciu lat nie odnotowano przekroczenia wartości PM2,5 lub PM10 albo że takie przekroczenie miało miejsce tylko przez jeden rok. Dowody powinny opierać się na danych publicznych dostępnych na stronie internetowej Europejskiej Agencji Środowiska dotyczących odpowiednich stref jakości powietrza (poziom NUTS-2) na podstawie dyrektywy w sprawie jakości powietrza. W przypadku lit. c) należy przedstawić kartę informacyjną produktu wskazującą, że poziom emisji cząstek stałych jest niższy od poziomów odniesienia określonych w załączniku V do rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1189. |
|
| B7.2 Montaż systemów ogrzewania opartych na biopaliwie stałym w nowo wybudowanych budynkach. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
| B8. Urządzenia zasilane paliwami kopalnymi | ||
| B8.1 Montaż hybrydowych systemów ogrzewania w istniejących budynkach, w tym dodanie systemu ogrzewania opartego na odnawialnych źródłach energii do istniejącego systemu ogrzewania zasilanego paliwami kopalnymi. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Instalowane są wyłącznie hybrydowe systemy ogrzewania oparte na odnawialnych źródłach energii, zaspokajające co najmniej połowę rocznego zapotrzebowania na ogrzewanie (34), niezależnie od tego, z którą kategorią "działalności i aktywów", są one powiązane. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Informacje te mogą obejmować moc źródeł energii ze źródeł odnawialnych i nieodnawialnych, rodzaj energii odnawialnej (np. energia słoneczna lub ciepło otoczenia), warunki klimatyczne i rozkład temperatury wody w danym kraju. W przypadku większości produktów dane są dostępne dzięki wymogom określonym w rozporządzeniu (UE) 2024/1781 (35) i rozporządzeniu w sprawie etykietowania energetycznego (36).Zapotrzebowanie na energię może być obliczane przez instalatora systemu ogrzewania, architekta lub szacowane na podstawie aktualnego świadectwa charakterystyki energetycznej, świadectwa audytu energetycznego lub paszportu renowacji. W ramach rozwiązania awaryjnego, jeżeli nie można obliczyć zapotrzebowania na energię, spełnienie kryteriów można zgłosić na podstawie arkuszy danych produktów wskazujących odpowiednie moce dwóch źródeł, które razem tworzą hybrydowe systemy grzewcze, w którym to przypadku moc systemu ogrzewania opartego na odnawialnych źródłach energii powinna wynosić co najmniej połowę mocy systemu ogrzewania opartego na paliwach kopalnych. |
| B8.2 Montaż hybrydowych systemów ogrzewania w nowo wybudowanych budynkach. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
| B8.3 Urządzenia zasilane wyłącznie paliwami kopalnymi, w tym montaż indywidualnych kotłów. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
| B9. Podłączenia do sieci ciepłowniczych i chłodniczych | ||
| Wsparcie w zakresie podłączeń do sieci ciepłowniczych i chłodniczych. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Podłączenie do systemu ciepłowniczego lub chłodniczego, jeżeli system: a) można sklasyfikować jako efektywny system ciepłowniczy lub chłodniczy zgodnie z art. 26 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej (37) lub b) spełnia wymogi określone w art. 26 ust. 5 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, a przyłączenie nie powoduje zwiększonego zużycia paliw kopalnych. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU W przypadku lit. a) należy przedstawić poświadczenie, że system ciepłowniczy lub chłodniczy można sklasyfikować jako efektywny system ciepłowniczy lub chłodniczy zgodnie z art. 26 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej. W przypadku lit. b) należy przedstawić plan mający na celu zapewnienie bardziej efektywnego zużycia energii pierwotnej, zmniejszenie strat dystrybucyjnych i zwiększenie udziału energii ze źródeł odnawialnych w dostawach energii cieplnej i chłodniczej zgodnie z art. 26 ust. 5 dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej. |
|
(1) Renowacje obejmujące co najmniej dwa indywidualne działania i kwalifikujące się jako ważniejsze renowacje zgodnie z art. 2 pkt 22 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz z odpowiednimi krajowymi przepisami wykonawczymi należą do kategorii "Renowacje istniejących budynków pod kątem efektywności energetycznej" (kategoria B3.1.). (2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz.U. L, 2024/1275, 8.5.2024, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2024/1275/oj). (3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 1, ELI: http:// data.europa.eu/eli/reg/2017/1369/oj). (4) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. uzupełniające rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 poprzez ustanowienie technicznych kryteriów kwalifikacji służących określeniu warunków, na jakich dana działalność gospodarcza kwalifikuje się jako wnosząca istotny wkład w łagodzenie zmian klimatu lub w adaptację do zmian klimatu, a także określeniu, czy ta działalność gospodarcza nie wyrządza poważnych szkód względem żadnego z pozostałych celów środowiskowych (Dz.U. L 442 z 9.12.2021, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_del/2021/2139/oj). (5) Renowacja oznacza zachowanie co najmniej 50 % pierwotnego budynku. (6) Zgodnie z definicją w art. 2 pkt 22 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz.U. L, 2024/1275, 8.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/1275/oj): "ważniejsza renowacja" oznacza renowację budynku, w której: a) całkowity koszt prac renowacyjnych związanych z przegrodami zewnętrznymi lub systemami technicznymi budynku przekracza 25 % wartości budynku, nie wliczając wartości gruntu, na którym usytuowany jest budynek lub b) renowacji podlega ponad 25 % powierzchni przegród zewnętrznych. (7) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz.U. L, 2024/1275, 8.5.2024, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2024/1275/oj). (8) Zgodnie z definicją w art. 2 pkt 22 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (Dz.U. L, 2024/1275, 8.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/1275/oj). (9) Zgodnie z definicją w art. 2 pkt 13 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/955 z dnia 10 maja 2023 r. w sprawie ustanowienia Społecznego Funduszu Klimatycznego i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2021/1060 (Dz.U. L 130 z 16.5.2023, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/955/oj). (10) Audyt przeprowadzany przed rozbiórką lub renowacją oznacza działanie przygotowawcze mające na celu 1) zgromadzenie i ocenę informacji na temat jakości i ilości wyrobów budowlanych przeznaczonych do ponownego użycia, materiałów będących odpadami z budowy i rozbiórki, które nadają się do przygotowania do ponownego użycia i recyklingu, a także innych rodzajów materiałów będących odpadami z budowy i rozbiórki, które zostaną uwolnione podczas prac rozbiórkowych lub renowacyjnych oraz 2) wydanie ogólnych i odnoszących się do konkretnego miejsca zaleceń dotyczących procesu rozbiórki lub renowacji. Ważną częścią audytu przeprowadzanego przed rozbiórką lub renowacją jest również identyfikacja materiałów zawierających niebezpieczne substancje lub mieszaniny oraz materiałów, które mogą utrudniać ponowne użycie lub recykling. (11) Protokół UE dotyczący gospodarowania odpadami z budowy i rozbiórki https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/d63d5a8f-64e8-11ef-a8ba-01aa75ed71a1/language-pl. (12) Decyzja Komisji z dnia 3 maja 2000 r. zastępująca decyzję 94/3/WE ustanawiającą wykaz odpadów zgodnie z art. 1 lit. a) dyrektywy Rady 75/442/EWG w sprawie odpadów oraz decyzję Rady 94/904/WE ustanawiającą wykaz odpadów niebezpiecznych zgodnie z art. 1 ust. 4 dyrektywy Rady 91/689/EWG w sprawie odpadów niebezpiecznych (Dz.U. L 226 z 6.9.2000, s. 3). (13) Zgodnie z definicją w art. 3 pkt 16 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2008/98/oj). (14) Zgodnie z definicją w art. 3 pkt 17 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2008/98/oj). (15) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2008/98/oj): "wypełnianie wyrobisk" oznacza każdy proces odzysku, w ramach którego odpowiednie odpady inne niż niebezpieczne są wykorzystywane do rekultywacji obszarów, gdzie wykonywane były wykopy, lub do celów inżynieryjnych na potrzeby kształtowania krajobrazu. Odpady wykorzystywane do wypełniania wyrobisk powinny zastępować materiały niebędące odpadami, nadawać się do wyżej wymienionych celów i ograniczać się do ilości bezwzględnie koniecznej do osiągnięcia tych celów. (16) Audyt przeprowadzany przed rozbiórką lub renowacją oznacza działanie przygotowawcze mające na celu 1) zgromadzenie i ocenę informacji na temat jakości i ilości wyrobów budowlanych przeznaczonych do ponownego użycia, materiałów będących odpadami z budowy i rozbiórki, które nadają się do przygotowania do ponownego użycia i recyklingu, a także innych rodzajów materiałów będących odpadami z budowy i rozbiórki, które zostaną uwolnione podczas prac rozbiórkowych lub renowacyjnych; oraz 2) wydanie ogólnych i odnoszących się do konkretnego miejsca zaleceń dotyczących procesu rozbiórki lub renowacji. Ważną częścią audytu przeprowadzanego przed rozbiórką lub renowacją jest również identyfikacja materiałów zawierających niebezpieczne substancje lub mieszaniny oraz materiałów, które mogą utrudniać ponowne użycie lub recykling. (17) Protokół UE dotyczący gospodarowania odpadami z budowy i rozbiórki https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/d63d5a8f-64e8-11ef-a8ba-01aa75ed71a1/language-pl. (18) Zgodnie z definicją w art. 3 pkt 16 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2008/98/oj). (19) Zgodnie z definicją w art. 3 pkt 17 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2008/98/oj). (20) Zgodnie z definicją w dyrektywie 2008/98/WE: "wypełnianie wyrobisk" oznacza każdy proces odzysku, w ramach którego odpowiednie odpady inne niż niebezpieczne są wykorzystywane do rekultywacji obszarów, gdzie wykonywane były wykopy, lub do celów inżynieryjnych na potrzeby kształtowania krajobrazu. Odpady wykorzystywane do wypełniania wyrobisk muszą zastępować materiały niebędące odpadami, nadawać się do wyżej wymienionych celów i ograniczać się do ilości bezwzględnie koniecznej do osiągnięcia tych celów. (21) "Las" oznacza teren o powierzchni ponad 0,5 hektara, pokryty drzewami o wysokości ponad 5 metrów i zwarciu drzewostanu wynoszącym ponad 10 % lub drzewami, które są w stanie osiągnąć te wartości graniczne in situ, z wyłączeniem terenów, na których przeważa rolnicze i miejskie użytkowanie gruntów. Obejmuje on obszary z drzewami, w tym grupy rosnących młodych drzew naturalnych, lub plantacje, które jeszcze nie osiągnęły minimalnych wartości zwarcia drzewostanu lub równoważnego stopnia zadrzewienia lub minimalnej wysokości drzew, w tym każdy obszar, który zwykle stanowi część obszaru lasu, ale na którym tymczasowo nie ma drzew w wyniku interwencji człowieka, takiej jak pozyskiwanie, lub z przyczyn naturalnych, lecz co do którego można się spodziewać, że ponownie stanie się lasem. (22) Grunty znajdujące się na terenie zurbanizowanym, na których wcześniej miała miejsce zabudowa, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (23) Grunty, na których dotychczas nie miał miejsca rozwój obszarów miejskich; zazwyczaj rozumiane jako położone na peryferiach istniejącego obszaru zabudowanego, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (24) W rozumieniu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013, (Dz.U. L 435 z 6.12.2021, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2021/2115/oj). (25) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/841 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie włączenia emisji i pochłaniania gazów cieplarnianych w wyniku działalności związanej z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem do ram polityki klimatyczno-energetycznej do roku 2030 i zmieniające rozporządzenie (UE) nr 525/2013 oraz decyzję nr 529/2013/UE (Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/841/oj). (26) Na miejscu oznacza w lub na określonym budynku lub na terenie, na którym znajduje się ten budynek, zgodnie z art. 2 pkt 54 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) (Dz.U. L, 2024/1275, 8.5.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2024/1275/oj). (27) Montaż pomp ciepła w miejscach, w których istnieją systemy ogrzewania wykorzystujące paliwa kopalne, podlega kryteriom określonym w sekcji B8.1. (28) Na potrzeby wskazania najwyższych dwóch licznych klas efektywności energetycznej, w przypadku których co najmniej niektóre produkty są dostępne na rynku, w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego zapewniono przegląd dostępnych na rynku produktów (na podstawie danych urzędowych). (29) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 1, ELI: http:// data.europa.eu/eli/reg/2017/1369/oj). (30) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1187 z dnia 27 kwietnia 2015 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykiet efektywności energetycznej dla kotłów na paliwo stałe i zestawów zawierających kocioł na paliwo stałe, ogrzewacze dodatkowe, regulatory temperatury i urządzenia słoneczne (Dz.U. L 193 z 21.7.2015, s. 43, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_del/2015/ 1187/oj). (31) Rozporządzenie delegowane Komisji (UE) 2015/1186 z dnia 24 kwietnia 2015 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykietowania energetycznego miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń (Dz.U. L 193 z 21.7.2015, s. 20, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_del/2015/1186/oj). (32) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/2881 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.U. L, 2024/2881, 20.11.2024, s. 1, http://data.europa.eu/ eli/dir/2024/2881/oj). (33) Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/1189 z dnia 28 kwietnia 2015 r. w sprawie wykonania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/125/WE w odniesieniu do wymogów dotyczących ekoprojektu dla kotłów na paliwo stałe (Dz.U. L 193 z 21.7.2015, s. 100, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2015/1189/oj). (34) Zgodnie z art. 17 ust. 15 i motywem 14 dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków. (35) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1781 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie ustanowienia ram ustalania wymogów ekoprojektu w odniesieniu do zrównoważonych produktów oraz zmiany dyrektywy (UE) 2020/1828 i rozporządzenia (UE) 2023/1542 i uchylenia dyrektywy 2009/125/WE (Dz.U. L, 2024/1781, 28.6.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1781/oj). (36) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z dnia 4 lipca 2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego i uchylające dyrektywę 2010/30/UE (Dz.U. L 198 z 28.7.2017, s. 1). (37) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 z dnia 13 września 2023 r. w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (Dz.U. L 231 z 20.9.2023, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2023/1791/oj). | ||
Tabela 2
Energia ze źródeł odnawialnych i magazynowanie (w innej lokalizacji)
Tabela ta dotyczy środków i inwestycji określonych w art. 8 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (UE) 2023/955 (1).
| Rodzaje działalności i aktywa | Kryteria dotyczące zasady "nie czyń poważnych szkód" (oraz, w stosownych przypadkach, środki towarzyszące) | Dowody potwierdzające zgodność z kryteriami dotyczącymi zasady "nie czyń poważnych szkód" |
| Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych | ||
| E1. Wytwarzanie energii elektrycznej z lądowej energii wiatrowej na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych | ||
| Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii elektrycznej wykorzystujących lądową energię wiatrową, zlokalizowanych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (2). | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| E2. Wytwarzanie energii elektrycznej z lądowej energii wiatrowej poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych | ||
| Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii elektrycznej wykorzystujących lądową energię wiatrową i zlokalizowanych poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (3). |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW a) Rodzaj działalności lub składnik aktywów mające wpływ na obszary Natura 2000, które opierają się na zastosowaniu środków kompensujących objętych zakresem art. 6 ust. 4 dyrektywy Rady 92/43/EWG (dyrektywa siedliskowa) (4), mogą być zgodne z zasadą "nie czyń poważnych szkód", pod warunkiem że te środki zapewniają pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną (5), są lokalnie powiązane z projektem (6) oraz obejmują solidne i przejrzyste systemy monitorowania (7). b) W przypadku gdy projekty opierają się na odstępstwach od ochrony gatunków na mocy art. 9 dyrektywy 2009/147/WE (dyrektywa ptasia) (8) lub art. 16 dyrektywy siedliskowej, środki kompensujące służące poprawie stanu ochrony gatunków, których to dotyczy, wprowadza się na danym obszarze lub poza nim. |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW W przypadku lit. a) należy przedstawić zezwolenie wydane przez właściwy organ na podstawie odpowiedniej oceny określającej środki kompensujące, które zapewnią pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną w tym samym regionie biogeograficznym tego samego państwa członkowskiego dzięki zastosowaniu ustalonych metodyk (9) i przejrzystego planu monitorowania. W przypadku lit. b) należy przedstawić zezwolenie wydane przez właściwy organ, określające środki kompensujące, które poprawią stan ochrony danego gatunku. |
| E3. Wytwarzanie energii elektrycznej lub kogeneracja energii cieplnej lub chłodniczej i energii elektrycznej z systemów energii słonecznej lub fotowoltaicznych termicznych hybrydowych kolektorów słonecznych na obszarze przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych | ||
|
Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii elektrycznej wykorzystujących technologię fotowoltaiczną, zlokalizowanych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (10). Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii wykorzystujących technologię skupiania światła słonecznego (CSP) lub fotowoltaiczne termiczne hybrydowe kolektory słoneczne, zlokalizowanych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (11). |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| E4. Wytwarzanie energii elektrycznej lub kogeneracja energii cieplnej lub chłodniczej i energii elektrycznej z systemów energii słonecznej lub fotowoltaicznych termicznych hybrydowych kolektorów słonecznych poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych | ||
|
Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii elektrycznej wykorzystujących technologię fotowoltaiczną, zlokalizowanych poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (12). Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii wykorzystujących technologię skupiania światła słonecznego (CSP) lub fotowoltaiczne termiczne hybrydowe kolektory słoneczne, zlokalizowanych poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (13). |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW a) Rodzaj działalności lub składnik aktywów mające wpływ na obszary Natura 2000, które opierają się na zastosowaniu środków kompensujących objętych zakresem art. 6 ust. 4 dyrektywy Rady 92/43/EWG (dyrektywa siedliskowa) (14), mogą być zgodne z zasadą "nie czyń poważnych szkód", pod warunkiem że te środki zapewniają pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną (15), są lokalnie powiązane z projektem (16) oraz obejmują solidne i przejrzyste systemy monitorowania (17). b) W przypadku gdy projekty opierają się na odstępstwach od ochrony gatunków na mocy art. 9 dyrektywy 2009/147/WE (dyrektywa ptasia) (18) lub art. 16 dyrektywy siedliskowej, środki kompensujące służące poprawie stanu ochrony gatunków, których to dotyczy, powinno się wprowadzać na danym obszarze lub poza nim. |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW W przypadku lit. a) należy przedstawić zezwolenie wydane przez właściwy organ na podstawie odpowiedniej oceny określającej środki kompensujące, które zapewnią pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną w tym samym regionie biogeograficznym tego samego państwa członkowskiego dzięki zastosowaniu ustalonych metodyk (19) i przejrzystego planu monitorowania. W przypadku lit. b) należy przedstawić zezwolenie wydane przez właściwy organ, określające środki kompensujące, które poprawią stan ochrony danego gatunku. |
| E5. Wytwarzanie ciepła z energii słonecznej termicznej na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych | ||
| Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii wykorzystujących technologię energii słonecznej termicznej, zlokalizowanych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (20). | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| E6. Wytwarzanie ciepła z energii słonecznej termicznej poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych | ||
| Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii wykorzystujących technologię energii słonecznej termicznej, zlokalizowanych poza obszarami przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (21). |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW a) Rodzaj działalności lub składnik aktywów mające wpływ na obszary Natura 2000, które opierają się na zastosowaniu środków kompensujących objętych zakresem art. 6 ust. 4 dyrektywy Rady 92/43/EWG (dyrektywa siedliskowa) (22), mogą być zgodne z zasadą "nie czyń poważnych szkód", pod warunkiem że te środki zapewniają pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną (23), są lokalnie powiązane z projektem (24) oraz obejmują solidne i przejrzyste systemy monitorowania (25). b) W przypadku gdy projekty opierają się na odstępstwach od ochrony gatunków na mocy art. 9 dyrektywy 2009/147/WE (dyrektywa ptasia) (26) lub art. 16 dyrektywy siedliskowej, środki kompensujące służące poprawie stanu ochrony gatunków, których to dotyczy, powinno się wprowadzać na danym obszarze lub poza nim. |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW W przypadku lit. a) należy przedstawić zezwolenie wydane przez właściwy organ na podstawie odpowiedniej oceny określającej środki kompensujące, które zapewnią pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną w tym samym regionie biogeograficznym tego samego państwa członkowskiego dzięki zastosowaniu ustalonych metodyk (27) i przejrzystego planu monitorowania. W przypadku lit. b) należy przedstawić zezwolenie wydane przez właściwy organ, określające środki kompensujące, które poprawią stan ochrony danego gatunku. |
| E7. Wytwarzanie energii elektrycznej i kogeneracja energii cieplnej lub chłodniczej i energii elektrycznej z bioenergii przez społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej, obywatelskie społeczności energetyczne i innych odbiorców aktywnych | ||
| Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii elektrycznej lub kogeneracji energii cieplnej/chłodniczej i energii elektrycznej przy wykorzystaniu wyłącznie biomasy, biogazu lub biopłynów. |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW Surowce powinny być: 1. pozyskiwane w sposób zrównoważony, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określonymi w art. 29 dyrektywy (UE) 2018/2001 (dyrektywa w sprawie energii odnawialnej) (28); 2. wykorzystanie roślin spożywczych i pastewnych jest ograniczone do ilości niezbędnej do stabilizacji procesu fermentacji beztlenowej podczas produkcji biogazu i biometanu (29). 3. Zgodnie z zasadą kaskadowego wykorzystania biomasy określoną w art. 3 ust. 3 dyrektywy w sprawie energii odnawialnej instalacje powinny podczas swojego działania dawać pierwszeństwo pozostałościom i odpadom (30). |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW Zatwierdzone systemy certyfikacji na podstawie dyrektywy w sprawie energii odnawialnej, które obejmują odpady i pozostałości, lub równoważne krajowe systemy certyfikacji. |
|
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA a) Instalacje oparte na biopaliwie stałym i biopłynach umieszcza się w strefach jakości powietrza, w których dopuszczalne wartości pyłu zawieszonego (PM2,5 lub PM10) nie zostały przekroczone w powietrzu, jak określono w dyrektywie (UE) 2024/2881 (dyrektywa w sprawie jakości powietrza) (31). Wyłączenie to nie ma zastosowania do instalacji, która: 1. jest przeznaczona do przekształcania biopaliwa stałego w temperaturze poniżej 150 °C w biogaz do wytwarzania energii elektrycznej na miejscu albo 2. zastępuje instalację zasilaną węglem kamiennym lub brunatnym, ma niższą moc wejściową niż instalacja, którą zastępuje, nie współspala węgla, a w przypadku gdy instalacja ma moc 50kWe lub wyższą, osiąga co najmniej 10 % oszczędności energii pierwotnej zgodnie z metodyką określania wysokosprawnej kogeneracji określoną w załączniku III do dyrektywy (UE) 2023/1791 ("dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej") (32). b) Instalacje bioenergetyczne o nominalnej mocy cieplnej poniżej 1 MW, które nie podlegają środkom dotyczącym ekoprojektu, powinny być zgodne z odpowiednimi poziomami odniesienia dla emisji zanieczyszczeń powietrza określonymi w części 2 załącznika 2 do dyrektywy (UE) 2015/2193 ("dyrektywa w sprawie średnich obiektów energetycznego spalania") (33). |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA W przypadku lit. a) należy przedstawić odniesienie do danych publicznych na stronie internetowej Europejskiej Agencji Środowiska dotyczących odpowiednich stref jakości powietrza zgodnie z dyrektywą (UE) 2024/2881 (dyrektywa w sprawie jakości powietrza) (34) i przy wykorzystaniu tych danych publicznych wykazać, że instalacje znajdują się w strefach jakości powietrza, w których w ciągu ostatnich 5 lat nie odnotowano przekroczenia wartości PM2,5 i PM10 albo odnotowano, że takie przekroczenie miało miejsce tylko w jednym roku. Aby wykazać, że zastosowanie ma zwolnienie nr 1 z kryterium a), należy przedstawić dokumentację techniczną instalacji wykazującą, że energia elektryczna jest wytwarzana wyłącznie z biogazu, zgodnie z art. 29 ust. 10 dyrektywy w sprawie energii odnawialnej. Aby wykazać, że zastosowanie ma zwolnienie nr 2 z kryterium a), należy przedstawić: - umowę (lub podobny dokument prawny) na demontaż instalacji opalanej węglem kamiennym lub brunatnym oraz umowę (lub podobny dokument prawny) o zainstalowanie nowo utworzonej instalacji bioenergii, z której wynika, że instalacje opalane węglem kamiennym lub brunatnym zostaną zastąpione instalacją zasilaną biopaliwem stałym; - certyfikat zrównoważonego charakteru biomasy wydany zgodnie z dyrektywą w sprawie energii odnawialnej lub sprawozdanie przedłożone organom krajowym zawierające informacje na temat materiału wsadowego wykorzystywanego do produkcji bioenergii; - ocenę potwierdzającą, że dokonano oszczędności energii pierwotnej na poziomie co najmniej 10 % w porównaniu z wartościami referencyjnymi dla rozdzielonej produkcji ciepła i energii elektrycznej, wydaną przez niezależny certyfikowany organ (na przykład organ wydający gwarancje pochodzenia); lub gwarancje pochodzenia dotyczące wysokosprawnej kogeneracji aby wykazać, że instalacja osiąga co najmniej 10 % oszczędności energii pierwotnej. W przypadku lit. b) należy wykazać zgodność z poziomami odniesienia zgodnie z dyrektywą w sprawie średnich obiektów energetycznego spalania: w przypadku gdy instalację zbudowano na zlecenie producenta, należy przedstawić kopię umowy zawierającej specyfikację techniczną. |
|
| E8. Wytwarzanie energii elektrycznej z małych elektrowni wodnych przez społeczności energetyczne działające w zakresie energii odnawialnej i innych odbiorców aktywnych | ||
|
Renowacja i modernizacja istniejących małych źródeł energii wodnej, które nie są usytuowane na obszarach określonych jako obszary odbudowy w krajowych planach odbudowy przygotowanych na podstawie art. 14 rozporządzenia (UE) 2024/1991 (35) w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych, jeżeli plan jest dostępny, i które nie zostały określone jako obiekty, które należy usunąć z wykazu przygotowanego zgodnie z art. 9 rozporządzenia w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych, jeżeli taki wykaz jest dostępny. Moc małych elektrowni wodnych nie przekracza 10 MW. |
ZRÓWNOWAŻONE WYKORZYSTYWANIE I OCHRONA ZASOBÓW WODNYCH I MORSKICH: a) Wyłączone są projekty, które zagrażają osiągnięciu dobrego stanu lub potencjału jednolitej części wód lub właściwemu stanowi ochrony siedlisk i gatunków chronionych dyrektywą Rady 92/43/EWG (dyrektywa siedliskowa) (36). b) W stosownych przypadkach i w zależności od ekosystemów występujących naturalnie w danych jednolitych częściach wód kontrole zgodne z dyrektywą 2000/60/WE (ramowa dyrektywa wodna) (37) (np. rejestracje lub zezwolenia) określają środki zapewniające migrację ryb w górę i w dół rzeki oraz transport osadów. Takie środki mogą obejmować turbiny przyjazne dla środowiska, struktury prowadzące ryby, nowoczesne, w pełni funkcjonalne przepławki, środki mające na celu zatrzymanie lub ograniczenie do minimum eksploatacji i zrzutów podczas migracji lub tarła, obejścia osadów, przywrócenie procesów erozji bocznej, rekultywację koryta rzecznego lub środki zapewniające minimalny przepływ hydrobiologiczny i przepływ osadów. |
ZRÓWNOWAŻONE WYKORZYSTYWANIE I OCHRONA ZASOBÓW WODNYCH I MORSKICH: W odniesieniu do lit. a) należy przedstawić wnioski wynikające z pozwolenia wydanego na podstawie ramowej dyrektywy wodnej oraz, w stosownych przypadkach, z odpowiedniej oceny na podstawie dyrektywy siedliskowej. W przypadku b) należy przedstawić uprzednie zezwolenie albo rejestrację na podstawie ogólnych wiążących zasad, jeżeli taki wymóg nie został inaczej ustanowiony w przepisach Unii, zgodnie z art. 11 ust. 3 lit. i) ramowej dyrektywy wodnej. |
| E9. Wytwarzanie energii elektrycznej lub energii cieplnej lub chłodniczej z energii geotermalnej lub energii otoczenia na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych | ||
| Rozwój i eksploatacja mocy wytwórczych energii wykorzystujących energię geotermalną lub energię otoczenia, zlokalizowanych na obszarach przyspieszonego rozwoju energii ze źródeł odnawialnych, o których mowa w art. 15c dyrektywy (UE) 2018/2001 (38). | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| Magazynowanie energii | ||
| E10. Magazynowanie energii elektrycznej | ||
| Zakup, montaż, konserwacja i naprawa obiektów lub urządzeń, które magazynują energię elektryczną i oddają ją później w postaci energii elektrycznej. Ten rodzaj działalności nie obejmuje elektrowni szczytowo- pompowych. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| E11. Magazynowanie energii cieplnej | ||
| Zakup, montaż, konserwacja i naprawa obiektów i urządzeń, które magazynują energię cieplną i oddają ją później w postaci energii cieplnej lub innych nośników energii. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| E12. Montaż technologii umożliwiającej podłączenie do inteligentnych sieci i dzielenie się energią (np. inteligentne liczniki, systemy zarządzania energią) dla gospodarstw domowych i mikroprzedsiębiorstw | ||
|
Zakup, montaż, konserwacja i naprawa fizycznej lub wirtualnej platformy na potrzeby inteligentnych połączeń sieciowych i dzielenia się energią, takich jak: - inteligentne liczniki, które mogą pomóc w monitorowaniu wytwarzania i zużycia energii w czasie rzeczywistym; - systemy zarządzania energią. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| Produkty konsumenckie | ||
| E13. Bony na opłatę członkowską w społeczności energetycznej działającej w zakresie energii odnawialnej lub obywatelskiej społeczności energetycznej opartej na odnawialnych źródłach energii | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| E14. Rodzaje działalności i aktywa związane z zapewnianiem informacji, edukacją, zwiększaniem świadomości i udzielaniem porad dotyczących racjonalnych pod względem kosztów środków i inwestycji, a także dostępnego wsparcia w dziedzinie dekarbonizacji budynków i integracji wytwarzania i magazynowania energii ze źródeł odnawialnych, upowszechniania konsumpcji własnej energii ze źródeł odnawialnych, oszczędności energii i ograniczania ubóstwa energetycznego. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| Wyłączone rodzaje działalności | ||
| E15. Wytwarzanie energii elektrycznej lub ciepła ze wszystkich paliw kopalnych | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
| E16. Wytwarzanie energii elektrycznej lub ciepła z paliw pochodzenia kopalnego | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
|
(1) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/955 z dnia 10 maja 2023 r. ustanawiające Społeczny Fundusz Klimatyczny i zmieniające rozporządzenie (UE) 2021/1060 (Dz.U. L 130 z 16.5.2023, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2023/955/oj). (2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (3) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (4) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/1992/43/ 2013-07-01). (5) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7). Dalsze specyfikacje dotyczące wykładni art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej określono w zawiadomieniu Komisji (2021/C 437/01) "Ocena planów i przedsięwzięć w odniesieniu do obszarów Natura 2000 - Wytyczne metodyczne dotyczące przepisów art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG". (6) Obszar wybrany na przedmiot kompensacji powinien znajdować się w obrębie tego samego regionu biogeograficznego (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy siedliskowej) lub w tym samym paśmie, na trasie migracji lub na tym samym obszarze zimowania gatunków ptactwa (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy ptasiej) w danym państwie członkowskim. Podmioty gospodarcze nie mogą wnosić wkładu do globalnego funduszu kompensacyjnego, który nie zapewniałby konkretnych, skutecznych i wymiernych działań związanych z danym regionem biogeograficznym. (7) Wdrażanie środków kompensujących powinno być nadzorowane przez przeszkolonych naukowców i odbywać się w oparciu o metodykę oceny postępów i wyników, o której należy otwarcie informować opinię publiczną i właściwe organy. Monitorowanie powinno odbywać się przez cały czas trwania projektu. (8) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2009/147/ 2019-06-26). (9) Istnieje szereg metodyk oceny wpływu projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych na różnorodność biologiczną. Wnioskodawcy mogą zastosować jedną z następujących metodyk w celu wykazania, że zapewniono pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną: ustawowy wskaźnik różnorodności biologicznej; kalkulator pozytywnego wpływu netto na różnorodność biologiczną; wycena biotopów (BV) / punkty biotopowe (BkompV); inne: ONEMA / Centrum ekologii funkcjonalnej i ewolucyjnej MERCIe, Ecoval Battelle, ekopunkty, kalkulator zmiany wartości ekologicznej BREEAM, wskaźnik ograniczenia zagrożeń i przywrócenia gatunków STAR Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody lub normatywny wskaźnik bioróżnorodności Ecometrica. Dodatkowe wytyczne dotyczące środków kompensujących przedstawiono w wytycznych metodycznych dotyczących art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG C(2021) 6913 final (sekcja 3.3.3). (10) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (11) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (12) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (13) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (14) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/1992/43/ 2013-07-01). (15) Wymierny pozytywny wpływ ("pozytywny wpływ netto") na różnorodność biologiczną w porównaniu z sytuacją sprzed realizacji projektu. Szczegółowe wskaźniki kompensacji dla każdego projektu ustala się indywidualnie dla każdego przypadku, zgodnie z zawiadomieniem Komisji (2021/C 437/01) "Ocena planów i przedsięwzięć w odniesieniu do obszarów Natura 2000 - Wytyczne metodyczne dotyczące przepisów art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG". (16) Obszar wybrany na przedmiot kompensacji powinien znajdować się w obrębie tego samego regionu biogeograficznego (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy siedliskowej) lub w tym samym paśmie, na trasie migracji lub na tym samym obszarze zimowania gatunków ptactwa (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy ptasiej) w danym państwie członkowskim. Podmioty gospodarcze nie mogą wnosić wkładu do globalnego funduszu kompensacyjnego, który nie zapewniałby konkretnych, skutecznych i wymiernych działań związanych z danym regionem biogeograficznym. (17) Wdrażanie środków kompensujących powinno być nadzorowane przez przeszkolonych naukowców i odbywać się w oparciu o metodykę oceny postępów i wyników, o której należy otwarcie informować opinię publiczną i właściwe organy. Monitorowanie powinno odbywać się przez cały czas trwania projektu. (18) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2009/147/ 2019-06-26). (19) Istnieje szereg metodyk oceny wpływu projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych na różnorodność biologiczną. Wnioskodawcy mogą zastosować jedną z następujących metodyk w celu wykazania, że zapewniono pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną: ustawowy wskaźnik różnorodności biologicznej; kalkulator pozytywnego wpływu netto na różnorodność biologiczną; wycena biotopów (BV) / punkty biotopowe (BkompV); inne: ONEMA / Centrum ekologii funkcjonalnej i ewolucyjnej MERCIe, Ecoval Battelle, ekopunkty, kalkulator zmiany wartości ekologicznej BREEAM, wskaźnik ograniczenia zagrożeń i przywrócenia gatunków STAR Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody lub normatywny wskaźnik bioróżnorodności Ecometrica. Dodatkowe wytyczne dotyczące środków kompensujących przedstawiono w wytycznych metodycznych dotyczących art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG C(2021) 6913 final (sekcja 3.3.3). (20) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (21) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). (22) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/1992/43/ 2013-07-01). (23) Wymierny pozytywny wpływ ("pozytywny wpływ netto") na różnorodność biologiczną w porównaniu z sytuacją sprzed realizacji projektu. Szczegółowe wskaźniki kompensacji dla każdego projektu ustala się indywidualnie dla każdego przypadku, zgodnie z zawiadomieniem Komisji (2021/C 437/01) "Ocena planów i przedsięwzięć w odniesieniu do obszarów Natura 2000 - Wytyczne metodyczne dotyczące przepisów art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG". (24) Obszar wybrany na przedmiot kompensacji powinien znajdować się w obrębie tego samego regionu biogeograficznego (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy siedliskowej) lub w tym samym paśmie, na trasie migracji lub na tym samym obszarze zimowania gatunków ptactwa (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy ptasiej) w danym państwie członkowskim. Podmioty gospodarcze nie mogą wnosić wkładu do globalnego funduszu kompensacyjnego, który nie zapewniałby konkretnych, skutecznych i wymiernych działań związanych z danym regionem biogeograficznym. (25) Wdrażanie środków kompensujących powinno być nadzorowane przez przeszkolonych naukowców i odbywać się w oparciu o metodykę oceny postępów i wyników, o której należy otwarcie informować opinię publiczną i właściwe organy. Monitorowanie powinno odbywać się przez cały czas trwania projektu. (26) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (Dz.U. L 20 z 26.1.2010, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2009/147/ 2019-06-26). (27) Istnieje szereg metodyk oceny wpływu projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych na różnorodność biologiczną. W celu wykazania zgodności z kryterium zapewnienia pozytywnego wpływu netto na różnorodność biologiczną netto wnioskodawcy mogliby wykorzystać następujące elementy: ustawowy wskaźnik różnorodności biologicznej; kalkulator pozytywnego wpływu netto na różnorodność biologiczną; wycena biotopów (BV) / punkty biotopowe (BkompV); inne: ONEMA / Centrum ekologii funkcjonalnej i ewolucyjnej MERCIe, Ecoval Battelle, ekopunkty, kalkulator zmiany wartości ekologicznej BREEAM, wskaźnik ograniczenia zagrożeń i przywrócenia gatunków STAR Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody lub normatywny wskaźnik bioróżnorodności Ecometrica. Dodatkowe wytyczne dotyczące środków kompensujących przedstawiono w wytycznych metodycznych dotyczących art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG C(2021) 6913 final (sekcja 3.3.3). (28) Biopaliwa, biopłyny i paliwa z biomasy spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych określone w art. 29-31 zmienionej dyrektywy w sprawie energii odnawialnej (UE) 2018/2001 (RED II) oraz powiązanych aktach wykonawczych i delegowanych. (29) Biopaliwa, biopłyny i paliwa z biomasy spełniają przepisy dotyczące biopaliw produkowanych z żywności i pasz określone w art. 26 zmienionej dyrektywy w sprawie energii odnawialnej (UE) 2018/2001 (RED II) oraz powiązanych aktach wykonawczych i delegowanych. (30) Zastosowanie mają definicje określone w art. 2 zmienionej dyrektywy w sprawie energii odnawialnej (UE) 2018/2001 (RED II). (31) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/50/WE z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.U. L 152 z 11.6.2008, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dir/2008/50/oj). (32) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 z dnia 13 września 2023 r. w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (Dz.U. L 231 z 20.9.2023, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2023/1791/oj). (33) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2193 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie ograniczenia emisji niektórych zanieczyszczeń do powietrza ze średnich obiektów energetycznego spalania (Dz.U. L 313 z 28.11.2015, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2015/2193/oj). W przypadku spalania biopaliwa stałego, biopłynów i biogazu w kotłach zastosowanie mają odpowiednie dopuszczalne wartości emisji dla nowych średnich obiektów energetycznego spalania innych niż silniki i turbiny gazowe (część 2, tabela 1 załącznika 2 do dyrektywy (UE) 2015/2193 w sprawie średnich obiektów energetycznego spalania). W przypadku spalania biopłynów i biogazu w nowych silnikach i turbinach gazowych zastosowanie mają dopuszczalne wartości emisji dla nowych silników i turbin gazowych (część 2, tabela 2 załącznika 2 do dyrektywy (UE) 2015/2193 w sprawie średnich obiektów energetycznego spalania). (34) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/2881 z dnia 23 października 2024 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy (Dz.U. L, 2024/2881, 20.11.2024, s. 1, http:// data.europa.eu/eli/dir/2024/2881/oj). (35) Rozporządzenie (UE) 2024/1991 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 czerwca 2024 r. w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych i zmiany rozporządzenia (UE) 2022/869 (Dz.U. L, 2024/1991, 29.7.2024, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2024/1991/oj). (36) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/1992/43/ 2013-07-01). (37) Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.U. L 327 z 22.12.2000, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2000/60/oj). (38) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.U. L 328 z 21.12.2018, s. 82, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2018/2001/oj). | ||
Transport
Tabela ma następującą strukturę:
– w kolumnie 1 "Rodzaje działalności i aktywa" opisano potencjalne rodzaje działalności i aktywa wchodzące w zakres środków i inwestycji transportowych;
– w kolumnie 2 "Kryteria dotyczące zasady »nie czyń poważnych szkód«" przedstawiono kryteria, które musi spełniać każdy rodzaj działalności lub składnik aktywów, aby był zgodny z tą zasadą;
– w kolumnie 3 "Dowody potwierdzające zgodność z kryteriami dotyczącymi zasady »nie czyń poważnych szkód«" przedstawiono przykładowe dowody, które można wykorzystać do wykazania zgodności z tą zasadą.
| Rodzaje działalności i aktywa | Kryteria dotyczące zasady "nie czyń poważnych szkód" (oraz, w stosownych przypadkach, środki towarzyszące) | Dowody potwierdzające zgodność z kryteriami dotyczącymi zasady "nie czyń poważnych szkód" |
| Działania informacyjne | ||
|
T1. Rodzaje działalności i aktywa związane z zapewnianiem informacji, edukacją, zwiększaniem świadomości i udzielaniem porad dotyczących racjonalnych pod względem kosztów środków i inwestycji, a także dostępnego wsparcia w dziedzinie zrównoważonych i przystępnych cenowo alternatywnych rozwiązań w zakresie mobilności i transportu. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| Aktywa ruchome - Transport drogowy (1) | ||
| T2. Urządzenia do mobilności osobistej lub transportu osobistego, logistyka rowerowa, w tym komponenty | ||
|
Urządzenia do mobilności osobistej lub transportu osobistego, napędzane siłą mięśni użytkownika, bezemisyjnym mechanizmem napędowym lub energią z obu tych źródeł (z bezemisyjnego mechanizmu napędowego i siły mięśni). Kategoria ta obejmuje świadczenie usług transportu towarowego z wykorzystaniem rowerów (towarowych) i rowerów elektrycznych. Warunki te mają zastosowanie do zakupu, finansowania, wynajmu, leasingu i eksploatacji takich pojazdów oraz do środków mających na celu rozwój rynku wtórnego tych pojazdów. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| T3. Pojazdy bezemisyjne należące do kategorii M1 (np. samochody osobowe) i N1 (np. samochody dostawcze), w tym pojazdy "specjalnego przeznaczenia" (np. karetki pogotowia ratunkowego) | ||
|
Pojazdy należące do kategorii M1 i N1 o "indywidualnym poziomie emisji CO2" równym 0 g CO2/km (tj. samochody elektryczne, samochody napędzane wodorem/ogniwami paliwowymi) zgodnie z definicją w art. 3 ust. 1 lit. h) rozporządzenia (UE) 2019/631 ze zmianami (2). Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/858 (3) pojazdy "specjalnego przeznaczenia" to pojazdy należące do kategorii M1 i N1 posiadające specyficzne właściwości techniczne, które umożliwiają im wykonywanie funkcji, która wymaga specjalnego dostosowania lub wyposażenia, jak określono w rozporządzeniu. Warunki te mają zastosowanie do zakupu, finansowania, wynajmu, leasingu i eksploatacji takich pojazdów oraz do środków mających na celu rozwój rynku wtórnego tych pojazdów. |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Przy zakupie nowych pojazdów drogowych należących do kategorii M i N opony powinny spełniać wymogi dotyczące zewnętrznego hałasu toczenia w klasie A oraz być zgodne z klasami A lub B współczynnika oporu toczenia, jak określono w rozporządzeniu (UE) 2020/740 (4), co można zweryfikować w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL). |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Można przedstawić dowody dotyczące poziomu zewnętrznego hałasu toczenia i współczynnika oporu toczenia zgodnie z europejskim rejestrem produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL) oraz współczynnika ścieralności opon dostępnego w świadectwie homologacji typu opony. |
| T4. Pojazdy bezemisyjne należące do kategorii M2 (np. minibus), M3 (np. autokary międzymiastowe), N2 (np. samochody dostawcze) i N3 (np. samochody ciężarowe przegubowe i ciężarówki budowlane), w tym pojazdy "specjalnego przeznaczenia" (np. mobilna biblioteka, mobilna klinika, samochód ciężarowy chłodnia, autolaweta). | ||
|
Pojazdy: 1. bez silnika spalinowego wewnętrznego spalania; 2. z silnikiem spalinowym wewnętrznego spalania, który emituje nie więcej niż 3 g CO2/tonokilometr lub 1 g CO2/ osobokilometr, jak określono zgodnie z art. 9 rozporządzenia (UE) 2017/2400 ze zmianami (5); 3. z silnikiem spalinowym wewnętrznego spalania, który emituje nie więcej niż 1 g CO2/kWh, jak określono zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 595/2009 ze zmianami (6) oraz środkami wykonawczymi do tego rozporządzenia lub z silnikiem spalinowym wewnętrznego spalania, który emituje nie więcej niż 1 g CO2/km, jak określono zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 715/2007 ze zmianami (7) oraz środkami wykonawczymi do tego rozporządzenia, o ile nie określono emisji CO2 na podstawie zmienionego rozporządzenia (UE) 2017/2400. |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Przy zakupie nowych pojazdów drogowych należących do kategorii M i N opony powinny spełniać wymogi dotyczące zewnętrznego hałasu toczenia w klasie A oraz być zgodne z klasami A lub B współczynnika oporu toczenia, jak określono w rozporządzeniu (UE) 2020/740 (9), co można zweryfikować w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL). |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Można przedstawić dowody dotyczące poziomu zewnętrznego hałasu toczenia i współczynnika oporu toczenia zgodnie z europejskim rejestrem produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL) oraz współczynnika ścieralności opon dostępnego w świadectwie homologacji typu opony. |
|
Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/858 (8) pojazdy "specjalnego przeznaczenia" to pojazdy należące do kategorii M2, M3, N2 i N3 posiadające specyficzne właściwości techniczne, które umożliwiają im wykonywanie funkcji, która wymaga specjalnego dostosowania lub wyposażenia, jak określono w rozporządzeniu. Warunki te mają zastosowanie do zakupu, finansowania, wynajmu, leasingu i eksploatacji takich pojazdów oraz do środków mających na celu rozwój rynku wtórnego tych pojazdów. |
||
| T5. Pojazdy bezemisyjne należące do kategorii L (pojazdy dwu- i trzykołowe oraz czterokołowce, takie jak motocykle i motorowery) | ||
|
Pojazdy o poziomie emisji CO2 w spalinach wynoszącej 0 g CO2/km, obliczonym zgodnie z art. 24 zmienionego rozporządzenia (UE) nr 168/2013 i z załącznikiem V do tego rozporządzenia (10). Warunki te mają zastosowanie do zakupu, finansowania, wynajmu, leasingu i eksploatacji takich pojazdów oraz do środków mających na celu rozwój rynku wtórnego tych pojazdów. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| T6. Pojazdy bezemisyjne należące do kategorii O (np. przyczepy) | ||
| Pojazdy wyposażone w urządzenie aktywnie wspomagające ich napęd i nieposiadające silnika spalinowego wewnętrznego spalania lub posiadające silnik spalinowy wewnętrznego spalania, z którego emisje określone zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 595/2009 ze zmianami (11) i środkami wykonawczymi do niego lub zgodnie z regulaminem nr 49 Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ (EKG ONZ) nie przekraczają 1 g CO2/kWh (12). Warunki te mają zastosowanie do zakupu, finansowania, wynajmu, leasingu i eksploatacji takich pojazdów oraz do środków mających na celu rozwój rynku wtórnego tych pojazdów. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| T7. Wdrażanie i stosowanie inteligentnych systemów transportowych | ||
| Inteligentne systemy transportowe oznaczają systemy, w których technologie informacyjno-komunikacyjne stosowane są w obszarze transportu drogowego, obejmującym infrastrukturę, pojazdy i użytkowników, oraz w zarządzaniu ruchem i zarządzaniu mobilnością, jak również do interfejsów z innymi rodzajami transportu. Wdrożenie i wykorzystanie tych inteligentnych systemów transportowych powinno umożliwiać lepsze informowanie użytkowników oraz zapewniać bezpieczniejsze, bardziej skoordynowane i "inteligentniejsze" korzystanie z sieci transportowych w celu rozwiązania problemu zatorów komunikacyjnych oraz zminimalizowania zużycia energii i emisji. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| T8. Środki stymulowane popytem w formie miesięcznych biletów na transport publiczny, abonamentów na mobilność współdzieloną, usług transportu na żądanie | ||
|
Bony na transport propagujące: - korzystanie z transportu publicznego i usług transportu na żądanie lub - rozwiązania w zakresie mobilności współdzielonej, takie jak systemy wspólnego użytkowania samochodów osobowych, mające na celu zwiększenie liczby osób korzystających z pojazdów bez znacznego zwiększania ogólnej liczby przejazdów tymi pojazdami lub - "mobilność jako usługa" - tj. usługi, które zapewniają użytkownikom transportu różne możliwości transportu za pośrednictwem jednolitej platformy, upraszczające dojazdy do pracy i przynoszące znaczne korzyści pod względem redukcji emisji CO2 i zużycia energii. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. |
| T9. Pojazdy niskoemisyjne należące do kategorii M1 (samochody osobowe) i N1 (samochody dostawcze), w tym pojazdy "specjalnego przeznaczenia" (np. karetki pogotowia ratunkowego) | ||
|
Pojazdy niskoemisyjne należące do kategorii M1 i N1, zgodnie z definicją w zmienionym rozporządzeniu (UE) 2019/631 (13), jeżeli pojazdy bezemisyjne nie są rozwiązaniem przystępnym cenowo lub możliwym do zastosowania. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/858 (14) pojazdy "specjalnego przeznaczenia" to pojazdy należące do kategorii M1 i N1 posiadające specyficzne właściwości techniczne, które umożliwiają im wykonywanie funkcji, która wymaga specjalnego dostosowania lub wyposażenia, jak określono w rozporządzeniu. Warunki te mają zastosowanie do zakupu, finansowania, wynajmu, leasingu i eksploatacji takich pojazdów oraz do środków mających na celu rozwój rynku wtórnego tych pojazdów. |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Przy zakupie nowych pojazdów drogowych należących do kategorii M i N opony powinny spełniać wymogi dotyczące zewnętrznego hałasu toczenia w klasie A oraz być zgodne z klasami A lub B współczynnika oporu toczenia, jak określono w rozporządzeniu (UE) 2020/740 (15), co można zweryfikować w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL). |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Można przedstawić dowody dotyczące poziomu zewnętrznego hałasu toczenia i współczynnika oporu toczenia zgodnie z europejskim rejestrem produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL) oraz współczynnika ścieralności opon dostępnego w świadectwie homologacji typu opony. |
| T10. Pojazdy niskoemisyjne należące do kategorii M2 (np. minibus), M3 (np. autokary międzymiastowe), N2 (np. samochody dostawcze) i N3 (np. samochody ciężarowe przegubowe i ciężarówki budowlane), w tym pojazdy "specjalnego przeznaczenia" (np. mobilna biblioteka, mobilna klinika, samochód ciężarowy chłodnia, autolaweta) | ||
|
Pojazdy niskoemisyjne należące do kategorii M2, M3, N2 i N3, zgodnie z definicją w rozporządzeniu (UE) 2019/1242 (16), jeżeli odpowiadające im pojazdy bezemisyjne nie są rozwiązaniem przystępnym cenowo lub możliwym do zastosowania. Zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/858 (17) pojazdy "specjalnego przeznaczenia" to pojazdy należące do kategorii M2, M3, N2 i N3 posiadające specyficzne właściwości techniczne, które umożliwiają im wykonywanie funkcji, która wymaga specjalnego dostosowania lub wyposażenia, jak określono w rozporządzeniu. Warunki te mają zastosowanie do zakupu, finansowania, wynajmu, leasingu i eksploatacji takich pojazdów oraz do środków mających na celu rozwój rynku wtórnego tych pojazdów. |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Przy zakupie nowych pojazdów drogowych należących do kategorii M i N opony powinny spełniać wymogi dotyczące zewnętrznego hałasu toczenia w klasie A oraz być zgodne z klasami A lub B współczynnika oporu toczenia, jak określono w rozporządzeniu (UE) 2020/740 (18), co można zweryfikować w europejskim rejestrze produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL). |
ZAPOBIEGANIE ZANIECZYSZCZENIU I JEGO KONTROLA Można przedstawić dowody dotyczące poziomu zewnętrznego hałasu toczenia i współczynnika oporu toczenia zgodnie z europejskim rejestrem produktów do celów etykietowania energetycznego (EPREL) oraz współczynnika ścieralności opon dostępnego w świadectwie homologacji typu opony. |
| T11. Pojazdy silnikowe napędzane paliwami kopalnymi | ||
| Wszelkiego rodzaju aktywa ruchome zbudowane lub nabyte, które mogą być zasilane wyłącznie paliwami kopalnymi w czasie trwania projektu, z wyjątkiem tych wymienionych w niniejszym załączniku. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
| T12. Pojazdy silnikowe przeznaczone do transportu i magazynowania paliw kopalnych | ||
| Wszelkiego rodzaju aktywa ruchome zbudowane lub nabyte z zamiarem wykorzystania przede wszystkim do transportu lub magazynowania paliw kopalnych w czasie trwania projektu. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. |
|
(1) Ta tabela obejmuje samochody osobowe (kategoria M1), autobusy i autokary (M2 i M3), pojazdy dostawcze i ciężarowe (kategorie N1, N2 i N3), pojazdy dwu- i trzykołowe oraz czterokołowce, takie jak motocykle i motorowery (kategoria L), przyczepy do pojazdów ciężkich (kategoria O) i rowery. (2) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/631 z dnia 17 kwietnia 2019 r. określające normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 443/2009 i (UE) nr 510/2011 (Dz.U. L 111 z 25.4.2019, s. 13, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2019/631/oj). (3) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, komponentów i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylające dyrektywę 2007/46/WE (Dz.U. L 151 z 14.6.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/858/oj). (4) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1369 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009 (Dz.U. L 177 z 5.6.2020, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2020/740/oj). (5) Rozporządzenie Komisji (UE) 2017/2400 z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie wykonania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 595/2009 w odniesieniu do określania emisji CO2 i zużycia paliwa przez pojazdy ciężkie i zmieniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2007/46/WE oraz rozporządzenie Komisji (UE) nr 582/2011 (Dz.U. L 349 z 29.12.2017, s. 1, ELI: http:// data.europa.eu/eli/reg/2017/2400/oj). (6) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 595/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. dotyczące homologacji typu pojazdów silnikowych i silników w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z pojazdów ciężkich o dużej ładowności (Euro VI) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i obsługi technicznej pojazdów, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i dyrektywę 2007/46/WE oraz uchylające dyrektywy 80/1269/EWG, 2005/55/WE i 2005/78/WE (Dz.U. L 188 z 18.7.2009, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2009/595/oj). (7) Rozporządzenie (WE) nr 715/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie homologacji typu pojazdów silnikowych w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z lekkich pojazdów pasażerskich i użytkowych (Euro 5 i Euro 6) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i utrzymania pojazdów (Dz.U. L 171 z 29.6.2007, s. 1, ELI: http://data.europa. eu/eli/reg/2007/715/oj). (8) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, komponentów i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylające dyrektywę 2007/46/WE (Dz.U. L 151 z 14.6.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/858/oj). (9) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1369 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009 (Dz.U. L 177 z 5.6.2020, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2020/740/oj). (10) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 168/2013 z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów dwu- lub trzykołowych oraz czterokołowców (Dz.U. L 60 z 2.3.2013, s. 52, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/168/oj). (11) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 595/2009 z dnia 18 czerwca 2009 r. dotyczące homologacji typu pojazdów silnikowych i silników w odniesieniu do emisji zanieczyszczeń pochodzących z pojazdów ciężkich o dużej ładowności (Euro VI) oraz w sprawie dostępu do informacji dotyczących naprawy i obsługi technicznej pojazdów, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i dyrektywę 2007/46/WE oraz uchylające dyrektywy 80/1269/EWG, 2005/55/WE i 2005/78/WE (Dz.U. L 188 z 18.7.2009, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2009/595/oj). (12) Regulamin nr 49 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące działań, jakie mają zostać podjęte przeciwko emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z silników o zapłonie samoczynnym oraz z silników o zapłonie iskrowym stosowanych w pojazdach (Dz.U. L 171 z 24.6.2013, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/49(2)/oj). (13) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/631 z dnia 17 kwietnia 2019 r. określające normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych oraz uchylające rozporządzenia (WE) nr 443/2009 i (UE) nr 510/2011 (Dz.U. L 111 z 25.4.2019, s. 13, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2019/631/oj). (14) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, komponentów i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylające dyrektywę 2007/46/WE (Dz.U. L 151 z 14.6.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/858/oj). (15) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1369 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009 (Dz.U. L 177 z 5.6.2020, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2020/740/oj). (16) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1242 z dnia 20 czerwca 2019 r. określające normy emisji CO2 dla nowych pojazdów ciężkich oraz zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 595/2009 i (UE) 2018/956 oraz dyrektywę Rady 96/53/WE (Dz.U. L 198 z 25.7.2019, s. 202, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2019/1242/oj). (17) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/858 z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie homologacji i nadzoru rynku pojazdów silnikowych i ich przyczep oraz układów, komponentów i oddzielnych zespołów technicznych przeznaczonych do tych pojazdów, zmieniające rozporządzenie (WE) nr 715/2007 i (WE) nr 595/2009 oraz uchylające dyrektywę 2007/46/WE (Dz.U. L 151 z 14.6.2018, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2018/858/oj). (18) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/740 z dnia 25 maja 2020 r. w sprawie etykietowania opon pod kątem efektywności paliwowej i innych parametrów, zmieniające rozporządzenie (UE) 2017/1369 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1222/2009 (Dz.U. L 177 z 5.6.2020, s. 1, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2020/740/oj). | ||
| Rodzaje działalności i aktywa | Kryteria dotyczące zasady "nie czyń poważnych szkód" (oraz, w stosownych przypadkach, środki towarzyszące) | Dowody potwierdzające zgodność z kryteriami dotyczącymi zasady "nie czyń poważnych szkód" | ||
| Infrastruktura - Drogi | ||||
| T13. Infrastruktura na potrzeby bezemisyjnej mobilności prywatnej | ||||
| Budowa i modernizacja infrastruktury na potrzeby bezemisyjnej mobilności prywatnej. Działalność ta obejmuje budowę infrastruktury ładowania elektrycznego i stacji tankowania wodoru oraz infrastruktury przeznaczonej dla pieszych lub rowerów. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. | ||
| T14. Indywidualne środki w zakresie infrastruktury na potrzeby drogowego transportu publicznego | ||||
|
- Montaż infrastruktury ładowania elektrycznego i stacji tankowania wodoru dla pojazdów transportu publicznego. - Modernizacja istniejącej drogi na potrzeby transportu publicznego niewymagająca wykopów (np. modyfikacja istniejącej drogi przez wprowadzenie pasa przeznaczonego dla szybkiego transportu autobusowego lub trolejbusów za pomocą nowych oznaczeń poziomych). |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. | ||
|
- Środki na rzecz łagodzenia zmiany klimatu, przystosowania się do zmiany klimatu i różnorodności biologicznej w istniejącej infrastrukturze drogowego transportu publicznego (np. bezpieczne przejścia dla zwierząt wolno żyjących, odwracanie procesu uszczelniania gleby, uodparnianie na zmianę klimatu). - Budowa lub modernizacja przystanków publicznego transportu drogowego niewymagająca wznoszenia budynków (np. przystanków autobusowych, przystanków trolejbusowych) (1). - Instalacje poprawiające dostępność transportu pasażerskiego (np. perony, windy lub schody ruchome), |
||||
| T15. Budowa infrastruktury liniowej na potrzeby drogowego transportu publicznego | ||||
| Budowa nowych "liniowych" konstrukcji i obiektów fizycznych, które są rozmieszczone w konfiguracji ciągłej i wspierają ruch pojazdów transportu publicznego na wyznaczonej trasie. Kategoria ta obejmuje nowy pas ruchu przeznaczony dla szybkiego transportu autobusowego lub trolejbusów oraz powiązane budowle pomocnicze, takie jak mosty i tunele, lub przedłużenie istniejącego pasa ruchu. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Nowa infrastruktura powinna być uzupełniona infrastrukturą umożliwiającą zrównoważony drogowy transport publiczny (np. ładowanie w zajezdni, infrastrukturę ładowania na potrzeby szybkiego transportu autobusowego, przewody trakcyjne dla trolejbusów), o ile taka infrastruktura nie została jeszcze przewidziana. PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Potencjalne istotne ryzyko dla działalności lub składnika aktywów wynikające z zagrożeń związanych z klimatem (zob. "Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem" w następnej kolumnie) powinno być: a) zidentyfikowane w drodze proporcjonalnej oceny ryzyka związanego z klimatem (np. przez zastosowanie wytycznych technicznych Komisji dotyczących weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01), z wykorzystaniem scenariusza RCP 4.5 jako punktu odniesienia dla ocen opartych na scenariuszach, lub, w stosownych przypadkach, z wykorzystaniem lokalnych i krajowych ocen ryzyka); b) zredukowane do poziomu, który instytucja zamawiająca uznaje za akceptowalny przez cały planowany fizyczny okres eksploatacji infrastruktury. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU W zaproszeniu do składania ofert (lub, w przypadku ich braku, w specyfikacjach technicznych projektu) powinien znajdować się wymóg, aby nowo wybudowana infrastruktura została uzupełniona o obiekty wspierające zrównoważony drogowy transport publiczny (np. ładowanie w zajezdni, infrastruktura ładowania na potrzeby szybkiego transportu autobusowego, przewody trakcyjne dla trolejbusów). PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Ocena ryzyka związanego z klimatem powinna mieć następujące cechy: - uwzględniać zarówno obecną zmienność pogody, jak i przyszłą zmianę klimatu, w tym niepewność; - opierać się na rzetelnej analizie dostępnych danych i prognoz dotyczących klimatu w różnych przyszłych scenariuszach, przy czym za wynik odniesienia uznaje się RCP 4.5, a bardziej niekorzystne scenariusze wykorzystuje się w testach warunków skrajnych do określenia poziomów akceptowalnego ryzyka; - być spójna z przewidywanym czasem trwania działalności. Lokalna lub krajowa ocena ryzyka identyfikuje zagrożenia związane z klimatem potencjalnie powodujące istotne ryzyko dla danej działalności lub danego składnika aktywów w danej lokalizacji dla planowanego fizycznego czasu trwania działalności lub okresu eksploatacji składnika aktywów. Nowe rodzaje działalności zasadniczo nie powinny być prowadzone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi (określone w mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowanych przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego), chyba że działalność obejmuje odpowiednie środki dotyczące odporności na powodzie lub towarzyszą jej takie środki, które: (i) zapewniają poziom ryzyka rezydualnego możliwy do zaakceptowania przez instytucję zamawiającą oraz (ii) spełniają inne odpowiednie wymogi dotyczące kryteriów. |
||
|
Wdrożenie fizycznych i niefizycznych środków ograniczających istotne skutki (o których mowa w lit. b) powyżej powinno: (i) zapewniać odporność infrastruktury na dopuszczalny poziom szkód w przypadku przewidywalnych zagrożeń klimatycznych, takich jak powodzie oraz (ii) zostać włączone na etapie projektowania i budowy składnika aktywów lub działalności. W kontekście przystosowania się do zmiany klimatu należy rozważyć możliwość stosowania "zielonych" rozwiązań lub rozwiązań "opartych na zasobach przyrody" zamiast tradycyjnych "szarych" środków (2). Działalność ta nie powinna zwiększać ryzyka niekorzystnych skutków klimatycznych dla innych ludzi, przyrody i zasobów ani utrudniać przystosowania się do zmiany klimatu w innych miejscach. OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW 1. W zakresie, w jakim jest to możliwe z ekonomicznego i technicznego punktu widzenia, infrastruktura powinna spełniać wymogi dotyczące hierarchii łagodzenia: a) po pierwsze, przez ograniczenie do minimum przejmowania i użytkowania gruntów, utraty zielonych przestrzeni miejskich oraz uszczelniania gleby dzięki projektowaniu inwestycji, na przykład w sposób uwzględniający priorytetowe traktowanie wykorzystania terenów zdegradowanych (3) względem terenów niezagospodarowanych (4), recyklingu gruntów i rozwiązań opartych na zasobach przyrody; b) po drugie, przez zastosowanie środków łagodzących, na przykład włączanie zielonej infrastruktury, wykorzystanie gatunków rodzimych, materiałów przepuszczalnych lub innych środków mających na celu poprawę infiltracji wody oraz c) po trzecie, przez wdrożenie na miejscu środków odtworzenia lub środków kompensujących w celu zrekompensowania utraty terenów zielonych i usług ekosystemowych. 2. Rodzaj działalności lub składnik aktywów mające wpływ na obszary Natura 2000, które opierają się na zastosowaniu środków kompensujących objętych zakresem art. 6 ust. 4 dyrektywy Rady 92/43/EWG (5) (dyrektywa siedliskowa), mogą być zgodne z zasadą "nie czyń poważnych szkód", pod warunkiem że te środki zapewniają pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną (6), są lokalnie powiązane z projektem (7) oraz obejmują solidne i przejrzyste systemy monitorowania (8). |
Dowody powinny wykazać, że podejście mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z klimatem do akceptowalnego poziomu stanowi integralny element projektu działalności lub składnika aktywów. Należy również wykazać, w jaki sposób przeanalizowano wykonalność rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Dowody powinny wykazać ponadto, że środki w zakresie przystosowania zostaną wdrożone na etapach budowy i zakończone przed końcem prac budowlanych. Zagrożenia związane z klimatem klasyfikuje się w następujący sposób: - związane z temperaturą: zmiany temperatury (powietrza, wody słodkiej, wody morskiej); stres termiczny; zmienność temperatury; fale upałów; topnienie wiecznej zmarzliny; fala chłodu/mróz; - związane z wiatrem: cyklony, huragany, tajfuny, tornada, burze (w tym zamiecie śnieżne, burze pyłowe i piaskowe); - związane z wodą: zmiany wzorców i rodzajów opadów (deszcz, grad, śnieg/lód); zmienność opadów lub zmienność hydrologiczna; zakwaszanie oceanów; podnoszenie się poziomu mórz i oceanów; intruzja wód morskich; susze; powodzie (przybrzeżne, rzeczne, opadowe, od wód gruntowych); powodzie glacjalne; - związane z ziemią: erozja obszarów przybrzeżnych; degradacja gleby; erozja gleby; soliflukcja; osuwiska; lawiny; osiadanie terenu. OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW W przypadku pkt 1) należy przedstawić dokument urzędowy, np. fakturę lub zaświadczenie, potwierdzający, że wdrożono środki łagodzące. W przypadku pkt 2) należy przedstawić zezwolenie wydane na podstawie odpowiedniej oceny określającej środki kompensujące, które zapewnią pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną w tym samym regionie biogeograficznym tego samego państwa członkowskiego dzięki zastosowaniu ustalonych metodyk (9) i przejrzystego planu monitorowania. |
|||
| T16. Budowa nieliniowej infrastruktury na potrzeby drogowego transportu publicznego | ||||
| Budowa fizycznych "nieliniowych" struktur i obiektów, które są rozmieszczone w konfiguracji nieciągłej lub sieciowej i wspierają ruch pojazdów transportu publicznego na różnych przecinających się trasach i w ramach różnych rodzajów transportu. Działalność ta obejmuje dworce autobusowe lub zajezdnie i parkingi obok dworców. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Nowa infrastruktura powinna być wyposażona w elementy umożliwiające zrównoważony drogowy transport publiczny (np. ładowanie w zajezdni, infrastruktura ładowania na potrzeby szybkiego transportu autobusowego, przewody trakcyjne dla trolejbusów), o ile takie elementy nie zostały jeszcze przewidziane. PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Potencjalne istotne ryzyko dla działalności lub składnika aktywów wynikające z zagrożeń związanych z klimatem (zob. "Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem" w następnej kolumnie) powinno być: a) zidentyfikowane w drodze proporcjonalnej oceny ryzyka związanego z klimatem (np. przez zastosowanie wytycznych technicznych Komisji dotyczących weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01), z wykorzystaniem scenariusza RCP 4.5 jako punktu odniesienia dla ocen opartych na scenariuszach, lub, w stosownych przypadkach, na podstawie lokalnych i krajowych ocen ryzyka); b) zredukowane do poziomu, który instytucja zamawiająca uznaje za akceptowalny przez cały planowany fizyczny okres eksploatacji infrastruktury. Wdrożenie fizycznych i niefizycznych środków ograniczających istotne skutki (o których mowa w lit. b) powyżej powinno: (i) zapewniać odporność infrastruktury na dopuszczalny poziom szkód w przypadku przewidywalnych zagrożeń klimatycznych, takich jak powodzie oraz (ii) zostać włączone na etapie projektowania i budowy składnika aktywów lub działalności. W kontekście przystosowania się do zmiany klimatu należy rozważyć możliwość stosowania "zielonych" rozwiązań lub rozwiązań "opartych na zasobach przyrody" zamiast tradycyjnych "szarych" środków (10). Działalność ta nie powinna zwiększać ryzyka niekorzystnych skutków klimatycznych dla innych ludzi, przyrody i zasobów ani utrudniać przystosowania się do zmiany klimatu w innych miejscach. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU W zaproszeniu do składania ofert (lub, w przypadku ich braku, w specyfikacjach technicznych projektu) powinien znajdować się wymóg, aby nowo wybudowana infrastruktura została uzupełniona o obiekty wspierające zrównoważony drogowy transport publiczny (np. ładowanie w zajezdni, infrastruktura ładowania na potrzeby szybkiego transportu autobusowego, przewody trakcyjne dla trolejbusów). PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Ocena ryzyka związanego z klimatem powinna mieć następujące cechy: - uwzględniać zarówno obecną zmienność pogody, jak i przyszłą zmianę klimatu, w tym niepewność; - opierać się na rzetelnej analizie dostępnych danych i prognoz dotyczących klimatu w różnych przyszłych scenariuszach, przy czym za wynik odniesienia uznaje się RCP 4.5, a bardziej niekorzystne scenariusze wykorzystuje się w testach warunków skrajnych do określenia poziomów akceptowalnego ryzyka; - być spójna z przewidywanym czasem trwania działalności. |
||
|
Lokalna lub krajowa ocena ryzyka identyfikuje zagrożenia związane z klimatem potencjalnie powodujące istotne ryzyko dla danej działalności lub danego składnika aktywów w danej lokalizacji dla planowanego fizycznego czasu trwania działalności lub okresu eksploatacji składnika aktywów. Nowe rodzaje działalności zasadniczo nie powinny być prowadzone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi (określone w mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowanymi przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego), chyba że działalność obejmuje odpowiednie środki dotyczące odporności na powodzie lub towarzyszą jej takie środki, które: (i) zapewniają poziom ryzyka rezydualnego możliwy do zaakceptowania przez instytucję zamawiającą oraz (ii) spełniają inne odpowiednie wymogi dotyczące kryteriów. Dowody powinny wykazać, że podejście mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z klimatem do akceptowalnego poziomu stanowi integralny element projektu działalności lub składnika aktywów. Należy również wykazać, w jaki sposób przeanalizowano wykonalność rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Dowody powinny wykazać ponadto, że środki w zakresie przystosowania zostaną wdrożone na etapach budowy i zakończone przed końcem prac budowlanych. Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem - związane z temperaturą: zmiany temperatury (powietrza, wody słodkiej, wody morskiej); stres termiczny; zmienność temperatury; fale upałów; topnienie wiecznej zmarzliny; fala chłodu/mróz; - związane z wiatrem: cyklony, huragany, tajfuny, tornada, burze (w tym zamiecie śnieżne, burze pyłowe i piaskowe); - związane z wodą: zmiany wzorców i rodzajów opadów (deszcz, grad, śnieg/lód); zmienność opadów lub zmienność hydrologiczna; zakwaszanie oceanów; podnoszenie się poziomu mórz i oceanów; intruzja wód morskich; susze; powodzie (przybrzeżne, rzeczne, opadowe, od wód gruntowych); powodzie glacjalne; - związane z ziemią: erozja obszarów przybrzeżnych; degradacja gleby; erozja gleby; soliflukcja; osuwiska; lawiny; osiadanie terenu. |
||||
| PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM Co najmniej 70 % (wagowo, w kilogramach) innych niż niebezpieczne odpadów z budowy i rozbiórki powstałych na placu budowy, poza naturalnie występującymi materiałami, wymienionymi w kategorii 17 05 04 w europejskim wykazie odpadów (decyzja 2000/532/WE), przygotowuje się do ponownego użycia (11) lub poddaje recyklingowi (12). Wypełniania wyrobisk (13) nie uznaje się za przygotowanie do ponownego użycia ani za recykling. |
PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM 1. odpady poddane recyklingowi: dowód ważenia odpadów przywiezionych do zakładu recyklingu odpadów (w kg); 2. całkowita ilość odpadów (innych niż niebezpieczne) powstałych na miejscu: szacowaną całkowitą ilość wytworzonych odpadów analizuje się na podstawie dostępnych dowodów. Dowodem może być na przykład jeden z następujących elementów: i) pokwitowania całkowitej ilości odpadów przywiezionych do różnych obiektów unieszkodliwiania odpadów (w kg) (np. recykling, składowanie itp.); ii) pokwitowanie dotyczące kontenerów (ze wskazaniem ich objętości w m3) wykorzystywanych na placach budowy; iii) szacunkowa całkowita ilość wytworzonych odpadów na podstawie audytu przeprowadzonego przed rozbiórką. |
|||
|
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW 1. Nowej infrastruktury nie powinno się wznosić na żadnym z następujących rodzajów gruntów: a) grunty zdefiniowane jako tereny podmokłe lub torfowiska, niezależnie od tego, czy grunty te nadal mają ten status po 1 stycznia 2025 r.; b) trwałe użytki zielone na obszarach Natura 2000 w chwili przedłożenia projektu; c) grunty zgodne z definicją lasu (14). 2. Nowa infrastruktura powinna spełniać wymogi dotyczące hierarchii łagodzenia: a) po pierwsze, przez ograniczenie do minimum przejmowania i użytkowania gruntów, utraty zielonych przestrzeni miejskich oraz uszczelniania gleby dzięki projektowaniu inwestycji, na przykład w sposób uwzględniający priorytetowe traktowanie wykorzystania terenów zdegradowanych (15) względem terenów niezagospodarowanych (16), recyklingu gruntów i rozwiązań opartych na zasobach przyrody; b) po drugie, przez zastosowanie środków łagodzących, na przykład włączanie zielonej infrastruktury, wykorzystanie gatunków rodzimych, materiałów przepuszczalnych lub innych środków mających na celu poprawę infiltracji wody oraz c) po trzecie, przez wdrożenie na miejscu środków odtworzenia lub środków kompensujących w celu zrekompensowania utraty terenów zielonych i usług ekosystemowych. |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW W przypadku pkt 1 lit. a): kryteria należy interpretować w oparciu o dostępne dowody. Oznacza to, że jeżeli nie ma dowodów na to, iż dany obszar został zdefiniowany jako rodzaj gruntów wymienionych w kryteriach, zakłada się, że beneficjenci spełniają kryteria. Dostępne dowody obejmują: - informacje, które państwa członkowskie muszą zgromadzić do 1 stycznia 2025 r. w ramach swoich planów strategicznych wspólnej polityki rolnej (WPR). Informacje te uwzględniają co najmniej tereny podmokłe i torfowiska wchodzące w zakres użytków rolnych objętych wsparciem w ramach WPR; - dane z przeglądarki sieci Natura 2000 i portalu Grassland Watch zawierające szczegółowe informacje na temat trzech kategorii gruntów na obszarach Natura 2000 każdego państwa członkowskiego w rozdzielczości 50 m na 50 m; - dane z Global Peatland Database of the Greifswald Moor Centre (globalnej bazy danych torfowisk Centrum ds. torfowisk Greifswald), w tym dane geograficzne dotyczących torfowisk w siatce 1x1 km; - informacje na temat użytkowania gruntów, które państwa członkowskie muszą zgromadzić do 2026 r. w ramach swoich obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa, które obejmują torfowiska i tereny podmokłe. W odniesieniu do pkt 1 lit. b) dane z Systemu Informacji o Lasach w Europie (FISE) oparte na definicjach krajowych będą akceptowalne jako ważny dowód do czasu, aż znormalizowane dane dotyczące obszarów leśnych na podstawie prawa o monitorowaniu lasów będą dostępne w FISE. W przypadku pkt 2) należy przedstawić dokument urzędowy, np. fakturę lub zaświadczenie, potwierdzający, że wdrożono środki łagodzące. |
|||
| T17. Renowacja lub modernizacja nieliniowej infrastruktury na potrzeby drogowego transportu publicznego (17) | ||||
| Renowacja lub modernizacja "nieliniowej" infrastruktury na potrzeby drogowego transportu publicznego, zgodnie z definicją w sekcji T16. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU Infrastruktura, która ma zostać odnowiona lub zmodernizowana, powinna być wyposażona w elementy umożliwiające zrównoważony drogowy transport publiczny (np. ładowanie w zajezdni, infrastrukturę ładowania na potrzeby szybkiego transportu autobusowego), o ile takie elementy nie zostały jeszcze przewidziane. PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Potencjalne istotne ryzyko dla działalności lub składnika aktywów wynikające z zagrożeń związanych z klimatem (zob. "Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem" w następnej kolumnie) powinno być: a) zidentyfikowane w drodze proporcjonalnej oceny ryzyka związanego z klimatem (np. przez zastosowanie wytycznych technicznych Komisji dotyczących weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01), z wykorzystaniem scenariusza RCP 4.5 jako punktu odniesienia dla ocen opartych na scenariuszach, lub, w stosownych przypadkach, na podstawie lokalnych i krajowych ocen ryzyka); b) zredukowane do poziomu, który instytucja zamawiająca uznaje za akceptowalny przez cały planowany fizyczny okres eksploatacji infrastruktury. |
ŁAGODZENIE ZMIANY KLIMATU W zaproszeniu do składania ofert (lub, w przypadku ich braku, w specyfikacjach technicznych projektu) powinien znajdować się wymóg, aby nowo wybudowana infrastruktura została uzupełniona o obiekty wspierające zrównoważony drogowy transport publiczny (np. ładowanie w zajezdni, infrastruktura ładowania na potrzeby szybkiego transportu autobusowego, przewody trakcyjne dla trolejbusów). PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Ocena ryzyka związanego z klimatem powinna mieć następujące cechy: - uwzględniać zarówno obecną zmienność pogody, jak i przyszłą zmianę klimatu, w tym niepewność; - opierać się na rzetelnej analizie dostępnych danych i prognoz dotyczących klimatu w różnych przyszłych scenariuszach, przy czym za wynik odniesienia uznaje się RCP 4.5, a bardziej niekorzystne scenariusze wykorzystuje się w testach warunków skrajnych do określenia poziomów akceptowalnego ryzyka; - być spójna z przewidywanym czasem trwania działalności. Lokalna lub krajowa ocena ryzyka identyfikuje zagrożenia związane z klimatem potencjalnie powodujące istotne ryzyko dla danej działalności lub danego składnika aktywów w danej lokalizacji dla planowanego fizycznego czasu trwania działalności lub okresu eksploatacji składnika aktywów. |
||
|
Wdrożenie fizycznych i niefizycznych środków ograniczających istotne skutki (o których mowa w lit. b) powyżej powinno: (i) zapewniać odporność infrastruktury na dopuszczalny poziom szkód w przypadku przewidywalnych zagrożeń klimatycznych, takich jak powodzie oraz (ii) zostać włączone na etapie projektowania i budowy składnika aktywów lub działalności. W kontekście przystosowania się do zmiany klimatu należy rozważyć możliwość stosowania "zielonych" rozwiązań lub rozwiązań "opartych na zasobach przyrody" zamiast tradycyjnych "szarych" środków (18). Działalność ta nie powinna zwiększać ryzyka niekorzystnych skutków klimatycznych dla innych ludzi, przyrody i zasobów ani utrudniać przystosowania się do zmiany klimatu w innych miejscach. |
Nowe rodzaje działalności zasadniczo nie powinny być prowadzone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi (określone w mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowanych przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego), chyba że działalność obejmuje odpowiednie środki dotyczące odporności na powodzie lub towarzyszą jej takie środki, które: (i) zapewniają poziom ryzyka rezydualnego możliwy do zaakceptowania przez instytucję zamawiającą oraz (ii) spełniają inne odpowiednie wymogi dotyczące kryteriów. Dowody powinny wykazać, że podejście mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z klimatem do akceptowalnego poziomu stanowi integralny element projektu działalności lub składnika aktywów. Należy również wykazać, w jaki sposób przeanalizowano wykonalność rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Dowody powinny wykazać ponadto, że środki w zakresie przystosowania zostaną wdrożone na etapach budowy i zakończone przed końcem prac budowlanych. Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem - związane z temperaturą: zmiany temperatury (powietrza, wody słodkiej, wody morskiej); stres termiczny; zmienność temperatury; fale upałów; topnienie wiecznej zmarzliny; fala chłodu/mróz; - związane z wiatrem: cyklony, huragany, tajfuny, tornada, burze (w tym zamiecie śnieżne, burze pyłowe i piaskowe); - związane z wodą: zmiany wzorców i rodzajów opadów (deszcz, grad, śnieg/lód); zmienność opadów lub zmienność hydrologiczna; zakwaszanie oceanów; podnoszenie się poziomu mórz i oceanów; intruzja wód morskich; susze; powodzie (przybrzeżne, rzeczne, opadowe, od wód gruntowych); powodzie glacjalne; - związane z ziemią: erozja obszarów przybrzeżnych; degradacja gleby; erozja gleby; soliflukcja; osuwiska; lawiny; osiadanie terenu. |
|||
| PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM Co najmniej 70 % (wagowo, w kilogramach) innych niż niebezpieczne odpadów z budowy i rozbiórki powstałych na placu budowy, poza naturalnie występującymi materiałami, wymienionymi w kategorii 17 05 04 w europejskim wykazie odpadów (decyzja 2000/532/WE), przygotowuje się do ponownego użycia (19) lub poddaje recyklingowi (20). Wypełniania wyrobisk (21) nie uznaje się za przygotowanie do ponownego użycia ani za recykling. |
PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM 1. odpady poddane recyklingowi: dowód ważenia odpadów przywiezionych do zakładu recyklingu odpadów (w kg); 2. całkowita ilość odpadów (innych niż niebezpieczne) powstałych na miejscu: szacowaną całkowitą ilość wytworzonych odpadów analizuje się na podstawie dostępnych dowodów. Dowodem może być na przykład jeden z następujących elementów: i) pokwitowania całkowitej ilości odpadów przywiezionych do różnych obiektów unieszkodliwiania odpadów (w kg) (np. recykling, składowanie itp.); ii) pokwitowanie dotyczące kontenerów (ze wskazaniem ich objętości w m3) wykorzystywanych na placach budowy; iii) szacunkowa całkowita ilość wytworzonych odpadów na podstawie audytu przeprowadzonego przed rozbiórką. |
|||
|
(1) "Przystanek" oznacza określone miejsce wzdłuż drogi lub linii kolejowej, w którym pojazd transportu publicznego zatrzymuje się, aby ułatwić wsiadanie i wysiadanie pasażerów. W odróżnieniu od stacji lub terminali przystanki nie mają rozbudowanych obiektów, nie obejmują budowli ani nie wymagają większych robót budowlanych i zazwyczaj składają się jedynie z podstawowego peronu lub miejsca postoju. (2) Szare środki odnoszą się do rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych mających na celu lepsze przystosowanie terenu, infrastruktury i ludzi. Zielone środki opierają się na podejściu ekosystemowym (lub opartym na zasobach przyrody) i do zwiększenia odporności i zdolności przystosowawczych wykorzystują wielorakie funkcje zapewniane przez naturalne ekosystemy. Więcej informacji można znaleźć w zawiadomieniu Komisji - Wytyczne techniczne dotyczące weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (Dz.U. C 373 z 16.9.2021, s. 1), przypis 83. (3) Grunty znajdujące się na terenie zurbanizowanym, na których wcześniej miała miejsce zabudowa, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (4) Grunty, na których dotychczas nie miał miejsca rozwój obszarów miejskich; zazwyczaj rozumiane jako położone na peryferiach istniejącego obszaru zabudowanego, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (5) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/1992/43/oj). Dalsze specyfikacje dotyczące wykładni art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej określono w zawiadomieniu Komisji Ocena planów i przedsięwzięć w odniesieniu do obszarów Natura 2000 - Wytyczne metodyczne dotyczące przepisów art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG (Dz.U. C 437 z 28.10.2021, s. 1). (6) Wymierny pozytywny wpływ ("pozytywny wpływ netto") na różnorodność biologiczną w porównaniu z sytuacją sprzed realizacji projektu. Szczegółowe wskaźniki kompensacji dla każdego projektu ustala się indywidualnie dla każdego przypadku, zgodnie z zawiadomieniem Komisji Ocena planów i przedsięwzięć w odniesieniu do obszarów Natura 2000 - Wytyczne metodyczne dotyczące przepisów art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG (Dz.U. C 437 z 28.10.2021, s. 1). (7) Obszar wybrany na przedmiot kompensacji musi znajdować się w obrębie tego samego regionu biogeograficznego (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy siedliskowej) lub w tym samym paśmie, na trasie migracji lub na tym samym obszarze zimowania gatunków ptactwa (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy ptasiej) w danym państwie członkowskim. Podmioty gospodarcze nie mogą wnosić wkładu do globalnego funduszu kompensacyjnego, który nie zapewniałby konkretnych, skutecznych i wymiernych działań związanych z danym regionem biogeograficznym. (8) Wdrażanie środków kompensujących powinno być nadzorowane przez przeszkolonych naukowców i odbywać się w oparciu o metodykę oceny postępów i wyników, o której należy otwarcie informować opinię publiczną i właściwe organy. Monitorowanie powinno odbywać się przez cały czas trwania projektu. (9) Istnieje szereg metodyk oceny wpływu projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych na różnorodność biologiczną. Wnioskodawcy mogą zastosować jedną z następujących metodyk w celu wykazania, że zapewniono pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną: ustawowy wskaźnik różnorodności biologicznej; kalkulator pozytywnego wpływu netto na różnorodność biologiczną; wycena biotopów (BV) / punkty biotopowe (BkompV); inne: ONEMA / Centrum ekologii funkcjonalnej i ewolucyjnej MERCIe, Ecoval Battelle, ekopunkty, kalkulator zmiany wartości ekologicznej BREEAM, wskaźnik ograniczenia zagrożeń i przywrócenia gatunków STAR Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody lub normatywny wskaźnik bioróżnorodności Ecometrica. Dodatkowe wytyczne dotyczące środków kompensujących przedstawiono w wytycznych metodycznych dotyczących art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG C(2021) 6913 final (sekcja 3.3.3) (Dz.U. C 437 z 28.10.2021, s. 1). (10) Szare środki odnoszą się do rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych mających na celu lepsze przystosowanie terenu, infrastruktury i ludzi. Zielone środki opierają się na podejściu ekosystemowym (lub opartym na zasobach przyrody) i do zwiększenia odporności i zdolności przystosowawczych wykorzystują wielorakie funkcje zapewniane przez naturalne ekosystemy. Więcej informacji można znaleźć w zawiadomieniu Komisji - Wytyczne techniczne dotyczące weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (Dz.U. C 373 z 16.9.2021, s. 1), przypis 83. (11) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2008/98/oj): "przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego. Obejmuje to np. przygotowanie niektórych części budynków, takich jak elementy dachu, okna, drzwi, cegły, elementy z kamienia lub betonu, do ponownego użycia. Warunkiem wstępnym przygotowania do ponownego użycia elementów budowlanych jest zazwyczaj selektywna rozbiórka budynków lub innych budowli. (12) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2008/98/oj): "recykling" oznacza jakikolwiek proces odzysku, w ramach którego materiały odpadowe są ponownie przetwarzane w produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. Obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego, ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk. (13)Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2008/98/oj): "wypełnianie wyrobisk" oznacza każdy proces odzysku, w ramach którego odpowiednie odpady inne niż niebezpieczne są wykorzystywane do rekultywacji obszarów, gdzie wykonywane były wykopy, lub do celów inżynieryjnych na potrzeby kształtowania krajobrazu. Odpady wykorzystywane do wypełniania wyrobisk powinny zastępować materiały niebędące odpadami, nadawać się do wyżej wymienionych celów i ograniczać się do ilości bezwzględnie koniecznej do osiągnięcia tych celów. (14) "Las" oznacza teren o powierzchni ponad 0,5 hektara, pokryty drzewami o wysokości ponad 5 metrów i zwarciu drzewostanu wynoszącym ponad 10 % lub drzewami, które są w stanie osiągnąć te wartości graniczne in situ, z wyłączeniem terenów, na których przeważa rolnicze i miejskie użytkowanie gruntów. Obejmuje on obszary z drzewami, w tym grupy rosnących młodych drzew naturalnych, lub plantacje, które jeszcze nie osiągnęły minimalnych wartości zwarcia drzewostanu lub równoważnego stopnia zadrzewienia lub minimalnej wysokości drzew, w tym każdy obszar, który zwykle stanowi część obszaru lasu, ale na którym tymczasowo nie ma drzew (15) w wyniku interwencji człowieka, takiej jak pozyskiwanie, lub z przyczyn naturalnych, lecz co do którego można się spodziewać, że ponownie stanie się lasem. Grunty znajdujące się na terenie zurbanizowanym, na których wcześniej miała miejsce zabudowa, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (16) Grunty, na których dotychczas nie miał miejsca rozwój obszarów miejskich; zazwyczaj rozumiane jako położone na peryferiach istniejącego obszaru zabudowanego, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (17) Renowacja oznacza zachowanie co najmniej 50 % istniejącego budynku. Obliczenia dokonuje się na podstawie zewnętrznej całkowitej powierzchni użytkowej brutto zachowanej z pierwotnego budynku, stosując odpowiednią krajową lub regionalną metodę pomiaru, alternatywnie posługując się definicją "IPMS 1" zawartą w Międzynarodowych Standardach Pomiaru Nieruchomości. (18) Szare środki odnoszą się do rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych mających na celu lepsze przystosowanie terenu, infrastruktury i ludzi. Zielone środki opierają się na podejściu ekosystemowym (lub opartym na zasobach przyrody) i do zwiększenia odporności i zdolności przystosowawczych wykorzystują wielorakie funkcje zapewniane przez naturalne ekosystemy. Więcej informacji można znaleźć w zawiadomieniu Komisji - Wytyczne techniczne dotyczące weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (Dz.U. C 373 z 16.9.2021, s. 1), przypis 83. (19) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2008/98/oj): "przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego. Obejmuje to np. przygotowanie niektórych części budynków, takich jak elementy dachu, okna, drzwi, cegły, elementy z kamienia lub betonu, do ponownego użycia. Warunkiem wstępnym przygotowania do ponownego użycia elementów budowlanych jest zazwyczaj selektywna rozbiórka budynków lub innych budowli. (20) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2008/98/oj): "recykling" oznacza jakikolwiek proces odzysku, w ramach którego materiały odpadowe są ponownie przetwarzane w produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. Obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego, ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk. (21) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/ 2008/98/oj): "wypełnianie wyrobisk" oznacza każdy proces odzysku, w ramach którego odpowiednie odpady inne niż niebezpieczne są wykorzystywane do rekultywacji obszarów, gdzie wykonywane były wykopy, lub do celów inżynieryjnych na potrzeby kształtowania krajobrazu. Odpady wykorzystywane do wypełniania wyrobisk powinny zastępować materiały niebędące odpadami, nadawać się do wyżej wymienionych celów i ograniczać się do ilości bezwzględnie koniecznej do osiągnięcia tych celów. | ||||
| Aktywa ruchome - Koleje | ||||
| T18. Bezemisyjny tabor kolejowy, tabor metra lub tabor tramwajowy, w tym jego komponenty | ||||
| Zakup, wynajem i dzierżawa taboru kolejowego, taboru metra lub taboru tramwajowego, w tym komponentów takich pociągów, o ile pociągi, lokomotywy, wagony pasażerskie lub wagony towarowe charakteryzują się zerowym poziomem emisji bezpośredniej CO2 w spalinach. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. | ||
| T19. Tabor dwumodalny | ||||
| Zakup, wynajem, dzierżawa i eksploatacja pociągów, lokomotyw i wagonów pasażerskich lub wagonów towarowych, które charakteryzują się zerowym poziomem emisji bezpośredniej CO2 (w spalinach) na torze linii zelektryfikowanej, oraz z konwencjonalnym silnikiem, jeżeli taka infrastruktura nie jest dostępna. | Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. | ||
| T20. Doposażony lub zmodernizowany tabor kolejowy, tabor metra lub tabor tramwajowy oraz powiązane komponenty | ||||
|
Działalności mające na celu doposażenie lub modernizację taboru kolejowego, taboru metra lub taboru tramwajowego - w tym zamówienia na komponenty umożliwiające doposażenie. Działalności w zakresie doposażenia mogą być, na przykład, ukierunkowane na: (i) sterowanie pociągiem i sygnalizację lub redukcję hałasu; (ii) inne cele zwiększające interoperacyjność, takie jak bezpieczeństwo, ochrona lub wydajność (w tym zwiększenie zdolności przepustowej) lub (iii) efektywność środowiskową. Doposażenie w bezemisyjny układ napędowy jest również zgodne z kryteriami. |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. | ||
| T21. Tabor kolejowy lub tramwajowy, który nie jest bezemisyjny lub nie jest lokomotywą dwumodalną | ||||
| Zakup lub dzierżawa pociągów pasażerskich lub towarowych, lub tramwajów, które charakteryzują się niezerowym poziomem emisji bezpośredniej CO2 (w spalinach) lub które nie są dwumodalne. | Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. | ||
| T22. Tabor przeznaczony do transportu i magazynowania paliw kopalnych | ||||
|
Pojazdy przeznaczone do transportu i magazynowania paliw kopalnych. Termin "przeznaczone" oznacza skonstruowane i nabyte z wyraźnym zamiarem wykorzystania przede wszystkim do transportu lub magazynowania paliw kopalnych w czasie trwania projektu. |
Brak zgodności z zasadą "nie czyń poważnych szkód" | nd. | ||
| Rodzaje działalności i aktywa | Kryteria dotyczące zasady "nie czyń poważnych szkód" (oraz, w stosownych przypadkach, środki towarzyszące) | Dowody potwierdzające zgodność z kryteriami dotyczącymi zasady "nie czyń poważnych szkód" | ||
| Infrastruktura - Koleje | ||||
| T23. Indywidualna infrastruktura na potrzeby kolejowego transportu publicznego | ||||
|
- Elektryfikacja torów (np. montaż sieci trakcyjnej). - Montaż infrastruktury ładowania elektrycznego i stacji tankowania wodoru dla pojazdów transportu kolejowego. - Cyfrowe wyposażenie torów (np. wyposażenie w europejski system zarządzania ruchem kolejowym (ERTMS), nowe systemy radiowe (np. FRMCS), inne systemy sygnalizacji i bezpieczeństwa dla transportu publicznego, cyfryzacja transportu, funkcja wyznaczania priorytetu w programach sygnalizacji świetlnej, zaawansowane zarządzanie ruchem (np. AKJP), łączność cyfrowa oparta na ERTMS i automatycznych sprzęgach cyfrowych (DAC), łączność oparta co najmniej na 5G oraz satelitach i jednostkach inercyjnych dla jednostek geopozycyjnych ERTMS). - Środki na rzecz łagodzenia zmiany klimatu i działania w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w istniejącej infrastrukturze transportu publicznego i infrastruktury kolejowej (np. bezpieczne przejścia dla zwierząt wolno żyjących, odwracanie procesu uszczelniania gleby, uodparnianie na zmiany klimatu). |
Wystarczająca zgodność z obowiązującymi przepisami | nd. | ||
|
- Budowa lub modernizacja przystanków transportu publicznego niewymagających wznoszenia budynków (np. przystanków tramwajowych, przystanków kolejowych) (1). - Instalacje poprawiające dostępność transportu pasażerskiego (np. perony, windy lub schody ruchome), - Ukierunkowana modernizacja istniejącej infrastruktury kolejowej, która nie wiąże się z dodatkowym przejmowaniem gruntów (np. środki mające na celu poprawę bezpieczeństwa przejazdów kolejowych, środki zmniejszające hałas i wibracje powodowane przez transport kolejowy, w tym bariery dźwiękochłonne). |
||||
| T24. Budowa liniowej infrastruktury na potrzeby kolejowego transportu publicznego | ||||
|
Budowa nowych "liniowych" konstrukcji i obiektów fizycznych, które są rozmieszczone w konfiguracji ciągłej i wspierają ruch pojazdów transportu publicznego na wyznaczonej trasie. Obejmuje to następujące aktywa lub rodzaje działalności: a) podsystemy infrastruktury i inne podsystemy kolei (określone w pkt 2.1, 2.2, 2.3, 2.5, 2.6, 2.8 załącznika II.2 do dyrektywy (UE) 2016/797) (2); b) konstrukcję tuneli i mostów; c) bocznice; d) planowanie, projektowanie, budowę, instalację, doposażenie, modernizację, naprawę, eksploatację, konserwację, zmianę przeznaczenia urządzeń, systemy i oprogramowanie na potrzeby infrastruktury i instalacji przeznaczonych do przewozu pasażerów w ramach poszczególnych rodzajów transportu i pomiędzy nimi; e) inne kolejowe obiekty infrastruktury usługowej (3); f) infrastrukturę i instalacje przeznaczone do miejskiego i podmiejskiego publicznego transportu pasażerskiego, w tym związane z tym systemy sygnalizacji metra, tramwajów i kolei. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Potencjalne istotne ryzyko dla działalności lub składnika aktywów wynikające z zagrożeń związanych z klimatem (zob. "Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem" w następnej kolumnie) powinno być: a) zidentyfikowane w drodze proporcjonalnej oceny ryzyka związanego z klimatem (np. przez zastosowanie wytycznych technicznych Komisji dotyczących weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01), z wykorzystaniem scenariusza RCP 4.5) jako punktu odniesienia dla ocen opartych na scenariuszach, lub, w stosownych przypadkach, na podstawie lokalnych i krajowych ocen ryzyka); b) zredukowane do poziomu, który instytucja zamawiająca uznaje za akceptowalny przez cały planowany fizyczny okres eksploatacji infrastruktury. Wdrożenie fizycznych i niefizycznych środków ograniczających istotne skutki (o których mowa w lit. b) powyżej powinno: (i) zapewniać odporność infrastruktury na dopuszczalny poziom szkód w przypadku przewidywalnych zagrożeń klimatycznych, takich jak powodzie oraz (ii) zostać włączone na etapie projektowania i budowy składnika aktywów lub działalności. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Ocena ryzyka związanego z klimatem powinna mieć następujące cechy: - uwzględniać zarówno obecną zmienność pogody, jak i przyszłą zmianę klimatu, w tym niepewność; - opierać się na rzetelnej analizie dostępnych danych i prognoz dotyczących klimatu w różnych przyszłych scenariuszach, przy czym za wynik odniesienia uznaje się RCP 4.5, a bardziej niekorzystne scenariusze wykorzystuje się w testach warunków skrajnych do określenia poziomów akceptowalnego ryzyka; - być spójna z przewidywanym czasem trwania działalności. Lokalna lub krajowa ocena ryzyka identyfikuje zagrożenia związane z klimatem potencjalnie powodujące istotne ryzyko dla danej działalności lub danego składnika aktywów w danej lokalizacji dla planowanego fizycznego czasu trwania działalności lub okresu eksploatacji składnika aktywów. |
||
|
W kontekście przystosowania się do zmiany klimatu należy rozważyć możliwość stosowania "zielonych" rozwiązań lub rozwiązań "opartych na zasobach przyrody" zamiast tradycyjnych "szarych" środków (4). Działalność ta nie powinna zwiększać ryzyka niekorzystnych skutków klimatycznych dla innych ludzi, przyrody i zasobów ani utrudniać przystosowania się do zmiany klimatu w innych miejscach. |
Nowe rodzaje działalności zasadniczo nie powinny być prowadzone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi (określone w mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowanych przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego), chyba że działalność obejmuje odpowiednie środki dotyczące odporności na powodzie lub towarzyszą jej takie środki, które: (i) zapewniają poziom ryzyka rezydualnego możliwy do zaakceptowania przez instytucję zamawiającą oraz (ii) spełniają inne odpowiednie wymogi dotyczące kryteriów. Dowody powinny wykazać, że podejście mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z klimatem do akceptowalnego poziomu stanowi integralny element projektu działalności lub składnika aktywów. Należy również wykazać, w jaki sposób przeanalizowano wykonalność rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Dowody powinny wykazać ponadto, że środki w zakresie przystosowania zostaną wdrożone na etapach budowy i zakończone przed końcem prac budowlanych. Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem - związane z temperaturą: zmiany temperatury (powietrza, wody słodkiej, wody morskiej); stres termiczny; zmienność temperatury; fale upałów; topnienie wiecznej zmarzliny; fala chłodu/mróz; - związane z wiatrem: cyklony, huragany, tajfuny, tornada, burze (w tym zamiecie śnieżne, burze pyłowe i piaskowe); - związane z wodą: zmiany wzorców i rodzajów opadów (deszcz, grad, śnieg/lód); zmienność opadów lub zmienność hydrologiczna; zakwaszanie oceanów; podnoszenie się poziomu mórz i oceanów; intruzja wód morskich; susze; powodzie (przybrzeżne, rzeczne, opadowe, od wód gruntowych); powodzie glacjalne; - związane z ziemią: erozja obszarów przybrzeżnych; degradacja gleby; erozja gleby; soliflukcja; osuwiska; lawiny; osiadanie terenu. |
|||
|
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW 1. W zakresie, w jakim jest to możliwe z ekonomicznego i technicznego punktu widzenia, nowa infrastruktura powinna spełniać wymogi dotyczące hierarchii łagodzenia: a. po pierwsze, przez ograniczenie do minimum przejmowania i użytkowania gruntów, utraty zielonych przestrzeni miejskich oraz uszczelniania gleby dzięki projektowaniu inwestycji, na przykład w sposób uwzględniający priorytetowe traktowanie wykorzystania terenów zdegradowanych (5) względem terenów niezagospodarowanych (6), recyklingu gruntów i rozwiązań opartych na zasobach przyrody; b. po drugie, przez zastosowanie środków łagodzących, na przykład włączanie zielonej infrastruktury, w tym wykorzystanie gatunków rodzimych, materiałów przepuszczalnych lub innych środków mających na celu poprawę infiltracji wody oraz c. po trzecie, przez wdrożenie na miejscu środków odtworzenia lub środków kompensujących w celu zrekompensowania utraty terenów zielonych i usług ekosystemowych. 2. Rodzaj działalności lub składnik aktywów mające wpływ na obszary Natura 2000, które opierają się na zastosowaniu środków kompensujących objętych zakresem art. 6 ust. 4 dyrektywy Rady 92/43/EWG (7) (dyrektywa siedliskowa), mogą być zgodne z zasadą "nie czyń poważnych szkód", pod warunkiem że te środki zapewniają pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną (8), są lokalnie powiązane z projektem (9) oraz obejmują solidne i przejrzyste systemy monitorowania (10). |
ODBUDOWA I PRZYWRACANIE BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMU W przypadku pkt 1) należy przedstawić dokument urzędowy, np. fakturę lub zaświadczenie, potwierdzający, że wdrożono środki łagodzące. W przypadku pkt 2) należy przedstawić zezwolenie wydane na podstawie odpowiedniej oceny określającej środki kompensujące, które zapewnią pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną w tym samym regionie biogeograficznym tego samego państwa członkowskiego dzięki zastosowaniu ustalonych metodyk (11) i przejrzystego planu monitorowania. |
|||
| T25. Modernizacja infrastruktury liniowej na potrzeby kolejowego transportu publicznego | ||||
| Modernizacja zwiększająca prędkość, nacisk osi, skrajnię ładunkową, ulepszenia konstrukcyjne torowisk oraz prace remontowe na mostach i tunelach w celu zachowania lub przywrócenia ich użyteczności i wydłużenia okresu eksploatacji. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Potencjalne istotne ryzyko dla działalności lub składnika aktywów wynikające z zagrożeń związanych z klimatem (zob. "Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem" w następnej kolumnie) powinno być: a) zidentyfikowane w drodze proporcjonalnej oceny ryzyka związanego z klimatem (np. przez zastosowanie wytycznych technicznych Komisji dotyczących weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01), z wykorzystaniem scenariusza RCP 4.5 jako punktu odniesienia dla ocen opartych na scenariuszach, lub, w stosownych przypadkach, z wykorzystaniem lokalnych i krajowych ocen ryzyka); |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Ocena ryzyka związanego z klimatem powinna mieć następujące cechy: - uwzględniać zarówno obecną zmienność pogody, jak i przyszłą zmianę klimatu, w tym niepewność; - opierać się na rzetelnej analizie dostępnych danych i prognoz dotyczących klimatu w różnych przyszłych scenariuszach, przy czym za wynik odniesienia uznaje się RCP 4.5, a bardziej niekorzystne scenariusze wykorzystuje się w testach warunków skrajnych do określenia poziomów akceptowalnego ryzyka; - być spójna z przewidywanym czasem trwania działalności. |
||
|
b) zredukowane do poziomu, który instytucja zamawiająca uznaje za akceptowalny przez cały planowany fizyczny okres eksploatacji infrastruktury. Wdrożenie fizycznych i niefizycznych środków ograniczających istotne skutki (o których mowa w lit. b) powyżej powinno: (i) zapewniać odporność infrastruktury na dopuszczalny poziom szkód w przypadku przewidywalnych zagrożeń klimatycznych, takich jak powodzie oraz (ii) zostać włączone na etapie projektowania i budowy składnika aktywów lub działalności. W kontekście przystosowania się do zmiany klimatu należy rozważyć możliwość stosowania "zielonych" rozwiązań lub rozwiązań "opartych na zasobach przyrody" zamiast tradycyjnych "szarych" środków (12). Działalność ta nie powinna zwiększać ryzyka niekorzystnych skutków klimatycznych dla innych ludzi, przyrody i zasobów ani utrudniać przystosowania się do zmiany klimatu w innych miejscach. |
Lokalna lub krajowa ocena ryzyka identyfikuje zagrożenia związane z klimatem potencjalnie powodujące istotne ryzyko dla danej działalności lub danego składnika aktywów w danej lokalizacji dla planowanego fizycznego czasu trwania działalności lub okresu eksploatacji składnika aktywów. Nowe rodzaje działalności zasadniczo nie powinny być prowadzone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi (określone w mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowanych przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego), chyba że działalność obejmuje odpowiednie środki dotyczące odporności na powodzie lub towarzyszą jej takie środki, które: (i) zapewniają poziom ryzyka rezydualnego możliwy do zaakceptowania przez instytucję zamawiającą oraz (ii) spełniają inne odpowiednie wymogi dotyczące kryteriów. Dowody powinny wykazać, że podejście mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z klimatem do akceptowalnego poziomu stanowi integralny element projektu działalności lub składnika aktywów. Należy również wykazać, w jaki sposób przeanalizowano wykonalność rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Dowody powinny wykazać ponadto, że środki w zakresie przystosowania zostaną wdrożone na etapach budowy i zakończone przed końcem prac budowlanych. Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem - związane z temperaturą: zmiany temperatury (powietrza, wody słodkiej, wody morskiej); stres termiczny; zmienność temperatury; fale upałów; topnienie wiecznej zmarzliny; fala chłodu/mróz; - związane z wiatrem: cyklony, huragany, tajfuny, tornada, burze (w tym zamiecie śnieżne, burze pyłowe i piaskowe); - związane z wodą: zmiany wzorców i rodzajów opadów (deszcz, grad, śnieg/lód); zmienność opadów lub zmienność hydrologiczna; zakwaszanie oceanów; podnoszenie się poziomu mórz i oceanów; intruzja wód morskich; susze; powodzie (przybrzeżne, rzeczne, opadowe, od wód gruntowych); powodzie glacjalne; |
|||
| - związane z ziemią: erozja obszarów przybrzeżnych; degradacja gleby; erozja gleby; soliflukcja; osuwiska; lawiny; osiadanie terenu. | ||||
| T26. Budowa nieliniowej infrastruktury na potrzeby kolejowego transportu publicznego | ||||
| Budowa fizycznych "nieliniowych" struktur i obiektów, które są rozmieszczone w konfiguracji nieciągłej lub sieciowej i wspierają ruch pojazdów transportu publicznego na różnych przecinających się trasach i w ramach różnych rodzajów transportu. Działalność ta obejmuje nowe stacje metra lub stacje kolejowe oraz wagonownie. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Potencjalne istotne ryzyko dla działalności lub składnika aktywów wynikające z zagrożeń związanych z klimatem (zob. "Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem" w następnej kolumnie) powinno być: a) zidentyfikowane w drodze proporcjonalnej oceny ryzyka związanego z klimatem (np. przez zastosowanie wytycznych technicznych Komisji dotyczących weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01), z wykorzystaniem scenariusza RCP 4.5 jako punktu odniesienia dla ocen opartych na scenariuszach, lub, w stosownych przypadkach, na podstawie lokalnych i krajowych ocen ryzyka); b) zredukowane do poziomu, który instytucja zamawiająca uznaje za akceptowalny przez cały planowany fizyczny okres eksploatacji infrastruktury. Wdrożenie fizycznych i niefizycznych środków ograniczających istotne skutki (o których mowa w lit. b) powyżej powinno: (i) zapewniać odporność infrastruktury na dopuszczalny poziom szkód w przypadku przewidywalnych zagrożeń klimatycznych, takich jak powodzie oraz (ii) zostać włączone na etapie projektowania i budowy składnika aktywów lub działalności. W kontekście przystosowania się do zmiany klimatu należy rozważyć możliwość stosowania "zielonych" rozwiązań lub rozwiązań "opartych na zasobach przyrody" zamiast tradycyjnych "szarych" środków (13). Działalność ta nie powinna zwiększać ryzyka niekorzystnych skutków klimatycznych dla innych ludzi, przyrody i zasobów ani utrudniać przystosowania się do zmiany klimatu w innych miejscach. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Ocena ryzyka związanego z klimatem powinna mieć następujące cechy: - uwzględniać zarówno obecną zmienność pogody, jak i przyszłą zmianę klimatu, w tym niepewność; - opierać się na rzetelnej analizie dostępnych danych i prognoz dotyczących klimatu w różnych przyszłych scenariuszach, przy czym za wynik odniesienia uznaje się RCP 4.5, a bardziej niekorzystne scenariusze wykorzystuje się w testach warunków skrajnych do określenia poziomów akceptowalnego ryzyka; - być spójna z przewidywanym czasem trwania działalności. Lokalna lub krajowa ocena ryzyka identyfikuje zagrożenia związane z klimatem potencjalnie powodujące istotne ryzyko dla danej działalności lub danego składnika aktywów w danej lokalizacji dla planowanego fizycznego czasu trwania działalności lub okresu eksploatacji składnika aktywów. Nowe rodzaje działalności zasadniczo nie powinny być prowadzone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi (określone w mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowanych przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego), chyba że działalność obejmuje odpowiednie środki dotyczące odporności na powodzie lub towarzyszą jej takie środki, które: (i) zapewniają poziom ryzyka rezydualnego możliwy do zaakceptowania przez instytucję zamawiającą oraz (ii) spełniają inne odpowiednie wymogi kryteriów. Dowody powinny wykazać, że podejście mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z klimatem do akceptowalnego poziomu stanowi integralny element projektu działalności lub składnika aktywów. Należy również wykazać, w jaki sposób przeanalizowano wykonalność rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Dowody powinny wykazać ponadto, że środki w zakresie przystosowania zostaną wdrożone na etapach budowy i zakończone przed końcem prac budowlanych. |
||
|
Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem - związane z temperaturą: zmiany temperatury (powietrza, wody słodkiej, wody morskiej); stres termiczny; zmienność temperatury; fale upałów; topnienie wiecznej zmarzliny; fala chłodu/mróz; - związane z wiatrem: cyklony, huragany, tajfuny, tornada, burze (w tym zamiecie śnieżne, burze pyłowe i piaskowe); - związane z wodą: zmiany wzorców i rodzajów opadów (deszcz, grad, śnieg/lód); zmienność opadów lub zmienność hydrologiczna; zakwaszanie oceanów; podnoszenie się poziomu mórz i oceanów; intruzja wód morskich; susze; powodzie (przybrzeżne, rzeczne, opadowe, od wód gruntowych); powodzie glacjalne; - związane z ziemią: erozja obszarów przybrzeżnych; degradacja gleby; erozja gleby; soliflukcja; osuwiska; lawiny; osiadanie terenu. |
||||
| PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM Co najmniej 70 % (wagowo, w kilogramach) innych niż niebezpieczne odpadów z budowy i rozbiórki powstałych na placu budowy, poza naturalnie występującymi materiałami, wymienionymi w kategorii 17 05 04 w europejskim wykazie odpadów (decyzja 2000/532/WE), przygotowuje się do ponownego użycia (14) lub poddaje recyklingowi (15). Wypełniania wyrobisk (16) nie uznaje się za przygotowanie do ponownego użycia ani za recykling. |
PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU zamKniętym 1. odpady poddane recyklingowi: dowód ważenia odpadów przywiezionych do zakładu recyklingu odpadów (w kg); 2. całkowita ilość odpadów (innych niż niebezpieczne) powstałych na miejscu: szacowaną całkowitą ilość wytworzonych odpadów analizuje się na podstawie dostępnych dowodów. Dowodem może być na przykład jeden z następujących elementów: i) pokwitowania całkowitej ilości odpadów przywiezionych do różnych obiektów unieszkodliwiania odpadów (w kg) (np. recykling, składowanie itp.); ii) pokwitowanie dotyczące kontenerów (ze wskazaniem ich objętości w m3) wykorzystywanych na placach budowy; iii) szacunkowa całkowita ilość wytworzonych odpadów na podstawie audytu przeprowadzonego przed rozbiórką. |
|||
|
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW 1. Nowej infrastruktury nie powinno się wznosić na żadnym z następujących rodzajów gruntów: a) grunty zdefiniowane jako tereny podmokłe lub torfowiska, niezależnie od tego, czy grunty te nadal mają ten status po 1 stycznia 2025 r.; b) trwałe użytki zielone na obszarach Natura 2000 w chwili przedłożenia projektu; c) grunty zgodne z definicją lasu (17). 2. Nowa infrastruktura powinna spełniać wymogi dotyczące hierarchii łagodzenia: a) po pierwsze, przez ograniczenie do minimum przejmowania i użytkowania gruntów, utraty zielonych przestrzeni miejskich oraz uszczelniania gleby dzięki projektowaniu inwestycji, na przykład w sposób uwzględniający priorytetowe traktowanie wykorzystania terenów zdegradowanych (18) względem terenów niezagospodarowanych (19), recyklingu gruntów i rozwiązań opartych na zasobach przyrody; b) po drugie, przez zastosowanie środków łagodzących, na przykład włączanie zielonej infrastruktury, wykorzystanie gatunków rodzimych, materiałów przepuszczalnych lub innych środków mających na celu poprawę infiltracji wody oraz c) po trzecie, przez wdrożenie na miejscu środków odtworzenia lub środków kompensujących w celu zrekompensowania utraty terenów zielonych i usług ekosystemowych. |
OCHRONA I ODBUDOWA BIORÓŻNORODNOŚCI I EKOSYSTEMÓW W przypadku pkt 1 lit. a): kryteria należy interpretować w oparciu o dostępne dowody. Oznacza to, że jeżeli nie ma dowodów na to, iż dany obszar został zdefiniowany jako rodzaj gruntów wymienionych w kryteriach, zakłada się, że beneficjenci spełniają kryteria. Dostępne dowody obejmują: - informacje, które państwa członkowskie muszą zgromadzić do 1 stycznia 2025 r. w ramach swoich planów strategicznych WPR. Informacje te uwzględniają co najmniej tereny podmokłe i torfowiska wchodzące w zakres użytków rolnych objętych wsparciem w ramach WPR; - dane z przeglądarki sieci Natura 2000 i portalu Grassland Watch zawierające szczegółowe informacje na temat trzech kategorii gruntów na obszarach Natura 2000 każdego państwa członkowskiego w rozdzielczości 50 m na 50 m; - dane z Global Peatland Database of the Greifswald Moor Centre (globalnej bazy danych torfowisk Centrum ds. torfowisk Greifswald), w tym dane geograficzne dotyczących torfowisk w siatce 1x1 km; - informacje na temat użytkowania gruntów, które państwa członkowskie muszą zgromadzić do 2026 r. w ramach swoich obowiązków wynikających z rozporządzenia w sprawie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa, które obejmują torfowiska i tereny podmokłe. W odniesieniu do pkt 1 lit. b) dane z Systemu Informacji o Lasach w Europie (FISE) oparte na definicjach krajowych będą akceptowalne jako ważny dowód do czasu, aż znormalizowane dane dotyczące obszarów leśnych na podstawie prawa o monitorowaniu lasów będą dostępne w FISE. W przypadku pkt 2) należy przedstawić dokument urzędowy, np. fakturę lub zaświadczenie, potwierdzający, że wdrożono środki łagodzące. |
|||
| T27. Renowacja nieliniowej infrastruktury dla kolejowego transportu publicznego (20) | ||||
| Renowacja lub modernizacja "nieliniowej" infrastruktury na potrzeby kolejowego transportu publicznego, zgodnie z definicją przedstawioną powyżej. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Potencjalne istotne ryzyko dla działalności lub składnika aktywów wynikające z zagrożeń związanych z klimatem (zob. "Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem" w następnej kolumnie) powinno być: a) zidentyfikowane w drodze proporcjonalnej oceny ryzyka związanego z klimatem (np. przez zastosowanie wytycznych technicznych Komisji dotyczących weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01), z wykorzystaniem scenariusza RCP 4.5 jako punktu odniesienia dla ocen opartych na scenariuszach, lub, w stosownych przypadkach, na podstawie lokalnych i krajowych ocen ryzyka); b) zredukowane do poziomu, który instytucja zamawiająca uznaje za akceptowalny przez cały planowany fizyczny okres eksploatacji infrastruktury. Wdrożenie fizycznych i niefizycznych środków ograniczających istotne skutki (o których mowa w lit. b) powyżej powinno: (i) zapewniać odporność infrastruktury na dopuszczalny poziom szkód w przypadku przewidywalnych zagrożeń klimatycznych, takich jak powodzie oraz (ii) zostać włączone na etapie projektowania i budowy składnika aktywów lub działalności. W kontekście przystosowania się do zmiany klimatu należy rozważyć możliwość stosowania "zielonych" rozwiązań lub rozwiązań "opartych na zasobach przyrody" zamiast tradycyjnych "szarych" środków (21). Działalność ta nie powinna zwiększać ryzyka niekorzystnych skutków klimatycznych dla innych ludzi, przyrody i zasobów ani utrudniać przystosowania się do zmiany klimatu w innych miejscach. |
PRZYSTOSOWANIE SIĘ DO ZMIANY KLIMATU Ocena ryzyka związanego z klimatem powinna mieć następujące cechy: - uwzględniać zarówno obecną zmienność pogody, jak i przyszłą zmianę klimatu, w tym niepewność; - opierać się na rzetelnej analizie dostępnych danych i prognoz dotyczących klimatu w różnych przyszłych scenariuszach, przy czym za wynik odniesienia uznaje się RCP 4.5, a bardziej niekorzystne scenariusze wykorzystuje się w testach warunków skrajnych do określenia poziomów akceptowalnego ryzyka; - być spójna z przewidywanym czasem trwania działalności. Lokalna lub krajowa ocena ryzyka identyfikuje zagrożenia związane z klimatem potencjalnie powodujące istotne ryzyko dla danej działalności lub danego składnika aktywów w danej lokalizacji dla planowanego fizycznego czasu trwania działalności lub okresu eksploatacji składnika aktywów. Nowe rodzaje działalności zasadniczo nie powinny być prowadzone na gruntach uznanych za narażone na znaczne ryzyko powodzi (określone w mapach zagrożenia powodziowego i mapach ryzyka opracowanymi przez organy krajowe lub w krajowych, regionalnych lub lokalnych planach zagospodarowania przestrzennego), chyba że działalność obejmuje odpowiednie środki dotyczące odporności na powodzie lub towarzyszą jej takie środki, które: (i) zapewniają poziom ryzyka rezydualnego możliwy do zaakceptowania przez instytucję zamawiającą oraz (ii) spełniają inne odpowiednie wymogi dotyczące kryteriów. Dowody powinny wykazać, że podejście mające na celu ograniczenie ryzyka związanego z klimatem do akceptowalnego poziomu stanowi integralny element projektu działalności lub składnika aktywów. Należy również wykazać, w jaki sposób przeanalizowano wykonalność rozwiązań opartych na zasobach przyrody. Dowody powinny wykazać ponadto, że środki w zakresie przystosowania zostaną wdrożone na etapach budowy i zakończone przed końcem prac budowlanych. |
||
| PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM Co najmniej 70 % (wagowo, w kilogramach) innych niż niebezpieczne odpadów z budowy i rozbiórki powstałych na placu budowy, poza naturalnie występującymi materiałami, wymienionymi w kategorii 17 05 04 w europejskim wykazie odpadów (decyzja 2000/532/WE), przygotowuje się do ponownego użycia (22) lub poddaje recyklingowi (23). Wypełniania wyrobisk (24) nie uznaje się za przygotowanie do ponownego użycia ani za recykling. |
Klasyfikacja zagrożeń związanych z klimatem - związane z temperaturą: zmiany temperatury (powietrza, wody słodkiej, wody morskiej); stres termiczny; zmienność temperatury; fale upałów; topnienie wiecznej zmarzliny; fala chłodu/mróz; - związane z wiatrem: cyklony, huragany, tajfuny, tornada, burze (w tym zamiecie śnieżne, burze pyłowe i piaskowe); - związane z wodą: zmiany wzorców i rodzajów opadów (deszcz, grad, śnieg/lód); zmienność opadów lub zmienność hydrologiczna; zakwaszanie oceanów; podnoszenie się poziomu mórz i oceanów; intruzja wód morskich; susze; powodzie (przybrzeżne, rzeczne, opadowe, od wód gruntowych); powodzie glacjalne; - związane z ziemią: erozja obszarów przybrzeżnych; degradacja gleby; erozja gleby; soliflukcja; osuwiska; lawiny; osiadanie terenu. PRZEJŚCIE NA GOSPODARKĘ O OBIEGU ZAMKNIĘTYM 1. odpady poddane recyklingowi: dowód ważenia odpadów przywiezionych do zakładu recyklingu odpadów (w kg); 2. całkowita ilość odpadów (innych niż niebezpieczne) powstałych na miejscu: szacowaną całkowitą ilość wytworzonych odpadów analizuje się na podstawie dostępnych dowodów. Dowodem może być na przykład jeden z następujących elementów: i) pokwitowania całkowitej ilości odpadów przywiezionych do różnych obiektów unieszkodliwiania odpadów (w kg) (np. recykling, składowanie itp.); ii) pokwitowanie dotyczące kontenerów (ze wskazaniem ich objętości w m3) wykorzystywanych na placach budowy; iii) szacunkowa całkowita ilość wytworzonych odpadów na podstawie audytu przeprowadzonego przed rozbiórką. |
|||
|
(1) "Przystanek" oznacza określone miejsce wzdłuż drogi lub linii kolejowej, w którym pojazd transportu publicznego zatrzymuje się, aby ułatwić wsiadanie i wysiadanie pasażerów. W odróżnieniu od stacji lub terminali przystanki nie mają rozbudowanych obiektów, nie obejmują budowli ani nie wymagają większych robót budowlanych i zazwyczaj składają się jedynie z podstawowego peronu lub miejsca postoju. (2) Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz.U. L 138 z 26.5.2016, s. 44, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/2016/797/oj). (3) Zgodnie z art. 3 pkt 11 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 34/2012/UE z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego (Dz.U. L 343 z 14.12.2012, s. 32, ELI: http://data. europa.eu/eli/dir/2012/34/oj). (4) Szare środki odnoszą się do rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych mających na celu lepsze przystosowanie terenu, infrastruktury i ludzi. Zielone środki opierają się na podejściu ekosystemowym (lub opartym na zasobach przyrody) i do zwiększenia odporności i zdolności przystosowawczych wykorzystują wielorakie funkcje zapewniane przez naturalne ekosystemy. Więcej informacji można znaleźć w zawiadomieniu Komisji - Wytyczne techniczne dotyczące weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (Dz.U. C 373 z 16.9.2021, s. 1), przypis 83. (5) Grunty znajdujące się na terenie zurbanizowanym, na których wcześniej miała miejsce zabudowa, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (6) Grunty, na których dotychczas nie miał miejsca rozwój obszarów miejskich; zazwyczaj rozumiane jako położone na peryferiach istniejącego obszaru zabudowanego, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji (7) Dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz.U. L 206 z 22.7.1992, s. 7, ELI: http://data.europa.eu/eli/dir/1992/43/oj). Dalsze specyfikacje dotyczące wykładni art. 6 ust. 4 dyrektywy siedliskowej określono w zawiadomieniu Komisji Ocena planów i przedsięwzięć w odniesieniu do obszarów Natura 2000 - Wytyczne metodyczne dotyczące przepisów art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG (Dz.U. C 437 z 28.10.2021, s. 1). (8) Wymierny pozytywny wpływ ("pozytywny wpływ netto") na różnorodność biologiczną w porównaniu z sytuacją sprzed realizacji projektu. Szczegółowe wskaźniki kompensacji dla każdego projektu ustala się indywidualnie dla każdego przypadku, zgodnie z zawiadomieniem Komisji Ocena planów i przedsięwzięć w odniesieniu do obszarów Natura 2000 - Wytyczne metodyczne dotyczące przepisów art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG (Dz.U. C 437 z 28.10.2021, s. 1). (9) Obszar wybrany na przedmiot kompensacji musi znajdować się w obrębie tego samego regionu biogeograficznego (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy siedliskowej) lub w tym samym paśmie, na trasie migracji lub na tym samym obszarze zimowania gatunków ptactwa (obszary wyznaczone na podstawie dyrektywy ptasiej) w danym państwie członkowskim. Podmioty gospodarcze nie mogą wnosić wkładu do globalnego funduszu kompensacyjnego, który nie zapewniałby konkretnych, skutecznych i wymiernych działań związanych z danym regionem biogeograficznym. (10) Wdrażanie środków kompensujących powinno być nadzorowane przez przeszkolonych naukowców i odbywać się w oparciu o metodykę oceny postępów i wyników, o której należy otwarcie informować opinię publiczną i właściwe organy. Monitorowanie powinno odbywać się przez cały czas trwania projektu. (11) Istnieje szereg metodyk oceny wpływu projektów dotyczących energii ze źródeł odnawialnych na różnorodność biologiczną. Wnioskodawcy mogą zastosować jedną z następujących metodyk w celu wykazania, że zapewniono pozytywny wpływ netto na różnorodność biologiczną: ustawowy wskaźnik różnorodności biologicznej; kalkulator pozytywnego wpływu netto na różnorodność biologiczną; wycena biotopów (BV) / punkty biotopowe (BkompV); inne: ONEMA / Centrum ekologii funkcjonalnej i ewolucyjnej MERCIe, Ecoval Battelle, ekopunkty, kalkulator zmiany wartości ekologicznej BREEAM, wskaźnik ograniczenia zagrożeń i przywrócenia gatunków STAR Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody lub normatywny wskaźnik bioróżnorodności Ecometrica. Dodatkowe wytyczne dotyczące środków kompensujących przedstawiono w wytycznych metodycznych dotyczących art. 6 ust. 3 i 4 dyrektywy siedliskowej 92/43/EWG C(2021) 6913 final (sekcja 3.3.3) (Dz.U. C 437 z 28.10.2021, s. 1). (12) Szare środki odnoszą się do rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych mających na celu lepsze przystosowanie terenu, infrastruktury i ludzi. Zielone środki opierają się na podejściu ekosystemowym (lub opartym na zasobach przyrody) i do zwiększenia odporności i zdolności przystosowawczych wykorzystują wielorakie funkcje zapewniane przez naturalne ekosystemy. Więcej informacji można znaleźć w zawiadomieniu Komisji - Wytyczne techniczne dotyczące weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (Dz.U. C 373 z 16.9.2021, s. 1), przypis 83. (13) Szare środki odnoszą się do rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych mających na celu lepsze przystosowanie terenu, infrastruktury i ludzi. Zielone środki opierają się na podejściu ekosystemowym (lub opartym na zasobach przyrody) i do zwiększenia odporności i zdolności przystosowawczych wykorzystują wielorakie funkcje zapewniane przez naturalne ekosystemy. Więcej informacji można znaleźć w zawiadomieniu Komisji - Wytyczne techniczne dotyczące weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (Dz.U. C 373 z 16.9.2021, s. 1), przypis 83. (14) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dir/2008/98/oj): "przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego. Obejmuje to np. przygotowanie niektórych części budynków, takich jak elementy dachu, okna, drzwi, cegły, elementy z kamienia lub betonu, do ponownego użycia. Warunkiem wstępnym przygotowania do ponownego użycia elementów budowlanych jest zazwyczaj selektywna rozbiórka budynków lub innych budowli. (15) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dir/2008/98/oj): "recykling" oznacza jakikolwiek proces odzysku, w ramach którego materiały odpadowe są ponownie przetwarzane w produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. Obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego, ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk. (16) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dir/2008/98/oj): "wypełnianie wyrobisk" oznacza każdy proces odzysku, w ramach którego odpowiednie odpady inne niż niebezpieczne są wykorzystywane do rekultywacji obszarów, gdzie wykonywane były wykopy, lub do celów inżynieryjnych na potrzeby kształtowania krajobrazu. Odpady wykorzystywane do wypełniania wyrobisk powinny zastępować materiały niebędące odpadami, nadawać się do wyżej wymienionych celów i ograniczać się do ilości bezwzględnie koniecznej do osiągnięcia tych celów. (17) "Las" oznacza teren o powierzchni ponad 0,5 hektara, pokryty drzewami o wysokości ponad 5 metrów i zwarciu drzewostanu wynoszącym ponad 10 % lub drzewami, które są w stanie osiągnąć te wartości graniczne in situ, z wyłączeniem terenów, na których przeważa rolnicze i miejskie użytkowanie gruntów. Obejmuje on obszary z drzewami, w tym grupy rosnących młodych drzew naturalnych, lub plantacje, które jeszcze nie osiągnęły minimalnych wartości zwarcia drzewostanu lub równoważnego stopnia zadrzewienia lub minimalnej wysokości drzew, w tym każdy obszar, który zwykle stanowi część obszaru lasu, ale na którym tymczasowo nie ma drzew w wyniku interwencji człowieka, takiej jak pozyskiwanie, lub z przyczyn naturalnych, lecz co do którego można się spodziewać, że ponownie stanie się lasem. (18) Grunty znajdujące się na terenie zurbanizowanym, na których wcześniej miała miejsce zabudowa, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji Środowiska. (19) Grunty, na których dotychczas nie miał miejsca rozwój obszarów miejskich; zazwyczaj rozumiane jako położone na peryferiach istniejącego obszaru zabudowanego, zgodnie z definicją zawartą w słowniku Europejskiej Agencji (20) Renowacja oznacza zachowanie co najmniej 50 % istniejącego budynku. Obliczenia dokonuje się na podstawie zewnętrznej całkowitej powierzchni użytkowej brutto zachowanej z pierwotnego budynku, stosując odpowiednią krajową lub regionalną metodę pomiaru, alternatywnie posługując się definicją "IPMS 1" zawartą w Międzynarodowych Standardach Pomiaru Nieruchomości. (21) Szare środki odnoszą się do rozwiązań technologicznych i inżynieryjnych mających na celu lepsze przystosowanie terenu, infrastruktury i ludzi. Zielone środki opierają się na podejściu ekosystemowym (lub opartym na zasobach przyrody) i do zwiększenia odporności i zdolności przystosowawczych wykorzystują wielorakie funkcje zapewniane przez naturalne ekosystemy. Więcej informacji można znaleźć w zawiadomieniu Komisji - Wytyczne techniczne dotyczące weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (Dz.U. C 373 z 16.9.2021, s. 1), przypis 83. (22) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dir/2008/98/oj): "przygotowanie do ponownego użycia" oznacza procesy odzysku polegające na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach których produkty lub składniki produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, by mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności przetwarzania wstępnego. Obejmuje to np. przygotowanie niektórych części budynków, takich jak elementy dachu, okna, drzwi, cegły, elementy z kamienia lub betonu, do ponownego użycia. Warunkiem wstępnym przygotowania do ponownego użycia elementów budowlanych jest zazwyczaj selektywna rozbiórka budynków lub innych budowli. (23) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dir/2008/98/oj): "recykling" oznacza jakikolwiek proces odzysku, w ramach którego materiały odpadowe są ponownie przetwarzane w produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach. Obejmuje to ponowne przetwarzanie materiału organicznego, ale nie obejmuje odzysku energii i ponownego przetwarzania na materiały, które mają być wykorzystane jako paliwa lub do celów wypełniania wyrobisk. (24) Zgodnie z definicją w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r. w sprawie odpadów oraz uchylającej niektóre dyrektywy (Dz.U. L 312 z 22.11.2008, s. 3, ELI: http://data.europa.eu/eli/ dir/2008/98/oj): "wypełnianie wyrobisk" oznacza każdy proces odzysku, w ramach którego odpowiednie odpady inne niż niebezpieczne są wykorzystywane do rekultywacji obszarów, gdzie wykonywane były wykopy, lub do celów inżynieryjnych na potrzeby kształtowania krajobrazu. Odpady wykorzystywane do wypełniania wyrobisk powinny zastępować materiały niebędące odpadami, nadawać się do wyżej wymienionych celów i ograniczać się do ilości bezwzględnie koniecznej do osiągnięcia tych celów. | ||||
-Obowiązkowa OOŚ (załącznik I): wszystkie przedsięwzięcia wymienione w załączniku I (np. koleje dalekobieżne, autostrady) uznaje się za mające znaczące skutki dla środowiska i w związku z tym wymagające OOŚ; lub
- OOŚ zależy od decyzji państw członkowskich podejmowanej w oparciu o badanie kontrolne (załącznik II): w przypadku przedsięwzięć wymienionych w załączniku II (np. projektów rozwoju obszarów miejskich lub przemysłowych, dróg, rozwoju turystyki oraz prac kanalizacyjnych i przeciwpowodziowych) organy krajowe muszą ustalić, czy przedsięwzięcie powinno podlegać OOŚ. Decyzja taka jest podejmowana w ramach "procedury kontrolnej", w ramach której ocenia się skutki przedsięwzięć na podstawie progów/kryteriów lub badania indywidualnego. W tym celu organy krajowe muszą uwzględnić kryteria określone w załączniku III do dyrektywy OOŚ oraz informacje dostarczone przez wykonawcę na podstawie załącznika II.A.
- są przygotowywane lub przyjmowane przez organ na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym;
- są wymagane przez przepisy ustawowe, wykonawcze lub administracyjne;
- są przygotowywane dla jednego z sektorów wymienionych w art. 3 ust. 2 lit. a) dyrektywy SOOŚ;
- określają ramy dla przyszłego zezwolenia na inwestycję dotyczącego przedsięwzięć wymienionych w załącznikach I i II do dyrektywy OOŚ.
Nie będzie podwyższenia kar dla pracodawców, przewidzianych w Kodeksie pracy, za wykroczenia przeciwko prawom pracowników. W czwartek Sejm przyjął poprawkę Senatu wykreślającą z ustawy poprawkę Lewicy. Posłowie zgodzili się też na to, by agencje pracy tymczasowej mogły zatrudniać cudzoziemców także na podstawie umów cywilnoprawnych, a nie tylko na umowę o pracę.
Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Sejm przyjął w czwartek większość poprawek redakcyjnych i doprecyzowujących, które Senat wprowadził do ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia. Przewiduje ona reformę urzędów pracy, w tym m.in. podniesienie zasiłku dla bezrobotnych i ułatwienia w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Ustawa trafi teraz do podpisu prezydenta.
Grażyna J. Leśniak 20.03.2025
Przedsiębiorcy rozliczający się według zasad ogólnych i skali podatkowej oraz liniowcy będą od 1 stycznia 2026 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 9 proc. od 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, jeśli będą osiągali w danym miesiącu dochód do wysokości 1,5-krotności przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku, ogłaszanego przez prezesa GUS. Projekt po raz drugi wróci do komisji sejmowej.
Grażyna J. Leśniak 19.03.2025
Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.
Grażyna J. Leśniak 13.03.2025
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.
Grażyna J. Leśniak 11.03.2025
Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.
Grażyna J. Leśniak 27.02.2025| Identyfikator: | Dz.U.UE.C.2025.1596 |
| Rodzaj: | Informacja |
| Tytuł: | Zawiadomienie KomisjiSpis treści - Wytyczne techniczne dotyczące stosowania zasady nie czyń poważnych szkód na podstawie rozporządzenia w sprawie Społecznego Funduszu Klimatycznego |
| Data aktu: | 25/03/2025 |
| Data ogłoszenia: | 25/03/2025 |
| Data wejścia w życie: | 25/03/2025 |