RPO ponownie wystąpił do Piotra Glińskiego, wicepremiera, ministra kultury i dziedzictwa narodowego w sprawie możliwości ograniczenia wydawania prasy przez jednostki samorządu terytorialnego.

Czytaj w LEX: Głowacka Dorota, Ploszka Adam - Wydawanie gazet przez jednostki samorządu terytorialnego - wątpliwości konstytucyjne >>>

Czytaj w LEX: Wydawanie gazet samorządowych w świetle europejskich gwarancji niezależności mediów >>>

Status jednostek samorządu terytorialnego

RPO przypomina, że chociaż jednostki samorządu terytorialnego wskazane zostały przez ustrojodawcę w rozdziale I Konstytucji RP obok innych form samorządu, to sprawują one przede wszystkim władzę publiczną, a więc są podmiotami, wobec których sformułowany jest ogólny obowiązek poszanowania konstytucyjnych praw lub wolności.

W orzecznictwie oraz w nauce prawa zdefiniowano status jednostek samorządu terytorialnego jako osób prawnych prawa publicznego. W związku z takim statusem uznać należy, że jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami konstytucyjnych praw i wolności człowieka i obywatela.

Jak wskazano w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, jednostki samorządu terytorialnego nie korzystają z praw i wolności określonych w rozdziale II Konstytucji RP, a ich status podlega ochronie na podstawie innych mechanizmów konstytucyjnych zawartych przede wszystkim w rozdziale VII Konstytucji RP.

Przeczytaj także: Gmina kontra dziennikarz: Władza ma mieć „grubą skórę”, prasa - kontrolę >

 

 

Jednostki samorządu terytorialnego a wolność prasy

Żaden z przepisów Konstytucji RP nie zakazuje jednostkom samorządu terytorialnego wydawania własnych tytułów informacyjno-prasowych. Jednakże dla poszanowania wartości Konstytucji RP oraz systematyki jej przepisów, konieczna jest jej wykładnia w sposób zapewniający przede wszystkim odpowiednie gwarancje wolności prasy po stronie obywateli i społeczeństwa obywatelskiego.

Jednostki samorządu terytorialnego jako elementy struktury władzy publicznej w sposób oczywisty nie korzystają w tym zakresie z tożsamego statusu. W szczególności jednostki samorządu terytorialnego nie są beneficjentami wolności prasy i innych środków społecznego przekazu (art. 14 Konstytucji).

 

Wydawanie prasy przez JST powinno zostać uregulowane

RPO uważa, że jeśli ustawodawca zdecydował się na dopuszczenie wydawania czy finansowania prasy lokalnej przez jednostki samorządu terytorialnego, konieczne jest szczegółowe uregulowanie ustawowe tego rodzaju, podobnie jak ma to miejsce w przypadku mediów publicznych na poziomie ogólnopolskim. Tytuły wydawane przez JST powinny mieć gwarancje politycznej neutralności. W szczególności powinien istnieć zakaz kontroli redakcyjnej i treściowej przez organy jednostek samorządu terytorialnego.

Adresat prasy lokalnej powinien mieć pełną informację co do tego, czy i w jakim zakresie dany tytuł jest finansowany ze środków bezpośrednio lub pośrednio pochodzących od jednostki samorządu terytorialnego. Dlatego warto rozważyć wprowadzenie przepisów zapewniających transparentność finansowania takich tytułów prasowych.

- Prace nad uregulowaniem prowadzonej przez jednostki samorządu terytorialnego działalności na rynku lokalnych tytułów prasowych są moim zdaniem konieczne dla zapewnienia poszanowania zasady równowagi i swobodnej konkurencji sił politycznospołecznych, będącej podstawą demokratycznego pluralizmu na poziomie lokalnej wspólnoty obywateli – wskazuje Marcin Wiącek w wystąpieniu do wicepremiera i prosi o ponowne rozważenie rekomendacji podjęcia tych prac.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.