Zachorowalność na nowotwory w kraju systematycznie rośnie. Według Krajowego Rejestru Nowotworów rocznie odnotowuje się ponad 170 tysięcy nowych przypadków nowotworów złośliwych. W związku z tymi prognozami Światowa Organizacja Zdrowia WHO (ang. World Health Organization) oraz UICC (ang. Union for International Cancer Control) zalecają podjęcie planowanych działań w kierunku zwiększenia efektywności dotychczasowej walki z rakiem przez m.in. wdrażanie nowoczesnych technologii w diagnostyce i leczeniu.

Krok na drodze do poprawy sytuacji 

Ministerstwo Zdrowia przypomina, że odzwierciedleniem światowych trendów walki z rakiem w Polsce (RP) jest Narodowa Strategia Onkologiczna na lata 2020-2030, wprowadzająca kompleksowe zmiany w polskiej onkologii, której najważniejszym celem jest zwiększenie liczby osób przeżywających pięć lat od zakończenia terapii onkologicznej oraz zmniejszenie zapadalności na choroby nowotworowe. NSO zakłada, że w perspektywie wieloletniej powinny być podejmowane systematyczne działania mające na celu poprawę jakości życia pacjentów w trakcie leczenia onkologicznego, przez m.in. ułatwienie dostępu do innowacyjnych terapii. Za jedną z wielu przyczyn obniżonych wskaźników wyleczalności w Polsce na tle innych krajów europejskich o najlepiej zorganizowanej opiece zdrowotnej, uznaje się m.in. utrudniony dostęp pacjentów onkologicznych do radioterapii. MZ zapewnia, że teleradioterapia stereotaktyczna żyroskopowa (TSZ) z wykorzystaniem innowacyjnego urządzenia ZAP-X jest krokiem na drodze do poprawy tej sytuacji.

Czytaj także: Narodowa Strategia Onkologiczna – więcej niż połowa wciąż do zrobienia

Radioterapia dostępna w poradni

ZAP-X to nowoczesny, samodzielny i samoosłonowy system radiochirurgiczny. Urządzenie umożliwia precyzyjne trójwymiarowe pozycjonowanie pacjenta i monitorowanie wysokości dawki. Zastosowano w nim system wewnętrznych osłon promieniowania, dzięki czemu jest ono bezpieczne dla pacjenta i personelu medycznego. Dodatkowo nie wymaga budowania tzw. bunkra do jego instalacji.

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu rozporządzenia, ta nowa procedura daje możliwość leczenia ambulatoryjnego, bez konieczności hospitalizacji pacjenta. Zastosowanie tej metody w praktyce pozwala znacznie skrócić czas leczenia, wpływa na efektywniejsze wykorzystanie dostępnego sprzętu do radioterapii, a tym samym daje możliwość leczenia większej liczby pacjentów w porównaniu do dotychczas stosowanych urządzeń. A to w konsekwencji może spowodować skrócenie czasu oczekiwania na świadczenia z zakresu teleradioterapii w całym kraju.

Kwalifikacja do zabiegu

Rada Przejrzystości Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji uznała za zasadne zakwalifikowanie świadczenia gwarantowanego opieki zdrowotnej „Teleradioterapia stereotaktyczna żyroskopowa (TSZ) z wykorzystaniem nowatorskiego urządzenia ZAP-X” w następujących schorzeniach:

  1. pierwotne złośliwe nowotwory mózgu;
  2. pojedyncze albo mnogie ogniska nowotworu mózgu lub jego wznowy;
  3. pojedyncze albo mnogie ogniska przerzutowe w mózgu nowotworów z różnej lokalizacji;
  4. łagodne zmiany naczyniowe (malformacje) mózgu;
  5. złośliwe albo łagodne guzy podstawy czaszki;
  6. łagodne guzy oczodołu;
  7. neuralgia nerwu trójdzielnego;
  8. leczenie bólu (uszkodzenie jąder tylnych wzgórza lub przysadki mózgowej) w przypadku nieskuteczności innych form zachowawczego i chirurgicznego leczenia;
  9. leczenie drżenia poprzez talamotomię radiochirurgiczną;
  10. leczenie choroby Parkinsona i dystonii wyłącznie u osób, u których nie można wykonać́ leczenia operacyjnego.