PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
podaje do powszechnej wiadomości:
W dniu 10 grudnia 1982 r. została sporządzona w Montego Bay Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza. W dniu 28 lipca 1994 r. w Nowym Jorku Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło tekst Porozumienia w sprawie implementacji części XI konwencji, które otwarte zostało do podpisu i podpisane w dniu następnym, tj. dnia 29 lipca 1994 r.
- zostały one uznane za słuszne zarówno w całości, jak i każde z postanowień w nich zawartych,
- są przyjęte, ratyfikowane i potwierdzone,
- będą niezmiennie zachowywane.
Na dowód czego wydany został akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej Polskiej.
Dano w Warszawie dnia 6 listopada 1998 r.
(Konwencja o prawie morza oraz Porozumienie w sprawie implementacji jej części XI stanowią oddzielny załącznik do niniejszego numeru)
KONWENCJA
NARODÓW ZJEDNOCZONYCH O PRAWIE MORZA
KONWENCJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH
O PRAWIE MORZA
Przekład
Państwa-Strony niniejszej konwencji,
kierując się dążeniem do uregulowania w duchu wzajemnego zrozumienia i współpracy wszelkich zagadnień dotyczących prawa morza oraz świadome historycznego znaczenia niniejszej konwencji wnoszącej istotny wkład w utrzymanie pokoju, w sprawiedliwość i postęp dla wszystkich ludów świata,
biorąc pod uwagę, że rozwój, jaki nastąpił od czasu konferencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza, które odbyły się w Genewie w latach 1958 i 1960, uwydatnił konieczność opracowania nowej konwencji o prawie morza, która mogłaby być powszechnie przyjęta,
świadome tego, że problemy przestrzeni morskiej są ściśle ze sobą powiązane i powinny być rozpatrywane jako całość,
uznając potrzebę ustanowienia przy pomocy niniejszej konwencji, z należytym uwzględnieniem suwerenności wszystkich państw, porządku prawnego dla mórz i oceanów, który ułatwi międzynarodową komunikację i będzie sprzyjał pokojowemu korzystaniu z mórz i oceanów, sprawiedliwemu i efektywnemu wykorzystaniu ich zasobów, zachowaniu ich zasobów żywych oraz badaniu, ochronie i zachowaniu środowiska morskiego,
mając na względzie, że osiągnięcie tych celów przyczyni się do ustanowienia słusznego i sprawiedliwego międzynarodowego ładu gospodarczego, uwzględniającego interesy i potrzeby całej ludzkości, a zwłaszcza szczególne interesy i potrzeby krajów rozwijających się, zarówno nadbrzeżnych, jak i śródlądowych,
pragnąc rozwijać, za pomocą niniejszej konwencji, zasady zawarte w rezolucji 2749 (XXV) z dnia 17 grudnia 1970 r., w której Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych uroczyście oświadczyło między innymi, że znajdujący się poza granicami jurysdykcji państwowej obszar dna mórz i oceanów oraz jego podziemie, jak również jego zasoby, stanowią wspólne dziedzictwo ludzkości, oraz że badanie i eksploatację tego obszaru należy prowadzić dla dobra całej ludzkości, niezależnie od geograficznego położenia państw,
przekonane, że kodyfikacja i postępowy rozwój prawa morza, dokonane w niniejszej konwencji, będzie sprzyjać umacnianiu pokoju, bezpieczeństwa, współpracy i przyjaznych stosunków między wszystkimi państwami zgodnie z zasadami sprawiedliwości i równouprawnienia oraz przyczyni się do postępu gospodarczego i społecznego wszystkich ludów świata zgodnie z celami i zasadami Narodów Zjednoczonych zawartymi w Karcie,
potwierdzając, że do zagadnień nieuregulowanych przez niniejszą konwencję nadal będą miały zastosowanie normy i zasady powszechnego prawa międzynarodowego;
uzgodniły, co następuje:
WSTĘP
Użycie wyrażeń i zakres
MORZE TERYTORIALNE I STREFA PRZYLEGŁA
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Status prawny morza terytorialnego, przestrzeni powietrznej nad morzem terytorialnym oraz jego dna i podziemia
GRANICE MORZA TERYTORIALNEGO
Szerokość morza terytorialnego
Każde państwo ma prawo do ustalania szerokości swojego morza terytorialnego do granicy nieprzekraczającej 12 mil morskich, odmierzanych od linii podstawowych wytyczonych zgodnie z niniejszą konwencją.
Zewnętrzna granica morza terytorialnego
Zewnętrzną granicę morza terytorialnego stanowi linia, której każdy punkt znajduje się w odległości równej szerokości morza terytorialnego do najbliższego punktu linii podstawowej.
Zwykła linia podstawowa
Jeżeli niniejsza konwencja nie stanowi inaczej, zwykłą linią podstawową dla mierzenia szerokości morza terytorialnego jest linia najniższego stanu wody wzdłuż wybrzeża, oznaczona na mapach o dużej skali uznanych oficjalnie przez państwo nadbrzeżne.
Rafy
W wypadku wysp położonych na atolach lub wysp obramowanych rafami linię podstawową dla mierzenia szerokości morza terytorialnego stanowi linia najniższego stanu wody przy rafie od strony morza, oznaczona odpowiednim symbolem na mapach uznanych oficjalnie przez państwo nadbrzeżne.
Proste linie podstawowe
Wody wewnętrzne
Ujścia rzek
Jeżeli rzeka wpada bezpośrednio do morza, linię podstawową stanowi linia prosta poprowadzona w poprzek ujścia rzeki między punktami wytyczającymi to ujście na jej brzegach przy najniższym stanie wody.
Zatoki
Porty
Przy określaniu granic morza terytorialnego za część wybrzeża uważa się wysunięte najdalej w morze stałe urządzenia portowe stanowiące integralną część systemu portowego. Przybrzeżnych instalacji i sztucznych wysp nie uważa się za stałe urządzenia portowe.
Redy
Redy, na których zazwyczaj odbywa się załadunek, wyładunek i kotwiczenie statków, a które w innym wypadku znajdowałyby się całkowicie lub częściowo poza zewnętrzną granicą morza terytorialnego, włączone są do morza terytorialnego.
Wzniesienia wynurzające się z wody tylko podczas odpływu
Kombinacja metod wytyczania linii podstawowych
Państwo nadbrzeżne może, w zależności od różnych warunków, wytyczyć linie podstawowe, stosując na przemian którekolwiek spośród metod przewidzianych w poprzednich artykułach.
Delimitacja morza terytorialnego między państwami, których wybrzeża leżą naprzeciw siebie lub sąsiadują ze sobą
Jeżeli wybrzeża dwóch państw leżą naprzeciw siebie lub sąsiadują ze sobą, to żadne z tych dwóch państw nie ma prawa, chyba że zawarły one umowę stanowiącą inaczej, do rozciągania swojego morza terytorialnego poza linię środkową, której każdy punkt jest jednakowo oddalony od najbliższych linii punktów podstawowych, od których mierzy się szerokość morza terytorialnego każdego z tych dwóch państw. Powyższego postanowienia nie stosuje się jednak, jeżeli ze względu na tytuł historyczny lub inne szczególne okoliczności konieczna jest delimitacja morza terytorialnego między tymi dwoma państwami w sposób odmienny, niż to przewidziano w niniejszym artykule.
Mapy i wykazy współrzędnych geograficznych
NIESZKODLIWY PRZEPŁYW PRZEZ MORZE TERYTORIALNE
ZASADY ODNOSZĄCE SIĘ DO WSZYSTKICH STATKÓW
Prawo nieszkodliwego przepływu
Z zastrzeżeniem postanowień niniejszej konwencji statki wszystkich państw, zarówno nadbrzeżnych, jak i śródlądowych, korzystają z prawa nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne.
Znaczenie terminu "przepływ"
Znaczenie terminu "nieszkodliwy przepływ"
Okręty podwodne i inne podwodne środki transportu
Okręty podwodne i inne podwodne środki transportu mają obowiązek przepływania przez morze terytorialne na powierzchni i z podniesioną banderą.
Ustawy i inne przepisy prawne państwa nadbrzeżnego dotyczące nieszkodliwego przepływu
Szlaki morskie i systemy rozgraniczenia ruchu na morzu terytorialnym
Obce statki o napędzie jądrowym oraz statki przewożące substancje jądrowe albo inne substancje o właściwościach niebezpiecznych lub szkodliwych
Korzystając z prawa nieszkodliwego przepływu przez morze terytorialne, obce statki o napędzie jądrowym oraz statki przewożące substancje jądrowe albo inne substancje o właściwościach niebezpiecznych lub szkodliwych powinny posiadać na pokładzie dokumenty i przestrzegać specjalnych środków zapobiegawczych przewidzianych dla takich statków w umowach międzynarodowych.
Obowiązki państwa nadbrzeżnego
Prawo państwa nadbrzeżnego do obrony
Opłaty, jakie mogą być nakładane na obce statki
ZASADY ODNOSZĄCE SIĘ DO STATKÓW HANDLOWYCH I STATKÓW RZĄDOWYCH UŻYWANYCH DO CELÓW HANDLOWYCH
Jurysdykcja karna na pokładzie obcego statku
Jurysdykcja cywilna w stosunku do obcych statków
ZASADY ODNOSZĄCE SIĘ DO OKRĘTÓW WOJENNYCH ORAZ INNYCH STATKÓW RZĄDOWYCH UŻYWANYCH DO CELÓW NIEHANDLOWYCH
Definicja okrętu wojennego
Dla celów niniejszej konwencji "okręt wojenny" oznacza okręt należący do sił zbrojnych państwa, noszący zewnętrzne znaki wyróżniające okręty posiadające przynależność tego państwa, dowodzony przez oficera marynarki pozostającego w służbie tego państwa i którego nazwisko znajduje się na liście oficerów lub w równorzędnym dokumencie, z załogą podlegającą normalnej dyscyplinie wojskowej.
Nieprzestrzeganie przez okręty wojenne ustaw i innych przepisów prawnych państwa nadbrzeżnego
Jeżeli okręt wojenny nie przestrzega ustaw i innych przepisów prawnych państwa nadbrzeżnego dotyczących przepływu przez morze terytorialne i lekceważy skierowane do niego wezwanie do ich przestrzegania, państwo nadbrzeżne może żądać, aby okręt niezwłocznie opuścił morze terytorialne.
Odpowiedzialność państwa bandery za szkodę wyrządzoną przez okręt wojenny lub inny statek rządowy używany do celów niehandlowych
Państwo bandery ponosi międzynarodową odpowiedzialność za wszelką stratę lub szkodę wyrządzoną państwu nadbrzeżnemu wskutek nieprzestrzegania przez okręt wojenny lub inny statek rządowy używany do celów niehandlowych ustaw i innych przepisów prawnych państwa nadbrzeżnego, dotyczących przepływu przez morze terytorialne lub postanowień niniejszej konwencji albo innych norm prawa międzynarodowego.
Immunitety okrętów wojennych i innych statków rządowych używanych do celów niehandlowych
Poza wyjątkami przewidzianymi w podrozdziale A oraz w artykułach 30 i 31 niniejsza konwencja nie narusza immunitetów okrętów wojennych ani innych statków rządowych używanych do celów niehandlowych.
STREFA PRZYLEGŁA
Strefa przyległa
CIEŚNINY WYKORZYSTYWANE DO ŻEGLUGI MIĘDZYNARODOWEJ
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Status prawny wód tworzących cieśniny używane do żeglugi międzynarodowej
Zakres niniejszej części
Postanowienia niniejszej części nie mają wpływu na:
Trasy wytyczone na wodach morza pełnego lub wyłącznej strefy ekonomicznej w cieśninach używanych do żeglugi międzynarodowej
Niniejsza część nie ma zastosowania do cieśniny używanej do żeglugi międzynarodowej, przez którą można przepłynąć trasą wytyczoną na wodach morza pełnego lub wyłącznej strefy ekonomicznej, która to trasa jest równie dogodna z punktu widzenia warunków żeglugowych i hydrograficznych. Do takich tras odnoszą się inne stosowne części niniejszej konwencji, włączając w to przepisy dotyczące wolności żeglugi i przelotu.
PRZEJŚCIE TRANZYTOWE
Zakres niniejszego rozdziału
Niniejszy rozdział ma zastosowanie do cieśnin używanych do żeglugi międzynarodowej między jedną częścią morza pełnego lub wyłącznej strefy ekonomicznej a drugą częścią morza pełnego lub wyłącznej strefy ekonomicznej.
Prawo przejścia tranzytowego
Obowiązki statków morskich i powietrznych podczas przejścia tranzytowego
Działalność badawcza i obserwacje hydrograficzne
Obce statki, włączając w to statki przeznaczone do naukowych badań morza i obserwacji hydrograficznych, nie mogą prowadzić podczas przejścia tranzytowego przez cieśniny żadnej działalności badawczej ani obserwacji hydrograficznych bez uprzedniej zgody państw położonych nad cieśninami.
Szlaki morskie i systemy rozgraniczenia ruchu w cieśninach używanych do żeglugi międzynarodowej
Ustawy i inne przepisy prawne państw położonych nad cieśninami dotyczące przejścia tranzytowego
Urządzenia nawigacyjne i służące bezpieczeństwu oraz inny sprzęt pomocniczy, a także zapobieganie, zmniejszanie i kontrola zanieczyszczenia
Państwa korzystające z cieśniny i państwa położone nad cieśniną powinny, na podstawie umowy, współpracować w sprawach:
Obowiązki państw położonych nad cieśninami
Państwa położone nad cieśninami nie powinny przeszkadzać przejściu tranzytowemu i powinny podawać w należyty sposób do publicznej wiadomości informacje o wszelkim znanym im niebezpieczeństwie zagrażającym żegludze w cieśninie lub przelotowi nad cieśniną. Nie można zawieszać prawa przejścia tranzytowego.
NIESZKODLIWY PRZEPŁYW
Nieszkodliwy przepływ
PAŃSTWA ARCHIPELAGOWE
Użycie wyrażeń
Dla celów niniejszej konwencji:
Archipelagowe linie podstawowe
Mierzenie szerokości morza terytorialnego, strefy przyległej, wyłącznej strefy ekonomicznej i szelfu kontynentalnego
Szerokość morza terytorialnego, strefy przyległej, wyłącznej strefy ekonomicznej i szelfu kontynentalnego jest mierzona od archipelagowych linii podstawowych wytyczonych zgodnie z artykułem 47.
Status prawny wód archipelagowych, przestrzeni powietrznej nad wodami archipelagowymi, jak również dna i jego podziemia
Delimitacja wód wewnętrznych
W obrębie swoich wód archipelagowych państwo archipelagowe może wytyczać linie zamykające w celu delimitacji wód wewnętrznych, zgodnie z artykułami 9, 10 oraz 11.
Istniejące umowy, tradycyjne prawa do łowienia i istniejące kable podmorskie
Prawo nieszkodliwego przepływu
Prawo archipelagowego przejścia szlakami morskimi
Obowiązki statków morskich i powietrznych podczas ich przejścia, działalność badawcza i obserwacyjna, obowiązki państwa archipelagowego oraz ustawy i inne przepisy prawne państwa archipelagowego dotyczące archipelagowego przejścia szlakami morskimi
Artykuły 39, 40, 42 i 44 mają zastosowanie mutatis mutandis do archipelagowego przejścia szlakami morskimi.
WYŁĄCZNA STREFA EKONOMICZNA
Specjalny reżim prawny wyłącznej strefy ekonomicznej
Wyłączna strefa ekonomiczna jest to obszar znajdujący się poza granicami morza terytorialnego i przylegający do tego morza, który podlega specjalnemu reżimowi prawnemu ustalonemu w niniejszej części, zgodnie z którym prawa i jurysdykcja państwa nadbrzeżnego oraz prawa i wolności innych państw regulowane są przez stosowne postanowienia niniejszej konwencji.
Prawa, jurysdykcja i obowiązki państwa nadbrzeżnego w wyłącznej strefie ekonomicznej
Szerokość wyłącznej strefy ekonomicznej
Wyłączna strefa ekonomiczna nie może sięgać dalej niż 200 mil morskich od linii podstawowych, od których mierzy się szerokość morza terytorialnego.
Prawa i obowiązki innych państw w wyłącznej strefie ekonomicznej
Podstawy rozstrzygania konfliktów dotyczących przyznania praw i jurysdykcji w wyłącznej strefie ekonomicznej
Jeżeli niniejsza konwencja nie przyznaje praw lub jurysdykcji w wyłącznej strefie ekonomicznej państwu nadbrzeżnemu lub innym państwom i dochodzi do konfliktu interesów państwa nadbrzeżnego z interesami jakiegokolwiek innego państwa lub państw, to konflikt taki powinien być rozstrzygnięty w oparciu o zasadę słuszności i w świetle wszelkich odnośnych okoliczności sprawy, przy uwzględnieniu znaczenia odnośnych interesów zarówno dla stron, jak i dla społeczności międzynarodowej jako całości.
Sztuczne wyspy, instalacje i konstrukcje w wyłącznej strefie ekonomicznej
Zachowanie żywych zasobów
Wykorzystanie żywych zasobów
Stada występujące w wyłącznych strefach ekonomicznych dwóch lub więcej państw nadbrzeżnych albo zarówno w obrębie wyłącznej strefy ekonomicznej, jak i na obszarze położonym poza strefą, lecz przyległym do niej
Gatunki migrujące
Ssaki morskie
Żadne z postanowień niniejszej części nie ogranicza prawa państwa nadbrzeżnego ani, odpowiednio do okoliczności, kompetencji organizacji międzynarodowej do zakazywania, ograniczania lub regulowania połowów ssaków morskich w większym stopniu, niż jest to przewidziane w niniejszej części. Państwa współpracują w celu zachowania ssaków morskich, a zwłaszcza starają się, za pośrednictwem odpowiednich organizacji międzynarodowych, zachować i badać walenie oraz gospodarować nimi.
Stada anadromiczne
Gatunki katadromiczne
Gatunki osiadłe
Niniejsza część nie ma zastosowania do gatunków osiadłych określonych w artykule 77 ustęp 4.
Prawa państw śródlądowych
Prawa państwa o niekorzystnym położeniu geograficznym
Przypadki niestosowania artykułów 69 i 70
Postanowienia artykułów 69 i 70 nie mają zastosowania do państwa nadbrzeżnego, którego gospodarka jest w przeważającym stopniu uzależniona od eksploatacji żywych zasobów jego wyłącznej strefy ekonomicznej.
Ograniczenia przenoszenia praw
Zapewnienie przestrzegania ustaw i innych przepisów prawnych państwa nadbrzeżnego
Delimitacja wyłącznej strefy ekonomicznej między państwami, których wybrzeża leżą naprzeciw siebie lub sąsiadują ze sobą
Mapy i wykazy współrzędnych geograficznych
SZELF KONTYNENTALNY
Definicja szelfu kontynentalnego
Prawa państwa nadbrzeżnego w odniesieniu do szelfu kontynentalnego
Status prawny wód pokrywających i przestrzeni powietrznej oraz prawa i wolności innych państw
Podmorskie kable i rurociągi na szelfie kontynentalnym
Sztuczne wyspy, instalacje i konstrukcje na szelfie kontynentalnym
Postanowienia artykułu 60 mają zastosowanie mutatis mutandis do sztucznych wysp, instalacji i konstrukcji na szelfie kontynentalnym.
Wiercenia na szelfie kontynentalnym
Państwu nadbrzeżnemu przysługuje wyłączne prawo do wyrażania zgody i regulowania wierceń na szelfie kontynentalnym, niezależnie od ich celu.
Wpłaty i świadczenia w naturze w związku z eksploatacją szelfu kontynentalnego poza 200 milami morskimi
Delimitacja szelfu kontynentalnego między państwami, których wybrzeża leżą naprzeciw siebie lub sąsiadują ze sobą
Mapy i wykazy współrzędnych geograficznych
Budowa tuneli
Postanowienia niniejszej części nie naruszają prawa państwa nadbrzeżnego do eksploatacji podziemia poprzez budowę tuneli, niezależnie od głębokości wody ponad tym podziemiem.
MORZE PEŁNE
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Stosowanie postanowień niniejszej części
Postanowienia niniejszej części stosuje się do wszystkich części morza, które nie należą ani do wyłącznej strefy ekonomicznej, morza terytorialnego lub do wód wewnętrznych państwa ani do wód archipelagowych państwa archipelagowego. Niniejszy artykuł nie pociąga za sobą jakiegokolwiek ograniczenia wolności, z jakich korzystają wszystkie państwa w wyłącznej strefie ekonomicznej zgodnie z artykułem 58.
Wolność morza pełnego
Wykorzystywanie morza pełnego wyłącznie do celów pokojowych
Morze pełne jest wykorzystywane wyłącznie do celów pokojowych.
Nieważność roszczeń do suwerenności nad morzem pełnym
Żadne państwo nie może w sposób ważny zgłaszać roszczeń do poddania swej suwerenności jakiejkolwiek części morza pełnego.
Prawo do żeglugi
Każde państwo, zarówno nadbrzeżne, jak i śródlądowe, ma prawo do tego, aby statki podnosząc jego banderę, żeglowały po morzu pełnym.
Przynależność państwowa statków
Status statków
Statki podnoszące banderę Narodów Zjednoczonych, organizacji wyspecjalizowanych Narodów Zjednoczonych i Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej
Postanowienia artykułów poprzedzających nie naruszają praw statków pozostających w oficjalnej służbie Narodów Zjednoczonych, ich organizacji wyspecjalizowanych lub Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, podnoszących banderę tych organizacji.
Obowiązki państwa bandery
Immunitet okrętów wojennych na morzu pełnym
Okręty wojenne na morzu pełnym korzystają z pełnego immunitetu jurysdykcyjnego wobec każdego państwa innego niż państwo bandery.
Immunitet statków używanych wyłącznie do służby rządowej niehandlowej
Statki będące własnością państwa lub przez nie eksploatowane, a używane wyłącznie do służby rządowej niehandlowej, korzystają na morzu pełnym z pełnego immunitetu jurysdykcyjnego wobec każdego państwa innego niż państwo bandery.
Jurysdykcja karna w sprawach zderzeń lub innych wypadków w żegludze
Obowiązek udzielania pomocy
Zakaz przewożenia niewolników
Każde państwo stosuje skuteczne środki dla zapobiegania i karania przewozu niewolników na statkach uprawnionych do podnoszenia jego bandery oraz dla zapobiegania bezprawnemu używaniu jego bandery w tym celu. Każdy niewolnik, który znajdzie schronienie na statku, niezależnie od tego, pod jaką banderą pływa ten statek, staje się wolny ipso facto.
Obowiązek współpracy w zwalczaniu piractwa
Wszystkie państwa współdziałają w możliwie najszerszym zakresie w zwalczaniu piractwa na morzu pełnym lub w jakimkolwiek innym miejscu niepodlegającym jurysdykcji żadnego państwa.
Definicja piractwa
Każdy z następujących czynów stanowi piractwo:
Akty piractwa popełnione przez okręt wojenny, rządowy statek morski lub powietrzny, którego załoga zbuntowała się
Akty piractwa określone w artykule 101, popełnione przez okręt wojenny, rządowy statek morski lub powietrzny, którego załoga zbuntowała się i przejęta kontrolę nad tym okrętem, statkiem morskim lub powietrznym, traktuje się na równi z czynami popełnionymi przez prywatny statek morski lub powietrzny.
Definicja pirackiego statku morskiego lub powietrznego
Statek morski lub powietrzny uważa się za piracki, jeżeli osoby, które nim zawładnęły, zamierzają użyć go do popełnienia jednego z czynów wymienionych w artykule 101. To samo dotyczy statku morskiego lub powietrznego, który został użyty do popełnienia takiego czynu, dopóki pozostaje on pod kontrolą osób winnych popełnienia tego czynu.
Zachowanie lub utrata przynależności państwowej przez piracki statek morski lub powietrzny
Statek morski lub powietrzny może zachować swoją przynależność państwową, chociaż stał się pirackim statkiem morskim lub powietrznym. O zachowaniu lub utracie przynależności państwowej decyduje prawo państwa, które przynależność tę przyznało.
Zajęcie pirackiego statku morskiego lub powietrznego
Na morzu pełnym lub w każdym innym miejscu, niepodlegającym jurysdykcji żadnego państwa, każde państwo może zająć piracki statek morski lub powietrzny opanowany przez piratów i znajdujący się w ich władaniu oraz aresztować osoby i zająć mienie znajdujące się na pokładzie. Sądy państwa, które dokonało zajęcia, mogą orzekać o wymiarze kary oraz mogą określać środki, jakie należy przedsięwziąć wobec statków morskich, powietrznych lub mienia, z uwzględnieniem praw osób trzecich działających w dobrej wierze.
Odpowiedzialność za zajęcie bez dostatecznych podstaw
Jeżeli zajęcie statku morskiego lub powietrznego, podejrzanego o piractwo, zostało dokonane bez dostatecznych podstaw, wówczas państwo, które dokonało zajęcia, ponosi odpowiedzialność wobec państwa przynależności państwowej statku morskiego lub powietrznego za wszelkie straty lub szkody spowodowane zajęciem.
Statki morskie lub powietrzne, które są uprawnione do zajęcia z powodu piractwa
Zajęcia z powodu piractwa mogą dokonywać tylko okręty wojenne lub samoloty wojskowe albo inne statki morskie lub powietrzne, które posiadają wyraźne znaki rozpoznawcze świadczące o tym, że pozostają one w służbie rządowej i że są upoważnione do takich działań.
Nielegalny handel narkotykami lub substancjami psychotropowymi
Nielegalne nadawanie audycji z morza pełnego
Prawo wizyty
Prawo pościgu
Prawo do układania podmorskich kabli i rurociągów
Zerwanie lub uszkodzenie podmorskiego kabla lub rurociągu
Każde państwo wydaje niezbędne ustawy i inne przepisy prawne, przewidujące karalność działań polegających na zerwaniu lub uszkodzeniu, umyślnie albo w skutek zawinionego niedbalstwa, przez statek podnoszący banderę tego państwa lub przez osobę podlegającą jego jurysdykcji, kabla elektrycznego wysokiego napięcia lub podmorskiego rurociągu na morzu pełnym, jak również podmorskiego kabla telegraficznego lub telefonicznego, co może doprowadzić do przerwania lub utrudnienia łączności telegraficznej albo telefonicznej. Niniejsze postanowienie ma również zastosowanie do wszelkich działań, których celem jest zerwanie lub uszkodzenie albo które mogą do niego doprowadzić. Jednakże nie ma ono zastosowania do zerwania lub uszkodzenia spowodowanego przez osoby, które działały wyłącznie w sposób uzasadniony w celu ratowania swojego życia albo ratowania swoich statków, po zastosowaniu wszelkich niezbędnych środków ostrożności dla uniknięcia takiego zerwania lub uszkodzenia.
Zerwanie lub uszkodzenia podmorskiego kabla lub rurociągu dokonane przez właścicieli innego podmorskiego kabla lub rurociągu
Każde państwo wydaje niezbędne ustawy i inne przepisy prawne dla zapewnienia, by osoby podlegające jego jurysdykcji, które są właścicielami podmorskiego kabla lub rurociągu pod morzem pełnym i które zerwą lub uszkodzą inny kabel lub rurociąg podczas układania lub naprawy swojego kabla lub rurociągu, poniosły koszty napraw.
Odszkodowanie za szkodę poniesioną przy unikaniu uszkodzenia podmorskiego kabla lub rurociągu
Każde państwo wydaje niezbędne ustawy i inne przepisy prawne dla zapewnienia, by właściciele statków, którzy mogą udowodnić, że poświęcili kotwicę, sieć lub inny sprzęt rybacki w celu uniknięcia uszkodzenia podmorskiego kabla lub rurociągu, otrzymali odszkodowanie od właściciela tego kabla lub rurociągu, pod warunkiem że uprzednio zastosowali wszelkie zasadne środki ostrożności.
ZACHOWANIE ŻYWYCH ZASOBÓW MORZA PEŁNEGO I GOSPODAROWANIE NIMI
Prawo do połowów na morzu pełnym
Wszystkie państwa mają prawo do tego, aby ich obywatele dokonywali połowów, z zastrzeżeniem:
Obowiązek państw przyjęcia wobec swoich obywateli środków w celu zapewnienia zachowania żywych zasobów morza pełnego
Wszystkie państwa mają obowiązek podjęcia lub współdziałania z innymi państwami w podejmowaniu wobec swoich obywateli środków koniecznych dla zachowania zasobów morza pełnego.
Współpraca państw w celu zachowania zasobów i w gospodarowaniu nimi
Państwa współpracują ze sobą w celu zachowania żywych zasobów i w gospodarowaniu nimi na obszarach morza pełnego. Państwa, których obywatele eksploatują takie same żywe zasoby lub różne żywe zasoby na tym samym obszarze, podejmują negocjacje w celu zastosowania środków niezbędnych dla zachowania tych żywych zasobów. Odpowiednio do potrzeb współdziałają one na rzecz powołania w tym celu subregionalnych lub regionalnych organizacji do spraw rybołówstwa.
Zachowanie żywych zasobów morza pełnego
Ssaki morskie
Artykuł 65 ma zastosowanie również do zachowania ssaków morskich na morzu pełnym i do gospodarowania nimi.
REŻIM PRAWNY WYSP
Reżim prawny wysp
MORZA ZAMKNIĘTE LUB PÓŁZAMKNIĘTE
Definicja
Dla celów niniejszej konwencji "morze zamknięte lub półzamknięte" oznacza zatokę, zbiornik morski lub morze otoczone przez dwa lub więcej państw i połączone z innym morzem lub oceanem wąskim ujściem albo składające się w całości lub w przeważającej części z mórz terytorialnych i wyłącznych stref ekonomicznych dwóch lub więcej państw nadbrzeżnych.
Współpraca państw położonych nad morzami zamkniętymi lub półzamkniętymi
Państwa położone nad morzami zamkniętymi lub półzamkniętymi powinny współpracować ze sobą w wykonywaniu swoich praw i obowiązków, przewidzianych przez niniejszą konwencję. W tym celu dążą one, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwej organizacji regionalnej, do:
PRAWO DOSTĘPU PAŃSTW ŚRÓDLĄDOWYCH DO MORZA I OD STRONY MORZA ORAZ WOLNOŚĆ TRANZYTU
Definicje
Prawo dostępu do morza i od strony morza oraz wolność tranzytu
Wyłączenie stosowania klauzuli największego uprzywilejowania
Klauzula największego uprzywilejowania nie ma zastosowania ani do postanowień niniejszej konwencji, ani do specjalnych umów dotyczących wykonywania prawa dostępu do morza i od strony morza, które ustanawiają prawa i ułatwienia ze względu na szczególne położenie geograficzne państw śródlądowych.
Cła, podatki i inne opłaty
Strefy wolnocłowe i inne ułatwienia celne
Dla wygody ruchu tranzytowego mogą być ustanawiane, na podstawie umów zawieranych między państwami śródlądowymi i państwami tranzytowymi, strefy wolnocłowe lub inne ułatwienia celne w portach wejścia i wyjścia w Państwach tranzytowych.
Współpraca w dziedzinie budowy i doskonalenia środków transportu
Jeżeli w państwach tranzytowych nie ma środków transportu, które pozwalałyby na korzystanie z wolności tranzytu, albo jeżeli istniejące środki, łącznie z urządzeniami i wyposażeniem portowym, są w jakimkolwiek zakresie niewystarczające, zainteresowane państwa śródlądowe mogą współpracować w dziedzinie ich budowy lub doskonalenia.
Środki zmierzające do zapobiegania opóźnieniom albo innym trudnościom o charakterze technicznym w ruchu tranzytowym bądź do usuwania ich przyczyn
Równe traktowanie w portach morskich
Statki podnoszące banderę państw śródlądowych korzystają w portach morskich z takiego samego traktowania, jakie przysługuje innym obcym statkom.
Przyznawanie większych ułatwień tranzytowych
Niniejsza konwencja w żaden sposób nie powoduje uchylenia ułatwień tranzytowych, które są większe niż ułatwienia przewidziane w niniejszej konwencji i które zostały uzgodnione przez Państwa-Strony niniejszej konwencji lub przyznane przez jakiekolwiek Państwo-Stronę. Niniejsza konwencja nie stoi również na przeszkodzie przyznawaniu w przyszłości większych ułatwień tranzytowych.
OBSZAR
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Użycie wyrażeń
Dla celów niniejszej części:
Zakres niniejszej części
Status prawny wód pokrywających i przestrzeni powietrznej
Ani postanowienia niniejszej części, ani prawa przyznane lub wykonywane na jej podstawie nie naruszają statusu prawnego wód pokrywających Obszar lub statusu prawnego przestrzeni powietrznej ponad tymi wodami.
ZASADY RZĄDZĄCE OBSZAREM
Wspólne dziedzictwo ludzkości
Obszar i jego zasoby stanowią wspólne dziedzictwo ludzkości.
Status prawny Obszaru i jego zasobów
Ogólne postępowanie państw w stosunku do Obszaru
Ogólne postępowanie państw w stosunku do Obszaru powinno być zgodne z postanowieniami niniejszej części, z zasadami zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych i innymi normami prawa międzynarodowego, w interesie utrzymania pokoju i bezpieczeństwa oraz popierania współpracy międzynarodowej i wzajemnego zrozumienia.
Obowiązek zapewnienia przestrzegania i odpowiedzialność za szkodę
Korzyści dla ludzkości
Wykorzystywanie Obszaru wyłącznie w celach pokojowych
Obszar jest dostępny dla wszystkich państw, zarówno nadbrzeżnych, jak i śródlądowych, dla wykorzystania wyłącznie w celach pokojowych, bez dyskryminacji i uszczerbku dla innych postanowień niniejszej części.
Prawa i uzasadnione interesy państw nadbrzeżnych
Morskie badania naukowe
Przekazywanie technologii
Ochrona środowiska morskiego
W odniesieniu do działalności w Obszarze stosowane są, zgodnie z niniejszą konwencją, niezbędne środki w celu zapewnienia skutecznej ochrony środowiska morskiego przed szkodliwymi następstwami, jakie mogą wyniknąć z takiej działalności. W tym celu Organizacja przyjmuje odpowiednie zasady, przepisy i procedury, których celem jest inter alia:
Ochrona życia ludzkiego
W odniesieniu do działalności w Obszarze stosowane są niezbędne środki w celu zapewnienia skutecznej ochrony życia ludzkiego. W tym celu Organizacja przyjmuje odpowiednie zasady, przepisy i procedury, aby uzupełnić prawo międzynarodowe zawarte w stosownych traktatach.
Koordynacja działalności w Obszarze i środowisku morskim
Udział państw rozwijających się w działalności w Obszarze
Popiera się skuteczny udział państw rozwijających się w działalności w Obszarze, w sposób szczegółowo przewidziany w niniejszej części, z odpowiednim uwzględnieniem ich szczególnych interesów i potrzeb, a zwłaszcza szczególnych potrzeb państw śródlądowych i państw o niekorzystnym położeniu geograficznym, w celu przezwyciężenia przeszkód wynikających z ich niekorzystnego położenia, z oddalenia od Obszaru i z trudności w dostępie do Obszaru.
Obiekty archeologiczne i historyczne
Wszelkie obiekty o charakterze archeologicznym i historycznym znalezione w Obszarze zachowuje się lub wykorzystuje dla dobra ludzkości jako całości, ze szczególnym uwzględnieniem preferencyjnych praw państwa lub kraju pochodzenia, państwa kulturowego pochodzenia albo państwa historycznego i archeologicznego pochodzenia.
WYKORZYSTYWANIE ZASOBÓW OBSZARU
Polityka dotycząca działalności w Obszarze
Działalność w Obszarze, szczegółowo określona w niniejszej części, prowadzona jest w taki sposób, aby powodowała prawidłowy rozwój gospodarki światowej i zrównoważony wzrost handlu międzynarodowego oraz wspierała współpracę międzynarodową, w celu wszechstronnego rozwoju wszystkich krajów, zwłaszcza państw rozwijających się, oraz zapewniała:
Polityka w dziedzinie produkcji
Wykonywanie uprawnień i funkcji przez Organizację
System badań i eksploatacji
Okresowy przegląd
Co pięć lat od chwili wejścia w życie niniejszej konwencji Zgromadzenie dokonuje ogólnego i systematycznego przeglądu funkcjonowania w praktyce międzynarodowego reżimu Obszaru, ustanowionego przez niniejszą konwencję. W wyniku tego przeglądu Zgromadzenie może zastosować lub zalecić innym organom zastosowanie takich środków, zgodnie z przepisami i procedurami niniejszej części i odnoszących się do niej aneksów, które pozwolą na udoskonalenie funkcjonowania tego ustroju.
Konferencja Przeglądowa
ORGANIZACJA
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Utworzenie Organizacji
Charakter i podstawowe zasady Organizacji
Organy Organizacji
ZGROMADZENIE
Skład, procedura i głosowanie
Uprawnienia i funkcje
RADA
Skład, procedura i głosowanie
Uprawnienia i funkcje
Organy Rady
Komisja Planowania Gospodarczego
Komisja Prawno-Techniczna
SEKRETARIAT
Sekretariat
Personel Organizacji
Międzynarodowy charakter Sekretariatu
Konsultacja i współpraca z organizacjami międzynarodowymi i pozarządowymi
PRZEDSIĘBIORSTWO
Przedsiębiorstwo
FINANSE ORGANIZACJI
Fundusze Organizacji
Fundusze Organizacji obejmują:
Roczny budżet Organizacji
Sekretarz Generalny przygotowuje projekt proponowanego rocznego budżetu Organizacji i przedkłada go Radzie. Rada rozpatruje proponowany roczny budżet i przedkłada go Zgromadzeniu, łącznie z wszystkimi odnoszącymi się do niego zaleceniami. Zgromadzenie rozpatruje i zatwierdza proponowany roczny budżet, zgodnie z artykułem 160 ustęp 2 (h).
Wydatki Organizacji
Uprawnienie Organizacji do zaciągania pożyczek
Coroczna kontrola
Rejestry, księgi i rachunki Organizacji, łącznie z jej corocznymi oświadczeniami finansowymi, podlegają corocznej kontroli przeprowadzanej przez niezależnego rewidenta, wyznaczonego przez Zgromadzenie.
STATUS PRAWNY, PRZYWILEJE I IMMUNITETY
Status prawny
Organizacja ma osobowość prawnomiędzynarodową i taką zdolność prawną, jaka może okazać się niezbędna dla wykonywania jej funkcji i osiągania jej celów.
Przywileje i immunitety
Dla umożliwienia wykonywania swoich funkcji Organizacja korzysta na terytorium każdego Państwa-Strony z przywilejów i immunitetów określonych w niniejszym podrozdziale. Przywileje i immunitety odnoszące się do Przedsiębiorstwa określone są w artykule 13 aneksu IV.
Immunitet jurysdykcyjny
Organizacja, jej mienie i aktywa korzystają z immunitetu jurysdykcyjnego, chyba że Organizacja wyraźnie zrzeknie się tego immunitetu w konkretnej sprawie.
Immunitet w zakresie przeszukania i jakiejkolwiek formy zajęcia
Mienie i aktywa Organizacji, bez względu na to, gdzie i u kogo się znajdują, korzystają z immunitetu od przeszukania, rekwirowania, konfiskaty, wywłaszczenia oraz od jakiejkolwiek innej formy zajęcia na podstawie decyzji organów wykonawczych lub ustawodawczych.
Zwolnienie od ograniczeń, reglamentacji, kontroli i moratoriów
Mienie i aktywa Organizacji są wolne od ograniczeń, reglamentacji, kontroli i moratoriów niezależnie od ich charakteru.
Archiwa i oficjalne środki łączności Organizacji
Przywileje i immunitety określonych osób związanych z Organizacją
Przedstawiciele Państw-Stron, którzy biorą udział w posiedzeniach Zgromadzenia, Rady albo organów Zgromadzenia lub Rady, oraz Sekretarz Generalny i personel Organizacji korzystają na terytorium każdego Państwa-Strony:
Zwolnienie od podatków i opłat celnych
ZAWIESZENIE KORZYSTANIA Z PRAW I PRZYWILEJÓW CZŁONKOWSKICH
Zawieszanie prawa do głosowania
Państwo-Strona, które zalega z płaceniem swoich finansowych wkładów na rzecz Organizacji, nie ma prawa do głosowania, jeżeli suma jego zaległości równa się sumie wkładów należnych od niego za poprzedzające pełne dwa lata albo ją przekracza. Zgromadzenie może jednak zezwolić takiemu członkowi na udział w głosowaniu, jeżeli uzna, że niewywiązywanie się w terminie z płatności jest spowodowane okolicznościami niezależnymi od tego członka.
Zawieszenie korzystania z praw i przywilejów wynikających z członkostwa
ROZSTRZYGANIE SPORÓW I OPINIE DORADCZE
Izba Sporów Dotyczących Dna Morskiego Międzynarodowego Trybunału Prawa Morza
Utworzenie Izby Sporów Dotyczących Dna Morskiego i sposób, w jaki wykonuje ona swoje kompetencje, regulują postanowienia niniejszego rozdziału, części XV i aneksu VI.
Właściwość Izby Sporów Dotyczących Dna Morskiego
Izba Sporów Dotyczących Dna Morskiego jest właściwa zgodnie z niniejszą częścią i jej aneksami w sporach związanych z działalnością w Obszarze, należących do następujących kategorii:
Poddawanie sporów izbie specjalnej Międzynarodowego Trybunału Prawa Morza lub izbie ad hoc Izby Sporów Dotyczących Dna Morskiego lub wiążącemu rozstrzygnięciu arbitrażu handlowego
Ograniczenie kompetencji w odniesieniu do decyzji Organizacji
Izba Sporów Dotyczących Dna Morskiego nie posiada właściwości w odniesieniu do wykonywania przez Organizację jej dyskrecjonalnych uprawnień zgodnie z niniejszą częścią; w żadnym wypadku nie może ona zastępować swoimi dyskrecjonalnymi uprawnieniami dyskrecjonalnych uprawnień Organizacji. Bez uszczerbku dla artykułu 191, przy wykonywaniu swoich kompetencji zgodnie z artykułem 187, Izba Sporów Dotyczących Dna Morskiego nie będzie wypowiadać się w kwestii, czy jakiekolwiek zasady, przepisy i procedury Organizacji są zgodne z niniejszą konwencją, jak również nie będzie uznawać takich zasad, przepisów i procedur za nieważne. Jej właściwość w tym zakresie ogranicza się do decydowania w przedmiocie roszczeń, według których stosowanie zasad, przepisów i procedur Organizacji w indywidualnych wypadkach kolidowałoby z umownymi zobowiązaniami stron sporu lub ich zobowiązaniami wynikającymi z niniejszej konwencji, roszczeń dotyczących przekroczenia kompetencji lub nadużycia uprawnień oraz roszczeń o odszkodowanie, które powinno być zapłacone, albo o inne środki, które należy przyznać zainteresowanej stronie z powodu nieprzestrzegania przez drugą stronę jej zobowiązań umownych lub jej zobowiązań wynikających z niniejszej konwencji.
Udział i przystąpienie do udziału w postępowaniu poręczających Państw-Stron
Opinie doradcze
Izba Sporów Dotyczących Dna Morskiego wydaje opinie doradcze na wniosek Zgromadzenia lub Rady w kwestiach prawnych powstałych w zakresie ich działalności. Opinie takie wydaje się w trybie pilnym.
OCHRONA I ZACHOWANIE ŚRODOWISKA MORSKIEGO
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Zobowiązanie ogólne
Państwa są zobowiązane do ochrony i zachowania środowiska morskiego.
Suwerenne prawo państw do eksploatacji swoich zasobów naturalnych
Państwa mają suwerenne prawo do eksploatacji swoich zasobów naturalnych stosownie do ich polityki w dziedzinie ochrony środowiska i zgodnie z ich obowiązkiem ochrony i zachowania środowiska morskiego.
Środki zmierzające do zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego
Obowiązek nieprzemieszczania szkody lub zagrożeń i nieprzekształcania jednego typu zanieczyszczenia w inny
Stosując środki zmierzające do zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego, państwa działają w taki sposób, aby nie przemieścić szkody lub zagrożeń, bezpośrednio lub pośrednio, z jednego obszaru na inny oraz aby nie przekształcić jednego typu zanieczyszczenia w inny.
Stosowanie technologii lub wprowadzanie gatunków obcych albo nowych
WSPÓŁPRACA GLOBALNA I REGIONALNA
Współpraca na płaszczyźnie globalnej lub regionalnej
Państwa współpracują na płaszczyźnie globalnej i, w razie potrzeby, regionalnej, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych, w zakresie formułowania i opracowywania międzynarodowych norm, standardów i zalecanych metod postępowania oraz procedur zgodnych z niniejszą konwencją, w celu ochrony i zachowania środowiska morskiego, z uwzględnieniem charakterystycznych cech regionalnych.
Zawiadomienie o szkodzie mającej nieuchronnie nastąpić lub o szkodzie już powstałej
Jeżeli państwo dowiaduje się o sytuacjach, w których środowisku morskiemu nieuchronnie grozi niebezpieczeństwo poniesienia szkody lub poniosło już ono szkodę w następstwie zanieczyszczenia, państwo to niezwłocznie zawiadamia inne państwa, którym taka szkoda może być, według niego, również wyrządzona, a także właściwe organizacje międzynarodowe.
Plany dotyczące nadzwyczajnych środków w zakresie zanieczyszczenia
W sytuacjach, o których mowa w artykule 198, państwa położone na obszarze dotkniętym zanieczyszczeniem, zgodnie z ich możliwościami, oraz właściwe organizacje międzynarodowe współpracują w możliwie najszerszym zakresie w likwidowaniu skutków zanieczyszczenia i w zapobieganiu wystąpieniu szkód lub ich ograniczeniu do minimum. W tym celu państwa wspólnie opracowują plany dotyczące nadzwyczajnych środków stosowanych w razie wypadków powodujących zanieczyszczenie środowiska morskiego oraz popierają ich realizację.
Badania, programy badawcze oraz wymiana informacji i danych
Państwa współpracują, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych, w celu popierania badań, podejmowania naukowych programów badawczych oraz zachęcania do wymiany uzyskanych informacji i danych o zanieczyszczeniu środowiska morskiego. Dążą one do aktywnego udziału w regionalnych i globalnych programach uzyskiwania wiedzy dla oceny rodzaju i rozmiaru zanieczyszczenia, kwestii związanych z narażaniem się na zanieczyszczenie, kierunków jego rozprzestrzeniania się, zagrożeń z niego wynikających i środków jego zwalczania.
Kryteria naukowe dla opracowywania przepisów prawnych
Na podstawie informacji i danych uzyskanych zgodnie z artykułem 200 państwa współpracują, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych, w ustanawianiu odpowiednich kryteriów naukowych dla formułowania i opracowywania norm, standardów i zalecanych metod postępowania oraz procedur w zakresie zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego.
POMOC TECHNICZNA
Pomoc naukowa i techniczna dla państw rozwijających się
Państwa bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych:
Uprzywilejowane traktowanie państw rozwijających się
W celu zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego lub ograniczania do minimum jego następstw organizacje międzynarodowe przyznają państwom rozwijającym się pierwszeństwo w zakresie:
MONITORING I OCENA ŚRODOWISKA
Monitoring zagrożeń lub następstw zanieczyszczenia
Publikacja sprawozdań
Państwa publikują sprawozdania dotyczące wyników działań podejmowanych zgodnie z artykułem 204 lub dostarczają takie sprawozdania w odpowiednich odstępach czasu właściwym organizacjom międzynarodowym, które powinny udostępniać je wszystkim państwom.
Ocena potencjalnych następstw działalności
Jeżeli państwa mają uzasadnione podstawy, aby sądzić, że działalność, która ma być prowadzona pod ich jurysdykcją lub kontrolą, może spowodować istotne zanieczyszczenie lub znaczące i szkodliwe zmiany w środowisku morskim, oceniają one, tak dalece jak to jest praktycznie możliwe, potencjalne następstwa takiej działalności dla środowiska morskiego oraz podają do wiadomości sprawozdania o wynikach takich ocen w sposób przewidziany w artykule 205.
NORMY MIĘDZYNARODOWE I USTAWODAWSTWO KRAJOWE W ZAKRESIE ZAPOBIEGANIA, ZMNIEJSZANIA I KONTROLI ZANIECZYSZCZENIA ŚRODOWISKA MORSKIEGO
Zanieczyszczenie ze źródeł lądowych
Zanieczyszczenie powstające w następstwie działalności prowadzonej na dnie morskim, która podlega jurysdykcji państwowej
Zanieczyszczenie powstające w następstwie działalności prowadzonej w Obszarze
Zanieczyszczenie w następstwie zatapiania
Zanieczyszczenie ze statków
Zanieczyszczenie z atmosfery lub poprzez atmosferę
ZAPEWNIENIE WYKONANIA PRZEPISÓW
Zapewnienie wykonania przepisów prawnych dotyczących zanieczyszczenia ze źródeł lądowych
Państwa zapewniają wykonanie swoich ustaw i innych przepisów prawnych wydanych zgodnie z artykułem 207 i wydają ustawy i inne przepisy prawne oraz stosują inne środki konieczne dla wprowadzenia w życie odpowiednich międzynarodowych norm i standardów, ustanowionych za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych albo za pośrednictwem konferencji dyplomatycznej w celu zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego ze źródeł lądowych.
Zapewnienie wykonania przepisów prawnych dotyczących zanieczyszczenia powstającego w następstwie działalności prowadzonej na dnie morskim
Państwa zapewniają wykonanie swoich ustaw i innych przepisów prawnych wydanych zgodnie z artykułem 208 i wydają ustawy i inne przepisy prawne oraz stosują inne środki konieczne dla wprowadzenia w życie stosownych międzynarodowych norm i standardów, ustanowionych za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych albo za pośrednictwem konferencji dyplomatycznej w celu zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego, powstającego w następstwie działalności prowadzonej na dnie morskim, która podlega jurysdykcji tych państw, lub w związku z taką działalnością, oraz pochodzącego ze sztucznych wysp, instalacji i konstrukcji znajdujących się pod ich jurysdykcją, zgodnie z artykułami 60 i 80.
Zapewnienie wykonania międzynarodowych przepisów prawnych dotyczących zanieczyszczenia powstającego w następstwie działalności prowadzonej w Obszarze
Zapewnienie wykonania międzynarodowych zasad, przepisów oraz procedur, ustanowionych zgodnie z częścią XI w celu zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego powstającego w następstwie działalności prowadzonej w Obszarze, jest uregulowane we wspomnianej części.
Zapewnienie wykonania przepisów prawnych dotyczących zanieczyszczenia w następstwie zatapiania
Zapewnienie przez państwa bandery wykonania przepisów
Zapewnienie przez państwa portu wykonania przepisów
Środki dotyczące zdatności statków do żeglugi w celu zapobiegania zanieczyszczeniu
Z zastrzeżeniem rozdziału 7 państwa, które, działając na wniosek lub z własnej inicjatywy, stwierdziły, że statek przebywający w jednym z ich portów lub terminali przybrzeżnych narusza stosowne międzynarodowe normy i standardy dotyczące zdatności statków do żeglugi i tym samym powoduje zagrożenie dla środowiska morskiego, stosują tak dalece, jak jest to praktycznie możliwe, środki administracyjne w celu niedopuszczenia takiego statku do żeglugi. Takie państwa mogą zezwolić statkowi na skierowanie się wyłącznie do najbliższej właściwej stoczni remontowej i, po usunięciu przyczyn naruszenia, niezwłocznie zezwalają statkowi na kontynuowanie żeglugi.
Zapewnianie przez państwa nadbrzeżne wykonania przepisów
Środki stosowane w celu unikania zanieczyszczenia w następstwie wypadków morskich
Zapewnienie wykonania przepisów prawnych dotyczących zanieczyszczenia z atmosfery lub poprzez atmosferę
Państwa zapewniają w przestrzeni powietrznej podlegającej ich suwerenności lub w odniesieniu do statków morskich podnoszących ich banderę albo statków morskich lub powietrznych zarejestrowanych w tych państwach wykonywanie swoich ustaw i innych przepisów prawnych wydanych zgodnie z artykułem 212 ustęp 1 i innymi postanowieniami niniejszej konwencji, a także wydają ustawy i inne przepisy prawne oraz stosują inne środki konieczne dla wprowadzenia w życie stosownych międzynarodowych norm i standardów, ustanowionych za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych albo za pośrednictwem konferencji dyplomatycznej w celu zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego z atmosfery lub poprzez atmosferę, zgodnie z wszelkimi stosownymi międzynarodowymi normami i standardami dotyczącymi bezpieczeństwa żeglugi powietrznej.
GWARANCJE
Środki ułatwiające postępowanie
W postępowaniu wszczętym zgodnie z niniejszą częścią państwa stosują środki ułatwiające przesłuchiwanie świadków i dopuszczanie dowodów przedstawianych przez władze innego państwa lub przez właściwą organizację międzynarodową oraz ułatwiają udział w takim postępowaniu oficjalnym przedstawicielom właściwej organizacji międzynarodowej, państwa bandery i państwa, które ucierpiało w następstwie zanieczyszczenia spowodowanego naruszeniem. Oficjalni przedstawiciele uczestniczący w takim postępowaniu mają takie prawa i obowiązki, jakie są przewidziane w krajowych ustawach i innych przepisach prawa krajowego lub w prawie międzynarodowym.
Wykonywanie uprawnień w zakresie zapewnienia wykonania przepisów
Uprawnienia w zakresie zapewnienia wykonania przepisów prawnych w odniesieniu do obcych statków, przewidziane w niniejszej części, mogą być wykonywane wyłącznie przez urzędników państwowych lub okręty wojenne, wojskowe statki powietrzne albo inne statki morskie lub powietrzne, które noszą wyraźne znaki pozwalające rozpoznać, że pozostają one w służbie rządowej i są do tego upoważnione.
Obowiązek unikania szkodliwych następstw podczas korzystania z uprawnień do zapewnienia wykonania przepisów
Korzystając, zgodnie z niniejszą konwencją, ze swoich uprawnień w zakresie zapewnienia wykonania przepisów prawnych w odniesieniu do obcych statków państwa nie powinny zagrażać bezpieczeństwu żeglugi lub w inny sposób stwarzać jakiegokolwiek zagrożenia dla statku ani wprowadzać go do portu lub na kotwicowisko, które nie zapewnia bezpieczeństwa, ani też narażać środowiska morskiego na nadmierne ryzyko.
Dochodzenie w sprawie obcych statków
Niedyskryminowanie obcych statków
Korzystając ze swoich praw i wykonując swoje obowiązki na podstawie niniejszej części, państwa nie dyskryminują formalnie lub faktycznie statków jakiegokolwiek innego państwa.
Zawieszenie postępowania i ograniczenia w zakresie wszczęcia postępowania
Wszczęcie postępowania cywilnego
Niniejsza konwencja nie wpływa na wszczęcie postępowania cywilnego z powodu jakiegokolwiek roszczenia dotyczącego strat lub szkód, powstałych w następstwie zanieczyszczenia środowiska morskiego.
Kary pieniężne i przestrzeganie uznanych praw obwinionego
Zawiadomienie państwa bandery i innych państw zainteresowanych
Państwa niezwłocznie zawiadamiają państwo bandery i każde inne zainteresowane państwo o wszelkich środkach zastosowanych zgodnie z rozdziałem 6 przeciwko obcym statkom i przekazują państwu bandery wszystkie oficjalne sprawozdania dotyczące takich środków. Jednakże w odniesieniu do naruszeń popełnionych na morzu terytorialnym wymienione zobowiązania państwa nadbrzeżnego dotyczą tylko takich środków, które są stosowane w trakcie postępowania. O wszystkich takich środkach zastosowanych zgodnie z rozdziałem 6 przeciwko obcym statkom informuje się niezwłocznie przedstawicieli dyplomatycznych lub urzędników konsularnych i, w miarę możliwości, administrację morską państwa bandery.
Odpowiedzialność państw za środki stosowane w celu zapewnienia wykonania
Państwa ponoszą odpowiedzialność za szkody lub straty, które mogą być im przypisane i które powstały w wyniku zastosowania środków na podstawie rozdziału 6, jeżeli środki te są bezprawne lub nieracjonalne. Państwa zapewniają możliwość dochodzenia w swoich sądach roszczeń w związku z takimi szkodami lub stratami.
Gwarancje w odniesieniu do cieśnin używanych do żeglugi międzynarodowej
Żadne postanowienie rozdziałów 5, 6 i 7 nie wpływa na reżim prawny cieśnin używanych do żeglugi międzynarodowej. Jeżeli jednak obcy statek, inny niż statki wymienione w rozdziale 10, dopuszcza się naruszenia ustaw i innych przepisów prawnych wymienionych w artykule 42 ustęp 1 (a) i (b), powodując poważną szkodę lub grożąc spowodowaniem poważnej szkody w środowisku morskim cieśnin, państwa graniczące z cieśninami mogą zastosować odpowiednie środki w zakresie zapewnienia wykonania przepisów prawnych i w takim przypadku przestrzegają mutatis mutandis postanowień niniejszego rozdziału.
OBSZARY POKRYTE LODEM
Obszary pokryte lodem
Państwa nadbrzeżne mają prawo wydawać i zapewniać wykonanie niedyskryminujących ustaw i innych przepisów prawnych dla zapobiegania, zmniejszania i kontroli zanieczyszczenia środowiska morskiego ze statków na obszarach pokrytych lodem w obrębie wyłącznej strefy ekonomicznej, gdzie szczególnie surowe warunki klimatyczne oraz obecność lodu pokrywającego takie obszary przez większą część roku stwarzają przeszkody lub wyjątkowe niebezpieczeństwa dla żeglugi, a zanieczyszczenie środowiska morskiego mogłoby wyrządzić poważną szkodę równowadze ekologicznej lub nieodwracalnie ją zakłócić. W takich ustawach i innych przepisach prawnych należycie uwzględnia się żeglugę oraz ochronę i zachowanie środowiska morskiego.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Odpowiedzialność
IMMUNITET WYNIKAJĄCY Z SUWERENNOŚCI
Immunitet wynikający z suwerenności
Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące ochrony i zachowania środowiska morskiego nie mają zastosowania do okrętów wojennych, pomocniczych okrętów marynarki wojennej, innych statków morskich i powietrznych będących własnością państwa lub eksploatowanych przez państwo i używanych w danym czasie wyłącznie w rządowej służbie niehandlowej. Jednakże każde państwo zapewnia, poprzez stosowanie odpowiednich środków niezakłócających eksploatacji lub zdolności eksploatacyjnych takich statków morskich lub powietrznych będących jego własnością lub przez nie eksploatowanych, aby takie statki morskie lub powietrzne postępowały zgodnie z niniejszą konwencją tak racjonalnie i praktycznie, jak to tylko możliwe.
ZOBOWIĄZANIA PRZYJĘTE NA PODSTAWIE INNYCH KONWENCJI O OCHRONIE I ZACHOWANIU ŚRODOWISKA MORSKIEGO
Zobowiązania przyjęte na podstawie innych konwencji o ochronie i zachowaniu środowiska morskiego
MORSKIE BADANIA NAUKOWE
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Prawo prowadzenia morskich badań naukowych
Wszystkie państwa, niezależnie od swojego położenia geograficznego, oraz właściwe organizacje międzynarodowe mają prawo prowadzenia morskich badań naukowych, z zastrzeżeniem praw i obowiązków innych państw, przewidzianych w niniejszej konwencji.
Popieranie morskich badań naukowych
Państwa i właściwe organizacje międzynarodowe popierają i ułatwiają rozwijanie oraz prowadzenie morskich badań naukowych zgodnie z niniejszą konwencją.
Ogólne zasady prowadzenia morskich badań naukowych
Prowadząc morskie badania naukowe, należy stosować następujące zasady:
Nieuznawanie morskich badań naukowych za prawną podstawę roszczeń
Prowadzenie morskich badań naukowych nie stanowi prawnej podstawy jakichkolwiek roszczeń do jakiejkolwiek części środowiska morskiego lub jego zasobów.
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
Popieranie współpracy międzynarodowej
Tworzenie korzystnych warunków
Państwa i właściwe organizacje międzynarodowe współpracują ze sobą poprzez zawieranie umów dwustronnych i wielostronnych, w celu tworzenia korzystnych warunków do prowadzenia morskich badań naukowych w środowisku morskim oraz w celu łączenia wysiłków naukowców w badaniu istoty zjawisk i procesów zachodzących w środowisku morskim i ich wzajemnych powiązań.
Publikowanie i rozpowszechnianie informacji i wiedzy
PROWADZENIE I POPIERANIE MORSKICH BADAŃ NAUKOWYCH
Morskie badania naukowe na morzu terytorialnym
Wykonując swoją suwerenność, państwa nadbrzeżne mają wyłączne prawo do regulowania morskich badań naukowych, zezwalania na nie oraz ich prowadzenia na swoim morzu terytorialnym. Morskie badania naukowe na morzu terytorialnym są prowadzone tylko za wyraźną zgodą państwa nadbrzeżnego i na warunkach określonych przez to państwo.
Morskie badania naukowe w wyłącznej strefie ekonomicznej i na szelfie kontynentalnym
Projekty morskich badań naukowych realizowane przez organizacje międzynarodowe lub pod auspicjami organizacji międzynarodowych
Uważa się, że państwo nadbrzeżne, które jest członkiem organizacji międzynarodowej lub zawarło umowę dwustronną z taką organizacją i w którego wyłącznej strefie ekonomicznej lub na którego szelfie kontynentalnym organizacja ta pragnie realizować, bezpośrednio lub pod jej auspicjami, projekt morskich badań naukowych, zezwoliło na realizację tego projektu stosownie do uzgodnionych specyfikacji, jeżeli to państwo nadbrzeżne zatwierdziło szczegółowy projekt, kiedy organizacja podejmowała decyzję o realizacji danego projektu, lub jeżeli państwo pragnie w nim uczestniczyć, a nie zgłosiło żadnego sprzeciwu w terminie czterech miesięcy od czasu notyfikowania mu projektu przez tę organizację międzynarodową.
Obowiązek przekazywania informacji państwu nadbrzeżnemu
Państwa i właściwe organizacje międzynarodowe, które zamierzają prowadzić morskie badania naukowe w wyłącznej strefie ekonomicznej lub na szelfie kontynentalnym państwa nadbrzeżnego, przekazują temu państwu, w terminie nie krótszym niż sześć miesięcy przed przewidywaną datą rozpoczęcia projektu morskich badań naukowych, pełną informację o:
Obowiązek przestrzegania pewnych warunków
Informacje w sprawie projektów morskich badań naukowych
W braku odmiennej umowy informacje w sprawie projektów morskich badań naukowych są przekazywane odpowiednimi kanałami oficjalnymi.
Ogólne kryteria i wytyczne
Państwa starają się popierać, za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych, ustanawianie ogólnych kryteriów i wytycznych dla udzielenia pomocy państwom w określaniu charakterystyki i następstw morskich badań naukowych.
Domniemana zgoda
Państwa lub właściwe organizacje międzynarodowe mogą przystępować do realizacji projektu morskich badań naukowych po upływie sześciu miesięcy od dnia, w którym państwu nadbrzeżnemu została przekazana informacja wymagana zgodnie z artykułem 248, chyba że w ciągu czterech miesięcy od otrzymania zawiadomienia zawierającego taką informację państwo nadbrzeżne poinformowało państwo prowadzące badania lub właściwą organizację, że:
Zawieszenie lub zaprzestanie prowadzenia morskich badań naukowych
Prawa sąsiednich państw śródlądowych i sąsiednich państw o niekorzystnym położeniu geograficznym
Środki podejmowane w celu ułatwiania morskich badań naukowych i pomocy dla statków badawczych
Państwa dążą do przyjęcia racjonalnych zasad, przepisów i procedur w celu popierania i ułatwiania morskich badań naukowych prowadzonych zgodnie z niniejszą konwencją poza ich morzem terytorialnym i, w razie konieczności, w celu ułatwiania, z zastrzeżeniem postanowień ich ustaw i innych przepisów prawnych, dostępu do ich portów oraz popierania pomocy dla morskich statków badawczych, które przestrzegają odpowiednich postanowień niniejszej części.
Morskie badania naukowe w Obszarze
Wszystkie państwa, niezależnie od swojego położenia geograficznego, oraz właściwe organizacje międzynarodowe mają prawo, zgodnie z postanowieniami części XI, do prowadzenia morskich badań naukowych w Obszarze.
Morskie badania naukowe w słupie wody poza wyłączną strefą ekonomiczną
Wszystkie państwa, niezależnie od swojego położenia geograficznego, oraz właściwe organizacje międzynarodowe mają prawo, zgodnie z niniejszą konwencją, do prowadzenia morskich badań naukowych w słupie wody poza granicami wyłącznej strefy ekonomicznej.
INSTALACJE LUB WYPOSAŻENIE NAUKOWO-BADAWCZE W ŚRODOWISKU MORSKIM
Rozmieszczanie i używanie
Rozmieszczanie i używanie instalacji lub wyposażenia naukowo-badawczego wszelkiego typu w jakimkolwiek obszarze środowiska morskiego jest dokonywane na takich samych warunkach, jakie niniejsza konwencja przewiduje dla prowadzenia morskich badań naukowych w takim obszarze.
Status prawny
Instalacje lub wyposażenie, o których mowa w niniejszym rozdziale, nie mają statusu wysp. Wody wokół nich nie stanowią ich własnego morza terytorialnego, a ich obecność nie wpływa na delimitację morza terytorialnego, wyłącznej strefy ekonomicznej lub szelfu kontynentalnego.
Strefy bezpieczeństwa
Zgodnie z odpowiednimi postanowieniami niniejszej konwencji wokół instalacji naukowo-badawczych mogą być tworzone strefy bezpieczeństwa o uzasadnionej szerokości, nieprzekraczającej 500 metrów. Wszystkie państwa zapewniają respektowanie takich stref bezpieczeństwa przez ich statki.
Nieutrudnianie żeglugi międzynarodowej
Rozmieszczanie i używanie instalacji lub wyposażenia naukowo-badawczego wszelkiego typu nie powinno przeszkadzać w żegludze po istniejących trasach żeglugi międzynarodowej.
Znaki identyfikacyjne i środki sygnalizacji
Instalacje lub wyposażenie, o których mowa w niniejszym rozdziale, są zaopatrzone w znaki identyfikacyjne wskazujące państwo rejestracji lub organizację międzynarodową, do której one należą, oraz mają odpowiednie, międzynarodowo uzgodnione środki sygnalizacji, w celu zapewnienia bezpieczeństwa na morzu i bezpieczeństwa żeglugi powietrznej, z uwzględnieniem norm i standardów ustanowionych przez właściwe organizacje międzynarodowe.
ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Odpowiedzialność
ZAŁATWIANIE SPORÓW I ŚRODKI TYMCZASOWE
Załatwianie sporów
Spory dotyczące interpretacji lub stosowania postanowień niniejszej konwencji w odniesieniu do morskich badań naukowych są załatwiane zgodnie z rozdziałami 2 i 3 części XV.
Środki tymczasowe
Do czasu załatwienia sporu zgodnie z rozdziałami 2 i 3 części XV państwo lub właściwa organizacja międzynarodowa, którym zezwolono na realizację projektu morskich badań naukowych, nie dopuszcza do rozpoczęcia lub kontynuowania działalności badawczej bez wyraźnej zgody zainteresowanego państwa nadbrzeżnego.
ROZWIJANIE I PRZEKAZYWANIE TECHNOLOGII MORSKIEJ
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Popieranie rozwijania i przekazywania technologii morskiej
Ochrona prawnie uzasadnionych interesów
Popierając współpracę stosownie do artykułu 266, państwa w należyty sposób uwzględniają wszelkie prawnie uzasadnione interesy, obejmujące między innymi prawa i obowiązki posiadaczy, dostawców i odbiorców technologii morskiej.
Podstawowe cele
Państwa, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych, popierają:
Środki służące osiąganiu podstawowych celów
Dla osiągnięcia celów, o których mowa w artykule 268, państwa, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych, dążą między innymi do:
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
Formy współpracy międzynarodowej
Współpraca międzynarodowa w celu rozwijania i przekazywania technologii morskiej odbywa się, tam gdzie jest to możliwe i właściwe, zarówno w ramach istniejących programów dwustronnych, regionalnych lub wielostronnych, jak i w ramach programów rozszerzonych i nowych, w celu ułatwiania morskich badań naukowych, przekazywania technologii morskiej, szczególnie w nowych dziedzinach, oraz odpowiedniego międzynarodowego finansowania badań oceanu i jego zagospodarowywania.
Wytyczne, kryteria i standardy
Państwa, bezpośrednio lub za pośrednictwem właściwych organizacji międzynarodowych, popierają tworzenie powszechnie przyjmowanych wytycznych, kryteriów i standardów dotyczących przekazywania technologii morskiej na podstawie dwustronnej lub w ramach organizacji międzynarodowych oraz na innym forum, z uwzględnieniem w szczególności interesów i potrzeb państw rozwijających się.
Koordynacja programów międzynarodowych
W dziedzinie przekazywania technologii morskiej państwa dążą do zapewnienia, aby właściwe organizacje międzynarodowe koordynowały swoją działalność, łącznie z wszelkimi programami regionalnymi lub globalnymi, z uwzględnieniem interesów i potrzeb państw rozwijających się, szczególnie państw śródlądowych i państw o niekorzystnym położeniu geograficznym.
Współpraca z organizacjami międzynarodowymi oraz z Organizacją
Państwa aktywnie współpracują z właściwymi organizacjami międzynarodowymi oraz z Organizacją w celu popierania i ułatwiania przekazywania państwom rozwijającym się, ich obywatelom oraz Przedsiębiorstwu doświadczeń i technologii morskiej w odniesieniu do działalności w Obszarze.
Cele Organizacji
Z zastrzeżeniem wszelkich prawnie uzasadnionych interesów, obejmujących między innymi prawa i obowiązki posiadaczy, dostawców i odbiorców technologii, Organizacja zapewnia w odniesieniu do działalności w Obszarze:
KRAJOWE I REGIONALNE MORSKIE OŚRODKI NAUKOWO-TECHNICZNE
Tworzenie ośrodków krajowych
Tworzenie ośrodków regionalnych
Funkcje ośrodków regionalnych
Funkcje takich ośrodków regionalnych obejmują, między innymi:
WSPÓŁPRACA MIĘDZY ORGANIZACJAMI MIĘDZYNARODOWYMI
Współpraca między organizacjami międzynarodowymi
Właściwe organizacje międzynarodowe, których dotyczy niniejsza część oraz część XIII, stosują wszelkie stosowne środki w celu zapewnienia, bezpośrednio lub w ścisłej współpracy między sobą, skutecznego wykonywania ich funkcji i obowiązków, zgodnie z niniejszą częścią.
ZAŁATWIANIE SPORÓW
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Obowiązek załatwiania sporów środkami pokojowymi
Państwa-Strony załatwiają wszelkie spory dotyczące interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji środkami pokojowymi zgodnie z ustępem 3 artykułu 2 Karty Narodów Zjednoczonych i w tym celu dążą do załatwiania sporów środkami wymienionymi w artykule 33 ustęp 1 Karty.
Załatwianie sporów środkami pokojowymi wybranymi przez strony
Żadne postanowienie niniejszej części nie narusza prawa Państw-Stron do wyrażenia zgody, w każdym czasie, na załatwienie sporu istniejącego pomiędzy nimi, dotyczącego interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji jakimikolwiek wybranymi przez siebie środkami pokojowymi.
Postępowanie w przypadku, gdy stronom nie udało się załatwić sporu
Obowiązki wynikające z umów powszechnych, regionalnych lub dwustronnych
Jeżeli Państwa-Strony, które są stronami sporu dotyczącego interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji, uzgodniły w umowie powszechnej, regionalnej lub dwustronnej, albo w jakikolwiek inny sposób, że taki spór zostanie przekazany, na wniosek którejkolwiek ze stron sporu, do załatwienia według procedury, w której zapada wiążąca decyzja, procedura ta ma zastosowanie zamiast procedur przewidzianych w niniejszej części, chyba że strony sporu postanowią inaczej.
Obowiązek wymiany opinii
Koncyliacja
Stosowanie niniejszego rozdziału do sporów przekazanych do załatwienia zgodnie z częścią XI
Niniejszy rozdział ma zastosowanie do każdego sporu, który zgodnie z rozdziałem 5 części XI powinien być załatwiony zgodnie z procedurami przewidzianymi w niniejszej części. Jeżeli stroną takiego sporu jest podmiot inny niż Państwo-Strona, niniejszy rozdział ma zastosowanie mutatis mutandis.
PROCEDURY OBOWIĄZKOWE, W KTÓRYCH ZAPADAJĄ WIĄŻĄCE ORZECZENIA
Stosowanie procedur na podstawie niniejszego rozdziału
Z zastrzeżeniem rozdziału 3 każdy spór dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji niezałatwiony w wyniku zastosowania rozdziału 1 zostaje przekazany na wniosek którejkolwiek ze stron sporu sądowi lub trybunałowi arbitrażowemu, właściwemu zgodnie z niniejszym rozdziałem.
Wybór procedury
Właściwość
Eksperci
W każdym sporze dotyczącym zagadnień naukowych lub technicznych sąd lub trybunał arbitrażowy właściwy zgodnie z niniejszym rozdziałem może, na wniosek strony lub proprio motu, wybrać w porozumieniu ze stronami nie mniej niż dwóch ekspertów naukowych lub technicznych, w miarę możliwości ze stosownej listy sporządzonej zgodnie z artykułem 2 aneksu VIII, którzy uczestniczą w posiedzeniach sądu lub trybunału, jednak bez prawa głosowania.
Środki tymczasowe
Przystąpienie
Niezwłoczne zwolnienie statku i załogi
Prawo właściwe
Postępowanie wstępne
Konieczność wyczerpania środków krajowych
Spór między Państwami-Stronami dotyczący interpretacji lub stosowania niniejszej konwencji może być przekazany do załatwienia zgodnie z procedurami przewidzianymi w niniejszym rozdziale dopiero po wyczerpaniu środków krajowych, jeżeli wymaga tego prawo międzynarodowe.
Ostateczny charakter i moc wiążąca orzeczeń
OGRANICZENIA I WYŁĄCZENIA DOTYCZĄCE STOSOWANIA ROZDZIAŁU 2
Ograniczenia stosowania rozdziału 2
Fakultatywne wyłączenia stosowania rozdziału 2
Prawo stron do uzgodnienia procedury
POSTANOWIENIA OGÓLNE
Dobra wiara i nadużycie praw
Państwa-Strony powinny wypełniać w dobrej wierze zobowiązania przyjęte na podstawie niniejszej konwencji oraz korzystać z praw, jurysdykcji i wolności, uznanych w niniejszej konwencji, w sposób niestanowiący nadużycia prawa.
Korzystanie z mórz w celach pokojowych
Korzystając ze swoich praw i wypełniając swoje zobowiązania na podstawie niniejszej konwencji, Państwa-Strony powstrzymują się od groźby użycia siły lub użycia siły przeciwko integralności terytorialnej lub niezawisłości politycznej innego państwa, lub w jakikolwiek inny sposób niezgodny z zasadami prawa międzynarodowego zawartymi w Karcie Narodów Zjednoczonych.
Ujawnianie informacji
Bez uszczerbku dla prawa Państwa-Strony do korzystania z procedur załatwiania sporów przewidzianych w niniejszej konwencji żadne postanowienie niniejszej konwencji nie wymaga od Państwa-Strony, aby wypełniając swoje zobowiązania na podstawie niniejszej konwencji dostarczało informacji, których ujawnienie jest sprzeczne z istotnymi interesami jego bezpieczeństwa.
Obiekty archeologiczne i historyczne znalezione w morzu
Odpowiedzialność za szkodę
Postanowienia niniejszej konwencji dotyczące odpowiedzialności za szkodę pozostają bez uszczerbku dla stosowania obowiązujących norm i rozwoju nowych norm odnoszących się do odpowiedzialności na podstawie prawa międzynarodowego.
POSTANOWIENIA KOŃCOWE
Podpisanie
Ratyfikacja i formalne potwierdzenie
Niniejsza konwencja podlega ratyfikacji przez państwa oraz inne jednostki, o których mowa w artykule 305 ustęp 1 (b), (c), (d) i (e), jak też formalnemu potwierdzeniu, zgodnie z aneksem IX, przez jednostki, o których mowa w artykule 305 ustęp 1 (f). Dokumenty ratyfikacyjne i dokumenty formalnego potwierdzenia składa się Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych.
Przystąpienie
Niniejsza konwencja pozostaje otwarta do przystąpienia dla państw oraz innych jednostek, o których mowa w artykule 305. Przystąpienie jednostek, o których mowa w artykule 305 ustęp 1 (f), dokonuje się zgodnie z aneksem IX. Dokumenty przystąpienia składa się Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych.
Wejście w życie
Zastrzeżenia i wyłączenia
Nie można składać żadnych zastrzeżeń do niniejszej konwencji ani dokonywać wyłączeń, chyba że wyraźnie na to pozwalają inne artykuły niniejszej konwencji.
Deklaracje i oświadczenia
Artykuł 309 nie pozbawia państwa możliwości złożenia, przy podpisywaniu, ratyfikowaniu lub przystępowaniu do niniejszej konwencji, deklaracji lub oświadczeń, które mogą być dowolnie sformułowane i nazwane, w celu, między innymi, dostosowania swoich ustaw i innych przepisów prawnych do postanowień niniejszej konwencji, z zastrzeżeniem, że takie deklaracje lub oświadczenia nie powodują wyłączenia lub zmiany skutków prawnych postanowień niniejszej konwencji w ich stosowaniu wobec tego państwa.
Stosunek do innych konwencji i umów międzynarodowych
Poprawki
Przyjmowanie poprawek według procedury uproszczonej
Poprawki do postanowień niniejszej konwencji odnoszących się wyłącznie do działalności w Obszarze
Podpisanie, ratyfikacja, przystąpienie do poprawek oraz teksty autentyczne poprawek
Wejście w życie poprawek
Wypowiedzenie
Status aneksów
Aneksy stanowią integralną część niniejszej konwencji i, jeżeli wyraźnie nie postanowiono inaczej, każda wzmianka o konwencji lub o jednej z jej części oznacza również wzmiankę o jej aneksach.
Depozytariusz
Teksty autentyczne
Oryginał niniejszej konwencji, którego teksty w językach angielskim, arabskim, chińskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim są jednakowo autentyczne, z zastrzeżeniem artykułu 305 ustęp 2, zostaje złożony Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych.
Na dowód czego, niżej podpisani, należycie do tego upoważnieni Pełnomocnicy, złożyli podpisy pod niniejszą konwencją.
sporządzono w Montego Bay dziesiątego grudnia tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego drugiego roku.
ANEKS I
ANEKS II
Zgodnie z artykułem 76 tworzy się Komisję Granic Szelfu Kontynentalnego poza 200 milami morskimi, zgodnie z następującymi artykułami.
Jeżeli zgodnie z artykułem 76 państwo nadbrzeżne zamierza ustanowić zewnętrzne granice swojego szelfu kontynentalnego poza 200 milami morskimi, to zgłasza ono Komisji szczegółowe informacje dotyczące takich granic, łącznie z uzupełniającymi danymi naukowymi i technicznymi w możliwie najkrótszym czasie, a w każdym razie w ciągu 10 lat od wejścia w życie niniejszej konwencji w stosunku do tego państwa. W tym samym czasie państwo nadbrzeżne podaje nazwiska członków Komisji, którzy udzielili mu porad naukowych i technicznych.
Jeżeli Komisja nie postanowi inaczej, wykonuje ona swoje funkcje za pośrednictwem podkomisji złożonych z siedmiu członków wyznaczonych na zasadzie równowagi, z uwzględnieniem poszczególnych elementów każdego zgłoszenia dokonanego przez państwo nadbrzeżne. Obywatele państwa nadbrzeżnego, które dokonuje zgłoszenia, będący członkami Komisji, oraz członek Komisji, który pomógł państwu nadbrzeżnemu, udzielając mu porad naukowych i technicznych odnośnie do wytyczenia granic, nie są członkami podkomisji rozpatrującej to zgłoszenie, lecz mają prawo uczestniczenia w charakterze członków w postępowaniu Komisji dotyczącym tego zgłoszenia. Państwo nadbrzeżne, które dokonało zgłoszenia Komisji, może delegować swoich przedstawicieli do udziału w odnośnym postępowaniu bez prawa głosowania.
Państwa nadbrzeżne ustanawiają zewnętrzne granice szelfu kontynentalnego zgodnie z postanowieniami artykułu 76 ustęp 8 oraz zgodnie ze stosownymi procedurami krajowymi.
Jeżeli państwo nadbrzeżne nie zgadza się z zaleceniami Komisji, to dokonuje ono, w zasadnym czasie, zmienionego lub nowego zgłoszenia do Komisji.
Czynności Komisji pozostają bez uszczerbku dla kwestii dotyczących delimitacji granic pomiędzy państwami, których wybrzeża leżą naprzeciw siebie lub sąsiadują ze sobą.
ANEKS III
Prawa do minerałów
Prawa do minerałów nabywa się w momencie ich wydobycia, zgodnie z niniejszą konwencją.
Poszukiwania
Badania i eksploatacja
Kwalifikacje wnioskodawców
Przekazywanie technologii
Zatwierdzanie planów pracy
Wybór między wnioskodawcami ubiegającymi się o zezwolenia na produkcję
Rezerwacja obszarów
Każdy wniosek, inny niż wnioski złożone przez Przedsiębiorstwo lub przez inne jednostki w odniesieniu do obszarów zarezerwowanych, obejmuje całkowity obszar, który nie musi być pojedynczym ciągłym obszarem, wystarczająco duży i o wystarczającej szacunkowej wartości handlowej, aby można było przeprowadzić dwie operacje wydobywcze. Wnioskodawca wskazuje współrzędne dzielące obszar na dwie części o równej szacunkowej wartości handlowej i przedstawia wszystkie uzyskane przez siebie dane dotyczące obu części. Bez uszczerbku dla uprawnień Organizacji określonych w artykule 17 niniejszego aneksu przedstawiane dane o konkrecjach polimetalicznych dotyczą sporządzania map, pobierania próbek, obfitości konkrecji i zawartości metali w konkrecjach. W ciągu 45 dni od otrzymania takich danych Organizacja wyznacza część zarezerwowaną wyłącznie dla prowadzenia działalności przez Organizację za pośrednictwem Przedsiębiorstwa lub w stowarzyszeniu z państwami rozwijającymi się. Wyznaczenie to może zostać przesunięte na okres dalszych 45 dni, jeżeli Organizacja zwraca się do niezależnego eksperta o ocenę, czy zostały przedstawione wszystkie dane wymagane w niniejszym artykule. Obszar wyznaczony staje się obszarem zarezerwowanym, gdy tylko zostaje zatwierdzony plan pracy dotyczący obszaru niezarezerwowanego i gdy zostaje podpisany kontrakt.
Działalność w obszarach zarezerwowanych
Preferencje i pierwszeństwo wśród wnioskodawców
Wykonawca, który posiada zatwierdzony plan pracy tylko w odniesieniu do badań, zgodnie z artykułem 3 ustęp 4(c) niniejszego aneksu, korzysta z preferencji i pierwszeństwa wśród wnioskodawców ubiegających się o plan pracy dotyczący eksploatacji tego samego obszaru i zasobów. Takie preferencje lub pierwszeństwo mogą jednak zostać cofnięte, jeżeli sposób prowadzenia prac przez wykonawcę nie jest zadowalający.
Układy dotyczące wspólnych działań
Działalność prowadzona przez Przedsiębiorstwo
Warunki finansowe kontraktów
Jeżeli w drugim okresie produkcji handlowej określonym w punkcie (d) zysk z inwestycji w jakimkolwiek roku obrachunkowym, określony w punkcie (m), spadnie poniżej 15% w następstwie wpłacenia opłaty produkcyjnej w wysokości 4%, to w takim roku obrachunkowym opłata produkcyjna wynosi 2% zamiast 4%.
Część dochodów netto z wydobycia | Udział Organizacji | |
Pierwszy okres produkcji handlowej | Drugi okres produkcji handlowej | |
Część, która stanowi zysk z inwestycji, który jest większy niż 0%, ale mniejszy niż 10% | 35% | 40% |
Część, która stanowi zysk z inwestycji, który wynosi 10% lub więcej, ale mniej niż 20% | 42,5% | 50% |
Część, która stanowi zysk z inwestycji, który wynosi 20% i więcej | 50% | 70% |
W pierwszym roku obrachunkowym, w czasie którego są ponoszone koszty rozwoju, nieodzyskane koszty rozwoju są równe kosztom rozwoju pomniejszonym o nadwyżkę wpływów kasowych w tym roku. W każdym następnym roku obrachunkowym nieodzyskane koszty rozwoju są równe nieodzyskanym kosztom rozwoju na koniec poprzedniego roku obrachunkowego, powiększonym o odsetki od nich w wysokości 10% rocznie, plus koszty rozwoju poniesione w bieżącym roku obrachunkowym i minus nadwyżka wpływów kasowych kontrahenta w bieżącym roku obrachunkowym. Rokiem obrachunkowym, w którym nieodzyskane koszty rozwoju osiągną po raz pierwszy wartość zerową, jest rok obrachunkowy, w którym koszty rozwoju kontrahenta z odsetkami od ich nieodzyskanej części są w pełni pokryte nadwyżką wpływów kasowych. Nadwyżkę wpływów kasowych kontrahenta w każdym roku obrachunkowym stanowi jego dochód brutto pomniejszony o jego koszty operacyjne i pomniejszony o płatności na rzecz Organizacji, dokonywane na podstawie punktu (c).
Przekazywanie danych
Programy szkoleniowe
Kontrahent opracowuje praktyczne programy szkolenia personelu Organizacji i państw rozwijających się, łącznie z udziałem takiego personelu we wszelkich przedsięwzięciach w Obszarze, które są przewidziane w kontrakcie, zgodnie z artykułem 144 ustęp 2.
Wyłączne prawo do badań i eksploatacji
Organizacja przyznaje wykonawcy, zgodnie z częścią XI oraz zgodnie ze swoimi normami, przepisami i procedurami, wyłączne prawo do badań i eksploatacji obszaru wskazanego w planie pracy w odniesieniu do konkretnej kategorii zasobów i zapewnia, aby żadna inna jednostka nie eksploatowała na tym samym obszarze innej kategorii zasobów w sposób, który mógłby zakłócić działalność wykonawcy. Wykonawca otrzymuje gwarancje stabilności kontraktu, zgodnie z artykułem 153 ustęp 6.
Zasady, przepisy i procedury Organizacji
Organizacja określa odpowiednią wielkość obszarów badawczych, która maksymalnie może być dwukrotnie większa niż wielkość obszarów eksploatacyjnych, w celu umożliwienia prowadzenia intensywnych badań. Wielkość obszaru oblicza się w sposób pozwalający na spełnienie wymagań przewidzianych w artykule 8 niniejszego aneksu w sprawie rezerwacji obszarów, jak również ustanowionych wymagań produkcyjnych, zgodnych z artykułem 151, stosownie do warunków kontraktu, z uwzględnieniem stopnia rozwoju technologii stosowanej w tym czasie przy wydobywaniu zasobów z dna morskiego oraz odpowiednich fizycznych właściwości obszarów. Obszary nie powinny być ani mniejsze ani większe, niż to jest konieczne dla osiągnięcia tego celu.
Organizacja wymaga, aby na etapie badania wykonawca ponosił okresowe wydatki, które są zasadnie związane z wielkością obszaru wskazanego w planie pracy oraz wydatki, jakich można się spodziewać od wykonawcy działającego w dobrej wierze, który zamierza rozpocząć na danym obszarze produkcję handlową w terminie ustalonym przez Organizację. Wymagane wydatki nie powinny być ustalane na poziomie, który zniechęcałby przyszłych wykonawców dysponujących tańszą technologią niż ta, która jest przeważnie stosowana w tym czasie. Organizacja określa maksymalny termin, po zakończeniu etapu badań i rozpoczęciu etapu eksploatacji, dla osiągnięcia produkcji handlowej. Przy określaniu tego terminu Organizacja powinna brać pod uwagę, że nie można przystąpić do tworzenia dużych systemów wydobywczych i przetwórczych przed zakończeniem etapu badań i rozpoczęciem etapu eksploatacji. Odpowiednio, termin dla rozpoczęcia na danym obszarze produkcji handlowej powinien uwzględniać czas konieczny dla takiego tworzenia systemów po zakończeniu etapu badań oraz powinien w sposób uzasadniony dopuścić możliwość nieuchronnych opóźnień w realizacji planu prac. Po osiągnięciu produkcji handlowej Organizacja wymaga od wykonawcy, w uzasadnionych granicach oraz przy uwzględnieniu wszystkich odpowiednich czynników, utrzymania produkcji handlowej przez cały czas obowiązywania planu pracy.
Przy określaniu kategorii zasobów, w odniesieniu do których może być zatwierdzony plan pracy, Organizacja zwraca szczególną uwagę inter alia na następujące cechy:
Żadne postanowienie zawarte w niniejszym punkcie nie stanowi przeszkody dla Organizacji w zatwierdzeniu planu pracy dotyczącego więcej niż jednej kategorii zasobów na tym samym obszarze i dla tego samego wnioskodawcy.
W każdym czasie wykonawca ma prawo zrzec się swoich praw na obszarze wskazanym w planie pracy w całości lub w części, nie podlegając karze.
W celu zapewnienia skutecznej ochrony środowiska morskiego przed szkodliwymi następstwami wynikającymi bezpośrednio z działalności w Obszarze lub z przetwarzania niezwłocznie na statkach ponad miejscem wydobycia minerałów wydobytych z tego miejsca ustanawia się zasady, przepisy i procedury z uwzględnieniem zakresu, w jakim takie szkodliwe następstwa mogą wynikać bezpośrednio z wiercenia, pogłębiania, drążenia i kopania oraz z usuwania, zatapiania i wpuszczania do środowiska morskiego osadów, odpadów i innych pozostałości.
Produkcję handlową uważa się za rozpoczętą, jeżeli wykonawca dokonuje na dużą skalę nieprzerwanych operacji wydobywczych, których rezultatem jest ilość materiałów wystarczająca do tego, aby jasno wykazać, że głównym celem jest produkcja na dużą skalę, a nie produkcja przeznaczona dla zebrania informacji, przeprowadzenia analiz lub wypróbowania wyposażenia albo instalacji.
Kary
Rewizja kontraktu
Przenoszenie praw i obowiązków
Prawa i obowiązki wynikające z kontraktu mogą być przenoszone tylko za zgodą Organizacji oraz stosownie do jej zasad, przepisów i procedur. Organizacja nie odmawia w sposób nieuzasadniony zgody na przeniesienie, jeżeli proponowany nabywca jest pod każdym względem kwalifikowanym wnioskodawcą i przejmuje on wszelkie obowiązki podmiotu przenoszącego prawa oraz jeżeli w wyniku przeniesienia nabywca nie otrzymuje planu pracy, którego zatwierdzenie jest zakazane na podstawie artykułu 6 ustęp 3(c) niniejszego aneksu.
Prawo właściwe
Odpowiedzialność
Kontrahent ponosi odpowiedzialność za jakąkolwiek szkodę powstałą w następstwie bezprawnych czynów popełnionych podczas prowadzenia przez niego działalności operacyjnej, z uwzględnieniem działania lub zaniechania Organizacji, które przyczyniło się do powstania szkody. Podobnie Organizacja ponosi odpowiedzialność za jakąkolwiek szkodę powstałą w następstwie bezprawnych czynów popełnionych podczas wykonywania jej uprawnień i funkcji, włączając w to odpowiedzialność za naruszenie przepisów zawartych w artykule 168 ustęp 2, z uwzględnieniem działania lub zaniechania kontrahenta, które przyczyniło się do powstania szkody. W każdym przypadku odpowiedzialność majątkowa odpowiada rzeczywistej wysokości szkody.
ANEKS IV
Cele
Stosunek do Organizacji
Ograniczenie odpowiedzialności
Bez uszczerbku dla artykułu 11 ustęp 3 niniejszego aneksu żaden członek Organizacji nie ponosi odpowiedzialności wyłącznie z racji tego członkostwa za działania lub zobowiązania Przedsiębiorstwa.
Struktura
Przedsiębiorstwo ma Zarząd, Dyrektora Generalnego oraz personel niezbędny do wykonywania funkcji.
Zarząd
Uprawnienia i funkcje Zarządu
Zarząd kieruje działalnością operacyjną Przedsiębiorstwa. Z zastrzeżeniem niniejszej konwencji Zarząd wykonuje uprawnienia konieczne do osiągnięcia celów Przedsiębiorstwa, obejmujące:
Dyrektor Generalny i personel Przedsiębiorstwa
Lokalizacja
Przedsiębiorstwo posiada swoje główne biuro w siedzibie Organizacji. Przedsiębiorstwo może tworzyć inne biura i pomieszczenia na terytorium jakiegokolwiek Państwa-Strony, za zgodą tego Państwa-Strony.
Sprawozdania i zestawienia finansowe
Podział dochodu netto
Finanse
Działalność operacyjna
Status prawny, przywileje i immunitety
ANEKS V
PROCEDURA KONCYLIACYJNA STOSOWNIE DO ROZDZIAŁU 1 CZĘŚCI XV
Wszczęcie postępowania
Jeżeli strony sporu uzgodniły, zgodnie z artykułem 284, poddanie sporu koncyliacji na podstawie niniejszego rozdziału, to każda ze stron może wszcząć postępowanie w drodze pisemnego zawiadomienia skierowanego do drugiej strony lub stron sporu.
Lista koncyliatorów
Listę koncyliatorów sporządza i prowadzi Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych. Każdemu Państwu-Stronie przysługuje prawo do mianowania czterech koncyliatorów, z których każdy powinien cieszyć się najwyższym poważaniem ze względu na swoje kompetencje, bezstronność i uczciwość. Listę tworzą nazwiska osób w taki sposób mianowanych. Jeżeli kiedykolwiek liczba koncyliatorów mianowanych przez Państwo Stronę i figurujących na tak sporządzonej liście jest mniejsza od czterech, Państwo-Strona ma prawo w razie potrzeby do dodatkowych nominacji. Nazwisko koncyliatora pozostaje na liście do czasu wycofania go przez Państwo-Stronę, które dokonało nominacji, z zastrzeżeniem, że taki koncyliator nadal będzie wykonywać swoje czynności w komisji koncyliacyjnej, do której został wyznaczony, aż do zakończenia postępowania przed tą komisją.
Tworzenie komisji koncyliacyjnej
Jeżeli Strony nie uzgodniły inaczej, komisję koncyliacyjną tworzy się w następujący sposób:
Procedura
Jeżeli strony nie uzgodniły inaczej, komisja koncyliacyjna określa swoją procedurę. Za zgodą stron w sporze Komisja może zaprosić każde Państwo-Stronę do przedstawienia jego opinii w formie ustnej lub pisemnej. Komisja podejmuje decyzje dotyczące spraw proceduralnych, sprawozdania oraz zaleceń większości głosów swoich członków.
Polubowne załatwienie sporu
Komisja może zwrócić uwagę stron na wszelkie środki, które mogą ułatwić polubowne załatwienie sporu.
Funkcje Komisji
Komisja wysłuchuje stron, bada ich roszczenia i zarzuty oraz przedstawia stronom propozycje w celu osiągnięcia polubownego załatwienia sporu.
Sprawozdanie
Zakończenie postępowania
Postępowanie koncyliacyjne kończy się, jeżeli doszło do załatwienia sporu, jeżeli strony przyjęły lub jedna ze stron odrzuciła zalecenia zawarte w sprawozdaniu w drodze pisemnego zawiadomienia przesłanego Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych lub gdy upłynęły trzy miesiące od daty przekazania stronom sprawozdania.
Honoraria i wydatki
Honoraria i wydatki komisji są pokrywane przez strony sporu.
Prawo stron do zmiany procedury
Strony sporu mogą, w drodze umowy odnoszącej się wyłącznie do tego sporu, zmienić każde postanowienie niniejszego aneksu.
OBOWIĄZKOWE PODDANIE PROCEDURZE KONCYLIACYJNEJ STOSOWNIE DO ROZDZIAŁU 3 CZĘŚCI XV
Wszczęcie postępowania
Uchylenie się od odpowiedzi lub od poddania się postępowaniu koncyliacyjnemu
Uchylenie się strony lub stron sporu od odpowiedzi na zawiadomienie o wszczęciu postępowania lub od poddania się takiemu postępowaniu nie stanowi przeszkody dla takiego postępowania.
Kompetencja
Spór co do kompetencji komisji koncyliacyjnej działającej na podstawie niniejszego rozdziału jest rozstrzygany przez tę komisję.
Stosowanie rozdziału 1
Artykuły od 2 do 10 rozdziału 1 niniejszego aneksu stosuje się, z zastrzeżeniem postanowień niniejszego rozdziału.
ANEKS VI
Postanowienia ogólne
ORGANIZACJA TRYBUNAŁU
Skład
Członkostwo
Przedstawianie kandydatur i wybory
Kadencja
Wakaty
Zakaz podejmowania innych funkcji
Warunki dotyczące udziału członków Trybunału w rozstrzyganiu konkretnej sprawy
Sytuacja, w której członek Trybunału przestaje odpowiadać wymaganym warunkom
Prezes Trybunału ogłasza wakat stanowiska, jeżeli według jednomyślnej opinii pozostałych członków Trybunału jakikolwiek członek przestał odpowiadać wymaganym warunkom.
Przywileje i immunitety
Przy wykonywaniu swoich funkcji członkowie Trybunału korzystają z przywilejów i immunitetów dyplomatycznych.
Uroczyste przyrzeczenie członków
Każdy członek Trybunału, przed objęciem swojego urzędu, składa podczas posiedzenia otwartego dla publiczności uroczyste przyrzeczenie, że będzie sprawować swoją funkcję bezstronnie i sumiennie.
Prezes, Wiceprezes i Sekretarz
Kworum
Izba Sporów Dotyczących Dna Morskiego
Tworzy się Izbę Sporów Dotyczących Dna Morskiego zgodnie z postanowieniami rozdziału 4 niniejszego aneksu. Posiada ona kompetencje, uprawnienia i funkcje określone w rozdziale 5 części XI.
Izby specjalne
Regulamin Trybunału
Trybunał opracowuje regulamin określający sposób wykonywania jego funkcji. W szczególności ustala on swoje przepisy proceduralne.
Obywatelstwo członków
Wynagrodzenie członków
Koszty Trybunału
WŁAŚCIWOŚĆ
Dostęp do Trybunału
Właściwość
Do właściwości Trybunału należą wszelkie spory i wnioski, które zostały mu przedłożone zgodnie z niniejszą konwencją, oraz wszelkie sprawy wyraźnie przewidziane w jakiejkolwiek innej umowie przyznającej właściwość Trybunałowi.
Przekazanie sporów dotyczących innych umów
Jeżeli wszystkie strony traktatu lub konwencji będącej w mocy i dotyczącej zagadnień objętych niniejszą konwencją dojdą w tej sprawie do porozumienia, to wszelkie spory dotyczące interpretacji lub stosowania takiego traktatu lub konwencji mogą być przedkładane Trybunałowi zgodnie z takim porozumieniem stron.
Prawo właściwe
Trybunał rozstrzyga wszelkie spory i wnioski zgodnie z artykułem 293.
POSTĘPOWANIE
Wszczęcie postępowania
Środki tymczasowe
Rozprawa
Postępowanie w sprawie
Trybunał wydaje zarządzenia w odniesieniu do postępowania w sprawie, decyduje o sposobie i czasie, w którym każda ze stron powinna przedstawić swoje argumenty, i może stosować wszelkie środki związane z przeprowadzaniem dowodów.
Niestawiennictwo
Jeżeli jedna ze stron nie stawi się przed Trybunałem lub nie podejmuje obrony swojej sprawy, druga strona może zwrócić się do Trybunału o dalsze prowadzenie postępowania i wydanie orzeczenia. Nieobecność strony lub niepodjęcie przez stronę obrony nie stanowi przeszkody w postępowaniu. Przed wydaniem orzeczenia Trybunał musi nabrać przekonania nie tylko o tym, że jest właściwy w sporze, lecz także że roszczenie jest należycie uzasadnione pod względem faktycznym i prawnym.
Większość wymagana przy wydawaniu orzeczenia
Orzeczenie
Wniosek o interwencję
Prawo do interwencji w sprawach dotyczących interpretacji lub stosowania
Ostateczny charakter i moc wiążąca orzeczeń
Koszty
Jeżeli Trybunał nie postanowi inaczej, każda strona ponosi swoje własne koszty.
IZBA SPORÓW DOTYCZĄCYCH DNA MORSKIEGO
Skład
Izby ad hoc
Dostęp
Dostęp do Izby mają Państwa-Strony, Organizacje oraz inne jednostki wymienione w rozdziale 5 części XI.
Prawo właściwe
W uzupełnieniu postanowień artykułu 293 Izba stosuje:
Zapewnienie wykonywania orzeczeń Izby
Orzeczenia Izby podlegają wykonaniu na terytoriach Państw-Stron w taki sam sposób, jak wyroki lub zarządzenia najwyższej instancji sądowej Państwa-Strony, na którego terytorium orzeczenie ma być wykonane.
Stosowanie innych rozdziałów niniejszego aneksu
POPRAWKI
Poprawki
ANEKS VII
Wszczęcie postępowania
Z zastrzeżeniem postanowień części XV każda strona sporu może przekazać spór na drogę postępowania arbitrażowego przewidzianego w niniejszym aneksie, składając pisemne zawiadomienie skierowane do drugiej strony lub stron sporu. Do zawiadomienia dołącza się pozew oraz uzasadnienie roszczeń.
Lista arbitrów
Tworzenie trybunału arbitrażowego
Jeżeli strony nie uzgodniły inaczej, to dla celów postępowania podlegającego niniejszemu aneksowi trybunał arbitrażowy tworzy się w sposób następujący:
Funkcje trybunału arbitrażowego
Trybunał arbitrażowy utworzony na podstawie artykułu 3 niniejszego aneksu wykonuje swoje funkcje zgodnie z niniejszym aneksem i innymi postanowieniami niniejszej konwencji.
Procedura
Jeżeli strony sporu nie postanowią inaczej, trybunał arbitrażowy określa swoją własną procedurę, zapewniając pełną możliwość wysłuchania każdej ze stron oraz przedstawienia dowodów w swojej sprawie przez każdą ze stron.
Obowiązki stron sporu
Strony sporu powinny ułatwiać pracę trybunałowi arbitrażowemu, a w szczególności powinny, zgodnie ze swoim prawem i wykorzystując wszystkie środki będące w ich dyspozycji:
Wydatki
Jeżeli trybunał arbitrażowy nie postanowi inaczej ze względu na szczególne okoliczności sprawy, wydatki trybunału, łącznie z wynagrodzeniem jego członków, są pokrywane przez strony sporu w równych częściach.
Większość wymagana przy wydawaniu orzeczenia
Orzeczenia trybunału arbitrażowego są wydawane większością głosów jego członków. Nieobecność lub wstrzymanie się mniej niż połowy członków nie stanowi przeszkody dla wydania orzeczenia przez trybunał. W przypadku równego podziału głosów, Prezes ma głos decydujący.
Niestawiennictwo
Jeżeli jedna ze stron sporu nie stawi się przed trybunałem arbitrażowym lub nie podejmie obrony swojej sprawy, druga strona może zwrócić się do trybunału o dalsze prowadzenie postępowania i wydanie orzeczenia. Nieobecność strony lub niepodjęcie przez stronę obrony nie stanowi przeszkody w postępowaniu. Przed wydaniem orzeczenia trybunał arbitrażowy musi nabrać przekonania nie tylko o tym, że posiada on kompetencje w sporze, lecz także że roszczenie jest należycie uzasadnione pod względem faktycznym i prawnym.
Orzeczenie
Orzeczenie trybunału arbitrażowego ogranicza się do przedmiotu sporu i zawiera uzasadnienie. W orzeczeniu wymienia się nazwiska członków, orzekających i datę orzeczenia. Każdy członek trybunału może dołączyć do orzeczenia opinię odrębną lub indywidualną.
Ostateczny charakter orzeczenia
Orzeczenie jest ostateczne i nie przysługuje od niego odwołanie, chyba że strony sporu uzgodniły uprzednio procedurę odwoławczą. Powinno ono zostać wykonane przez strony sporu.
Interpretacja i wykonanie orzeczenia
Stosowanie do jednostek innych niż Państwa-Strony
Postanowienia niniejszego aneksu mają zastosowanie mutatis mutandis do każdego sporu, w którym uczestniczą jednostki inne niż Państwa-Strony.
ANEKS VIII
Wszczęcie postępowania
Z zastrzeżeniem części XV każda strona sporu dotyczącego interpretacji lub stosowania artykułów niniejszej konwencji, które dotyczą: 1) rybołówstwa, 2) ochrony i zachowania środowiska morskiego, 3) morskich badań naukowych lub 4) żeglugi, łącznie z zanieczyszczeniem pochodzącym ze statków oraz powstającym w następstwie zrzutu, może przekazać spór do specjalnego postępowania arbitrażowego przewidzianego w niniejszym aneksie, w drodze pisemnego zawiadomienia skierowanego do drugiej strony lub stron sporu. Do zawiadomienia dołącza się pozew oraz uzasadnienie roszczeń.
Listy ekspertów
Tworzenie specjalnego trybunału arbitrażowego
Jeżeli strony nie uzgodniły inaczej, to dla celów postępowania podlegającego niniejszemu aneksowi specjalny trybunał arbitrażowy tworzy się w sposób następujący:
Postanowienia ogólne
Artykuły od 4 do 13 aneksu VII stosuje się mutatis mutandis do specjalnego postępowania arbitrażowego zgodnie z niniejszym aneksem.
Ustalanie faktów
ANEKS IX
Użycie wyrażeń
Dla celów artykułu 305 oraz niniejszego aneksu "organizacja międzynarodowa" oznacza międzyrządową organizację, utworzoną przez państwa, której państwa członkowskie przekazały kompetencje w dziedzinach uregulowanych przez niniejszą konwencję, łącznie z kompetencją do zawierania umów odnoszących się do tych spraw.
Podpisanie
Organizacja międzynarodowa może podpisać niniejszą konwencję, jeżeli większość jej państw członkowskich podpisała niniejszą konwencję. Przy podpisywaniu organizacja międzynarodowa składa deklarację określającą sprawy regulowane przez niniejszą konwencję, w odniesieniu do których kompetencje zostały przeniesione na tę organizację przez jej państwa członkowskie, które podpisały konwencję, a także rodzaj i zakres tych kompetencji.
Formalne potwierdzanie i przystąpienie
Zakres udziału oraz prawa i obowiązki
Dokument formalnego potwierdzenia lub przystąpienia organizacji międzynarodowej zawiera zobowiązanie do przyjęcia praw i obowiązków państw wynikających z niniejszej konwencji w sprawach, w odniesieniu do których kompetencje zostały przekazane organizacji przez jej państwa członkowskie, które są Stronami niniejszej konwencji.
Deklaracje, zawiadomienia i informacje
Odpowiedzialność
Załatwianie sporów
Stosowanie Części XVII
Część XVII ma zastosowanie mutatis mutandis do organizacji międzynarodowej, z wyjątkiem tego, co następuje:
POROZUMIENIE W SPRAWIE IMPLEMENTACJI CZĘŚCI XI KONWENCJI NARODÓW ZJEDNOCZONYCH O PRAWIE MORZA Z DNIA 10 GRUDNIA 1982 r.
Państwa-Strony niniejszego porozumienia,
uznając istotny wkład Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. (zwanej dalej "Konwencją") w umacnianie pokoju, sprawiedliwości i postępu dla dobra wszystkich narodów świata,
potwierdzając, że dna mórz i oceanów oraz ich podziemie, poza granicami jurysdykcji państwowej (zwanej dalej "Obszarem"), jak również zasoby Obszaru, stanowią wspólne dziedzictwo ludzkości,
świadome znaczenia Konwencji dla ochrony i zachowania środowiska naturalnego mórz oraz rosnącej troski o globalne środowisko naturalne,
biorąc pod uwagę sprawozdanie Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych na temat nieformalnych konsultacji między państwami, jakie miały miejsce od 1990 do 1994 r. w sprawie podstawowych kwestii dotyczących Części XI i związanych z nią przepisów Konwencji (zwanej dalej "Częścią XI"),
odnotowując przemiany polityczne i ekonomiczne obejmujące rynkowe podejście do gospodarki, wpływające na implementację Części XI,
pragnąc ułatwić powszechne uczestnictwo państw w Konwencji,
uważając, że Porozumienie w sprawie implementacji Części XI najlepiej sprosta temu zadaniu,
uzgodniły, co następuje:
Implementacja Części XI
Związek między niniejszym Porozumieniem a Częścią XI
Podpisanie
Niniejsze Porozumienie jest otwarte do podpisu w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych przez państwa oraz inne jednostki wymienione w artykule 305 ustęp 1 (a), (c), (d), (e) i (f) Konwencji i pozostanie otwarte do podpisu przez 12 miesięcy od dnia jego przyjęcia.
Wyrażenie zgody na związanie się
Procedura uproszczona
Wejście w życie
Tymczasowe stosowanie
Państwa-Strony
Depozytariusz
Depozytariuszem niniejszego Porozumienia jest Sekretarz Generalny Narodów Zjednoczonych.
Teksty autentyczne
Oryginał niniejszego Porozumienia, którego teksty w językach: angielskim, arabskim, chińskim, francuskim, hiszpańskim i rosyjskim są jednakowo autentyczne, zostaje złożony Sekretarzowi Generalnemu Narodów Zjednoczonych.
Na dowód czego niżej podpisani pełnomocnicy, należycie do tego upoważnieni, złożyli podpisy pod niniejszym Porozumieniem.
Sporządzono w Nowym Jorku dnia dwudziestego ósmego lipca tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego czwartego roku.
ANEKS
Koszty w odniesieniu do państw oraz postanowienia instytucjonalne
Przedsiębiorstwo
Do funkcji tych należą:
Podejmowanie decyzji
Konferencja Przeglądowa
Przekazywanie technologii
dla celów Części XI podlega następującym zasadom:
Polityka w dziedzinie produkcji
Pomoc gospodarcza
Warunki finansowe kontraktów
Komitet Finansowy
500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia
Robert Horbaczewski 20.01.20251 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.
Monika Pogroszewska 02.01.2025W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrośnie tylko raz. Obniżeniu ulegnie natomiast minimalna podstawa wymiaru składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców. Grozi nam za to podwyżka podatku od nieruchomości. Wzrosną wynagrodzenia nauczycieli, a prawnicy zaczną lepiej zarabiać na urzędówkach. Wchodzą w życie zmiany dotyczące segregacji odpadów i e-doręczeń. To jednak nie koniec zmian, jakie czekają nas w Nowym Roku.
Renata Krupa-Dąbrowska 31.12.20241 stycznia 2025 r. zacznie obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. Jej ostateczny kształt poznaliśmy dopiero w tygodniu przedświątecznym, gdy opracowywany od miesięcy projekt został przekazany do podpisu premiera. Chociaż jeszcze przez dwa lata równolegle obowiązywać będzie stara PKD 2007, niektórzy już dziś powinni zainteresować się zmianami.
Tomasz Ciechoński 31.12.2024Dodatek dopełniający do renty socjalnej dla niektórych osób z niepełnosprawnościami, nowa grupa uprawniona do świadczenia wspierającego i koniec przedłużonych orzeczeń o niepełnosprawności w marcu - to tylko niektóre ważniejsze zmiany w prawie, które czekają osoby z niepełnosprawnościami w 2025 roku. Drugą część zmian opublikowaliśmy 31 grudnia.
Beata Dązbłaż 28.12.2024Prezydent Andrzej Duda powiedział w czwartek, że ubolewa, że w sprawie ustawy o Wigilii wolnej od pracy nie przeprowadzono wcześniej konsultacji z prawdziwego zdarzenia. Jak dodał, jego stosunek do ustawy "uległ niejakiemu zawieszeniu". Wyraził ubolewanie nad tym, że pomimo wprowadzenia wolnej Wigilii, trzy niedziele poprzedzające święto mają być dniami pracującymi. Ustawa czeka na podpis prezydenta.
kk/pap 12.12.2024Identyfikator: | Dz.U.2002.59.543 |
Rodzaj: | Umowa międzynarodowa |
Tytuł: | Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza. Montego Bay.1982.12.10. Porozumienie w sprawie implementacji części XI Konwencji Narodów Zjednoczonych o prawie morza z dnia 10 grudnia 1982 r. Nowy Jork.1994.07.28. |
Data aktu: | 10/12/1982 |
Data ogłoszenia: | 20/05/2002 |
Data wejścia w życie: | 13/12/1998 |