Rzecznik prezydenta Błażej Spychalski poinformował, że rozporządzenie zostało w czwartek po południu i wkrótce potem zoztało opublikowane w Dzienniku Ustaw.
Zgodnie z rozporządzeniem, stan wyjątkowy obejmie 115 miejscowości w woj. podlaskim i 68 miejscowości w woj. lubelskim. O wprowadzenie stanu wyjątkowego wnioskował we wtorek 31 sierpnia br. rząd. Jak poinformował minister spraw wewnętrznych i administracji Mariusz Kamiński, stan wyjątkowy będzie obowiązywał w pasie o głębokości 3 km od granicy polsko-białoruskiej. Wyjaśnił też, że na tym terenie nie będzie możliwości organizowania zgromadzeń i imprez masowych; osoby "organizujące happeningi" nie będą mogły się tam przemieszczać. Zadeklarował jednak, że restrykcje mają w małym stopniu dotyczyć mieszkańców, ale nie pozwolą na żadne działania przy granicy osób z zewnątrz.
Czytaj: Rozporządzenie o ograniczeniach w czasie stanu wyjątkowego opublikowane>>
Możliwe ograniczenie swobód obywatelskich
Zgodnie z Konstytucją i ustawą o stanach nadzwyczajnych, stan wyjątkowy to stan nadzwyczajny państwa, którego wprowadzenie powoduje w szczególności ograniczenie niektórych praw i swobód obywatelskich.
Według postanowień Konstytucji z 1997 (art. 228 i następne) stan wyjątkowy może wprowadzić prezydent na wniosek Rady Ministrów na czas oznaczony, lecz nie dłuższy niż 90 dni, na części albo na całym terytorium kraju, jeśli zagrożone zostało bezpieczeństwo państwa, bezpieczeństwo obywateli lub porządek publiczny. Prezydent może przedłużyć ten stan tylko raz (na okres nie dłuższy niż 60 dni) za zgodą Sejmu. W czasie stanu wyjątkowego oraz w ciągu 90 dni od jego zakończenia nie mogą być zmienione Konstytucja i ordynacje wyborcze oraz nie można rozwiązać Sejmu; nie przeprowadza się też wyborów ani referendów ogólnokrajowych. W przypadku upływu kadencji Prezydenta, Sejmu i Senatu bądź organów samorządu terytorialnego ulegają one odpowiedniemu przedłużeniu.
Czytaj: Stan wyjątkowy wątpliwy konstytucyjnie, za to dla przedsiębiorców prawo do odszkodowania>>
Sejm może uchylić rozporządzenie
Zgodnie z ustawą o stanie wyjątkowym, rozporządzenie o wprowadzeniu stanu wyjątkowego prezydent przedstawia Sejmowi w ciągu 48 godzin od jego podpisania, ale stan wyjątkowy obowiązuje od dnia ogłoszenia rozporządzenia. Sejm może w uchwale uchylić rozporządzenie i obowiązywanie stanu wyjątkowego.
Jak poinformowano w czwartek po południu, w poniedziałek od godz. 16.30 Sejm zajmie się rozporządzeniem prezydenta Andrzeja Dudy o wprowadzeniu stanu wyjątkowego w pasie przygranicznym z Białorusią.
Cena promocyjna: 98.99 zł
|Cena regularna: 110 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Rząd chce narzędzi do ochrony granicy
Informując o wniosku do prezydenta premier podkreślał, że to rząd jest bezpośrednio odpowiedzialny za szczelność granicy, zapobieganie nielegalnej migracji oraz próbom destabilizacji sytuacji na granicy. - Sytuacja na granicy z Białorusią jest cały czas kryzysowa, jest cały czas napięta, a to z podstawowego względu, że reżim Łukaszenki postanowił poprzez przetransportowanie ludzi głównie z Iraku na terytorium Białorusi, postanowił wypchnąć tych ludzi na terytorium Polski, Litwy, Łotwy po to, żeby wprowadzić element destabilizujący na terytorium naszych krajów - mówił Morawiecki po posiedzeniu rządu.
Czytaj: Zmiana przepisów ma utrudnić przekraczanie polskiej granicy>>
Jak poinformował premier, wprowadzenie stanu wyjątkowego będzie skutkowało wprowadzeniem katalogu działań, które będą wyłączone z normalnego funkcjonowania przez okres 30 dni. - Dzięki temu będziemy mogli lepiej zapewnić jakość szczelności naszej granicy i po prostu zapobiegać tym agresywnym działaniom, prowokacjom, które są cały czas prowadzone i nasilane ze strony reżimu Łukaszenki - zapewniał.
Ograniczenia głównie dla obcych
- Restrykcje na obszarze przy granicy z Białorusią minimalnie dotyczyć będą mieszkańców miejscowości objętych stanem wyjątkowym. Wprowadzą natomiast istotne ograniczenia dla osób z zewnątrz - zapowiedział szef MSWiA Mariusz Kamiński. I dodał, że Straż Graniczna, wojsko Polskie i policja, która będzie pilnowała porządku w pasie granicznym, musi mieć instrumenty efektywnego działania. - Żadnych wycieczek, żadnych happeningów, żadnych manifestacji w tym pasie granicznym nie będzie można organizować - poinformował szef MSWiA.
Minister zapowiedział, że po decyzji prezydenta wydane zostaną dodatkowe rozporządzenia, których projekty są już przygotowane. Mają one szczegółowo określać wprowadzane restrykcje. - Chcę uspokoić mieszkańców miejscowości nadgranicznych: one w najmniejszym stopniu nie będą ingerowały w wasze życie zawodowe, w możliwość spokojnego wykonywania działalności, chociażby rolniczej. W minimalnym stopniu będą te restrykcje dotyczyły stałych mieszkańców tych miejscowości - zapewnił Kamiński.
Rozporządzenie w wiązku ze szczególnym zagrożeniem bezpieczeństwa
Jak można przeczytać w rozporządzeniu prezydenta, decyzja o wprowadzeniu stanu wyjątkowego została podjęta w związku ze szczególnym zagrożeniem bezpieczeństwa obywateli oraz porządku publicznego, związanym z obecną sytuacją na granicy państwowej Rzeczypospolitej Polskiej z Republiką Białorusi.
Mając na względzie możliwość skutecznego reagowania na zaistniałą sytuację, w rozporządzeniu, zgodnie z zakresem upoważnienia ustawowego oraz wnioskiem Rady Ministrów, wprowadzono następujące rodzaje ograniczeń:
- zawieszenie prawa do organizowania i przeprowadzania, na obszarze objętym stanem wyjątkowym, zgromadzeń w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. – Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. z 2019 r. poz. 631);
- zawieszenie prawa do organizowania i przeprowadzania, na obszarze objętym stanem wyjątkowym, imprez masowych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 2171) oraz prowadzonych w ramach działalności kulturalnej imprez artystycznych i rozrywkowych, niebędących imprezami masowymi;
- obowiązek posiadania przy sobie dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość przez osoby, które ukończyły 18 lat, przebywające w miejscach publicznych na obszarze objętym stanem wyjątkowym, a w przypadku osób uczących się, które nie ukończyły 18 lat – legitymacji szkolnej;
- zakaz przebywania w ustalonym czasie w oznaczonych miejscach, obiektach i obszarach;
- zakaz utrwalania za pomocą środków technicznych wyglądu lub innych cech określonych miejsc, obiektów lub obszarów;
- ograniczenie prawa posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz innych rodzajów broni poprzez wprowadzenie zakazu ich noszenia;
- ograniczenie dostępu do informacji publicznej dotyczącej czynności prowadzonych na obszarze objętym stanem wyjątkowym w związku z ochroną granicy państwowej oraz zapobieganiem i przeciwdziałaniem nielegalnej migracji.
Określając katalog ograniczeń wynikających z przepisów ustawy z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym wybrano rodzaje ograniczeń jak najmniej dolegliwe dla osiągnięcia zamierzonego celu, jakim jest umożliwienie skutecznej realizacji działań przez właściwe służby państwowe.
Zakres wprowadzenia i stosowania ograniczeń określonych w pkt 1-5 i 7, zostanie określony w rozporządzeniu Rady Ministrów, natomiast w stosunku do ograniczenia z pkt 6 – w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw wewnętrznych.
Obszary obejmujące obręby ewidencyjne, położone w gminach i powiatach województwa podlaskiego oraz województwa lubelskiego, w których zostaje wprowadzony stan wyjątkowy, położone bezpośrednio przy granicy z Republiką Białorusi, wskazane zostały w załączniku do rozporządzenia.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, co uzasadnione jest szczególną sytuacją przy granicy z Republiką Białorusi oraz koniecznością niezwłocznego umożliwienia skutecznej realizacji działań przez właściwe służby państwowe, z uwagi na ważny interes państwa.
Jednocześnie Prezydent RP skierował rozporządzenie do Marszałka Sejmu RP w celu jego rozpatrzenia przez Sejm RP.
Stan wyjątkowy wprowadzony został w miejscowościach:
W województwie podlaskim stan wyjątkowy dotyczy 115 miejscowości na terenie 6 powiatów.
W powiecie siemiatyckim są to: w gminie Mielnik - Niemirów, Mętna, Tokary i Wilanowo, w gminie Nurzec-Stacja - Klukowicze, Litwinowicze i Wyczółki.
W powiecie hajnowskim w gminie Czeremcha - Bobrówka, Zubacze, Piszczatka, Połowce, Stawiszcze, Czeremcha, Wólka Terechowska, Kuzawa, Opaka Duża i Pohulanka; w gminie Kleszczele - Policzna i Biała Straż; w gminie Dubicze Cerkiewne - Wojnówka, Starzyna, Górny Gród, Klakowo, Krugłe i Wygon; w gminie Hajnówka - Wierzchowskie; w gminie Białowieża - Podolany, Białowieża i Zastawa Krzyże; w gminie Narewka - Gruszki, Stare Masiewo, Masiewo Nowe i Babia Góra.
W powiecie białostockim w gminie Michałowo - Brzezina, Cisówka, Zaleszany, Nowosad, Jałówka, Kondratki, Gonczary, Kituryki, Dublany i Kolonia Mostowlany; w gminie Gródek - Mostowlany, Zielona, Zubry, Świsłoczany, Gobiaty, Narejki, Bobrowniki, Jaryłówka i Chomontowce.
W powiecie sokólskim w gminie Krynki - Rudaki, Łosiniany, Kruszyniany, Ozierany Wielkie, Białogorce, Ozierany Małe, Kundzicze Trejgle, Łapicze, Krynki, Krynki miasto i Jurowlany; gmina Szudziałowo - Pierożki, Grzybowszczyzna, Harkawicze, Usnarz Górny, Babiki, Minkowce, Zubrzyca Mała, Miszkiniki, Zubrzyca Wielka i Wojnowce; w gminie Sokółka - Nomiki i Zaśpicze; w gminie Kuźnica - Biliminy i Palestyna, Klimówka, Szymaki, Czepiele, Tołcze, Parczowce, Nowodziel, Czuprynowo, Kuźnica, Kowale Kolonia, Chreptowce, Wojnowce, Kowale, Saczkowce, Kuścińce-Wołyńce i Zajzdra; w gminie Sidra - Pohorany i Krzysztoforowo; w gminie Nowy Dwór - Chworościany, Nowy Dwór, Rogacze, Jaginty i Chorużowce.
W powiecie augustowskim w gminie Lipsk - Dolinczany, Lipszczany, Rygałówka, Rakowicze, Siółko, Lichosielce, Kopczany, Bartniki, Stare Leśne Bohatery, Nowe Leśne Bohatery, Wołkusz i Lubinowo; w gminie Płaska - Gruszki, Rudawka i Rygol.
W powiecie sejneńskim w gminie Giby - Muły i Dworczysko.
W województwie lubelskim stan wyjątkowy obejmuje 68 miejscowości w dwóch powiatach.
W powiecie włodawskim w gminie Włodawa - Sobibór, Orchówek, Włodawa I i II, Suszno, Szuminka, Różanka i Stawki; w gminie Hanna - Pawluki, Dołhobrody, Hanna, Kuzawka i Janówka.
W powiecie bialskim są to następujące miejscowości: w gminie Sławatycze - Kuzawa Kolonia, Sławatycze, Mościce Dolne, Liszna, Nowosiółki, Terebiski, Jabłeczna i Parośla Pniski; w gminie Kodeń - Szostaki, Zabłocie, Zabłocie Kolonia, Zalewsze, Kodeń I, II i III, Elżbiecin, Zahacie, Okczyn i Kostomłoty; w gminie Terespol - Murawiec-Żuki, Kołpin Ogrodniki, Dobratycze Kolonia, Lebiedziew, Michalków, Polatycze, Błotków, Terespol, Łobaczew Mały, Lechuty Małe, Samowicze, Kukuryki, Kuzawka, Neple, Starzynka, Krzyczew, Bohukały i Łęgi; w gminie Zalesie - Mokrany Stare i Mokrany Nowe; w gminie Rokitno - Pratulin, Zaczopki i Derło; w gminie Janów Podlaski - Woroblin, Ostrów, Janów Podlaski Wygoda, Werchliś, Janów Podlaski Wieś, Stary Pawłów, Stare Buczyce, Bubel Granna, Bubel Łukowiska i Stary Bubel; w gminie Konstantynów - Konstantynów Wieś, Antolin i Gnojno.