Rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na okres 30 dni w przygranicznym pasie, czyli na części województwa podlaskiego i lubelskiego prezydent Andrzej Duda podpisał w czwartek, 2 września. Tego samego dnia rozporządzenie zostało opublikowane. Musiało jednak też trafić do Sejmu, który mógł je odrzucić bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Posiedzenie zwołano na poniedziałek. Stan wyjątkowy obowiązuje jednak już od momentu publikacji, czyli ubiegłego czwartku, 2 września - obejmuje 115 miejscowości w woj. podlaskim i 68 miejscowości w woj. lubelskim.

Więcej: 
Jest rozporządzenie - obowiązuje stan wyjątkowy przy granicy z Białorusią>>
Rozporządzenia o ograniczeniach w czasie stanu wyjątkowego już obowiązują>>

 

Poniedziałkowa debata w Sejmie

W poniedziałek kwestią zasadności wprowadzenia stanu wyjątkowego zajmował się Sejm. W głosowaniu wzięło udział 435 posłów, za uchyleniem stanu wyjątkowego opowiedziało się 168 posłów (potrzebne było 218 głosów). Za utrzymaniem stanu wyjątkowego zagłosowało natomiast 247 posłów, 20 z kolei wstrzymało się od głosu.

- Celem wprowadzonego w pasie przygranicznym z Białorusią stanu wyjątkowego nie ma być ograniczanie wolności, ale jej zapewnienie. Granica państwa to nie jest tylko linia na mapie. Za granicę państwa przelewały krew pokolenia Polaków. Ta granica jest świętością – mówił w Sejmie premier Mateusz Morawiecki. Przypomniał także, że za kilka dni rozpoczną się manewry wojskowe Zapad 2021. Powiedział, że według dostępnych informacji zaangażowanych w nie ma być ponad 200 tys. żołnierzy.

- To oznacza, że tuż za naszą granicą (...) będą prowadzone na szeroką skalę ćwiczenia. Jak łatwo, wyobraźmy sobie tylko, wówczas o prowokację. Ten schemat działań, który rozpisany został na role: atak na państwa bałtyckie, atak na Rzeczpospolitą, jest czymś bez precedensu. To nie jest tylko konflikt dyplomatyczny, to jest próba naruszenia integralności państwa polskiego, suwerenności naszych granic i na to pozwolić nie możemy i nie pozwolimy. Dlatego proszę wszystkich: posłanki i posłów, by przychylić się do rekomendacji rządu i pana prezydenta i zatwierdzić wprowadzenie stanu wyjątkowego na granicy polsko-białoruskiej w województwach lubelskim i podlaskim - oświadczył premier.

Morawiecki zapewnił także, że rząd wkrótce przedłoży ustawę, która będzie miała na celu bardzo szybkie, błyskawiczne zrekompensowanie ubytków w dochodach, strat wszystkim podmiotom gospodarczym działającym na terenie województw lubelskiego i podlaskiego, które mogą ponieść z tego tytułu straty. Rząd ma zająć się projektem w tej sprawie na posiedzeniu w najbliższą środę.

Czytaj: 
Premier: Firmy z pasa przygranicznego dostaną 65 proc. przychodu>>
Stan wyjątkowy uderza w finanse samorządów>>

 

Ograniczenie swobód obywatelskich w trakcie stanu wyjątkowego

Zgodnie z Konstytucją i ustawą o stanach nadzwyczajnych, stan wyjątkowy to stan nadzwyczajny państwa, którego wprowadzenie powoduje w szczególności ograniczenie niektórych praw i swobód obywatelskich.

Według postanowień Konstytucji z 1997 (art. 228 i następne) stan wyjątkowy może wprowadzić prezydent na wniosek Rady Ministrów na czas oznaczony, lecz nie dłuższy niż 90 dni, na części albo na całym terytorium kraju, jeśli zagrożone zostało bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo obywateli lub porządek publiczny. Prezydent może przedłużyć ten stan tylko raz (na okres nie dłuższy niż 60 dni) za zgodą Sejmu. W czasie stanu wyjątkowego oraz w ciągu 90 dni od jego zakończenia nie mogą być zmienione Konstytucja i ordynacje wyborcze oraz nie można rozwiązać Sejmu; nie przeprowadza się też wyborów ani referendów ogólnokrajowych. W przypadku upływu kadencji Prezydenta, Sejmu i Senatu bądź organów samorządu terytorialnego ulegają one odpowiedniemu przedłużeniu.

Czytaj: Stan wyjątkowy wątpliwy konstytucyjnie, za to dla przedsiębiorców prawo do odszkodowania>>

Zgodnie z ustawą o stanie wyjątkowym, rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego prezydent przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania, ale stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia. Sejm może w uchwale uchylić rozporządzenie i obowiązywanie stanu wyjątkowego.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.