Chodzi o nowy art. 71 KEL, który stanowi, że lekarz jest uprawniony do posługiwania się informacją o oferowanych usługach z zastrzeżeniem, że taka informacja będzie zgodna z zasadami etyki lekarskiej. Informacja o oferowanych usługach w praktyce oznacza każdą formę przekazu mającą na celu upowszechnianie wizerunku lekarza lub usług związanych z wykonywaniem zawodu lekarza. Obowiązujący do 1 stycznia br. art. 63 wskazywał, że lekarz tworzy swoją zawodową opinię jedynie na podstawie wyników swojej pracy, dlatego wszelkie reklamowanie się jest zabronione. Medyk nie mógł też wyrażać zgody na używanie swego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych.

 

Dostosowanie do przepisów unijnych 

Jak wyjaśnia Naczelna Izba Lekarska w opublikowanym komentarzu, takie brzmienie przepisu okazało się niezgodne z prawem unijnym (a konkretniej z postanowieniami dyrektywy 2000/31/WE o handlu elektronicznym), dlatego regulację trzeba było dostosować. Jak wyjaśnia NIL, Komisja Europejska we wskazówkach dotyczących implementacji dyrektywy uznała za niedozwolone określenie zamkniętego katalogu treści, które mogą być zawarte w informacjach handlowych. Należy natomiast sformułować kryteria zapobiegające nadmiernej komercjalizacji przekazywanych przez lekarza informacji tak, by lekarz mógł dochować wierności nakazom etycznym swojego zawodu. Dlatego zdecydowano się na zawarte w art. 71 ust. 2 KEL postanowienie, że „taka informacja będzie zgodna z zasadami etyki lekarskiej”.

Przypomniano, że informacja handlowa to w regulacjach prawa unijnego każda informacja przeznaczona do promowania, bezpośrednio lub pośrednio, towarów, usług lub wizerunku przedsiębiorstwa, organizacji lub osoby prowadzącej działalność handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub wykonującą zawód regulowany. W art. 71 ust. 3 KEL informacja została określona jako "informacja o oferowanych usługach".

Jak przypomina samorząd lekarski, medycy powinni pamiętać przede wszystkim, że intensywne używanie reklamy lub wybór agresywnych przekazów reklamowych, względnie mogących wprowadzić pacjentów w błąd co do oferowanych świadczeń diagnostycznych lub terapeutycznych, mogą szkodzić ochronie zdrowia i naruszać godność zawodu lekarza poprzez pogorszenie wizerunku zawodu lekarza, zmianę relacji między lekarzami a ich pacjentami lub poprzez wspieranie wykonywania nieodpowiednich lub nieuzasadnionych terapii. Takie praktyki mogłyby więc zostać uznane za sprzeczne z kodeksem etyki.

Czytaj w LEX: Działalność internetowych platform pośredniczących w wymianie dóbr i usług a pojęcie usług społeczeństwa informacyjnego – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 20.12.2017 r., C-434/15, Asociación Profesional Elite Taxi przeciwko Uber Systems Spain SL > >

 

Nie wszystko można promować 

NIL przypomina, że lekarz odpowiada za informację o oferowanych usługach opublikowaną przez osoby trzecie w jego imieniu lub na jego rzecz i nie może w takiej sytuacji zasłaniać się czyimś pośrednictwem. Informacja publikowana „w jego imieniu” to informacja publikowana z upoważnienia czy w zastępstwie lekarza; informacja publikowana „na jego rzecz” to informacja publikowana na podstawie zobowiązania kogoś innego do świadczenia usługi polegającej na publikacji informacji. - Powyższe sformułowania, które znajdują się w art. 71 ust. 4 KEL wskazują na odpowiedzialność lekarza za świadomy udział w tworzeniu informacji handlowej. Oznacza to m.in., że lekarz w miejscu pracy powinien dbać o rzetelność informacji na jego temat publikowanych przez pracodawcę - zaznaczono. 

Podkreślono też, że postanowienie art. 71 ust. 5 KEL ma na celu przeciwdziałanie obserwowanym w przestrzeni medialnej przypadkom, w których lekarze z wykorzystaniem swojego autorytetu i powołując się na wykonywany zawód, promują usługi lub produkty niezwiązane z wykonywaniem zawodu lekarza.

Sprawdź w LEX: Czy bloger odpowiada za komentarze usługobiorców? Glosa do wyroku ETPC z dnia 4 czerwca 2020 r., 31955/11 > >

 

Nowy KEL od 1 stycznia 

Wprowadzenie zmian w KEL przegłosowano w maju br., podczas Nadzwyczajnego XVI Krajowego Zjazdu Lekarzy. Ostateczną wersję poparło niemal 90 proc. delegatów. Wcześniej do projektu zmian zgłoszono ponad 50 poprawek. Jak przypominali przedstawiciele NIL, mimo ogromu zmian społecznych i politycznych, takich jak dołączanie Polski do Unii Europejskiej, które wymiernie wpływają na funkcjonowanie lekarzy i lekarzy dentystów w systemie ochrony zdrowia, od 2003 r. KEL nie doczekał się nowelizacji. 

Czytaj więcej: Sporo nowości w etyce lekarskiej od 1 stycznia 2025 r.