Taką odpowiedź na interpelację poselską przekazał Sebastian Gajewski, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej. Poseł Alicja Łuczak wraz z grupą posłów zwróciła się do Ministra Rodziny i Polityki Społecznej o podjęcie działań mających na celu obniżenie wieku emerytalnego dla straży miejskiej z uwagi na wyjątkowość tej służby, niejednokrotnie zbliżoną do pracy Policji, będącą ważnym elementem bezpieczeństwa publicznego.
- Jest to praca o szczególnym charakterze i w zasadzie odpowiada definicji zawartej w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wymaga bowiem odpowiedzialności, sprawności fizycznej i psychicznej. Strażnik po kilkudziesięciu latach pracy może nie być już tak aktywny, sprawny i skuteczny. Tym samym zasadne jest obniżenie wieku emerytalnego dla strażników gminnych. Korzyść może być podwójna: usprawnienie pracy oraz argument perspektywy wcześniejszego przejścia na emeryturę, np. w wieku 60 lat, pod warunkiem odpowiednio długiego stażu pracy np. minimum 25 lat (podobnie jak w innych służbach mundurowych) – czytamy w interpelacji nr 7346. Jak podkreślają jej autorzy, interpelacja jest składana na prośbę wielu samorządów, w tym prezydenta Leszna. Chcieli więc wiedzieć, czy przewidywane są jakiekolwiek prace legislacyjne, zmierzające do obniżenia wieku emerytalnego dla strażników miejskich i czy jest możliwość dokonania analizy skutków finansowych proponowanej zmiany.
Czytaj również: W strażach miejskich rosną wakaty – samorządowcy chcą zmian>>
Praca strażnika to nie praca w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze
Jak podkreślił na wstępie wiceminister Sebastian Gajewski, na gruncie obowiązujących przepisów emerytalnych osoby wykonujące prace strażnika miejskiego (gminnego) mają prawo do emerytury z tytułu osiągniecia powszechnego wieku emerytalnego, tj. po ukończeniu wieku 60 lat w przypadku kobiety i 65 lat w przypadku mężczyzny (art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, dalej: ustawa emerytalna).
- Wcześniejsze zakończenie aktywności zawodowej (z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w/o szczególnym charakterze) jest obecnie możliwe na zasadach określonych w art. 46 w zw. z art. 32 i 33 ustawy emerytalnej oraz art. 184 w zw. z art. 32 i 33 ustawy emerytalnej lub na podstawie przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych. Trzeba zaznaczyć, że ze względu na konstrukcję warunków przewidzianych w przepisach art. 46 i 184 ustawy emerytalnej, możliwość uzyskania wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze będzie na tej podstawie ulegała, wraz z upływem czasu, ograniczeniu – napisał w odpowiedzi Gajewski. Zaznaczył, że z interpelacji wynika, że w ocenie posłanek i posłów wnoszących interpelację praca strażnika miejskiego (gminnego) w zasadzie odpowiada definicji zawartej w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych. Wymaga bowiem odpowiedzialności i sprawności fizycznej i psychicznej.
- Zgodnie z art. 3 ust. 3 ww. ustawy za prace o szczególnym charakterze uważa się prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się (wykaz tych prac określa załącznik nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych). Pracą o szczególnym charakterze, która uprawnia do nabycia prawa do emerytury pomostowej (jest – przy. red.) jednak tylko taka praca, która odpowiada definicji z art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych i jednocześnie została wymieniona w załączniku nr 2 do tej ustawy - wskazał wiceminister. Podkreślił przy tym, że zarówno definicje pracy w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, jak również treść wykazów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, są efektem szczegółowej dyskusji, jaką prowadzono w związku z projektem ustawy o emeryturach pomostowych w zespołach problemowych ówczesnej Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych oraz w trakcie prac parlamentarnych z udziałem ekspertów z zakresu medycyny i ochrony pracy, w ramach których wykorzystano wiele opinii i analiz znanych ośrodków naukowo-badawczych. - Ostatecznie powstały, oparte na obiektywnych medycznych kryteriach, wykazy prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze (stanowiące załączniki do ustawy o emeryturach pomostowych). Wśród rodzajów prac wykazanych w tych załącznikach nie zostały wymienione prace strażników gminnych (miejskich). Oznacza to, że strażnicy gminni (miejscy) nie wykonują pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Podkreślenia wymaga, że w wykazie tym nie znalazły się także prace wykonywane przez funkcjonariuszy niektórych innych formacji mundurowych niż straże gminne, np. Straży Leśnej czy Państwowej Straży Łowieckiej. Z pewnością natomiast mają one pewne cechy wspólne z Policją, której funkcjonariusze korzystają z preferencyjnych warunków nabywania prawa do emerytury w systemie zaopatrzenia emerytalno-rentowego funkcjonariuszy służb mundurowych. Takie proste porównanie nie jest jednak wystarczające, aby uznać, że dany rodzaj pracy odpowiada cechom prac o szczególnym charakterze, które są zdefiniowane w art. 3 ust. 3 ustawy o emeryturach pomostowych – wyjaśnił Sebastian Gajewski.
Ponadto według MRPiPS, ustawa o emeryturach pomostowych była trzykrotnie merytorycznie badana (także w zakresie zgodności z Konstytucją definicji zawartych w jej art. 3 ust. 1-3 i kompletności załączników nr 1 i 2) przez Trybunał Konstytucyjny, który orzeczeniami z 16 marca 2010 r. (sygn. akt K 17/09), z 25 listopada 2010 r. (sygn. akt K 27/09) oraz z 3 marca 2011 r. (sygn. akt K 23/09) orzekł o jej zgodności z Konstytucją RP.
Cena promocyjna: 84 zł
|Cena regularna: 280 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 84 zł
Ministerstwo potwierdza: To związki zawodowe wskazują, czyja praca zasługuje na dopisanie do ustawowego załącznika
- Niezależnie od powyższego, trzeba także podkreślić, że kwestie poszerzenia katalogu prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze były omawiane przez grupę roboczą, działającą w ramach Zespołu problemowego ds. ubezpieczeń społecznych Rady Dialogu Społecznego, w której uczestniczyli przedstawiciele partnerów społecznych oraz strona rządowa (wspierana ekspercko przez Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy). Strony zgodziły się, że analiza załączników nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych (wykazów prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze) będzie dokonywana pod kątem ich kompletności, w ramach obowiązujących definicji prac w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze (art. 3 ust. 1–3 ustawy o emeryturach pomostowych). Oznacza to, że ewentualne nowe prace w wykazach prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze mogą się znaleźć tylko wówczas, jeśli wypełniają definicje prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. W ramach prac grupy roboczej analizowano postulaty rozszerzenia obowiązujących załączników nr 1 i 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Nie analizowano jednak postulatu rozszerzania załącznika nr 2 o prace wykonywane przez strażnika gminnego (miejskiego), gdyż taka kwestia nie została przedstawiona przez stronę związkową – napisał w odpowiedzi na interpelację poselską wiceminister Sebastian Gajewski.
Jednocześnie zaznaczył, że w związku z pracami grupy roboczej, 25 października 2024 r. została przyjęta przez stronę pracowników i stronę pracodawców Rady Dialogu Społecznego Uchwała nr 132 w sprawie podjęcia prac nad nowelizacją ustawy w zakresie emerytur pomostowych. W uchwale tej strona społeczna zwróciła się do rządu „o podjęcie prac w celu przygotowania, w uzgodnieniu ze stroną społeczną: - projektu nowelizacji ustawy w zakresie emerytur pomostowych dla grup zawodowych w sposób określony w Stanowisku, - w przypadku konieczności uzupełnienia dokumentacji odnoszącej się do konkretnego rodzaju prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w niniejszym Stanowisku – przedstawienia odpowiednich wytycznych w szczególności przez Centralny Instytut Ochrony Pracy – PIB i Instytut Medycyny Pracy”.
- Z treści uchwały wynika, że istnieje grupa prac, które uznać można za prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o ile zostaną one odpowiednio sprecyzowane lub udzielone zostaną w ich sprawie dodatkowe wyjaśnienia. Dotyczy to prac: - operatorów kontroli bezpieczeństwa na lotniskach, - automatyków PKP, - dróżników przejazdowych, - inspektorów transportu drogowego, - operatorów numerów alarmowych. Z treści tej uchwały wynika zatem, że projekt zmiany ustawy o emeryturach pomostowych nie powinien obejmować prac wykonywanych przez strażnika gminnego (miejskiego) – przekazał Sebastian Gajewski. I dodał, że zarówno do zespołu ds. ubezpieczeń społecznych Rady Dialogu Społecznego, jak i do Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, nie wpłynęły przy okazji prac ww. grupy roboczej przedłożone przez stronę związkową materiały (analizy, informacje), z których wynikałoby, że praca strażników gminnych odpowiada poszczególnym elementom definicji prac o szczególnym charakterze.
Jednocześnie wiceminister podkreślił, że kwestia ta nie ma charakteru oceny politycznej, która mieści się w sferze uznania rządu i ustawodawcy, ale oceny specjalistycznej, która odwołuje się do wiedzy z zakresu medycyny pracy, zawodoznawstwa, ergonomii oraz dyscyplin pokrewnych. W każdym przypadku niezbędne jest więc przedstawienie tego rodzaju analiz. - W przekonaniu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej treść ww. uchwały ma istotne znaczenie, ponieważ dokonywanie zmian w ustawie o emeryturach pomostowych w zakresie rozszerzenia katalogu prac uprawniających do uzyskania emerytury pomostowej powinno się odbywać w dialogu ze stroną społeczną. Pragnę w związku z tym poinformować, że w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie są obecnie podejmowane działania mające na celu umieszczenie prac wykonywanych przez strażników gminnych (miejskich) w wykazie prac o szczególnym charakterze, wymienionych w zał. nr 2 do ustawy o emeryturach pomostowych. Ministerstwo nie posiada również danych, które umożliwiłyby oszacowanie skutków finansowych wprowadzenia takich zmian do ustawy o emeryturach pomostowych – napisał na koniec Sebastian Gajewski.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
![Zajęcie pasa drogowego. Prawo, procedury, praktyka [PRZEDSPRZEDAŻ]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/82784/978-83-8390-586-0_,mn6D62SdolTgn7bKqdfXjIVm.jpg.webp)
