Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów - Zaktualizowane wieloletnie ramy finansowe oraz plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy.

Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów - Zaktualizowane wieloletnie ramy finansowe oraz plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy

(2020/C 324/01)

(Dz.U.UE C z dnia 1 października 2020 r.)

EUROPEJSKI KOMITET REGIONÓW

Zaktualizowane wieloletnie ramy finansowe oraz Europejski Instrument na rzecz Odbudowy

1. Pozytywnie ocenia wniosek Komisji dotyczący kolejnych wieloletnich ram finansowych (WRF) w wysokości 1 100 mld EUR oraz Europejskiego Instrumentu na rzecz Odbudowy ("Next Generation EU") w wysokości 750 mld EUR, które mogą otworzyć drogę do silniejszej, bardziej zrównoważonej, spójnej i odpornej Unii. Jest to pierwsza odpowiedź na nadciągające skutki kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19 oraz rozwiązanie uwzględniające cele długoterminowe Unii.

2. Uznaje starania podjęte przez Komisję, by odpowiedzieć na obawy państw członkowskich najbardziej dotkniętych kryzysem oraz tych, których regiony są nadal słabiej rozwinięte, przy jednoczesnym dążeniu do osiągnięcia równowagi pomiędzy koniecznością przyznawania dotacji a efektem dźwigni instrumentów finansowych.

3. Ma jednak obawy związane z tym, że kwota 1 100 mld EUR wskazana w zaktualizowanym wniosku w zakresie WRF jest o 34,6 mld EUR niższa niż podana we wniosku Komisji z 2018 r., a tym bardziej niższa niż stanowiska przekazane przez KR i Parlament Europejski, co zmniejsza zdolność UE do realizacji jej celów długoterminowych. Właśnie w takiej sytuacji konieczny jest odpowiedni i bardziej znaczący udział KR-u i Parlamentu Europejskiego.

4. Stwierdza, że zwiększenie marginesu elastyczności dla budżetu UE poprzez tymczasowe podwyższenie pułapu zasobów własnych o 0,6 % DNB UE zapewnia Unii większy budżet na wsparcie jej odbudowy oraz na realizację jej ambicji, o których mowa w programie strategicznym UE.

5. Przyjmuje do wiadomości propozycje zapowiedziane przez Komisję dotyczące potencjalnych nowych zasobów własnych związanych z celami planu odbudowy, przy czym podkreśla, że dwa lata po pierwszym wniosku w sprawie WRF na okres po roku 2020 r. Komisja nadal nie zgłosiła propozycji ustawodawczych dotyczących rzeczywistych zasobów własnych i jednocześnie ponawia wezwanie do Komisji o pilne przedstawienie konkretnych propozycji ustawodawczych w tym zakresie, np. dotyczących podatku od tworzyw sztucznych i handlu uprawnieniami do emisji.

6. Obstaje przy tym, że zarówno WRF, jak i plan odbudowy muszą koncentrować się na spójności jako podstawowej wartości Unii Europejskiej przy podejmowaniu poważnych wyzwań, takich jak m.in. wyjście z kryzysu wywołanego przez pandemię COVID-19, Europejski Zielony Ład, cele zrównoważonego rozwoju, Europejski filar praw socjalnych, a także pobudzanie konkurencyjności i pokonywanie nierówności oraz transformacja cyfrowa, dzięki czemu żadne grupy osób ani miejsca nie zostaną pozostawione w tyle.

7. Podkreśla, że władze lokalne i regionalne odpowiadają za jedną trzecią wydatków publicznych oraz dwie trzecie inwestycji publicznych, a także wdrażają 70 % całego prawodawstwa UE, realizują 70 % działań na rzecz łagodzenia zmian klimatycznych oraz 90 % polityk w zakresie adaptacji do zmian klimatu. Dlatego należy podjąć zasadniczą decyzję dotyczącą potrzeby zaangażowania wszystkich władz lokalnych i regionalnych z punktu widzenia opracowania, konsultacji, wdrażania i zarządzania funduszami, jak również nadać obowiązkowy charakter zasadzie stanowiącej, że państwa członkowskie muszą umożliwić wszystkim organom władz lokalnych czerpanie korzyści z funduszy na inwestycje, takich jak zintegrowane inwestycje terytorialne, oraz ich wykorzystywanie.

Spójność w centrum odbudowy

8. Podkreśla fakt, że asymetryczny wpływ pandemii COVID-19 na spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną UE oraz jej regionów wymaga odpowiedniej reakcji politycznej.

9. Pozytywnie ocenia wniosek Komisji Europejskiej w zakresie zapewnienia, by polityka spójności stanowiła długoterminową politykę inwestycyjną na rzecz silnej UE, oraz zapewnienia dodatkowych inwestycji w ramach nowej inicjatywy wsparcia uzupełniającego pod nazwą REACT-UE, a także pozytywnie ocenia podejście, które zapewnia współmierność udzielanego wsparcia do wpływu kryzysu. Ciągłość ma zatem kluczowe znaczenie dla władz lokalnych i regionalnych przy przechodzeniu do etapów odbudowy i udzielania wsparcia osobom i miejscom najbardziej potrzebującym. Łącznie wnioski te stanowią natychmiastową i skuteczną odpowiedź na pandemię COVID-19 wraz z jej konsekwencjami społecznymi i gospodarczymi, przy czym podkreśla się, że elastyczne aspekty tego nowego programu nie powinny być zarządzane centralnie i że powinny zostać wdrożone w trybie zarządzania dzielonego, z poszanowaniem prerogatyw władz lokalnych i regionalnych.

10. Wzywa do ujednoznacznienia współzależności pomiędzy poszczególnymi nowymi mechanizmami, jak np. React EU, Fundusz Sprawiedliwej Transformacji czy Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, w celu uniknięcia dodatkowych komplikacji i nałożenia cięższych restrykcji krajowych przez państwa członkowskie.

11. Zwraca uwagę, że proponowane przedłużenie dotychczasowych programów operacyjnych powinno umożliwiać błyskawiczną realizację kluczowych inwestycji. Wzywa do sprawnej akceptacji propozycji zmierzających do zwiększenia elastyczności i rozszerzenia zakresu obszarów objętych wsparciem, w tym m.in. usług ochrony zdrowia, turystyki, rolnictwa, szkolnictwa, sektorów kultury oraz MSP, co umożliwi miastom i regionom inwestowanie środków tam, gdzie jest to najbardziej potrzebne zgodnie z zasadami polityki spójności.

12. Ma obawy co do tymczasowego charakteru niektórych zasileń, w szczególności w przypadku polityki spójności i rozwoju wsi, który nie odpowiada długoterminowym potrzebom w zakresie rozwoju, oraz co do wstępnych cięć dokonanych przez Komisję w stosunku do wniosków z 2018 r. Pozytywnie ocenia więc wniosek Komisji w zakresie weryfikacji przydziału środków dla poszczególnych krajów w ramach polityki spójności w 2024 r. pod kątem ewentualnego dodania do puli środków tej polityki kolejnych 10 mld EUR bez utraty przez którekolwiek z państw członkowskich jakiejkolwiek części przydzielonych środków.

13. Negatywnie ocenia fakt, że Komisja nie cofnęła swojej decyzji o wyłączeniu EFRROW z rozporządzenia w sprawie wspólnych przepisów, co niesie ze sobą ryzyko zahamowania (tak bardzo potrzebnego) zintegrowanego rozwoju obszarów miejskich i wiejskich.

14. Negatywnie ocenia fakt, że przydział środków finansowych jest kierowany na działania na szczeblu państw członkowskich, a nie na szczeblu lokalnym i regionalnym, pomimo że wiele kompetencji w zakresie opieki zdrowotnej, środków socjalnych i odporności jest realizowanych na poziomie lokalnym i/lub regionalnym, a tym samym podkreśla konieczność poszanowania zasad partnerstwa, decentralizacji i wielopoziomowego sprawowania rządów.

15. Przypomina o znaczeniu europejskiej współpracy terytorialnej we wspieraniu transgranicznego współdziałania między ludźmi, społecznościami i przedsiębiorstwami i eliminowaniu szkodliwych skutków kryzysu oraz w przyspieszeniu naprawy gospodarczej. Współpraca ta będzie niezbędna do zapewnienia ożywienia gospodarczego i pod tym względem nowy instrument na rzecz międzyregionalnych inwestycji innowacyjnych będzie miał zasadnicze znaczenie dla wspierania rozwoju europejskich przemysłowych łańcuchów wartości i innowacji, zgodnie ze strategiami inteligentnej specjalizacji.

16. Pozytywnie ocenia fakt, że przeprowadzono ocenę oddziaływania terytorialnego dla oddziaływań o charakterze asymetrycznym na szczeblu regionalnym w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji.

17. Pozytywnie ocenia dbałość o silne powiązanie ze strategicznymi celami polityk UE (Zielony Ład, cyfryzacja) oraz to, że Komisja przedstawia je jako narzędzia odbudowy europejskiej, niemniej jednak negatywnie ocenia fakt, że Europejski filar praw socjalnych nie znalazł się w centrum strategii odbudowy gospodarczej UE.

18. Uznaje za istotny fakt, iż odbudowa zgodnie z silną polityką spójności jest realizowana w sposób uwzględniający założenia aktywnej pomocniczości.

Plan odbudowy i europejski semestr

19. Pozytywnie ocenia ambitny wniosek Komisji w zakresie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności, który umożliwi udzielenie szeroko zakrojonego wsparcia finansowego dla niezbędnych inwestycji i reform, a także przypomina, że władze lokalne i regionalne opowiadają za ponad połowę inwestycji publicznych, a więc muszą być w stanie otrzymać dostateczne wsparcie w ramach tej inicjatywy. Podkreśla w tym kontekście, że realizacja Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności poprzez programy krajowe niesie ze sobą ryzyko braku odpowiedniego informowania obywateli i komunikowania się z nimi na temat działań UE.

20. Zwraca się do Komisji Europejskiej o zapewnienie spójności planów odbudowy oraz unikania dublowania i nadmiaru obciążeń biurokratyczno-administracyjnych, mając na uwadze efektywność i realizację wspólnego celu, jakim jest możliwie najszybsze przełamanie kryzysu klimatycznego, gospodarczego i społecznego.

21. Podkreśla, że silne powiązanie Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności z europejskim semestrem zwiększa pilność głębokiej reformy europejskiego semestru i unijnego zarządzania gospodarczego na rzecz przejrzystego, pluralistycznego i demokratycznego procesu. Jeżeli europejski semestr nie zostanie zreformowany, Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności może doprowadzić do dalszej centralizacji, odgórnego podejścia w planach odbudowy oraz powrotu do polityk nieuwzględniających spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej między państwami członkowskimi i w ich obrębie oraz utrudniających pilnie potrzebne inwestycje publiczne na rzecz zrównoważonej odbudowy UE.

22. Dlatego jest zdania, że jeżeli europejski semestr ma stać się pełnoprawnym i efektywnym mechanizmem realizacji, powinien on uwzględniać zasady partnerstwa i wielopoziomowego sprawowania rządów oraz wymiar terytorialny. Tym samym realizacja propozycji KR-u w zakresie kodeksu postępowania dotyczącego angażowania w ramach semestru władz lokalnych i regionalnych na poziomie krajowym oraz Europejskiego Komitetu Regionów na poziomie europejskim jeszcze bardziej zyskuje na pilności.

23. Wspiera ambicję Komisji polegającą na wzmocnieniu odbudowy UE oraz jej odporności i autonomii strategicznej poprzez uzupełnienie programu InvestEU i utworzenie Instrumentu na rzecz Inwestycji Strategicznych

24. Pozytywnie ocenia propozycję nowego instrumentu wsparcia wypłacalności, który ożywi gospodarkę UE poprzez zachęcanie do prywatnych inwestycji oraz przygotowywanie przedsiębiorstw ze wszystkich sektorów gospodarki na bardziej neutralną pod względem emisji dwutlenku węgla i cyfrową przyszłość. Należy realizować tę propozycję szybko, przy czym przydałyby się wytyczne służące zapewnieniu zgodności inwestycji z priorytetami UE, aby umożliwić realizację celu instrumentu polegającego na pomaganiu przedsiębiorstwom, które w innej sytuacji byłyby rentowne, w przetrwaniu aktualnego kryzysu. Jednocześnie podkreśla się, że wsparcie to musi zostać udzielone na podstawie przejrzystych kryteriów, uwzględniających nie tylko konkretny wpływ na sektor i region, ale także finansowe wsparcie publiczne otrzymywane z innych źródeł.

Bardziej odporna i zielona Unia

25. Pozytywnie ocenia znaczne podwyższenie puli Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (FST) dla regionów, w których występują istotne problemy w zakresie transformacji energetycznej, do łącznej kwoty 40 mld EUR. Wzywa jednak do wzięcia pod uwagę regionów, które - w oczekiwaniu na skuteczne środki regulacyjne na rzecz ochrony klimatu - zainwestowały bardzo wcześnie i bardzo obszernie w odnawialne źródła energii i technologie związane z energią ze źródeł odnawialnych oraz będą nadal to czynić. Zwraca uwagę na szczególny kontekst regionów zależnych od paliw kopalnych i o odizolowanych systemach energetycznych, jak ma to miejsce w przypadku wysp i regionów najbardziej oddalonych. Jest jednak głęboko zaniepokojony faktem, że środki finansowe potrzebne do dekarbonizacji unijnej gospodarki wykraczają daleko poza propozycje Komisji Europejskiej.

26. Pozytywnie ocenia samodzielny Program UE dla zdrowia (EU4Health), obejmujący dodatkowe środki w wysokości 7,7 mld EUR, co daje łącznie 9,4 mld w ramach trzeciego filaru planu odbudowy dla Europy i jest zgodne z przedstawionymi niedawno żądaniami politycznymi KR. Nalega, by instrument ten pozostał stałym zobowiązaniem w zakresie ochrony zdrowia w budżecie UE, a nie tylko tymczasowym instrumentem w ramach WRF na lata 2021-2027.

27. Wzywa do dalszego wzmacniania aspektów regionalnych i lokalnych w działaniach związanych z ochroną zdrowia, w szczególności w zakresie transgranicznej opieki zdrowotnej i opieki zdrowotnej w regionach najbardziej oddalonych, oraz zwraca uwagę, że ze względu na zdecentralizowany charakter systemów ochrony zdrowia w niektórych wypadkach państwa członkowskie i Komisja Europejska muszą bardziej zaangażować samorządy regionalne w reagowanie kryzysowe na zagrożenia związane ze zdrowiem oraz stosować się do ich zaleceń w zakresie rozdziału środków.

28. Pozytywnie ocenia zasilenie mechanizmu rescEU o 2 mld EUR w celu wypracowania stałej zdolności do zarządzania wszelkiego rodzaju kryzysami, w szczególności poprzez ustanowienie infrastruktury do reagowania kryzysowego, zdolności transportowej i zespołów wsparcia w sytuacjach nadzwyczajnych. Obstaje przy tym, że tymczasowy jednorazowy instrument to za mało i że konieczne jest zobowiązanie długoterminowe wraz ze zwiększonym budżetem. Pozytywnie ocenia zobowiązanie Komisji, zgodne z duchem pozostawania w gotowości, do wyciągania wniosków z aktualnej pandemii i zasilania programów takich jak m.in. rescEU czy "Horyzont Europa".

29. Zgadza się z koniecznością dalszego rozwijania możliwości UE w zakresie reagowania na sytuacje kryzysowe i katastrofy oraz popiera wniosek Komisji dotyczący zasilenia i uelastycznienia jej narzędzi kryzysowych, jak np. Fundusz Solidarności UE oraz rezerwa na rezerwa na rzecz solidarności i pomocy nadzwyczajnej. Podkreśla jednak, że proponowane narzędzia i działania muszą także uwzględniać potrzeby i okoliczności na poziomie lokalnym i regionalnym, zwłaszcza na obszarach znajdujących się w szczególnie trudnej sytuacji, takich jak regiony najbardziej oddalone.

30. Przypomina o wartości dodanej obszarów wiejskich dla powodzenia projektu europejskiego, w szczególności w obliczu sytuacji ekstremalnych. Regiony oraz władze lokalne opracowują innowacyjne rozwiązania i zaspokajają kluczowe potrzeby w zakresie bezpieczeństwa żywności w Europie, również dla pozostałej części ludności Europy. Aktualny kryzys wymaga zmian w paradygmacie społecznym, gospodarczym i terytorialnym, które umożliwią zmniejszenie luki oraz poprawę powiązań i współpracy pomiędzy obszarami miejskimi a wiejskimi.

31. Negatywnie ocenia wniosek Komisji dotyczący zmniejszenia budżetu EFRROW w porównaniu z poprzednim okresem programowania, który jest niezgodny z unijnym celem spójności terytorialnej. Pozytywnie ocenia dodatkowe wsparcie na poziomie 15 mld EUR przewidziane na rozwój wsi, niemniej jednak podkreśla, że ten drobny wzrost nie rekompensuje cięcia w budżecie na poziomie 28 % zaproponowanego przez Komisję Europejską dla EFRROW w 2018 r. Ponadto negatywnie ocenia zmniejszenie przez Komisję Europejską w zaktualizowanym wniosku w zakresie WRF finansowania wspólnej polityki rolnej o 9 % względem WRF na lata 2014-2020.

32. Apeluje o zwiększenie budżetu programu POSEI, w którym ustanawia się szczególne środki dla rolnictwa w regionach najbardziej oddalonych, a tym samym o uchylenie proponowanego przez Komisję zmniejszenia środków na okres 2021-2027.

33. Podkreśla, że finansowanie Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich musi odzwierciedlać potrzeby i ambicje wskazane w niedawno opublikowanej strategii "od pola do stołu" i strategii na rzecz bioróżnorodności oraz wspierać rolników i obszary wiejskie w dokonywaniu niezbędnych zmian strukturalnych umożliwiających transformację w kierunku bardziej zrównoważonych systemów żywnościowych. Strategia na rzecz bioróżnorodności potrzebuje jednak konkretnych narzędzi i solidnego finansowania oraz musi zostać opracowana wspólnie z regionami i miastami, które będą ją realizować.

34. Ponownie wyraża zdecydowany sprzeciw wobec rozwiązań proponowanych przez Komisję Europejską, które w porównaniu z obecną sytuacją pogarszają sytuację władz lokalnych i regionalnych, jeśli chodzi o termin wykorzystania rocznych przydziałów z programów UE oraz poziom płatności zaliczkowych, a zwłaszcza współfinansowania projektów.

35. Pozytywnie ocenia zwiększenie o 10,5 mld EUR środków w ramach Instrumentu Sąsiedztwa oraz Współpracy Międzynarodowej i Rozwojowej względem ostatniego wniosku w zakresie WFR, które zwiększa pulę instrumentu do 86 mld EUR, z czego 1 mld EUR zostanie udostępnione już w 2020 r.

36. Popiera zamiar pobudzania wzrostu po pandemii poprzez inwestowanie w infrastrukturę transportową o znaczeniu krytycznym oraz połączenia transgraniczne w celu promowania zielonej transformacji w kierunku mobilności bezemisyjnej, w szczególności poprzez budowę miliona punktów ładowania pojazdów elektrycznych. Zwraca uwagę, że dostępność czystych paliw jest istotna dla spójności terytorialnej i społecznej, a niższy popyt w obszarach wiejskich i wyspiarskich powinien być rekompensowany za pomocą specjalnego programu, podobnego do programu WiFi4EU dla obszarów wiejskich.

37. Negatywnie ocenia fakt, że ogólna podstawa nowego programu "Prawa i Wartości", który ma służyć finansowaniu działań na rzecz ochrony podstawowych praw i wartości oraz promowaniu aktywnego obywatelstwa europejskiego, nie została zwiększona w sposób umożliwiający sprostanie ogromnym wyzwaniom w tym zakresie w niektórych państwach członkowskich.

38. Przypomina, że Zielony Ład miał służyć jako strategia transformacji zapewniająca ochronę środowiska, będącego fundamentem naszego życia, oraz podkreśla, że energie odnawialne, czyste technologie, gospodarka o obiegu zamkniętym oraz transformacja cyfrowa otwierają doskonałe możliwości dla gospodarki i przemysłu w zakresie generowania wzrostu, tworzenia miejsc pracy i budowania nowego modelu dobrobytu.

39. Wskazuje, że KR w pełni wspiera realizację Zielonego Ładu i rozwój Paktu na rzecz Klimatu poprzez skoordynowane i przekrojowe działania i inicjatywy zapewniające należyte uwzględnienie wielopoziomowego sprawowania rządów i różnorodności terytorialnej oraz zasady niepozostawiania nikogo (osób ani regionów) w tyle. Uznaje, że regiony i miasta to odpowiednie podmioty do przyspieszania tego procesu, realizowanego poprzez szereg działań, w tym zamówienia publiczne, remonty budynków, czysty transport, lepszą gospodarkę odpadami, udoskonalenia cyfrowe oraz zrównoważoną transformację turystyki.

40. W tym kontekście zwraca się o dodatkowe instrumenty zapewniające władzom lokalnych i regionalnym bezpośredni dostęp do środków unijnych na potrzeby zrównoważonych działań podejmowanych przez nie w ramach nowych wieloletnich ram finansowych, jak np. istniejący instrument na rzecz miast European City Facility w ramach programu Horyzont 2020.

41. Wzywa do bardziej elastycznego wykorzystania nowych środków w ramach WRF, aby umożliwić ocenę i dostosowanie kosztów rzeczywistych związanych z transformacją w kierunku zrównoważonego rozwoju i ekologicznej odbudowy gospodarki, oraz zachęca do opartych na współpracy inicjatyw publiczno-prywatnych dotyczących innowacji, realizowanych pod kierunkiem miast i regionów.

42. Opowiada się za tym, by finansowanie ze środków unijnych zawsze podlegało ocenie pod względem wpływu na klimat oraz pod kątem zrównoważonego rozwoju. Dotacje, programy pomocowe i programy wsparcia bezpośrednio lub pośrednio szkodliwe dla środowiska należy poddać rewizji pod kątem ich spójności z celami w zakresie klimatu i zrównoważonego rozwoju.

43. Niepokoi się luką inwestycyjną w zakresie zielonej transformacji, niedawno oszacowaną na 470 mld EUR rocznie, a także podkreśla, że pilnie potrzebny jest szczegółowy plan jej finansowania.

44. Pozytywnie ocenia proponowaną "falę renowacji" i zwraca się o dostateczne finansowanie oraz zaangażowanie całego łańcucha wartości w działania na rzecz odbudowy gospodarczej. Biorąc pod uwagę skrajne różnice pomiędzy poszczególnymi terytoriami, regiony i miasta powinny otrzymać autonomię w zakresie planowania, a w szczególności realizacji swoich planów, a także bezpośredni dostęp do europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych. W skład europejskich ram powinny wchodzić działania w zakresie szkoleń i dzielenia się wiedzą, umożliwiające promowanie dostępnych synergii oraz zwiększanie wydajności wykorzystania środków.

Unia zorientowana na przyszłość

45. Pozytywnie ocenia zasilenie programu "Horyzont Europa" środkami w wysokości 7,8 mld EUR na potrzeby programu "Cyfrowa Europa" oraz zasilenie instrumentu "Łącząc Europę" w sektorze transportu kwotą 1,5 mld EUR. Dodatkowe środki na badania, w szczególności w obszarze zdrowia, zielonej gospodarki oraz Europejskiej Rady ds. Innowacji, mają oddziaływanie wyraźnie lokalne. Podkreśla, że w wielu przypadkach to regionalny poziom władzy odpowiada za uniwersytety i instytuty badawcze i w ten sposób może pośrednio korzystać z tych programów. Zauważa, że w przydziale środków na badania konieczny jest element konkurencji, aby w dziedzinie badań i innowacji móc przebić się w globalnej rywalizacji oraz by wzmacniać europejskie konsorcja badawcze.

46. Ma jednak obawy co do następujących cięć w obszarach energii i usług cyfrowych instrumentu "Łącząc Europę".

47. Pozytywnie ocenia propozycje Komisji Europejskiej dotyczące Europejskiego Funduszu Społecznego Plus mające na celu zasilenie wsparcia dla działań podejmujących problem bezrobocia wśród młodzieży i ubóstwa wśród dzieci, a także dodatkowe skoncentrowanie się na wspieraniu siły roboczej w zielonej i cyfrowej transformacji oraz podwojenie Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji (EFG).

48. Pozytywnie ocenia wniosek Komisji dotyczący zwiększenia, przynajmniej w niewielkim stopniu, inwestycji w młodych ludzi oraz w kulturę i branżę kreatywną poprzez zasilenie programu ERASMUS dodatkowymi środkami w wysokości + 3,4 mld EUR oraz programu "Kreatywna Europa" kwotą 150 mln EUR. Niepokoi się jednak tym, że podane zwiększenia nadal są niższe od propozycji Komisji z maja 2018 r. i obstaje przy żądaniu potrojenia liczby uczestników programu ERASMUS ¹  oraz przeznaczenia 2 mld EUR na program "Kreatywna Europa" ² .

49. Pochwala zwrócenie szczególnej uwagi na kulturę, dziedzictwo kulturowe oraz branżę audiowizualną i kreatywną, które wraz z turystyką poniosły ogromne konsekwencje kryzysu, i popiera możliwość skorzystania przez nie z inicjatywy REACT-UE.

50. Wzywa do zapewnienia w kontekście planu odbudowy gospodarczej UE odpowiednich, obejmujących krótką, średnią i długą perspektywę ram dla regionów o niskim poziomie dywersyfikacji gospodarczej, wyspecjalizowanych w sektorach, które najbardziej ucierpiały wskutek pandemii COVID-19.

51. Podkreśla znaczenie przeglądu polityki edukacyjnej Unii Europejskiej, a także konieczność aktualizacji Planu działania w dziedzinie edukacji cyfrowej, potrzebnego na okres po pandemii COVID-19, aby pomóc regionom i regionom słabiej rozwiniętym w przygotowaniu się i wypracowaniu edukacji cyfrowej, co wesprze te obszary, na które pod tym kątem wpływa przepaść cyfrowa.

Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy ³

52. Jest zdania, iż nie można pozwolić, by kryzys wywołany pandemią COVID-19 zakłócił ambicje europejskie w zakresie realizacji celów zrównoważonego rozwoju i osiągnięcia neutralności klimatycznej do roku 2050, które pozostaną realne wyłącznie, jeżeli będą szły w parze z odpowiednimi środkami finansowymi oraz odpowiednimi ramami fiskalnymi i regulacyjnymi.

53. Pozytywnie ocenia ambicję Komisji Europejskiej, jaką jest zmobilizowanie w ciągu nadchodzącej dekady 1 bln EUR zrównoważonych inwestycji prywatnych i publicznych, jednak ma obawy, że: (i) stanowiłoby to jedynie względnie niewielki odsetek łącznych niezbędnych inwestycji, których poziom sama Komisja Europejska szacuje na 260 mld EUR rocznie do 2030 r.; (b) szacunek ten ogranicza się do inwestycji w obszarze klimatu i energii, natomiast realizacja szerszych celów w zakresie zrównoważonego rozwoju, w tym inwestycji w kapitał społeczny i ludzki, wymagałaby jeszcze większych kwot; (c) wskazana kwota 1 bln EUR zasadniczo nie polega na "dodatkowych" nowych środkach ani inicjatywach, ale na bieżących lub już zaplanowanych politykach i instrumentach UE.

54. Ubolewa nad tym, że kwota nominalna planu wydaje się być przeszacowana, natomiast sam plan wydaje się niedofinansowany oraz ograniczony w swym zakresie, jako że pomija kluczowe aspekty społeczno-gospodarcze.

55. Wskazuje, że od energii po transport czy budownictwo mieszkaniowe, władze lokalne i regionalne są kluczowymi aktorami w realizacji inwestycji niezbędnych do transformacji w kierunku zrównoważonego rozwoju, a więc jest zdania, że cele planu nie mogą zostać zrealizowane bez skutecznego zaangażowania władz lokalnych i regionalnych i żałuje, że fakt ten wydaje się być pominięty przez Komisję.

56. Jest zdania, że inwestowanie w transformację w kierunku zrównoważonego modelu gospodarczego wymaga systemu finansowego i fiskalnego zachęcającego inwestorów do zrównoważonego inwestowania i w tym kontekście pozytywnie ocenia kontynuowanie przez Komisję prac nad zrównoważonym finansowaniem, jednak przypomina o konieczności szybkiego rozszerzenia ram, tak by obejmowały również zrównoważony rozwój społeczny ⁴ .

57. Wyraża przekonanie, że opodatkowanie może, poprzez odpowiednie sygnały cenowe, kształtować zrównoważone zachowania producentów, użytkowników i konsumentów, a zatem wzywa Radę do szybkiego przyjęcia proponowanych przepisów dotyczących podatku od towarów i usług (VAT), tak aby państwa członkowskie mogły lepiej wykorzystywać stawki VAT na rzecz zwiększonych ambicji w zakresie ochrony środowiska.

58. Ostrożnie podchodzi do wskazanych przez Komisję planów wprowadzenia nowych przepisów dotyczących zielonych zamówień publicznych. Nawet jeżeli narzędzie to może być przydatne w przedmiotowym zakresie, wiele organów publicznych nadal pracuje nad dostosowaniem się do aktualnych ram po reformie z 2014 r., tak więc dalsze wymogi legislacyjne powinny być proste, ale skuteczne ⁵ . Pozytywnie ocenia zapowiedź Komisji, że przyszłe zaktualizowane wytyczne w zakresie pomocy państwa zapewnią organom publicznym większą elastyczność w promowaniu transformacji w kierunku zrównoważonego modelu gospodarczego i towarzyszeniu temu procesowi.

59. Wyraża przekonanie, że w świetle wniosków wynikających z ich zawieszenia w odpowiedzi na kryzys wywołany pandemią COVID-19 reguły fiskalne UE powinny lepiej uwzględniać długoterminowe cele UE.

60. Podkreśla konieczność podjęcia w ramach wspólnych działań wszystkich instytucji UE specjalnych starań na rzecz informowania w przystępny sposób obywateli oraz miliona polityków lokalnych i regionalnych wyłonionych w wyborach w UE o nowych możliwościach wynikających z WRF.

Bruksela, dnia 2 lipca 2020 r.

	Apostolos TZITZIKOSTAS
	Przewodniczący
	Europejskiego Komitetu Regionów

1 Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Erasmus: program na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu (Dz.U. C 168 z 16.5.2019, s. 49).

2 Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Program "Kreatywna Europa" i nowy europejski program na rzecz kultury Dz.U. C 168 z 16.5.2019, s. 37).

3 Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów "Plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy. Plan inwestycyjny na rzecz Europejskiego Zielonego Ładu" (COM(2020) 21 final).

4 Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Plan działania: finansowanie zrównoważonego wzrostu gospodarczego (Dz.U. C 86 z 7.3.2019, s. 24).

5 Opinia Europejskiego Komitetu Regionów - Sprawozdanie z wdrażania dyrektyw dotyczących zamówień publicznych (Dz.U. C 39 z 5.2.2020, s. 43).

• Identyfikator: Dz.U.UE.C.2020.324.1
• Rodzaj: Rezolucja
• Tytuł: Rezolucja Europejskiego Komitetu Regionów - Zaktualizowane wieloletnie ramy finansowe oraz plan inwestycyjny na rzecz zrównoważonej Europy.
• Data aktu: 01/10/2020
• Data ogłoszenia: 01/10/2020